تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835608338
کتاب هایی برای تمرین تفکر
واضح آرشیو وب فارسی:لیزنا: لیزنا، دکتر یزدان منصوریان، دانشیار دانشگاه خوارزمی: دو سالی است که نشر «گمان» مشغول انتشار مجموعه ء «تجربه و هنر زندگی» است. کتاب هایی مختصر و مفید که هر کدام با زبانی ساده به توصیف و تبیین یکی از مفاهیم بنیادین زندگی می پردازند. مفاهیمی همچون کار، بیماری، مرگ، ترس، بخشودن، اعتراف، دروغ / اراده آزاد، اعتقاد بدون تعصب، جهان عقلانی، علم، نظر به درد دیگران و غیره. تا امروز حدود 20 عنوان از این فروست منتشر شده و گویا شماره های دیگر نیز در راهند. من تمام این آثار را نخوانده ام و در این یادداشت نیز قصد نقد و بررسی محتوای آنها را از حیث موضوعی ندارم. بلکه آنچه به آن می پردازم رویکرد ترویجی این مجموعه است که موفق شده مفاهیم دشوار فلسفی را به زبانی ساده در اختیار طیف وسیعی از خوانندگان قرار دهد و نمونه هایی عینی از فلسفه ورزی در حیطهء مسائل جاری زندگی را به نمایش بگذارد. در چند عنوانی که تا امروز خواندم ویژگی های مشترکی دیدم که همچون چتری آنها را در بر می گیرد: گزیده ای از اندیشه های ناب و تجربه های انسانی با بیانی سلیس و روان و برای مخاطب عام. آنچه این مجموعه را ممتاز می سازد هدف مشخص، رویکرد تحلیلی و بیان صریح و شفاف است. آثاری که تکلیفشان با خودشان معلوم است و از صفحات آغازین با خواننده ارتباط برقرار می کنند. نویسنده از ابتدا به شما می گوید چرا این متن را نوشته، و قرار است دقیقاً دربارهء چه چیز صحبت کند و چه انتظاری می توانید از او داشته باشید. او قرار نیست تمام مشکلات شما را حل کند، هیچ دستورالعمل و توصیه ای قطعی هم ندارد، در صدد اثبات یا ابطال نظریه ای مشخص هم نیست. بلکه از همان ابتدا با اشاره به تجربه های زیستهء خود موضوع مشخصی را مطرح می کند و برای تبیین آن گام به گام پیش می رود. تجربه ای که از بیماری، کار یا مواجهه با مرگ داشته است و بعد تحقیق بیشتر و انگیزه ای برای نگارش آن اثر شده است. بعد پرسش هایی هستی شناختی دربارهء مفهوم مورد نظر مطرح می کند. بی آنکه بخواهد نظریه ای را توضیح دهد یا از یک مکتب فکری و فلسفی مشخص حمایت کند. سراسر کتاب سرشار از تجربه های معمولی زندگی و پرسش های به ظاهر ساده دربارهء مسائلی است که همه ما در زندگی با آن ها مواجهیم. به این ترتیب مطالعهء هر یک از این آثار برای خواننده به مثابهء تمرین تفکر و استدلال است. تمرین فلسفه ورزی بی آنکه خواننده خود را در میان واژگان دشوار فلسفی گرفتار ببیند. تفکر دربارهء مفاهیمی که دنیای ذهنی را ما را شکل می دهند. در گفتار و نوشتارمان از آنها استفاده میکنیم، اما کمتر به چیستی و جوهرشان می اندیشیدم. آقای خشایار دیهیمی، که خود سالهاست مترجم و ویراستار آثار فلسفی است، سرپرستی این مجموعه را بر عهده دارد. در پیشگفتاری که ایشان در مقدمهء همه این کتاب ها نوشته اند بر این نکته تاکید می کند که هدفشان آشتی کتابخوان عادی با فلسفه است. این کتابها برای همهء کسانی نوشته شده که به تعبیر ایشان گمان می کنند فلسفه خواندن کار هر کسی نیست و عطایش را به لقایش می بخشند. اما گویا نشر