تور لحظه آخری
امروز : چهارشنبه ، 21 شهریور 1403    احادیث و روایات:  پیامبر اکرم (ص):همّت مؤمن در نماز و روزه و عبادت است و همّت منافق در خوردن و نوشيدن؛ مانند حيوا...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1814958345




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

پرونده 13 ساله هسته ای چگونه بسته شد؟


واضح آرشیو وب فارسی:انتخاب: پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) : ایران و 6 کشور 1+5 در حالی به پایان راه خود و ورود به مرحله اجرایی برجام رسیده اند که قریب به 13 سال از آغاز پرونده ساختگی غرب می گذرد. توافق جامع هسته ای که در 23 تیرماه 1394 در تقویم جهان به ثبت رسید، اتفاقی کم سابقه در تاریخ دیپلماسی جهان به حساب می آید. رخدادی که ذیل آن ایران و 6 کشور امریکا، فرانسه، انگلیس، آلمان، روسیه و چین پذیرفتند بر مبنای یک بده و بستان منطقی به تنش زدایی فراگیر دست یابند و جهان را از ثمرات پایان مناقشه هسته ای بهره مند سازند. تلاش برای به پایان رساندن چالش ایران و جهان طی 22 ماه بعد از روی کار آمدن دولت جدید ایران، در حالی آغاز شد که مذاکرات فشرده 7 کشور در وین، ژنو و نیویورک زیربنای توافق 14 جولای 2015 را پی ریزی کرد. این روند که در نهایت به توافقی با عنوان «متن جمع بندی برنامه جامع اقدام مشترک» و لغو تمامی تحریم های اقتصادی و مالی علیه ایران ختم شد، مسیری پرفراز و نشیب را در تاریخ دیپلماسی طی کرده است. از زمانی که ادعای فعالیت های مخفی هسته ای ایران در نطنز و اراک در 23 مردادماه 1381 به خط خبری رسانه های جهان تبدیل شد، موج عظیمی از تبلیغات گسترده علیه ایران به راه افتاد. تبلیغاتی که جا انداختن ادعای خطر ایران و فراهم کردن زمینه برای تهدید آن را هدف قرار داد تا رسانه های غربی فعالیت های ایران در راستای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را با عنوان ساختگی «پرونده هسته ای ایران» در دستور کار خود قرار دهند تا از این فعالیت ها به عنوان تهدیدکننده صلح و امنیت بین المللی یاد شود. تقریباً 11 ماه طول کشید تا ایران 18 تیرماه 1382 رسماً برای بحث درباره فعالیت های صلح آمیز هسته ای در دیدار رئیس جمهوری وقت ایران با محمد البرادعی مدیرکل وقت آژانس بین المللی انرژی هسته ای، اعلام آمادگی کند. حسن روحانی از 13 مهرماه 1382 در قامت دبیر شورای عالی امنیت ملی مسئول حل پرونده هسته ای شد و مذاکره با کشورهای اروپایی را در دستور کار خود قرار داد. در این دوره که تا 24 مرداد 1384 قریب به دو سال به درازا کشید، روحانی با برگزیدن شیوه تعامل با سه کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه دو اقدام مهم صورت داد؛ نخست آنکه با پذیرش داوطلبانه پروتکل الحاقی و اجرای آن حتی قبل از تأیید نهایی مجلس شورای اسلامی در عمل فضای ملتهبی را که علیه ایران به وجود آمد، آرام ساخت. دیگر آنکه با سازمان دهی مذاکرات فشرده با طرف تروئیکای اروپا در عمل نشان داد که ایران خواهان تعامل و تفاهم بر سر برنامه صلح آمیز هسته ای خود است اما این طرف امریکایی و اسرائیلی بود که با انواع کارشکنی ها مانع رسیدن به هرگونه توافق می شد. تغییر پرونده مذاکره هسته ای در دوره احمدی نژاد تغییر دولت و روی کارآمدن محمود احمدی نژاد در مردادماه 1384 به تغییر رویکرد ایران در پیگیری مذاکرات هسته ای منجر شد. این تحولات سیاسی ایران در حالی به وقوع پیوست که گروه تروئیکا با بهره نبردن از فرصت تعلیق غنی سازی در ایران که بیش از دو سال به منظور اعتمادسازی انجام گرفته