محبوبترینها
آیا میشود فیستول را عمل نکرد و به خودی خود خوب میشود؟
مزایای آستر مدول الیاف سرامیکی یا زد بلوک
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1855120315
چالش های حقوقی سازمان های مردم نهاد درایران
واضح آرشیو وب فارسی:هراز نیوز: هراز نو: سازمان های غیردولتی یا مردم نهاد(سمن؛NGO) بخشی از جامعه مدنی وگروه های ذی نفوذ در بسترجامعه پلورال وکثرت گرا هستند که براساس آن، افراد متعدد با آرمان های مشترک،به منظور به دست آوردن امتیازاتی برای هدف خود یا آرمانی ویژه، موضع مشترکی را اتخاذ می کنند، دولت را تحت تأثیر قرار می دهند بدون آنکه هدف منفعت طلبانه یا کسب قدرت را داشته باشند. مهمترین ویژگی های این سازمان ها را می توان در غیرحکومتی بودن،غیرسیاسی بودن،داوطلبانه بودن و غیرانتفاعی بودن خلاصه نمود.(عیسی زاده،1388) برای بررسی دقیق مبانی قانونی کشورها وکارایی نظارت سازمانهای مردم نهاد، لازم است چهار سنجه ومولفه درنظرگرفته شود:آزادی های اساسی درقلمرو سازمان های مذکور،اداره مطلوب،امورمالی وپاسخگویی وشفافیت.(نیاورانی،1393) هریک از سنجه های فوق، نقش مهمی در شناسایی وتطبیق جایگاه تشکل های غیردولتی در کشور مورد مطالعه خواهدداشت. نبود قانون مستقل برای سازمان های مردم نهاد یکی از چالش ها و خلاء های بزرگ در نظام حقوقی ایران بوده است. ماده584 قانون تجارت را می توان اولین مقرره صریح دراین ارتباط محسوب نمود. دراین ماده به تشکیلات وموسسات دارای مقاصد غیرتجارتی اشاره نموده وماده585 نیز شرایط ثبت موسسات وتشکیلات مذکور را به نظام نامه وزارت عدلیه ارجاع داد. پس ازقانون تجارت مصوب 1311، ماده182 قانون برنامه سوم توسعه مصوب17/1/1379 به سازمان های غیردولتی پرداخت تا اینکه اولین آیین نامه تأسیس وفعالیت سازمانهای غیردولتی در تاریخ25/10/1381 به تصویب هیأت وزیران رسید.آیین نامه مذکور درسال82 اصلاح و درتاریخ 29/3/84 (بنابه پیشنهادمورخ8/5/83 وزارت اطلاعات) ازنو تصویب شد. پس ازآن نیز آیین نامه اجرایی تأسیس وفعالیت سازمان های مردم نهاد درتاریخ8/5/84 به تصویب هیأت وزیران رسید وهم اکنون مورد اجرا قرار می گیرد. با بررسی آیین نامه موجود حاکم بر فعالیت سمن ها درایران، با وجود برخی پیشرفت ها و توسعه مناسب دربرخی دوره ها(مانند دهه70) مشکلات قانونی زیادی مشاهده می شود و در مقایسه با قوانین سایرکشورها، عقب ماندگی هایی وجود دارد. ازجمله: فرایند طولانی و سخت گیرانه تأسیس وثبت، نظارت شدید برخی مراجع در بررسی صلاحیت ها و اظهارنامه ها، تداخل قانونی وموازی کاری در ثبت سازمانهای غیردولتی، نبود مکانیزم های قوی و موثر شفافیت و گزارش دهی، عدم کارکرد واقعی سمن ها بعنوان نهادهای مدنی دراقدامات جمعی وتصمیم سازی ها،ضعف ساختاری وحقوقی درمسیرکمک وحمایت سمن ها از حقوق بشر ونظارت موثر بر دولت،عدم امکان فعالیت سازمان های غیردولتی خارجی، نبود مکانیزم های آسان جهت بهره گیری سازمان ها از نشریات،رسانه ها وتجمعات وغیره. چالش مهم و بنیادی دیگر، وجود مقرره ای درقالب آیین نامه(ونه قانون مصوب مجلس) بعنوان مبنای حقوقی سازمان های مردم نهاد می باشد که همین ماهیت مقرره بودن،چالش هایی مختلفی را ایجاد کرده است.