واضح آرشیو وب فارسی:سکو نیوز: (قانون ویزا و اهرم مهمی به نام «برجام»)عنوان سرمقاله امروز روزنامه شرق به قلم(رضا نصری)است که در آن می خوانید: جریان ایران ستیز در واشنگتن، عمدتا از دو طریق سعی در ناکام گذاشتن برجام دارد: یکی از طریق فشار به دولت اوباما و مانع تراشی بر سر راه اجرای برجام و یکی از طریق درپیش گرفتن مواضع و رفتاری که افکار عمومی ایران و در نتیجه سیاست مداران ایرانی را از اجرای برجام دلسرد کند. قانون جدید کنگره برای ایجاد «محدودیت های تازه برای ورود به آمریکا» را نیز باید در همین راستا در نظر گرفت. براساس این قانون جدید، اگر شهروندان ۳۸ کشور - که پیش از این با ایالات متحده تفاهم نامه لغو روادید داشتند - در پنج سال گذشته به سوریه، عراق یا «کشورهای حامی تروریسم» از نظر وزارت خارجه آمریکا (ایران، سودان و سوریه) سفر کرده باشند، دیگر نمی توانند مانند گذشته بدون ویزا وارد آمریکا شوند. در پیش نویس های اولیه طرح این قانون، صرفا کشورهای عراق و سوریه - به عنوان کشورهایی که داعش در آنها فعالیت دارد - قرار داشت، اما متعاقبا، با فشار لابی های ضد ایرانی و تحت تأثیر فضاسازی های برخی نامزدهای حزب جمهوری خواه در بحبوحه فصل انتخاباتی، متن طرح به نحوی تنظیم شد که محدودیت های روادیدی، افرادی را که به «ایران» سفر کرده اند نیز شامل شود. متأسفانه، در چند روز گذشته، برخی تحلیلگران و جریان های سیاسی داخل کشور، از این اقدام کنگره برای تخطئه توافق هسته ای استفاده کرده و آن را نشانه «ضعف برجام» دانسته اند. حال اینکه کسانی که از نزدیک تر با فضای واشنگتن و دینامیسم روابط قدرت در ایالات متحده آشنایی دارند، کارکرد مثبت برجام در مقابله و مهار برنامه های جریان ایران ستیز را به خوبی مشاهده می کنند. در واقع، پیش از برجام، کنگره آمریکا، نهادی که به شدت تحت تأثیر لابی های خاص قرار دارد، قادر بود بدون کوچک ترین مقاومتی - چه از جانب سایر قوای سیاسی در آمریکا، چه از جانب رسانه ها، چه از جانب متحدان غربی آمریکا و چه از جانب تهران - سخت ترین محدودیت ها را به صورت مستقیم علیه ایران به تصویب برساند. حال اینکه این بار، به دلیل وجود برجام، اقدامات این کنگره علیه ایران از جانب هر چهارتای این بازیگران چنان به چالش کشیده شده که به احتمال زیاد تأثیر آن نیز چندان باقی نخواهد ماند. در این راستا، یادآوری چند نکته به منتقدان برجام و افکار عمومی ضروری است: ۱- اول اینکه بلافاصله پس از علنی شدن مفاد طرح این قانون، بسیاری از رسانه های داخل آمریکا به شدت درباره تأثیر آن بر «ایران» و نقض احتمالی برجام، به دولت اوباما و نمایندگان کنگره تذکر دادند. نشانه های شکل گیری این فضای رسانه ای موجب شد کمیته های مختلف کنگره - برخلاف عرف و رویه پیشین خود - از برگزاری نشست های مکرر و علنی درباره این طرح سر باز زده و برای جلوگیری از اوج گیری مخالفت ها و مقاومت ها، این طرح را نهایتا در قانون دو هزارصفحه ای «بودجه» مستتر کرده و در آن قالب به تصویب برسانند. ضمن اینکه در متن قانون نیز برخلاف رویه گذشته، به صورت مستقیم اسمی از ایران نبردند و متن را چنان تنظیم کردند که دولت اوباما این اختیار را داشته باشد تا در صورت تشدید فشارهای سیاسی، رسانه ای و بین المللی، «ایران» را از آن مستثنا کند. دلیل مخالفت نکردن علنی دولت اوباما با این طرح -که در این فصل تبلیغاتی، تبعات انتخاباتی برای حزب دموکرات در پیش داشت- نیز عمدتا درج همین اختیارات (National Securiy Waiver Provisions) برای مستثنا کردن ایران بود. به عبارت دیگر، برجام باعث شد کنگره کم اختیار آمریکا - که با توجه به بافت، ماهیت و جنس روابطش با لابی های خاص، همچنین فضای امنیتی و سنگین انتخاباتی آمریکا، ناگزیر بود به این طرح رأی دهد – این بار با «چراغ خاموش» حرکت کرده و راه را نیز برای رفع اثر