گمان چنین گمانی ندارد! البته آثار فلسفی موجود در بازار نقشی اساسی در ایجاد این نگرش منفی دارند. کتابهایی که اغلب با نثری دشوار و مغلق که خوانندهء غیر متخصص را فراری می دهند. حتی برخی از این آثار آنقدر انتزاعی و دور از واقعیت عینی زندگی اند که بعید می دانم خوانندگان متخصص هم رغبت چندانی برای مطالعه آنها داشته باشند! بنابراین، با انتشار مجموعه «تجربه و هنر زندگی» کوششی است برای ایجاد اشتیاق به فلسفه ورزی در مخاطب عام. آقای دیهیمی در «سخن سرپرست مجموعه» می نویسد: «از نظر من فلسفه فقط رشته ای دانشگاهی نیست که در دانشگاه خوانده شود و مختص عده ای خاص باشد که در این رشته تحصیل می کنند. فلسفه به همه تعلق دارد و همهء ما از کودکی سئوالاتی طرح می کنیم که جنبه فلسفی آشکاری دارند ... درست است که ما همه فیلسوف حرفه ای نیستم، اما همه امان به مسائل فلسفی در عیان و نهان فکر می کنیم و این فکر کردنمان بر شیوهء زندگی و عملمان تاثیر می گذارد.» بعد به استیلای کتاب های فلسفی با محتوای نظری و انتزاعی در بازار اشاره می کند و امیداور است که این کتابها گامی برای پاسخ به نیاز علاقه مندان به شیوهء تفکر فلسفی باشد: «کتابهایی فلسفی که نه فقط با صدای عقل، بلکه با شور زندگی با ما دربارهء مسائلمان سخن می گویند، آن هم نه با اعلام حکم قطعی در هر مورد، که قطعاً در توان هیچ کس نیست، بلکه با نور تاباندن بر زوایای تاریک و پیچیدگی های مسائل زندگی و دعوت از خود ما برای تفکر بیشتر و یافتن راه حل های مخصوص به خودمان، یعنی فکر کردن به «هنر زندگی» با مدد گرفتن از «تجربه» دیگران». برای آشنایی بیشتر با رویکرد این آثار به محتوای یکی از آنها اشاره می کنم. اثری با عنوان «کار»، به قلم لارس اسوندسن (Lars Svendsen) و ترجمه خانم فرزانه سالمی و در مدتی کوتاه به چاپ دوم رسیده است. نویسنده که فلیسوف جوان نروژی و استاد دانشگاه برگن (University of Bergen) است، تا کنون آثارش به 22 زبان دنیا از جمله فارسی ترجمه شده است. او در مقدمه می گوید که دغدغه اصلی اش در این اثر «معنای کار» است. بعد در 9 فصل به وجوه مختلف مفهوم کار می پردازد. وجوهی مثل تاریخچهء مختصر فلسفه کار، کار و معنا، توزیع کار، شباهت و تفاوت کار و تفریح، دستمزد، و ارتباط میان کار و زندگی. در بخش های مختلف توصیف های نویسنده از «کار» دقیق و خواندنی است: «کار می تواند با دستمزد یا بی دستمزد، سرگرم کننده یا کسالت آور، آزادی بخش یا شبیه بردگی باشد. کار برای بعضی ها نفرین است و برای بعضی دیگر موهبت و برای خیلی از ما ملغمه ای است از هر دو. (اسوندسن، 27 :1393). در ادامه به تبیین وجوه گوناگون کار می پردازد و پیش از آنکه خواننده دچار سردرگمی شود می نویسد: «این واقعیت که کار پدیدهء بسیار متنوعی است و ابعاد گوناگونی دارد باعث می شود هیچ پاسخ ساده ای برای پرسش «کار چیست» وجود نداشته باشد. هیچ حقیقت یکتایی دربارهء کار وجود ندارد، بلکه انبوهی از حقایق در کارند ... این کتاب درصدد معرفی و دفاع از نظریه ای راجع به کار نیست. بیشتر مجموعهء تصاویری است از ابعاد متنوع کار، اینکه کار چه بوده، چه هست و احتمالاً چه خواهد شد. من نمی خواهم پاسخهای حاضر و