بود، ایران را عملاً وادار کرد تا برای حل این موضوع راه دیگری را برگزیند. در آغاز علی لاریجانی که به عنوان دبیر جدید شورای عالی امنیت ملی بر سر کار آمد، از همان 24 مردادماه 1384 با در دست گرفتن مسئولیت مذاکره به مقامات اروپایی اعلام کرد که ایران به دلیل زیاده خواهی غرب دیگر حاضر نیست اقدام های داوطلبانه گذشته درباره اجرای پروتکل الحاقی پیمان ان پی تی را ادامه دهد و با قاطعیت تا تأمین حقوق هسته ای خود که به دست آوردن چرخه کامل سوخت هسته ای است، به اقدام های خود زیر نظر آژانس ادامه خواهد داد. لاریجانی تا زمانی که در 29 مهرماه 1386 یعنی بیش از دو سالی که مسئولیت دبیر شورای عالی امنیت ملی را برعهده داشت، توانست به آژانس بین المللی انرژی هسته ای بر سر یک دستور کار مشترک (مدالیته) 6 بندی به توافق برسد که براساس این دستور کار، آژانس در نهایت تأیید کرد ایران به شبهات و سؤال هایی که درباره فعالیت هایش از سوی آژانس مطرح بوده، پاسخ داده است. این مهم ترین دستاورد ایران در دوره دبیری شورای عالی امنیت ملی لاریجانی بود. این در حالی است که ایران در دوره لاریجانی با سه قطعنامه شورای امنیت که دو مورد آن جنبه تحریمی داشت، روبه رو شد اما توانست توان هسته ای ایران را به صورت مبنایی افزایش دهد. مذاکرات نافرجام جلیلی با غرب با استعفای لاریجانی، سعید جلیلی از سوی احمدی نژاد عهده دار سمت دبیری شورای عالی امنیت ملی در 29 مهرماه 1386 شد. جلیلی در دوره اول مذاکرات خود با سولانا به تبادل بسته های هسته ای پرداخت که از سوی تروئیکای اروپایی در 25 خرداد 1387 ارائه شد که در مقابل بسته پیشنهادی ایران بود که چندی پیش از آن ارائه شده بود. در این دوره برای نخستین بار مذاکرات تروئیکا به مذاکرات با 6 کشور ارتقا یافت. صدور دو قطعنامه دیگر شورای امنیت علیه ایران در این دوره و بی نتیجه ماندن مذاکرات با سولانا و تغییر دبیرکل آژانس بین المللی انرژی هسته ای در مهرماه 1388، وضعیت مذاکرات را پیچیده تر از گذشته کرد چرا که آمدن آمانو، دبیرکل جدید به حاکم شدن نظام سختی بر گزارش های آژانس علیه ایران منجر شد. دور دوم فعالیت های جلیلی از زمان شروع به کار کاترین اشتون در آذرماه 1388 وارد مرحله جدیدی شد. اما از آنجا که اصلی ترین موضوع مذاکرات، یعنی فعالیت های هسته ای ایران از نظر طرف مقابل پایان نیافته بود؛ مسأله در یک دور باطل گفت وگوهای بی حاصل در 6 دوره تا آخرین دوران که در آلماتی 16 و 17 فروردین 1392 ادامه یافت. چهار قطعنامه شورای امنیت 1803 (13/12/86)، 1835 (29 سپتامبر 2008)، 1887 (24 سپتامبر 2009) و 1929 (9 ژوئن 2009) در دوره کار او اتفاق افتاد. ضمن اینکه طی دوره تصدی جلیلی، شدیدترین تحریم های ناشی از قطعنامه های شورای امنیت یا تحریم های اتحادیه اروپا و امریکا بر کشور تحمیل شد. 16 روز مذاکراه جلیلی در دوران 2 هزار و 146 روزه مسئولیت دامنه دار شدن چالش هسته ای ایران و غرب موجب شد مذاکرات طرفین نتواند به مرحله درک متقابل و انگیزه مشترک برای گشودن گره گور هسته ای نزدیک شود. جلیلی طی 9 دوره گفت وگویی که در حدفاصل سال های 1387 تا 1392 با اعضای «1+5» داشت، در مجموع گفت وگوهایی کوتاه مدت (یک الی دو روزه) را از سرگذراند که آخرین آنها در «آلماتی ٢» در روزهای 16 و 17 فروردین ١٣٩٢ برگزار شد. مجموع روزهای مذاکراتی جلیلی 16 روز در 71 ماه بود. به عبارت دیگر، او طی 2 هزار و 146 روز مدت مسئولیتش؛ به طور میانگین، هر 238 روز در یک مذاکره حضور یافته است. این در حالی است که در مدت زمان مسئولیت وی مذاکرات با وقفه های طولانی