قانون خود برای دولت باز بگذارد. ۲- به محض علنی شدن مقاصد کنگره، اکثریتِ قریب به اتفاق سفرای اروپا در واشنگتن، به همراه سفیر «اتحادیه اروپا» در آمریکا، نامه سرگشاده ای در نشریه کنگره چاپ کردند که در آن به شدت به تصویب این طرح اعتراض کردند. بسیاری از تحلیلگران معتقدند اگر این مصوبه شامل حال ایران نمی شد و اگر برجامی در کار نبود تا دولت های اروپایی به آن احساس تعهد حقوقی داشته باشند، سفرای اروپایی هیچ انگیزه ای برای مخالفت علنی با کنگره برای دفاع از حق سفر اتباع خود به عراق، سوریه و سودان نداشتند! به عبارت دیگر، اگر برجام نبود تا تعهدات حقوقی ایجاد کند و اگر طی فرایند مذاکرات هسته ای در دو سال اخیر، روابط ایران و غرب به حد معقول تری نرسیده بود، هرگز شاهد چنین مخالفت های بین المللی و چنین همسویی هایی با ایران نبودیم؛ چنان که پیش از این، همه این کشورهای اروپایی یک صدا با تندترین اقدامات قوه مقننه ایالات متحده، علیه ایران همراهی می کردند. ۳- پس از تصویب این طرح، وزارت امور خارجه ایران و دستگاه دیپلماسی کشور توانستند با استناد صریح به برجام و با مرکزیت بخشیدن به تعهدات آمریکا مطابق این سند حقوقی، نهایتا وزیر امور خارجه این کشور را به نگارش نامه متواضعانه ای وادار کنند... ... که در آن، دولت آمریکا - ضمن تأکید مجدد بر تعهدات خود مبنی بر لغو تحریم ها - وعده داد از ظرفیت های قانونِ مورد نظر و تمام اختیارات خود برای مصون نگه داشتن «منافع تجاری ایران» از تبعات مصوبه جدید استفاده کند؛ امر بی سابقه ای که حکایت از آن دارد که از یک سو ایرانِ پسابرجام مجهز به ابزار حقوقی کارآمدی شده و از سوی دیگر، اجماع و انضباط ایران ستیزانه دستگاه سیاسی آمریکا به شدت تَرَک برداشته است. به بیان دیگر، به واسطه برجام، دستگاه اجرائی ایالات متحده به واضح ترین شکل ممکن، در پیش چشم جهانیان به ایران وعده داد اقدامات کنگره را مهار می کند و این اتفاق مهمی است که نباید دست کم گرفت. ۴- امروز فعالان مدنی و کنشگران ایرانی مقیم آمریکا نیز می توانند با استناد به برجام و با به کارگیری این اهرم جدید، برای تعدیل و مهار اقدامات خصمانه کنگره علیه سرزمین مادری شان وارد عمل شوند. اگر برجام نبود، چه بسا هزاران ایرانی که امروز، به اتکای آن، برای لغو این قانون جدید، در فضای عمومی و شبکه های اجتماعی تلاش می کنند، دست خالی می ماندند و چه بسا طبق روال گذشته، نمایندگان تندروی کنگره و دولت ایالات متحده نیز بدون کوچک ترین مقاومتی از جانب جامعه مدنی آمریکا به مقاصد خود دست می یافتند. امروز، تمام کنشگران و سازمان های مدافع حقوق ایرانیان در آمریکا گواهی خواهند داد برجام در توانمندسازی آنها نقش بسزایی داشته است و این نیز نکته بسیار مهمی است که منتقدان داخلی گاه از اهمیت آن غافل می شوند. در پایان، می توان نتیجه گرفت «برجام» اهرم حقوقی-سیاسی جدیدی است که در ابعاد رسانه ای، بین المللی و سیاست داخلی آمریکا - و همچنین در امر «توانمندسازی ایران» در تعاملات دوجانبه اش با ایالات متحده - نقش قابل ملاحظه ای داشته است؛ چراکه اگر برجامی در کار نبود، توازن قوا و برایند نیروها در واشنگتن همچنان به نفع جریان ایران ستیز باقی می ماند و چه بسا همچنان شاهد یکه تازی های این جریان در دستگاه های مقننه و مجریه آمریکا بودیم. امروز، به خاطر برجام، می توانیم هم رسانه ها، هم متحدان غربی آمریکا و - همان طور که نامه اخیر جان کری نشان داد - حتی بخشی از دستگاه حاکمیت آمریکا را در مسیر منافع ایران -ولو با تحمیل- همسو کنیم و چه بسا با استفاده صحیح از این سند حقوقی بشود در آینده به خروج ایران از فهرست «کشورهای حامی تروریسم» نیز اقدام کنیم.
سه شنبه ، ۱دی۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سکو نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 8]