پايان مظاهري؟

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: پايان مظاهري؟

پول‌و سرمايه- نرجس حق‌بيان:
اعضاي كميسيون اقتصادي دولت ديگر ضرورتي براي پنهان كردن اختلاف نظرات خود نمي‌بينند.

حتي پرويز داوودي معاون اول رئيس‌جمهوري كه خود اقتصاد خوانده است و نقش كاپيتان تيم اقتصادي دولت را بازي مي‌كند، ملاحظات را به كناري گذاشته و وجود ناهماهنگي ميان اعضاي تيمش را به‌صورت علني فرياد مي‌زند. هيچ كس انتظار اين را نداشت كه خبر پيش‌نويس جعلي خوانده شده از سوي سرپرست وزارت اقتصاد و رئيس‌كل بانك مركزي مبني بر ادغام بانك‌ها توسط داوودي تكذيب شود.

اما داوودي اين كار را كرد و به صراحت گفت كه موضوع تفكيك بانك‌ها به دو نوع قرض‌الحسنه و سرمايه‌گذاري در دستور كار است و به‌زودي پيش‌نويس نهايي ادغام بانك‌ها تكميل و اعلام رسمي خواهد شد. اين اقدام داوودي واكنشي از سوي مظاهري را در پي نداشت، چه آنكه مظاهري مي‌دانست اين سر آغاز يك جنگ رواني براي تنگ كردن عرصه مقاومت است.

شايد اگر رئيس‌كل مي‌دانست كه معاون اول اينگونه با او در مي‌آويزد هيچگاه در جمع خبرنگاران اعلام نمي‌كرد پيش‌نويس مصوب دولت نيست و انتساب آن به اين عنوان جعلي است. دفاع جانانه داوودي از طرحي كه ايرادهاي فني، اقتصادي، فقهي و اجرايي بسياري به آن وارد است و تا همين جا واكنش هشدار گونه بسياري از علماي اقتصادي را در پي داشته نه از آن حيث كه داوودي ايرادها را قبول ندارد بلكه او از آن رو ساز مخالف كوك مي‌كند چون ماموريت مقابله با مظاهري را دارد.

او توانايي خود را پيش از اين ثابت كرده و نشان داده كه در معاون اول بودن كسي لايق‌تر از او نيست چه آن زمان كه دانش جعفري را به گوشه‌اي فرستاد تا صمصامي ‌ را بر جاي او بنشاند حال همگان مطمئن هستند كه داوودي با كسي تعارف ندارد حتي با مظاهري كه روزگاري به دولت نهم دعوت شد و بر جاي ابراهيم شيباني نشست.

مقاومت براي رفتن آبرومندانه

مظاهري اما مرد مقاومت است او در هيچ شرايطي با وجود بروز مشكلات فراوان استعفا نكرده است چرا كه معتقد است يا نبايد قدم در راهي گذاشت يا اگر رفتي تا انتها برو مگر مجبور به ايستادن شوي بنابراين بركناري او با توجه به شرايط فعلي به هيچ عنوان دور از ذهن نيست، به‌خصوص كه منابع آگاه خبر از قريب‌الوقوع بودن اين اتفاق مهم مي‌دهند. مقاومت مظاهري نه از حيث پيش بردن اهداف خود كه از جهت احساس مسئوليت او در قبال مردم، علم اقتصاد، آيندگان و... سايرين است. اما مقاومت در چه جبهه‌اي؟

الف) در تمام كشور‌ها بانك مركزي از استقلال نسبي برخوردار است اين اسقلال از آنجا محرز است كه هيچ نهادي حتي حكومت اجازه دخالت در تصميمات شورايي شبيه به شوراي پول و اعتبار در ايران را ندارد.

طي يك سال اخير نه‌تنها شوراي پول و اعتبار منحل شد بلكه بي‌توجه به نص صريح قانون پولي و بانكي و قانون برنامه چهارم توسعه وظايف اين نهاد به كميسيون دولت سپرده مي‌شود تا ديگر هيچ نماينده‌اي از بخش خصوصي (اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران)، مجلس شوراي اسلامي و قوه قضائيه در اتخاذ تصميمات پولي و بانكي سهيم نباشند. رئيس بانك مركزي با وجود از دست دادن بازوي اجرايي خود بي‌اعتراض بسته سياستي – نظارتي سال 87 را آماده مي‌كند، شايد روزي برسد كه ديگر اعضاي دولت او را در مسير بيراهه هدايت نكنند اما چنين نمي‌شود و وزير كار كه به گفته دانش‌جعفري فردي سياسي است و تازه به بيكران اقتصاد قدم نهاده منتقد سرسخت او مي‌شود حال هرچه صحبت از دغدغه‌هاي كارگران، قانون پر از ايراد كار، بهره‌وري، پايداري مشاغل و... كمتر مي‌شود علاقه جهرمي به دخالت در مسائل پولي و بانكي بيشتر مي‌شود.

ب) در نيمه‌هاي زمستان سال گذشته همان مشاوران پر اشتباه رئيس دولت طرح دلار 700 توماني را ارائه كردند. مظاهري تجربه مشابه اين اقدام را در زماني كه دبيركل بانك مركزي بود داشت و به اثرات تورم‌زاي آن واقف بود. با اين حال آنقدر كوتاه آمد تا دستور لغو اين طرح به‌دليل ماهيت خطرناك آن از سوي مقامات عالي‌رتبه كشور صادر شد.

