واضح آرشیو وب فارسی:ایانا: لیلا مرگن- روزنامه فرصت امروز: پروژه احیای دریاچه ارومیه با سه چالش اصلی روبه رو است. چالش های موجود، پروژه نجات این دریاچه را در یک مثلث برمودا گرفتار کرده که خارج شدن از آن تقریبا غیر ممکن به نظر می رسد. نخستین چالش از این سه گانه چالش فرهنگی است که به دسترسی نداشتن به برنامه مشخص برای صرفه جویی 40 درصدی آب در بخش کشاورزی باز می گردد. مشکل بعدی که احتمالا به یک چالش سیاسی بدل می شود انتقال آب از رودخانه «زاب» به این دریاچه است که قدرت چانه زنی ایران در دادگاه های بین المللی برای دریافت حق آبه قانونی هامون را کاهش می دهد. سومین چالش هم مشکلاتی است که در بخش برنامه ریزی وجود دارد. براساس پیش بینی های انجام شده امسال باید حجم آب دریاچه ارومیه به 4 میلیارد متر مکعب می رسیداما حجم آب در حال حاضر 2.5میلیارد متر مکعب است. گروهی از کارشناسان و صاحبنظران بخش آب و محیط زیست دیروز درنشست «بررسی علل و عوامل خشک شدن دریاچه ارومیه و چگونگی احیای آن، رهیافتی برای مدیریت آب و توسعه پایدار کشور» که در مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری برگزار شد، با طرح این چالش ها به دنبال یافتن راه حل های اجرایی برآمدند. در این نشست، مسعود تجریشی رئیس کارگروه علمی ستاد احیای دریاچه ارومیه، به تشریح دلایل خشک شدن این دریاچه پرداخت. در واقع تمام آنچه توسط وی مطرح شد، از طریق سایت ستاد احیای دریاچه قابل دسترسی بود. به گفته تجریشی، 27 راهکار برای نجات دریاچه ارومیه پیش بینی شده ، راهکارهای ارائه شده از سوی وی، بیشتر مبتنی بر اقدامات مهندسی نظیر لایروبی رودخانه ها برای ورود آب بیشتر به دریاچه، توقف ساخت سدها، توجه به پروژه های انتقال آب و غیره بود، اما نقش جوامع محلی و تغییر شیوه های مصرف -یعنی بخشی از راهکارهایی که به طور مستقیم با مردم در ارتباط است- و چگونگی صرفه جویی آب در این بخش، به درستی تشریح نشد. رئیس کارگروه علمی ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه طی دو ماه، بی سابقه است. وی با اشاره به سخنان تیم مسئول نجات دریاچه آرال بیان کرد: متولیان احیای این دریاچه اعلام کردند 10 سال طول کشید تا ستادی برای احیای آرال تشکیل شود. تجریشی مدعی شد: با تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه، این دریاچه دارای یک متولی خاص در کشور شد. در حالی این ادعا توسط وی مطرح می شود که حفاظت و احیای تالاب های کشور براساس قوانین جمهوری اسلامی ایران به عهده سازمان حفاظت محیط زیست کشور است. این سازمان در زمان فعالیت دولت هشتم و نهم، کارگروه هایی را با کمک مجامع بین المللی برای نجات پنج تالاب مهم ایران تشکیل داد. در همین راستا از مشاوری آلمانی به نام «مایک موزر» برای بررسی وضعیت دریاچه ارومیه نیز کمک گرفته شد. البته مایک موزر در سال های ابتدایی فعالیت دولت نهم مرگ قطعی ارومیه را اعلام کرد. با تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه، قرار بود این ستاد بر عملکرد دستگاه های مختلف نظارت کند و به عنوان یک هماهنگ کننده، پیشنهادات مطرح شده در زمینه احیای دریاچه ارومیه را در کارگروه های علمی بررسی و آنها را برای اجرا تایید یا رد کند. اما تجریشی به این پرسش پاسخ نداد که چرا بر خلاف نظر ستاد احیا، طرح مطالعاتی انتقال آب خزر به ارومیه با نظر رئیس جمهور و صرف هزینه های میلیاردی کلید خورده است. وی فقط به این نکته بسنده کرد: «باید تمام گزینه ها را بررسی کنیم». به بحران ملی نزدیک می شویم به گفته تجریشی بعد از تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه اعضای هیأت دولت متوجه بحران آب شده و آن را پذیرفته اند. اما هدایت