رو به رو شد. بیشترین تأخیر در برگزاری گفت وگوها با 450 روز در حد فاصل بهمن 1389 تا فروردین 1391 بوده است. کمترین وقفه هم به حدفاصل مذاکرات «آلماتی 1» (اسفند 1391) و «آلماتی 2» (16 فروردین 1392) برمی گردد که به عنوان آخرین دور مذاکراتی طرفین با فاصله ای 37 روزه برگزار شد و 158 روز پس از اتمام «آلماتی 2» و در 21 شهریور 1392 جلیلی به خط پایان مأموریت خود رسید. پیشرفت برنامه های هسته ای البته در دوره مناقشه طولانی هسته ای و اتهام زنی علیه ایران که بیش از یک دهه طول کشید و مذاکرات هسته ای بارها در ادوار مختلف ناکام ماند، ایران موفقیت های چشمگیری در عرصه بالا بردن توان هسته ای خود به دست آورد. ارتقای سطح غنی سازی اورانیوم به 20 درصد، تولید صفحات سوخت هسته ای با فناوری دقیق و پیچیده آن، رساندن ذخایر اورانیوم غنی شده به بیش از هفت هزار کیلو و در نهایت تولید سانتریفیوژهای نسل دوم موسوم به P2 که از لحاظ سرعت غنی سازی و حجم غنی سازی، چندین برابر نوع قدیمی آن P1 بود و افزایش تعداد سانتریفیوژهای ایران در مجموع به حدود 19 هزار عدد از جمله اقدامات دانشمندان هسته ای ایران بود که در دوران پرفراز و نشیب چالش هسته ای میان ایران و غرب اتفاق افتاد. تلاش هایی که البته به موج عظیمی از تحریم ها منجر شد و مقامات غربی را وادار کرد تا بر سر میز مذاکره با ایران بنشینند. نخستین توافق هسته ای در دوره روحانی با روی کار آمدن دولت یازدهم، رویکرد ایران در پیگیری پرونده هسته ای متحول شد. در این رویکرد، ایران با تعیین خط قرمز جدید مبنی بر ادامه غنی سازی تحت نظر آژانس و بدون تحریم ها، بنای مذاکراتی جدی با کشورهای 1+5 و در رأس آنها امریکا را گذاشت. طی این دوره مسئولیت پرونده هسته ای از شورای عالی امنیت ملی به وزارت خارجه به سرپرستی محمدجواد ظریف سپرده شد. ظریف با اشراف به این پرونده از همان اولین روز تصدی این مأموریت مهم، رویکرد تیم جدید را در راستای سیاست های اعلام شده رئیس جمهوری جدید طراحی و به اجرا گذاشت. حضور رئیس دولت یازدهم در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل، گفت وگوی تلفنی اوباما- روحانی، اولین نشست با اعضای 1+5 در نیویورک و نشست های سه گانه ژنو در سوم آذر 1392 و در مدت زمان کمتر از صد روز از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم به نتیجه رسید و توافق ایران با 6 کشور بزرگ در صدر اخبار جهان نشست. نکته مهم در این اتفاق آن بود که برای نخستین بار حقوق هسته ای و حق غنی سازی ایران از سوی قدرت های جهانی مورد تأیید قرار گرفت کههمواره به عنوان خط قرمز نظام در مذاکرات هسته ای از آن یاد می شد. پس از توافق 6 ماهه ژنو مذاکرات میان ایران و کشورهای 1+5 برای دستیابی به توافقی نهایی و جامع آغاز شد. در همین راستا ایران و گروه 1+5 چندین نشست در وین برای دستیابی به راه حل جامع هسته ای برگزار کردند تا آنکه طرفین سرانجام پس از 9 روز تلاش کارشناسی و دیپلماتیک؛ 14 فروردین 1394 در لوزان سوئیس به تفاهمی که مبنای توافق نهایی هسته ای ایران و 1+5 را تشکیل می داد، دست یافتند. تفاهمی که پایه گذار توافقی شد که یک بار برای همیشه پرونده هسته ای ایران را در 23 تیرماه 1394 در وین خاتمه داد و برای نخستین بار دو طرف توانستند به نقشه راهی مشترک برسند. کمی بعد از دستیابی به این توافق، 15 عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد در رخدادی بی سابقه با تصویب قطعنامه 2231، به توافق هسته ای ایران و 1+5 و لغو تحریم های جهانی علیه تهران، مهر تأیید زدند. اتفاقی که بر