بنابراین هم اکنون مبنای حقوقی سازمانهای مردم نهاد، نه قانون مصوب مجلس، که مقرره ای در قالب آیین نامه می باشد و تلاش برای تصویب قانون نیز در سال87 درقالب طرح(نه لایحه) در مجلس صورت گرفت که به جهت بروز برخی مشکلات و اعتراضات گسترده(به دلیل ضعف ماهوی وشکلی) از دستور کار خارج شد. به منظور سامان دهی وضعیت قوانین ومقرات حاکم بر فعالیت سازمان های غیردولتی"طرح ناظر بر تأسیس سازمانهای غیردولتی ومردم نهاد" توسط نمایندگان مجلس تهیه گردید. طرح پیشنهادی سال92 مجلس،تلاش درمسیر تصویب قانونی جامع برای سازمان های مردم نهاد بوده است. طرح ناظر بر تأسیس وفعالیت سازمان های مردم نهاد درتاریخ30/8/89 در دوره هشتم مجلس شورای اسلامی با34 ماده اعلام وصول گردید و پس از تغییرات فراوان در کمیسیون اجتماعی با46 ماده در صحن علنی ارائه شد. اما رسیدگی به طرح سازمانهای مردم نهاد تا ماده 27 پیش نرفت و به علت مخالفت نمایندگان مجلس و اعتراض نمایندگان سازمان های مردم نهاد با برخی مواد طرح و بازتاب های منفی بین المللی، طرح مذکور مسکوت ماند و به کمیسیون اجتماعی بازگردانده شد و تا فرصتی برای بررسی تا پایان مجلس هشتم پیدا ننمود و به مجلس نهم واگذار شد. مجلس نهم طرح مذکور را با34 ماده مجدداً برای اعلام وصول به هیأت رییسه ارائه نمود. پیشنهاددهندگان با اعتقاد به اینکه این طرح پیش ازاین تا ماده 27 به تصویب رسیده است قصد دارند طرح مصوب کمیسیون اجتماعی(طرح46 ماده ای) را مورد بررسی و تصویب قراردهد . موضوعی که پیش ازاین نیز پرمشکل بودن و ناقص بودن آن ازسوی صحن علنی مورد تأیید قرارگرفته است. در مقدمه توجیهی طرح آمده است: از آنجا که امروزه به ویژه در دو دهه اخیر سازمانهای مردم نهاد از رشد چشمگیری برخوردار بوده و نظر به ضرورت فراهم ساختن بسترلازم برای مشارکت مردم و گروههای اجتماعی در توسعه پایدار کشور و نیز باتوجه به تعدد قوانین ناظر بر فعالیت سازمانهای غیردولتی در زمینه های ثبت، نظارت، فعالیت و ... و نیز فقدان پاسخگویی این قوانین و مقررات به مسائل و نیازهای سازمانهای مردم نهاد به ویژه درزمینه های امور مالی و حقوق و تکالیف آنها در جامعه از یک سو و تعدد مراکز تصمیم گیری و برخورد سلیقه ای با سازمانهای مردم نهاد از سوی دیگر و با درنظر گرفتن دلایل ذیل لزوم تدوین و تصویب قانون جامع و مستقل سازمانهای مردم نهاد احساس می گردد: - ابهامات در روابط بین سازمانهای مردم نهاد و بخشهای دیگر جامعه (دولت، بخش خصوصی و ... - مخدوش شدن مرزهای هویتی سازمانهای غیردولتی و حوزه سیاسی - مقوله تجهیز منابع برای سازمانهای مردم نهاد در جامعه و موانع فراروی آن - ابهام موجود در روابط بین سازمانهای مردم نهاد و جامعه بین المللی - فقدان تضمین شفافیت و پاسخگویی سازمانهای مردم نهاد به گروههای ذینفع - رسمیت یافتن نقش سازمانهای غیردولتی در فرآیند تصمیم سازی و تصمیم گیری در جامعه - فراهم نمودن زمینه قانونی لازم برای تحقق و تأمین آزادیهای اساسی آحاد مردم برای تسهیل در تأسیس(طرح مجلس،1392) طرح فوق دارای نکات قوت وضعف متعددی است که جهت تدوین قانون جامع برای سازمانهای غیردولتی، نیاز به دقت و وارسی است. درطرح پیشنهادی مجلس، هیأت هایی در سطح ملی،استانی و شهرستانی پیش بینی شده و اختیارات گسترده ای همچون سیاستگذاری،تدوین آیین نامه،نظارت بر سمن ها،مجازات متخلفان و... درنظرگرفته شده است. ایراد وارده به این هیأت ها از چند جهت می باشد که عمده آن درترکیب هیأت ها است که ازتمام قوای سه گانه وحتی خارج از آن درآن حضوردارند.(گزارش مجلس،1392) مستنبط از اصل 57 قانون اساسی، امور کشور میان سه قوه تقسیم شده وهریک وظایف مربوط به خود را انجام می دهند وهیچیک حق دخالت در صلاحیت قوای دیگر را ندارند. از اینرو تشکیل هیأتی متشکل ازنهادهای هریک از قوای سه گانه و حتی خارج از قوای سه گانه که همگی در تصمیم گیری ها سهیم هستند با اصل مزبور مغایرت دارد. اشکال دیگر در این طرح، ترکیب غیرتخصصی و غیرضرورری هیأت عالی نظارت است که ماهیتی کاملاً دولتی وحکومتی به آن داده است درصورتی که باید نمایندگان سازمانهای غیردولتی نیز در ترکیب مذکور حضور موثری داشته باشند. نظام صدور مجوزدر