واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: جولان سربازان «داعش سفيد» از آسيا تا آفريقا و اروپا
روز جمعه چند فرد نقابدار به هتل اسپلنديد و كافه كاپوچينو در اوآگادوگو پايتخت بوركينافاسو حمله كردند
نویسنده : احمد كاظمزاده
روز جمعه چند فرد نقابدار به هتل اسپلنديد و كافه كاپوچينو در اوآگادوگو پايتخت بوركينافاسو حمله كردند و در جريان درگيرياي كه بين اين افراد و نيروهاي نظامي بوركينافاسو و نيروهاي نظامي غربي و بهخصوص فرانسوي روي داد 23 نفر كشته و 33 نفر ديگر زخمي شدند. گفته ميشود افراد مهاجم از اعضاي گروه المرابطون بودهاند كه شاخه القاعده در مغرب عربي محسوب ميشود. با توجه به اينكه مكانهاي مورد حمله محل اتراق و پاتوق اتباع غربي بوده و مهاجمان برخي از نشانههاي اعضاي القاعده را نيز با خود داشتند از اين رو احتمال نقش و دخالت اين گروه در اين حمله قويتر به نظر ميرسد، با اين حال نبايد از اين واقعيت نيز غافل شد كه در مواردي تجربه نشان داده است اين گروهها بدون آنكه خود نيز متوجه شده باشند به عامل و ابزاري براي تسويهحساب قدرتهاي منطقهاي و بينالمللي رقيب تبديل ميشوند. حال جدا از اينكه آيا شاخه مغربي القاعده نيز در حمله به محل اقامت غربيها در پايتخت بوركينافاسو مورد استفاده ابزاري بازيگران رقيب محلي و بينالمللي قرار گرفته است يا نه، امروزه اين واقعيت براي خيلي از محافل امنيتي - اطلاعاتي، پژوهشي- تحقيقاتي، سياسي- خبري و فكري- ديني در جهان آشكار شده است كه منشأ اصلي تروريسم تكفيري در جهان باورهاي وهابي است كه به شدت از سوي مدارس مذهبي فعال در عربستان و خارج از مرزهاي آن ترويج و منتشر ميشود. يكي از شاخصهاي مؤيد اين واقعيت پيوند فكري عميق و گستردهاي است كه بين آموزههاي وهابيت و عملكرد گروههاي تكفيري وجود دارد و در هر دو توسل به خشونت آن هم با بدترين شيوه همچون گردن زدن و سربريدن توجيه ميشود و رنگ و لعاب ديني به آن داده ميشود. گرچه اين گروهها به اقتضاي شرايط القاب مختلفي به خود ميگيرند و تحت عناويني چون القاعده، داعش، النصره، بوكوحرام، المرابطون و... خوانده ميشوند اما در وراي به ظاهر كثرتگراي اين گروهها نوعي وحدت فكري و عملي وجود دارد كه در گفتمان وهابيت معني پيدا ميكند. اين گفتمان از طريق مدارس مذهبي كه ازسوي خاندان سعودي تأمين مالي ميشوند، ترويج داده ميشود و برخي از آمارها حاكي از اين است كه عربستان تاكنون نزديك به 100 ميليارد دلار براي احداث اين مدارس در داخل و خارج هزينه كرده است و همين امر يكي از عوامل رشد قارچگونه گروههاي تكفيري تحت عناوين مختلف شده و يكي از دلايل ناكامي و شكست طرحهاي بينالمللي براي مبارزه با تروريسم تكفيري از اين مسئله ناشي ميشود. شايد مهمترين نكتهاي كه در بررسي گسترش برون مرزي وهابيت و مظاهر عيني آن يعني گروههاي تكفيري مورد غفلت قرار گرفته چگونگي پيوند اين مسئله با بقا و حيات خاندان آل سعود است كه به نوعي با معامله استراتژيك عبدالعزيز بن آل سعود بنيانگذار اين كشور با امريكا در خصوص «نفتدر برابر امنيت» نيز در ارتباط بوده است. براساس اين معامله بنا بود عربستان نفت امريكا را تأمين و تضمين كند و در مقابل امريكا نيز امنيت خاندان سعود را در هر شرايط بر دوش بگيرد. در چارچوب اين معامله استراتژيك راز دو مسئله آشكار ميشود؛ نخست اينكه چرا عربستان به توسعه مدارس ديني در داخل و خارج پرداخته است و دوم اينكه چرا امريكا و ديگر كشورهاي غربي در قبال گسترش گفتمان وهابيت به عنوان سرچشمه فكري گروههاي تكفيري تاكنون مماشات كردهاند. در مورد نخست بايد گفت كه خاندان سعودي براي اينكه خود را در برابر فشار علماي وهابي متدين و وفادار به آموزههاي وهابي نشان بدهند و در عين حال بر همكاري با غربيها (كه از نظر وهابيها كافر معرفي ميشدند)سرپوش بگذارند به احداث و گسترش مدارس وهابي در داخل و خارج پرداختهاند. دوم اينكه توسعه اين مدارس اين امكان را براي خاندان سعودي فراهم ميكرد كه تندروها را به بهانه آموزش و انجام فريضه جهاد از كشور خارج و براي مدتي نفسي تازه كنند. سوم اينكه سرويسهاي اطلاعاتي و امنيتي عربستان بهخصوص در زماني كه بندر بن سلطان رياست اين سرويس را برعهده داشت، كوشيد از افرادي كه در مدارس مذهبي در داخل و خارج عربستان آموزش ديده بودند براي مقاصد سياسي و امنيتي خود استفاده كند.
اما درخصوص اينكه چرا كشورهاي غربي و در رأس آن امريكا در قبال گسترش وهابيت به عنوان سرچشمه تروريسم تكفيري تاكنون مماشات كرده از دو مسئله ناشي ميشود: نخست نياز نفتي امريكا و غرب به عربستان است كه البته تا پيش از كشف نفت شيل در امريكا تأثيرگذار بود و بر همين اساس احتمال ميرود با كاهش وابستگي امريكا به نفت عربستان نشانههايي هر چند ناكافي از تغيير رويكرد در اين زمينه ديده ميشود كه امكان دارد در آينده تشديد شود، دوم اتخاذ سياست دستهچك سفيد از سوي عربستان در برابر اين كشورها بوده است و بر همين اساس با وجود اينكه در ماههاي اخير (از حملات پاريس گرفته تا حملات بوركينافاسو) تروريسم تكفيري عمدتاً منافع و مواضع فرانسه را مورد هدف قرار داده است اما اين كشور با توجه به قراردادهاي كلان اقتصادي و نظامي كه با عربستان به امضا رسانده و براي برونرفت از چالشهاي اقتصادي به اجراي اين قراردادها نياز دارد، بنابراين در برابر خودداري عربستان از بستن مدارس وهابي سكوت كرده است اما با اينحال بعيد به نظر ميرسد اين كشورها براي هميشه بتوانند به مماشات خود ادامه دهند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۶ دی ۱۳۹۴ - ۲۱:۱۸
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]