مبنای آن کشوری که برای نخستین بار در تاریخ شورای امنیت سازمان ملل با رأی شورای امنیت تحت بند 41 فصل هفت منشور سازمان ملل قرار گرفته بود، با قطعنامه همان شورا از دایره شمول این فصل خارج شد. رکوردشکنی های مذاکراتی ظریف مذاکرات هسته ای پس از واگذاری مسئولیت پیگیری و انجام مذاکرات به ظریف و تیم او، به دلیل جدیت مذاکره کنندگان کشورمان و برخورد حرفه ای آنان در جریان مذاکرات، شتاب گرفت. بدبینی های ریشه دار غرب به ایران و دیپلمات های کشورمان کاهش یافت و میل به مذاکرات تنگاتنگ در افزایش آمار تعداد و ساعات مذاکره آشکار شد. مذاکرات دور جدید؛ حدود 22 ماه طول کشید و روزها و ساعات طولانی صرف رایزنی های تاریخی شد و در نهایت، اعلام رسمی توافق هسته ای در 23 تیرماه (14ژوئیه) و صدور قطعنامه 2231، مهر تأییدی بر خروجی موفقیت آمیز مذاکرات زد. در جریان این دور از مذاکرات، تاریخ مذاکرات دیپلماسی شاهد رکوردهای تازه ای هم بود. در دوره مسئولیت هسته ای ظریف که از 26 مرداد 1392 آغاز به کار کرد، 52 دور مذاکره طی 189 روز به صورت جمعی و جداگانه با کشورهای گروه 1+5 برگزار شد. همچنین در این مدت طرفین در برگزاری برخی ادوار مذاکرات هم رکوردهای جالب توجهی برجای گذاشتند. از جمله اینکه هر دو وزیر خارجه ایران و امریکا رکورد طولانی ترین حضور بی وقفه در خارج از پایتخت و کشورهایشان را شکستند. کری در دور پایانی مذاکرات که به دستیابی طرفین به توافق منتهی شد، 18 روز برای مذاکره با ظریف در وین اقامت کرد. رکوردی که با رکورد جرج شولتز وزیر خارجه دولت ریگان در سال های 1982 تا 1989 برابری کرد. به گزارش آسوشیتدپرس، رکورد طولانی تر بعدی در زمینه اقامت یک وزیر خارجه ایالات متحده در خارج از کشور برای گفت وگو بر سر یک موضوع مشخص، به سفر 34 روزه هنری کیسینجر به خاورمیانه در سال 1974 میلادی به منظور پیگیری مذاکرات صلح اعراب و اسرائیل اختصاص دارد. اما تفاوت در این است که کیسینجر در آن سفر، بین بیت المقدس، دمشق، امان و برخی دیگر از کشورهای خاورمیانه در تردد بود و در طول این گفت وگوها در یک شهر و محل خاص اقامت نداشت، در حالی که کری طی مذاکرات پایانی در تیرماه سال جاری، به طور دائم در وین بوده است. همچنین رکورد طولانی ترین مذاکره بی وقفه یک وزیر امور خارجه امریکا پس از جنگ جهانی دوم را در شب تفاهم لوزان که به دستیابی به چارچوب اصلی توافق منتهی شد، شکسته شد. مذاکرات لوزان سوئیس، از نیمه شب آغاز و تا صبح روز بعد که تفاهم لوزان اعلام شد، ادامه پیدا کرد. شبکه امریکایی «فاکس نیوز» مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 را «طولانی ترین مذاکرات» توصیف کرده که در جریان آن، حداقل طی 37 سال اخیر، دیپلمات های ارشد امریکایی چنین مدت زمان طولانی ای با تمرکز روی یک موضوع ویژه، پشت میز مذاکره ننشسته اند.» در نتیجه چانه زنی ظریف با همتای امریکایی خود، برای اولین بار قرار شد تا همه تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای و حتی برخی تحریم های پیشین لغو شود.» همچنین در تاریخ سازمان ملل نام ایران به عنوان نخستین کشوری ثبت شد که توانست بدون جنگ و درگیری و با باطل کردن قطعنامه های قبلی به اعتبار آرای اعضای شورای امنیت، از ذیل بند 7 منشور سازمان ملل خارج شود.


یکشنبه ، ۲۷دی۱۳۹۴


[مشاهده متن کامل خبر]





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: انتخاب]
[مشاهده در: www.entekhab.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 7]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن