واضح آرشیو وب فارسی:فرهنگ نیوز:
گزارشی از شب یلدا
شب یلدا با طعم هندوانههای چندهزار تومانی/طاقچه بالای هندوانه در شب یلدا شب آخر آذر ماه به این دلیل چله نامیده شده که آغاز چله بزرگ و آمدن سرمای زمستان را خبر میدهد و دقیقا 40 روز بعد از شب چله، جشن سده به پایان رسیدن چله بزرگ زمستان را ندا میدهد.
به گزارش فرهنگ نیوز، ایرانیان باستان زمستان را به دو بخش 40 روزه که شامل «چله بزرگ» و «چله کوچک» است، تقسیم کردهاند.شب آخر آذر ماه به این دلیل چله نامیده شده که آغاز چله بزرگ و آمدن سرمای زمستان را خبر میدهد و دقیقا 40 روز بعد از شب چله، جشن سده به پایان رسیدن چله بزرگ زمستان را ندا میدهد، اما علت نامگذاری 40 روز دوم زمستان به نام چله کوچک این است که آسیب آن کمتر است.در شب یلدا که به اصطلاح بلندترین شب سال است، آداب و رسوم خاصی اجرا میشود که از سنتهای دیرین ایران باستان است.«خنچه عروس» در شب یلدای زنجاندر زنجان نیز رسوم خاصی اجرا میشود که از جمله آن «خنچه» بستن برای نوعروسان است، در قالب این رسم قدیمی وقتی دختری به عنوان عروس یک خانواده انتخاب میشود، اگر زمان نامزدی آنها مقارن با شب یلدا باشد، برای او پیشکشی از میوهها و شیرینیهای مختلف با عنوان «خنچه» میبرند که شامل انواع میوه و شیرینی است.«خنچه» را بر روی سینیهای بزرگی که "طبق" نامیده میشود، قرار میدهند و روی آن پارچه قرمز رنگی با عنوان «دوآق» میکشند و به عنوان هدیه برای نوعروسان میبرند.شاهنامهخوانی و گرفتن فال حافظاز دیگر سنتهای قدیمی که در بین مردم زنجان معروف است، شاهنامهخوانی و گرفتن فال حافظ است، این سنت که در زمانهای قدیم با جمع شدن دور کرسیهای زغالی انجام میشد، در حال حاضر با جمع شدن فامیل در خانه بزرگترها صورت میگیرد و بسیار طرفدار دارد.از دیگر رسومی که در بین مردم زنجان بسیار معمول است، حضور خانه بزرگ فامیل و صلح رحم است، که هر سال اجرا میشود.خانوادههای زنجانی در شب یلدا با حضور در خانه بزرگ فامیل انواع خوراکیهایی که مخصوص شب یلدا است، را دور هم میخورند.خوردن انواع خوراکیهای فصلی در این شب به یاد ماندنی تاریخچهای طولانی دارد. خوردن برف سفید همراه با شیره انگور، شکستن گردو، فندق و بادام، شلغم، کلم و خوردن تنقلاتی مانند توت و انجیر خشک، کشمش و نخودچی و میوههایی همچون هندوانه، سیب و انار از دیگر سنن مردم زنجان در شب یلدا است.بنا به گفته ریش سفیدان، در زمانهای قدیم وقتی امکان خرید این میوهها برای مردم مقدور نبود از تابستان این میوهها را در انبار خود نگهداری میکردند تا چله رنگارنگتری داشته باشند.یکی از رسوم دیگر نیز که در بین مردم زنجان معمول است، خوردن هندوانه شب یلدا یکی از آداب مهم زنجانیها است، برخی از خانوادهها معتقد هستند که خوردن آن موجب میشود، آنها از سوز و سرمای زمستان در امان باشند.با این اوصاف امسال نیز در آستانه شب یلدا، بازار خرید برای طولانیترین شب سال گرم است، اما گویا هزینههای شب یلدا همچون سالهای گذشته بسیار سنگین شده است.مهمترین میوهای که نماد شب یلدا است، نیز قبل از همه اقلام گران شده است و طبق گزارشات گرفته شده از بازار قیمت یک عدد هندوانه حتی به 50 هزار تومان نیز رسیده است.هندوانه کیلویی 3500 تومانرئیس اتحادیه میوه و ترهبار فروشان زنجان با تایید خبر افزایش قیمت هندوانه در استان زنجان اظهار کرد: طبق قیمت ارائه شده از سوی واحدهای میوه فروشی هم اکنون قیمت هندوانه 3 هزار و 500 تومان است.مرتضی هاشمی قیمت انار را 3 هزار و 800 تومان تا 4 هزار تومان اعلام کرد و افزود: قیمت خیار نیز در این روزها یک هزار و 600 تا یک هزار و 700 تومان است.وی با بیان اینکه به غیر از سه قلم اعلام شده بقیه میوهها ثابت هستند و افزایش قیمتی در آنها نداشتهایم، اضافه کرد: در حال حاضر قیمت پرتقال تامسون 2 هزار و 400 تومان است.این مسئول با اشاره به اینکه قیمت نارنگی 2 هزار و 200 تومان است، اظهار کرد: همچنین قیمت گوجهفرنگی نیز 2 هزار و 700 تومان است.قیمت شیرینی در زنجان افزایش نیافته استرئیس اتحادیه قنادان و بستنی و آبمیوه فروشان زنجان نیز در همین راستا در گفتوگو با خبرنگار فارس در زنجان با اشاره به اینکه قیمت شیرینی در آستانه شب یلدا افزایش پیدا نکرده است، گفت: هم اکنون قیمت شیرینی خشک از جمله کرهای و گل محمدی را 7 هزار و 800 تومان است.رسول محمدی با اشاره به اینکه قیمت کیک یزدی نیز 6 هزار و 800 تومان است، اضافه کرد: قیمت شیرینیتر (خامهدار) در زنجان 11 هزار تومان است.این مسئول ادامه داد: واحدهای قنادی در آستانه شب یلدا آماده ارائه خدمات به مردم زنجان هستند و ساعات کاری آنها نیز افزایش یافته است.آجیل امسال را با قیمت پارسال بخریدرئیس اتحادیه بنکداران آجیل و خشک باران زنجان نیز با اشاره به اینکه آجیل و خشکبار به اندازه کافی برای تامین نیازهای مردم در شب یلدا فراهم شده و آجیل با همان قیمت سال قبل ارائه میشود، گفت: هم اکنون قیمت آجیل در زنجان از 30 تا 53 هزار تومان و قیمت مغز فندق در زنجان نیز 50 هزار تومان است.مرتضی انتصار با اشاره به اینکه قیمت مغز بادام وارداتی در زنجان 54 هزار تومان و قیمت بادام ایرانی اعلاء نیز 75 تا 76هزار تومان است، گفت: قیمت بادام ایرانی درجه دو 68 هزار تومان و قیمت بادام هندی نیز 50 تا 54 تومان است.وی با اشاره به اینکه قیمت تخمه ژاپنی نیز از 26 تا 40 هزار تومان است، افزود: همچنین قیمت پسته نیز 34 تا 58 هزار تومان است.برخورد تعزیرات با متخلفانمدیرکل تعزیرات حکومتی استان زنجان نیز در همین راستا در گفتوگو با خبرنگار فارس در زنجان با اشاره به نظارت تعزیرات بر بازار در روزهای منتهی به شب یلدا اظهار کرد: امسال نیز نظارت و بازرسی لازم از بازار صورت میگیرد.مرتضی ممیزی با اشاره به اینکه در آستانه شب یلدا و به منظور کنترل بازار طی روزهای 27 و 28 آذر ماه امسال طرح بازرسی سر زده از میادین میوه و ترهبار انجام شده است، گفت: در این راستا برای متخلفان پرونده تعزیراتی تشکیل و در اسرع وقت به آنها رسیدگی خواهد شد.وقتی شب یلدا فراموش میشودیکی از شهروندان زنجانی نیز در زمینه نوسانات قیمت میوه در آستانه شب یلدا وضعیت به وجود آمده را امری عادی توصیف کرد و گفت: هر سال شاهد این هستیم که تعدادی از فروشندگان با سودجویی تمام قیمت اجناس خود را افزایش میدهند.علی محمدی با اشاره به اینکه با وجود نظارتها هنوز هم افراد بسیاری در زمینه قیمت اقلام مختلف تخلف میکنند، افزود: متاسفانه بازار شب یلدا فرصتی برای سودجویی برخی از افراد شده است.وی با اشاره به برخی از سنتهای اجرایی در شب یلدا افزود: متاسفانه شب یلدا به سنت فراموش شده تبدیل شده است.این شهروند زنجانی با اشاره به اینکه برخی از تجملات این سنت دیرین را تحریف کرده است، گفت: در سالهای بسیار قبل شب یلدا فرصتی برای دیدار خانواده بود، اما گویا هم اکنون فرصتی برای چشم و هم چشمی تبدیل شده است.اما با وجود همه تفاسیر که در زمینه قیمت میوه و آجیل و خشکبار و تورم بازار گفته شد، امسال نیز جشنهای مختلفی به مناسبت شب یلدا با توجه به تقارن آن با آغاز امامت امام زمان (عج) برگزار خواهد شد که از جمله آن اجرای برنامه در کارخانه کبریت زنجان است که در این برنامه همشهریان زنجانی میتوانند در شبهای 30 آذر و اول دی ماه با حضور در کارخانه کبریت از برنامههای متنوعی که شامل اجرای موسیقی محلی، شاهنامهخوانی، سفره آرایی و میوه آرایی بوده و به همت میراثفرهنگی و شهرداری زنجان اجرایی میشود، استفاده کنند.همچنین امسال به مناسبت شب یلدا جشن "آغاز صبح طلوع "همزمان با طولانیترین شب سال به همت هیئت مکتب الزهراء دانشگاه زنجان و مشارکت کانون ثقیلن نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه زنجان برگزار خواهد شد.این جشن با مشارکت کانون ثقلین نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه زنجان و در روز دوشنبه 30 آذر ماه با سخنرانی حجتالاسلام خدایی و سرود خوانی سعید نوری برگزار خواهد شد.
منبع: فارس
94/9/29 - 10:48 - 2015-12-20 10:48:27
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهنگ نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]