واضح آرشیو وب فارسی:اخباربانک: استاد بازنشسته دانشگاه علامه اقتصاد متکی به فروش نفت را یکی از چالش های بزرگ اقتصاد ایران در مسیر صنعتی شدن را دانست و گفت: اگر دولت بخواهد مانند دولت های نهم و دهم قیمت ارز را ثابت نگه دارد، یک سیاست نادرست را انتخاب کرده است. بهروز هادی زنوز با بیان اینکه نقش دولت ها در صنعتی شدن بسیار حائز اهمیت است، گفت: دولت ها به لحاظ ماهیت، ساختار و کارکرد متفاوت ارزیابی می شوند. برخی دولت ها به مثابه دولت کره و چین در ۳۰ سال اخیر توسعه گرا هستند. برخی دولت ها نیز مانند دولت کنگو غارتگر هستند و برخی دیگر دولت های نفتی اند که توزیع کننده رانت تلقی می شوند. اما ایران جزو کشورهایی است که منابع طبیعی غنی دارد و یک دولت نفتی بر آن حاکم است. در چنین دولت هایی هم مشکلات عدیده ای برای رشد اقتصادی و صنعتی به وجود خواهد آمد به این معنا که تعارض منافع بر سر توزیع رانت است. او افزود: در چنین دولت هایی بخش خصوصی و همه افراد ذی نفوذ سیاسی سعی می کنند عایدات نفتی که عایدات بادآورده ای است و بخشی از ثروت ملی است را تصاحب کنند. در این صورت از یک طرف بین دموکرات ها و صاحبان کسب و کار خصوصی و از طرفی دیگر بین بروکرات ها و افراد سیاسی معاملاتی رخ می دهد که در آن سعی می شود رانت حاصل از نفت بین همین اشخاص توزیع شود. در حالی که این رانت غیرمولد، فساد مالی به دنبال دارد که تنها سبب کاهش کیفیت نهادهای دولتی می شود. زمانی که دولت مستقل از منابع خصوصی نباشد، نمی تواند سکاندار خوبی برای اقتصاد کشور باشد و سیاست های توسعه ای را همواره به جامعه دیکته کند و در آن صورت اعتماد عمومی نسبت به آن سلب می شود. این اقتصاددان، اقتصاد متکی به فروش نفت را همواره یکی از چالش های بزرگ اقتصاد ایران در مسیر صنعتی شدن دانست و گفت: درآمدهای نفتی حالت چرخه ای دارند و این به معنای آن است که گاهی قیمت نفت افزایش می یابد و درآمدها بالا می رود و گاهی قیمت نفت سیر نزولی دارد و کاهش درآمدها حاصل می شود. سیاست دولت ایران این است که همه درآمدهای نفتی را از طریق بودجه خرج کند، بنابراین خصلت چرخه ای درآمدهای نفتی هم وارد بودجه دولت ها می شود اقتصاد کشور را درگیر می کند. او افزود: معمولا در دوره رونق نفتی رشد اقتصادی بالاتر و در دوره رکود نفتی رشد پایین تر تجربه می شود. این حالت چرخشی طی ۳۷ سال گذشته ایران بارها تجربه شده و ۱۳ بار رشد منفی اقتصادی داشتیم که در رشد صنعتی و اقتصادی اثرگذار بوده طوری که تولید ناخالص سرانه ایران بعد از انقلاب از سال ۵۵ تا سال ۹۰ حتی قبل از تشدید تحریم ها، کاهش پیدا کرد. از این رو شوک های نفتی برای رشد اقتصاد پایدار مضر تلقی می شوند. استاد بازنشسته دانشگاه علامه بیان کرد: در اقتصادهای نفتی بیماری به اسم بیماری هلندی وجود دارد و این به معنای آن است که درآمدهای نفتی از طریق بودجه به اقتصاد تزریق می شود و در نهایت فروش درآمدهای نفتی به بانک مرکزی و تبدیل آن به ریال صورت می گیرد. در این صورت دارایی های خارجی بانک مرکزی از طریق مازاد تجارت خارجی افزایش پیدا می کند و منابع مالی پرقدرت وارد اقتصاد می شود. او با بیان اینکه سیاست مالی انبساطی به تبع خودش سیاست پولی انبساطی را در پی دارد، اظهار کرد: این دو سیاست منجر به گرایشات تورمی در اقتصاد می شود و در راستای مقابله با تورم مانند اتفاقی که در دهه گذشته و دولت های نهم و دهم رخ داد، باید به قیمت ارز متوسل شد. در صورتی که با تثبیت قیمت ارز، واردات ارزان و صادرات گران تمام می شود. در حقیقت قیمت نسبی کالاهای غیرقابل مبادله ای مانند مسکن و خدمات نسبت به کالاهای قابل مبادله ای مثل کالاهای صنعتی، کشاورزی و معدنی بیشتر افزایش پیدا خواهد کرد. در این صورت سرمایه گذاری ها از بخش های تولیدی به سمت مستغلات، واسطه گری، دلالی و سفته بازی سوق می یابد. او افزود: حتی ممکن است که رشد سرمایه گذاری و اقتصادی هم حاصل شود ولی در مقابل توان رقابتی در بازار جهانی از دست رفته و بازارها به نوعی در جریان صنعت زدایی نابود شده اند. بنابراین برای اینکه بتوانیم در مسیر صنعتی شدن حرکت کنیم و از شوک های نفتی خلاص شویم باید از سیاست های مالی برخوردار شویم که دارای ضربه گیرهای پیش بینی شده ای باشد تا شوک های نفتی سیاست گذاری های ما را دچار تغییر و تحول نکند.
شنبه ، ۲۱آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اخباربانک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 5]