واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: برج هایی برای کبوترهای ایرانی (+عکس)
از آن جایی که کبوترها طعمه ی بسیاری از حیوانات هستند، این برج ها به عنوان قلعه هایی غیر قابل نفوذ ساخته می شدند که کبوترها را ازشکارچیان حفظ می کرد. ورودی کوچک این برج ها از ورود پرندگان بزرگ تر مثل شاهین، جغد یا کلاغ جلوگیری می کرد.
برترین ها - در قرن شانزدهم و هفدهم، به خصوص در دوران حکومت صفویه، ایرانیان برج های بسیاری برای کبوترها ساختند.
این کبوترها نه برای گوشتشان بلکه برای فضولاتشان که مردم محلی به عنوان کود برای زمین های طالبی و خیار استفاده می کردند، نگهداری می شدند. صفویان علاقه ی ویژه ای به طالبی داشتند و به مقدار زیادی این میوه را مصرف می کردند.
فضولات کبوترها بهترین کود برای این محصول به حساب می آمده و این برج ها با هدف جذب کردن کبوترها به خود و لانه ساختن درون این برج ها برای جمع آوری فضولاتشان، ساخته شد. ساخته شده با آجر و گچ، این برج ها بعضی از بهترین کبوترخانه های سرتاسر دنیا هستند. در زمان اوج ساخت برج کبوتر، اصفهان حدود سه هزار برج داشته است.
امروزه حدود سیصد برج در گوشه و اطراف حومه به حالت غیر قابل تعمیر افتاده است. کودهای مدرن و شیمیایی باعث بلا استفاده شدن این سازه های باشکوه شده و آنها متروکه در زمین ها رها شده اند درحالی که به خاطر عدم توجه مناسب، روز به روز اوضاع بد تری پیدا می کنند.
برج کبوتر معمولا استوانه ای شکل و با آجر گل خام و گچ شاخته می شود. برج ها از 10 متر تا 22 متر قطر دارند و ارتفاع آنها به 18متر می رسد که تا 14 هزار کبوتر را می توانند در خود جا دهند.
از آن جایی که کبوترها طعمه ی بسیاری از حیوانات هستند، این برج ها به عنوان قلعه هایی غیر قابل نفوذ ساخته می شدند که کبوترها را ازشکارچیان حفظ می کرد. ورودی کوچک این برج ها از ورود پرندگان بزرگ تر مثل شاهین، جغد یا کلاغ جلوگیری می کرد.
طراحی داخل این برج ها از بی نهایت حفره هایی لانه مانند به طور یک دست روی دیوار تشکیل شده است. ابعاد هر حفره حدود 20 در 20 در 28 سانتی متر است که یک زایده برای نشستن کبوتر از گل خشک در ورودی هر کدام از آنها قرار دارد.
دیوارها به داخل شیب دارند، به طوری که فضولات کبوتران مستقیما به داخل مخزن جمع آوری در پایین برج می افتاد تا خشک شود. برج ها هر سال یک مرتبه باز می شدند تا فضولات خارج گردد. در قرن هفدهم هر پنج و نیم کلیوگرم آن، چهار پنی انگستان فروخته می شده است.
طرح شطرنجی حفره ها باعث استفاده مفید از فضا شده، تعداد حفره ها را به حداکثر رسانده در حالی که وزن و هزینه ی ساخته هر برج را به کمترین میزان کاهش داده است.
بعدها دیوارهای داخلی با طاق ها، سقف طاق ضربی و راه پله های مدور تقویت شدند. چوب به ندرت در ساخت این برج ها به کار رفته است و علی رغم رسم دیرینه ی ساخت آنها، هیچ کدام دقیقا مثل دیگری نیست.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 88]