فهمی، معاون دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفا تاکید کرد: بحران آب از سال 79 شروع شده بود و کارشناسان وزارت نیرو هشدارهای لازم را به مسئولان اعلام کرده بودند. ضمن آنکه زنگ بحران آب برای ایران از مدت ها قبل به صدا در آمده بود. وی ادامه داد: انتظار از جلسات تخصصی آن است که برای حل بحران راهکار ارائه کنند. به صرف آسیب شناسی مشکلات، مسئله ای در کشور حل نمی شود. فهمی با اشاره به اینکه برای نجات دریاچه ارومیه برنامه عملیاتی نداریم، بیان کرد: در حال نزدیک شدن به یک فاجعه ملی هستیم. باید تعارفات را کنار بگذاریم و با کمک همه ذی نفعان و ذی مدخلان به فکر راه چاره باشیم. از برنامه عقب هستیم ناصر آق، عضو هیأت علمی دانشگاه ارومیه به عنوان عضوی از ستاد احیای این دریاچه، بیان کرد: براساس برنامه زمانی اعلام شده از سوی ستاد احیا، باید تاکنون 4میلیارد متر مکعب آب وارد دریاچه ارومیه می شد که این هدف محقق نشده است. بنابراین باید در برنامه زمان بندی احیای دریاچه ارومیه تجدیدنظر جدی انجام شود. عباسقلی جهانی، عضو سابق شورای جهانی آب هم یکی دیگر از کارشناسان حاضر در جلسه بود. وی بر این باور است برنامه های ستاد احیای دریاچه ارومیه دارای سیکل برنامه ریزی مشخصی نیست. یعنی معلوم نیست چه کسی، در چه زمانی و با چه اعتباری، چه کارهایی را باید انجام دهد. عضو سابق شورای جهانی آب به مسئولان ستاد احیای دریاچه ارومیه پیشنهاد داد: پروژه های انتقال آب را از چرخه کار خود خارج و روی مسائل عرضه آب متمرکز شوند. وی تاکید کرد: باید برای حوضه آبریز ارومیه کاداستر منابع آبی تهیه شود. به این مفهوم که بدانیم در هر نقطه ای صاحب منابع آبی چه کسی است و میزان مصرف چگونه است. به اعتقاد جهانی، نخستین گام برای مدیریت عرضه و تقاضا و ایجاد توازن در آن، تهیه کاداستر آبی است. اگرچه تجریشی با تکیه بر قول مساعد عباس کشاورز، معاون وزیر جهاد کشاورزی در امور زراعت، دستیابی به صرفه جویی 40 درصدی در بخش آب کشاورزی را یک هدف کاملا دست یافتنی می دانست، اما سعید مرید، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس در نشست دیروز تاکید کرد: «مطالعات من نشان می دهد کاهش 40 درصدی مصرف آب بخش کشاورزی با توجه به ساختارهای سنتی منطقه امکان پذیر نیست». رئیس کارگروه علمی ستاد احیای دریاچه ارومیه در پاسخ به پرسش «فرصت امروز» درباره احتمال برچیده شدن سدهای متوقف شده در حوضه آبریز ارومیه، بیان کرد: برخی از سدهای متوقف شده تا 50درصد پیشرفت فیزیکی دارند. قرار است متولیان بررسی های لازم را انجام دهند. شاید بتوان آب را در پشت این سدها ذخیره سازی و در مواقع لزوم رهاسازی کرد. وی به پرسش دیگر «فرصت امروز» در زمینه هزینه انتقال آب زاب به ارومیه پاسخی ارائه نکرد اما گفت: انتقال آب زاب به ارومیه از پروژه های گذشته بود. قرار بود آب این رودخانه صرف توسعه کشاورزی شود که ستاد تصمیم گرفت آن را مستقیم وارد دریاچه کند. تجریشی حذف حق آبه مردم کردستان عراق از آب زاب -با اجرای پروژه انتقال آب- را هم با این توجیه که آب این رودخانه صرف کشاورزی با بهره وری کم می شود، منطقی دانست. محمد درویش، فعال محیط زیست در این نشست هشدار داد: کنترل آب رودخانه مرزی زاب، قدرت چانه زنی ایران در دادگاه های بین المللی برای دریافت حق آبه های هامون را کاهش خواهد داد. رئیس کارگروه علمی ستاد احیای دریاچه ارومیه به این پرسش پاسخ نداد که اگر پروژه احیای دریاچه ارومیه که با صرف این همه هزینه در دست اجراست با شکست مواجه شود، چه کسی پاسخگوست؟
چهارشنبه ، ۲دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایانا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]