ج) به جرات مي‌توان گفت بيشترين عامل اختلافات مظاهري با اعضاي كميسيون اقتصادي دولت بر سر موضوع منع اضافه برداشت‌ها بود. از آنجا كه بخش اعظمي از منابع بانك‌ها مصروف هدف‌گذاري‌ها نشد، مظاهري بانك‌ها را از اضافه برداشت منع كرد و قفل بزرگي بر در خزانه بانك مركزي گذاشت تا ديگر بانك‌ها براي فرار از فشار استانداري‌ها راه بانك مركزي را در پيش نگيرند و به سراغ آسان‌ترين راه نروند چه مظاهري راه وصول مطالبات را براي آنها ‌ باز كرد و پرداخت تسهيلات جديد را منوط به وصول مطالبات دانست.

همين موضوع سبب شد تا پاشنه آشيل دولت يا همان بنگاه‌هاي زود بازده ضربه جبران‌ناپذيري بخورد. اين ضربه نه از سوي مظاهري بلكه به‌دليل ضعف مديريت مالي مديران عامل بانك‌ها (منتخب دولت) بر پيكر بنگاه‌هاي دوست‌داشتني دولت وارد شد، بنگاه‌هايي كه در تمام دنيا 6ماهه به توليد مي‌رسند، در ايران 6 ساله؛

د) مظاهري براي فرار از سيطره استانداري‌ها و فشارشان بر بانك‌ها تلاش زيادي كرد حتي از تعيين نرخ سود و هدف‌گذاري تورم پا پس كشيد شايد دولت به بهاي تغذيه مناسب بنگاه‌هايش بانك‌ها را زير لواي استانداري‌ها نبرد اما چنين نشد به وزير كشور نامه نوشت اما بي‌فايده بود با رفتن پور محمدي و آمدن هاشمي روزنه كوچك اميد هم بسته شد، به هر حال هاشمي از دوستان نزديك احمدي‌نژاد است و پر واضح كه از هيچ كوششي براي جلب رضايت رئيس خود دريغ نمي‌كند.

ي) اوايل اسفند سال گذشته زمزمه‌ها براي تعيين نرخ سود آغاز شد، مظاهري همه چيز را به نيمه اسفند موكول كرد، چه مطمئن بود نرخ سود را او تعيين و رئيس‌جمهور تاييد مي‌كند، نرخي تعيين نشد و تصميم‌گيري پيرامون آن به كميسيوني ارجاع شد كه برخي اعضاي آن حتي تفاوت سپرده قانوني و سپرده سرمايه‌گذاري را نمي‌دانند (نقل شده از يك منبع آگاه در كميسيون اقتصادي دولت).

كارت قرمز

حالا مظاهري تنهاست. آنقدر مقاومت كرده كه ديگر وقت بركناري‌اش فرا رسيده، او را مانند وزيري هامانه و پرويز كاظمي تعويض نمي‌كنند، او با كارت قرمز از اردوگاه دولت نهم مي‌رود چرا كه تا امروز فشار براي استعفا بي‌نتيجه بوده است. او به صراحت گفته استعفا نمي‌دهم از اين‌رو در ميان قاعده يا شايد بازي كودكانه تنها گذاشتن او در مسير در پيش گرفته بر كناري را انتظار مي‌كشد.

ابتدا صمصامي از حضور در هجدهمين كنفرانس سالانه سياست‌هاي پولي و ارزي امتناع كرد سپس در فرداي آن روز اعضاي دولت از رفتن به مراسم گشايش نخستين شعبه بانك خارجي در ايران پس از 30 سال سر باز زدند. مراسمي كه به‌دليل وضعيت ناشي از تحريم‌ها اهميت زيادي داشت آنقدر در نظر دولت بي‌اهميت بود كه شبانه مديرعامل بانك صنعت و معدن (ميزبان مراسم گشايش شعبه بانك ايران -اروپا) را بركنار كرد. مظاهري به تنهايي با دبيركل خود همراه شد و نخستين شعبه بانك خارجي را در ايران افتتاح كرد. در مراسم فوق حرف‌هاي زيادي زد از جمله آمدن اسكناس‌هاي 10 هزار توماني شايد او در انديشه اجرايي كردن آخرين تصميم و بازخواني 9 ماه عملكرد سرسختانه خود است.

عمر كوتاه رياست

اغلب روساي پيش از مظاهري در بانك مركزي بيش از يك سال رياست كرده‌اند. از ديدگاه بسياري از صاحب‌نظران قطع همكاري او با دولت در وضعيت فعلي از اوجب‌واجبات است. اما رفتن او به‌طور قطع و يقين بي‌حاشيه نيست. او از معدود روساي كل است كه با رسانه‌ها ارتباطي تنگاتنگ دارد. بايد ديد رئيس‌كل بعدي جسارت او در مديريت را دارد يا خير؟

تاريخ درج: 12 خرداد 1387 ساعت 13:46 تاريخ تاييد: 12 خرداد 1387 ساعت 20:12 تاريخ به روز رساني: 12 خرداد 1387 ساعت 15:06
يکشنبه 12 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 299]