ایران پرحجم وسختگیرانه است و برخی محدودیت ها موجب کاهش فعالیت سمن ها و تشکل های مدنی واقعی در کشور شده است. متأسفانه در طرح پیشنهادی نمایندگان، همچنان سخت گیری های موجود و طولانی بودن روند ثبت سمن، مورد تأیید قرارگرفته است و موسسین سازمان مردم نهاد با مراحل طولانی در فرایند ثبت خود مواجه هستند. درطرح پیشنهادی، محدودیت و دخالت های گسترده دولت درسازمان های مردم نهاد دیده می شود. با اصلاحاتی که در متن پیشنهادی مجلس در کمیسیون اجتماعی صورت گرفته نقش دولت چندبرابر شده و این نوعی نقض غرض است. زیرا هزینه حضور دولت بیش از نفعی است که از حضورسازمان های غیردولتی خواهد بود. با مداقه در مواد طرح متوجه می شویم که وزن و اهمیت کنترل وتعیین تکلیف برای این سازمان ها چنان است که تأثیر بازدارندگی آن درتأسیس بیش از آثارتشویقی آن است(رمضانی،1391) دراین طرح که به ظن پیشنهاددهندگان درتطابق با سایر نظامات بین المللی و وضعیت حقوقی حاکم بر سازمان های غیردولتی سایر کشورها نگارش یافته است نکات مبهم وقابل انتقاد دیگری نیز وجود دارد؛ همچون اشکال در ترکیب هیأت عالی نظارت، نحوه فعالیت سمن ها در سازمان های بین المللی،تشویق وتنبیه وشرایط بهبود مستمر عملکردی و ... درهرصورت در هرطرح ولایحه ای درارتباط با سمن ها بایدبه نقاط عطفی چون آزادی وسهولت درتأسیس وثبت وعدم دخالت دولت در شکل گیری وفعالیت این نهادها توجه داشت.نظارت بر آنها نیز باید منطقی باشد و بنا را بر اعتماد گذاشت. شفافیت وپاسخگویی سازمان های مردم نهاد به گروه های ذینفع وعموم شهروندان نیز باید تضمین گردد. البته طرح فوق دارای نقاط قوت متعددی است که ازجمله می توان به موارد ذیل اشاره کرد: طرح ارائه شده بسیار جامع است وهمه موضوعات مربوطه رادربرمی گیرد. طرح مذکور حقوق وجایگاه مناسبی را برای سازمان های مردم نهاد درنظرگرفته است. رویکرد حاکم برطرح با وضعیت موجود اصولاً بسیار بی طرفانه است. با توجه به ظرفیت قانون اساسی،ضروری است که نهادهای حکومتی در حوزه قانون گذاری واجرا با وضع قانونی عادی و صدور دستورالعمل های لازم، شرایط مساعدی را برای فعالیت وتقویت سازمان های مردم نهاد فراهم آورند تا امکان بیشتری برای توسعه یافتگی وافزایش توانمندی های نظام سیاسی ایجاد شود. ازطرفی تعدد ضوابط ناظر بر فعالیت سازمانهای مردم نهاد و خلاء قانونی جامع در رابطه،عدم تکافوی مقررات فعلی و تعدد مراکز تصمیم گیری و عدم پاسخگویی و نظارت بر سازمان مذکور، با اعمال اصلاحت لازم در طرح پیشنهادی مجلس، تصویب این طرح بعنوان قانونی جامع و مستقل در فراهم آوردن بسترلازم برای تحقق مشارکت حداکثری مردم و افزایش نقش پذیری آحاد ملت در پیشبرد اهداف عالیه نظام مقدس جمهوری اسلامی، موثر ومفید می باشد. منابع ومآخذ: -رمضانی قوام آبادی،محمدحسین،شفیعی سردشت،جعفر(1391)،مجله تحقیقات حقوقی دانشگاه شهیدبهشتی،شماره58. - طرح قانون ناظربرتأسیس وفعالیت سازمانهای مردم نهاد،مجلس شورای اسلامی،معاونت پژوهشی،گروه مطالعات سیاسی،1/8/92 -عیسی زاده، محمد، حقوق اساسی وجامعه مدنی(1388)،تهران،علم ودانش. -گزارش بررسی طرح ناظربرتأسیس و فعالیت سازمان های مردم نهاد،(1392) مرکزتحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی،معاونت پژوهشی. - نیاورانی،صابر،تقریرات درسی درس سازمان های بین المللی غیردولتی،دوره دکتری حقوق عمومی دانشگاه آزاد اسلامی-واحدعلوم وتحقبقات تهران،نیمسال اول،94-93 * محمدعیسی زاده مدرس و پژوهشگر حقوق*
دوشنبه ، ۲۱دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هراز نیوز]
[مشاهده در: www.haraznews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]
-
گوناگون
پربازدیدترینها