آماده به شما بدهم و بگویم باید چه درکی از کار داشته باشید. (اسوندسن، 31 :1393). نکتهء مهم در دوری و پرهیز از همین پاسخ های حاضر و آماده است. بر همین اساس، از ابتدا مولف هدفش را بیان می کند. او با الهام ار رویکردی سقراطی نمی خواهد اندیشه ای مشخص به مخاطب آموزش دهد. بلکه می خواهد او خودش دربارهء موضوع فکر کند و به نتیجه برسد. همان «آگاهی ناب و رهایی بخش» که متفکرانی مثل پائولو فریره به آن اشاره می کنند. آن آگاهی اصیل و ژرفی که انسان با گفتگوی درونی و خودکاوی به آن می رسد، نه فقط با خواندن و به خاطر سپردن اندیشه های دیگران. به همین دلیل، آنچه بیش از هر چیز در این متن برایم جالب بود پرسشهایی است که نویسنده دربارهء کار مطرح می کند. پرسش هایی بسیار اساسی که معمولاً به آنها توجه زیادی نداریم. از کنارشان به سادگی می گذریم و از اهمیتی که دارند غافلیم. اما هر یک مسائلی حیاتی هستند و حتی طرح آن ها می تواند زمینه ساز تحولات بزرگ در زندگی آدمی شود. مثلاً اینکه آیا کار یک «تقدیر ناگزیر» است یا یک «موهبت پرمعنا»؟ آیا ما فقط برای کسب درآمد کار می کنیم یا برای رسیدن به خودشکوفایی به کار نیازمندیم؟ آیا کار همان شغل است؟ آیا شغل همان حرفه است؟ هویت فردی و اجتماعی ما چگونه با نوعی کاری که انجام می دهیم پیوند دارد؟ آیا کار فقط با دستمزد تعریف می شود؟ آیا اگر از نظر مالی کاملاً بی نیاز باشیم دیگر سراغ هیچ کاری نخواهیم رفت؟ آیا ما فقط برای درآمد کار می کنیم؟ آیا کار داوطلبانه کار نیست؟ آیا کار همیشه مستلزم تلاش است؟ آیا کار ما معنای مشخصی دارد؟ آیا ما به کار معنا می بخشیم یا کار در ذات خود واجد معناست؟ آیا کاری که می کنیم بیانگر من واقعی ماست؟ چقدر کارمان را جدی می گیریم؟ اصلاً چرا و چگونه باید کارمان را جدی بگیریم؟ ارزش یک کار چگونه تعیین می شود؟ و ده ها پرسش دیگر. همانطور که می بینید پاسخ به هر یک از این موارد خود اثری مستقلی می طلبد. سخن پایانی این مجموعه دستنامه ای کاربردی برای تمرین تفکر فلسفی یا همان فلسفه ورزی است، بی آنکه آموزش تاریخ یا مکاتب فلسفی باشد، یا بخواهد درستی یا نادرستی نظریه ای را ثابت کنند. بلکه فقط با طرح پرسشهایی مخاطب را به تفکر دعوت می کند، تا خودش تأمل کند و پاسخها را بیابد. حتی فراتر از آن به نظرم طرح این پرسش ها به مراتب مهمتر از یافتن پاسخ آنهاست. همین که آدم به این پرسش ها توجه کند کلی در اندیشه و رفتارش تحول خواهد داشت. بی تردید این مجموعه عاری از نقصان و کاستی نیست، اما همین که پدیدآورندگان موفق شده اند متونی موجز و منسجم دربارهء مفاهیم بنیادین زندگی روزمره فراهم آورند و طیف وسیعی از جامعه را مخاطب خود قرار دهند، دستاوردی است که می توان آن را گامی برای ترویج فلسفه ورزی و تفکر فلسفی در جامعه دانست. منابع اسوندسن، لارس (1393). کار. ترجمه فرزانه سالمی. تهران: نشر گمان. منصوریان، یزدان. « کتاب هایی برای تمرین تفکر ». سخن هفته لیزنا، شماره 268. 14 دی ۱۳۹۴.
دوشنبه ، ۱۴دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: لیزنا]
[مشاهده در: www.lisna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 41]
-
گوناگون
پربازدیدترینها