واضح آرشیو وب فارسی:ایران بالکان: نشست نقد و بررسی کتاب «فارسی زبانی» با حضور احمد سمیعی گیلانی، علی اشرف صادقی، مرتضی رزم آرا و سعید فیروزآبادی، مترجم این کتاب با بررسی جایگاه و سیر تاریخی زبان فارسی در شهرکتاب مرکزی برگزار شد. به گزارش پایگاه تحلیلی - خبری ایران بالکان (ایربا) به نقل از اعتماد، «فارسی زبانی»، کتابی است نوشته برت فراگنر، ایران شناس اتریشی که در آن به بررسی قلمرو، هویت و رابطه های زبانی در تاریخ آسیا پرداخته شده است. این کتاب را سعید فیروزآبادی، مترجم و مدرس زبان و ادبیات آلمانی در دانشگاه از زبان آلمانی به فارسی ترجمه کرده است. احمد سمیعی گیلانی، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ابتدای این نشست درباره این کتاب توضیح داد: «چون کتاب «فارسی زبانی» برای مخاطبان خارجی نوشته شده است نمی شود توقع داشت برای مخاطب پژوهشگر ایرانی حرف های تازه ای داشته باشد. محتوای کتاب به طور کامل تحلیلی نیست و می توان آن را در ردیف آثار تحلیلی و ترکیبی نشاند. اغلب اظهارنظرها و احکام مولف با شواهد قرین نیست. فراگنر تز هایش را داده، اما برای مستدل شدن این تزها، خیلی مواقع شاهد و سندی عرضه نمی کند. او موقع بحث درباره تکوین زبان فارسی، بیشتر به لازار ارجاع می دهد؛ درحالی که کتاب استاد علی اشرف صادقی، مرجع اصلی تر و مهم تری است که در این زمینه نوشته شده است. » سمیعی با این مقدمه به آثار ایران شناسان خارجی اشاره کرد و گفت: «متاسفانه در کارهای اغلب ایران شناسان کنونی مشاهده می کنیم که به منابع جدید فارسی ارجاع نداده اند. ریشه این مشکل می تواند به دسترسی نداشتن آنها به منابع جدید ایرانی مربوط باشد. به هرحال واقعیت این است که ایران امروز، کانون تحقیقات زبان فارسی در جهان است. » سمیعی در ادامه به دیدگاه فراگنر درخصوص اسلامی شدن زبان فارسی پرداخت و گفت: «خیلی از فرآیندها را خود زبان طی کرده است. تحول زبان را نمی توان به اسلام متصل کرد. درست است که اسلام نعمت سواد را همگانی کرد، اما برخلاف آنچه فراگنر باور دارد، شیوه همکرد فعل در زبان فارسی نو، نه نتیجه زبان عربی، که حاصل فرآیند تحلیلی شدن زبان است. ما حتی برخی مصدرهای عربی مثل «تحقیق» را، دوباره به مصدر تبدیل کرده ایم و می گوییم تحقیق کردن. دیدگاه مولف در مورد اینکه ما خط کنونی فارسی را از اعراب گرفته ایم هم صحیح نیست. » سمیعی کتاب فارسی زبانی را از آن جهت جذاب دانست که می توان با کمک آن با منابع آلمانی و ترکی در مورد مطالعات ایران شناسی و فارسی پژوهی آشنا شد. در ادامه این نشست علی اشرف صادقی با اشاره به اینکه مطالعه درباره زبان های قدیم ایرانی را فرنگی ها آغاز کردند و منابع و آثار مهمی نیز برجای گذاشتند که ما همواره به آنها نیاز داریم توضیح داد: «در زمینه زبان فارسی امروز، پژوهش های ایرانیان در سطح بالاتری قرار دارد و بهترین ایران شناسان غربی نیز در مورد زبان زنده فارسی، ایرادهای روشنی مرتکب شده اند. کتاب فارسی زبانی می گوید که چگونه زبان فارسی دوباره توانست اوج بگیرد و حامل فرهنگ شود. اگر زبانی حامل فرهنگ نشود، زبانی بارور نخواهد بود. از دیگر سو، بعدها فارسی، زبان حامل دین اسلام شد.» صادقی که خود تالیف کتاب هایی همچون «تکوین زبان فارسی» و «مسائل تاریخی زبان فارسی» را عهده دار بوده در ادامه صحبت هایش به بررسی سیر تاریخی زبان فارسی پرداخت و در مورد خط فارسی گفت: «در ایران باستان سنت های ما شفاهی بود و اوستا نیز همواره سینه به سینه نقل می شد. در روزگار اشکانیان نخستین بار متنی از اوستا نوشته شد و سپس در زمان ساسانیان، ازآنجا که دیدند به علت وقوع دگرگونی در زبان، متن مقدس نیز دستخوش تغییراتی می شود، تصمیم به نگارش اوستا گرفتند. در زمانی که اوستا نوشته شد، زبان اوستا زبانی زنده نبود. همه خط هایی که ایرانیان در کتابت به کار بردند، ریشه سامی دارد. خط اشکانیان هم از آرامی گرفته شده بود. اعراب نیز کتابت نداشتند و اساسا کتابت نزد آنان کاری پسندیده نبود. خط کوفی هم که خطی بدون نقطه و فاقد اِعراب بود، از خط های سامی گرفته شده است. بعدتر دانشمندانی حروف خط کوفی را نقطه گذاری و اعراب گذاری کردند و الفبا دچار تغییر شد و شکلی را یافت که امروز به آن خط عربی گفته می شود.» مرتضی رزم آرا، پژوهشگر در زمینه های زبان شناسی های تاریخی و تطبیقی در ادامه این نشست درباره کتاب فارسی زبانی توضیحاتی را ارایه داد. به گفته او مضمون اصلی کتاب فارسی زبانی، اسلامی شدن زبان است و نویسنده همواره متحیر از ابهت زبان فارسی است. اسلامی شدن زبان محور اصلی این کتاب است و نویسنده می کوشد نشان بدهد که چگونه زبان فارسی اسلام را پذیرفت. کتاب فراگنر در مرز باریک بین شرق شناسی و اسلام شناسی حرکت می کند و این مرز را چنان باریک تر می کند که سرانجام هر دو حوزه را در دل هم قرار می دهد. اینکه چگونه پیرامون نظریه مان نظریه پردازی کنیم، از مواردی است که می توان از کتاب او آموخت. به گفته سعید فیروزآبادی، مترجم این کتاب «فراگنر را می توان وارث سنت ایران شناسی اتریش دانست. او سابقه زندگی و تحصیل در ایران را نیز دارد و نزدیک به ١٠ سال در ایران زندگی کرده است و همچون بسیاری از ایران شناسان اتریشی، از زاویه زبان ترکی وارد دنیای زبان فارسی شده است. به باور فراگنر برای بررسی جدی و عمیق زبان فارسی، باید همه حوزه های علوم را به خدمت گرفت.» کتاب «فارسی زبانی» را شرکت انتشارات علمی و فرهنگی در ۱۰۸ صفحه و به قیمت ۱۶هزار تومان منتشر کرده است.
پنجشنبه ، ۱بهمن۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایران بالکان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 28]