واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
رمز پیروزی ما در پسا برجام
اساسا یکی از اصلیترین دغدغه سران آمریکا در جریان مذاکرات هسته ای سال های گذشته و اخیر، حفظ هندسه و ساختار تحریمها و زیرساختهای اقتصادی و روبناهای سیاسی آن علیه ایران بوده است.
به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری فارس،روزنامه «رسالت»در سرمقاله شماره امروز خود نوشت: سرانجام پس از 9 سال ، تحریم های ظالمانه وضع شده علیه کشورمان در حوزه انرژی هسته ای برداشته شد. لغو تحریم های هسته ای ایران نتیجه مقاومت هسته ای ملت ایران در مقابل زیاده خواهی های غرب ، هدایت های رهبر معظم انقلاب و مذاکرات و رایزنی های هسته ای فشرده دستگاه سیاست خارجی کشورمان طی 12 سال اخیر بوده است.با این حال درخصوص لغو تحریم های ایران نکاتی وجود دارد که نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت :1-پس از انتشار دستور العمل های لغو تحریم های هسته ای ایران در ایالات متحده آمریکا، وزارت خزانه داری این کشور اعلام کرده است که به وضع تحریم های غیر هسته ای علیه کشورمان ادامه خواهد داد. از سوی دیگر، اعضای دو حزب دموکرات و جمهوریخواه کنگره آمریکا ( اعم از مجلس نمایندگان و سنا) جهت وضع تحریم های جدید موشکی علیه کشورمان خیز برداشته اند. استمرار تحریم ایران در حوزه های مختلف فرمول و مبنای رفتاری مشترک دو حزب اصلی ایالات متحده را تشکیل می دهد.در چنین شرایطی نمی توان مدعی شد غرب تحریم ایران را رها کرده یا رها خواهد کرد. از این رو لغو تحریم های هسته ای نباید به مثابه خداحافظی کشورمان با تحریم تلقی شود. هر چند حدود و ثغور تحریم های
غیرهسته ای وضع شده در حال و آینده با تحریم های هسته ای
تفاوت دارد، اما کلیت تحریم ایران به قوت خود پابرجا خواهد ماند. اساسا یکی از اصلی ترین دغدغه سران ایالات متحده آمریکا در جریان مذاکرات هسته ای سال های گذشته و اخیر، حفظ هندسه و ساختار تحریم ها و زیرساخت های اقتصادی و روبناهای سیاسی آن علیه ایران بوده است. بنابراین یکی از اصلی ترین خطاهای راهبردی ما در برهه فعلی می تواند تلقی نادرست از لغو تحریم های هسته ای و همسان سازی آن با لغو کلیه تحریم ها علیه ایران و خداحافظی کشور با تحریم باشد.
2-توافق هسته ای یک "متغیر مستقل و محتوم" نیست و بالعکس، متغیری وابسته به تحولات و وقایع جاری در نظام بین الملل است.از سوی دیگر، این توافق به لحاظ ماهوی شناور و لغزنده است. خصلت لغزندگی توافق هسته ای به این معناست که نمی توان آن را به عنوان پدیده ای مطلق و غیر قابل تغییر در نظام بین الملل مورد شناسایی و تحلیل قرار داد. باید این باور را در اذهان تقویت کرد که توافق هسته ای می تواند با
سوء رفتار یکی از بازیگران 1+5 تغییر یابد و به نقطه صفر یا حتی قبل از آن باز گردد. از سوی دیگر، جمهوری اسلامی مسئول کنش و رفتار اعضای 1+5 در این معادله پیچیده نیست و صرفا در مسند و مقام واکنش دهی نسبت به رفتارهای طرف مقابل بر خواهد آمد. کنشگری اعضای 1+5 نیز متغیری وابسته به منافع آنهاست.در نظریه نئورئالیستی ساختارگرایی "کنت والتز"، این سیستم و ساختار است که قواعد بازی بازیگران را تعیین می کند. به عبارت بهتر، مطابق نظرات والتز که به عنوان یک مبنا از سوی بازیگران غربی مورد پذیرش قرار گرفته است، این ساختار است که بر رفتار بازیگران تاثیرگذار است. در این نظریه، ساختار "گزینشگر" است و میان بازیگران دست به گزینش و انتخاب می زند. با این حال "ساختار" قابلیت تغییر دارد و متعاقبا ، گزینشگری آن نیز
می تواند تغییر کند.بر این اساس ممکن است ساختاری در نظام بین الملل
حاکم شود که اساسا نتواند توافق هسته ای را در خود هضم کند و حتی بازی نامتوازن بازیگران غربی، مولد ساختاری رادیکال ( در قبال ایران ) باشد. چنانکه وزیر امور خارجه کشورمان نیز تاکید کرده است، نمی توان تضمین داد که رفتارهای آتی کشورهایی که امروز در حال استقبال از بیانیه مشترک قرائت شده توسط آقای ظریف و خانم موگرینی هستند طی سالها، ماهها و حتی هفته های آتی تغییر پیدا نکند.بنابراین عدم پایبندی اعضای 1+5 نسبت به توافق هسته ای با ایران ، یکی از احتمالاتی است که ما باید در محاسبات خود آن را به صورتی جدی و واقع بینانه لحاظ کنیم. خیز نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده برای ابطال برجام یا تجدید نظر در توافق هسته ای موضوعی نیست که بتوان آن را سهل یا نادیده انگاشت.
3-در آینده پژوهی توافق هسته ای ما با "آینده محتمل"،"آینده ممکن" و "آینده مطلوب" مواجه هستیم. در بررسی آینده محتمل، ما با کلیه گزینه ها و احتمالاتی مواجه هستیم که می تواند در قبال توافق هسته ای رخ دهد.در این خصوص عدم پایبندی آمریکا و دیگر اعضای 1+5 نسبت به توافق هسته ای
حکم یک "احتمال" را دارد که باید حول آن مصلحت اندیشی و دوراندیشی شود. در آینده ممکن، ما با احتمالاتی مواجه هستیم که بیش از دیگر گزینه ها
امکان تحقق دارند.باید این حقیقت را مدنظر قرار داد که اگر احتمال بر هم خوردن توافق هسته ای میان ایران و اعضای 1+5 در آینده زیاد نباشد، کمتر از امکان تحقق مو به موی کامل توافق هسته ای نیست. ماهیت ایالات متحده آمریکا و حتی تروئیکای اروپایی به گونه ایست که نمی توان نسبت به
پیش بینی بازی آنها در آینده نگاهی مطلق و قطعی داشت.
سرانجام در بررسی "آینده مطلوب" ما با مطلوبیتهای خود با استناد به منافع ملی کشورمان مواجه هستیم. آینده مطلوب مبتنی بر الگوها، اهداف و
مولفه هایی است که تحقق آنها تصویر درخواستی ما در قبال پدیده هایی مانند توافق هسته ای را کامل می کند. یکی دیگر از خطاهایی که باید خود را نسبت به آن مصون نماییم، نشاندن "آینده مطلوب" به جای "حال واقعی" و پس زدن آینده های محتمل و ممکن است. در این صورت، ما به جای "واقع بینی دوراندیشانه" دچار "ایده آل گرایی بازدارنده" خواهیم شد.
4-جمهوری اسلامی ایران هم اکنون در مرحله ای به نام سنجش اعتمادسازی غرب قرار دارد. اقتضای عقلانی و راهبردی ما در برهه فعلی ، استفاده از
خط کش ها و معیارهایی است که بتوان با آن رفتار تک تک اعضای 1+5 را در این خصوص مورد سنجش و ارزیابی قرار داد.در پروسه اعتمادسازی (Trust Making) ما با محاسبه و معیار سر و کار داریم. معیارهای تعهد پذیری اعضای 1+5 نسبت به برجام کاملا مشخص است. لازم است این معیارها به صورت پارامترهایی جداگانه از دل دو سند "برجام" و " قطعنامه 2231" استخراج شده و به صورت دائمی مورد سنجش و قضاوت ما قرار گیرد.هر اندازه قضاوت و سنجش ما در این خصوص واقع بینانه تر و سرسختانه تر باشد، امکان عدول اعضای 1+5 نسبت به این موارد کمتر خواهد بود.از سوی دیگر، پروسه اعتمادسازی غرب در اجرای برجام را نباید با پروسه ای دو طرفه دانست زیرا با وجود اذعان راستی آزمایی ایران و اعتراف آژانس نسبت به صلح آمیز بودن فعالیتهای هسته ای ایران، جایی برای اعتماد سازی ما نسبت به غرب باقی نمانده است. از این رو باید این باور را در مسئولین سیاست خارجی کشورمان تقویت کنیم که در اینجا صرفا اعتمادسازی غرب نسبت به ایران اصالت و موضوعیت دارد و نه عکس آن.
"سند برجام" نه به تنهایی نماد پیروزی و نه شکست ما در عرصه بین المللی است . این نوع مواجهه و رفتار ما نسبت به برجام است که تعیین کننده پیروزی یا شکست ما در این معادله خواهد بود.از این رو برجام می تواند در آینده به نماد پیروزی یا خدای ناکرده نماد شکست ما در معادلات سیاست خارجی و اقتصادی کشور باشد. نگاه واقع بینانه و آینده نگری محاسبه شده ما نسبت به برجام و آمادگی ما برای مواجهه با تمامی احتمالات از جمله کارشکنی طرف مقابل و ابطال یا نقض برجام توسط آمریکا، رمز پیروزی ما در این بازی خواهد بود.از سوی دیگر، نگاه احساسی و مقطعی ما نسبت به پدیده توافق هسته ای و غافل شدن از رصد هوشمندانه رفتار دشمن منجر به افزایش ضریب
آسیب پذیری ما در این معادله خواهد شد.
حنیف غفاری
94/10/28 - 04:32
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 7]