محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1830158923
حسن فتحی: ساخت اثری که هم خاص و هم عام را بتواند جذب کند، کار سختی است
واضح آرشیو وب فارسی:تازه نیوز: حسن فتحی، نخستین تجربه ساخت سریال در شبکه نمایش خانگی را با شهرزاد تجربه کرد. تجربه ای که ویژگی های مختلف آن، ازجمله روایت قصه در بستر تاریخی و متنی که برای مخاطب جذاب است و حضور بازیگرانی که توانسته اند هر یک از نقش ها را برای مخاطب باورپذیر کنند، از آن اثری قابل قبول ساخته است. با حسن فتحی، کارگردان و یکی از نویسندگان این مجموعه و علی نصیریان، مهدی سلطانی و مصطفی زمانی، بازیگران سریال به گفت وگو نشستیم.بستر روایت سریال «شهرزاد» در مقطعی از تاریخ ایران روایت می شود که به نظر نغمه ثمینی، یکی از نویسندگان سریال، بستری مناسب برای پایه ریزی درام مجموعه بود. البته با این دیدگاه که تنها در قسمت های ابتدایی به جریانات سیاسی آن دوران اشاره ای می شود. آیا پرداختن به این مقطع تاریخی خاص به نوعی با نگاه به شرایط سیاسی آن دوران هم بوده است؟ حسن فتحی (کارگردان): معمولا در کارهایم، قصه تعیین تکلیف می کند. گاه خود قصه یا شخصیت ها، در گوش سازنده یا نویسنده زمزمه می کنند در چه دورانی روایت شود. از نظر من، خود قصه ظرف اجتماعی و تاریخی خودش را تعیین می کند. پس علاقه ای خاص به این مقطع از تاریخ، از جانب شما نبوده است. حسن فتحی: درواقع درحال حاضر بیشترین علاقه من به همین مقطع تاریخی است که در آن زندگی می کنم. دورانی که در آن نفس می کشم، دوستان و خانواده و اطرافیانم در کنارم هستند؛ بنابراین چرا به جای علاقه به این دوره، باید به دوران دیگری علاقه مند باشم که سپری شده است؟ هر چند معتقدم باید مراقب بود تا ترکش هایی که در آن دوران به جان آدم های آن زمان افتاد، دوباره به جان آدم های این روزگار نیفتد. اساسا کارکرد هنر و ادبیات هم همین است که با یادآوری به مردم، آنها را از افتادن به ورطه برخی چاله وچوله های تاریخی برحذر دارد. در سریال «شهرزاد» به هیچ وجه قصد نبش قبر یا واقعه نگاری تاریخی نداشتیم. کتاب ها و مستندهای تاریخی به بهترین شکل ممکن این وظیفه را انجام داده و می دهند. در سریال شهرزاد ما به کلان رویدادهای سیاسی آن دوران کاری نداریم، در واقع تأثیرات این واقعه اجتماعی را می بینیم که مستقیم یا غیرمستقیم در زندگی شخصیت های داستان تأثیر داشته است. نمی شود انتخاب اخلاقی انسان ها را بی اعتنا به موقعیت های اجتماعی فرهنگی یا اخلاقی ارزیابی کرد. اینها ازجمله مواردی بود که در نگارش فیلم نامه در ذهن من و خانم ثمینی بود و در ادامه با دوستان بازیگر هم در میان گذاشته شد. آقای نصیریان، جایی از شما خواندم که به این مقطع تاریخی اشراف بیشتری دارید. روایت قصه ای در این بستر زمانی چقدر برای شما به عنوان بازیگر جذاب بود؟ علی نصیریان (بازیگر): البته من در جریان اتفاقات سال ٣٢ بسیار جوان بودم و تئاترکار می کردم. در واقع من به عمق ماجرای ٢٨ مرداد در آن زمان واقف نبودم. درباره سریال «شهرزاد» همان طور که آقای فتحی عنوان کردند، اساسا کنجکاوی، مطرح کردن یا تم و موضوع اصلا اتفاقات سیاسی آن زمان نیست که اگر بود، باید جور دیگری به آن نگاه می شد. تنها بستر زمانی این قصه در آن مقطع روایت می شود و ارتباطاتی، ازجمله ارتباط بزرگ آقا با حکومت یا ارتباط فرهاد با روزنامه، یادآور ٢٨ مرداد سال ٣٢ است. مهدی سلطانی (بازیگر): درواقع این سریال نشان می دهد آشفتگی های سیاسی می تواند بر روی بخش های دیگر، مثل فرهنگ یا خانواده یا اجتماع تأثیر گذار باشد و در این سریال این تأثیرات را می بینیم. آقای زمانی در ابتدا تا چه حد فیلم نامه «شهرزاد» برای شما جذاب بود؟ مصطفی زمانی (بازیگر): من روی آن دوره تاریخی مطالعه زیادی نداشتم؛ فقط چند کتاب که آقای فتحی برای مطالعه به من پیشنهاد داد که درباره آدم های ادبی آن دوران بود. فیلم نامه برای من مسیر را مشخص می کرد و بسیار جذاب بود. از ابتدا روی شخصیت فرهاد تمرکز کردم، به علاوه اینکه راهنمایی های آقای فتحی برای پرداخت بهتر این شخصیت به کمکم می آمد. آقای فتحی جرقه همکاری شما و خانم ثمینی برای نگارش فیلم نامه چطور آغاز شد. هر چند می دانم سال ها از عمر آشنایی شما می گذرد، با همه اینها تحقیق و پژوهش سریال شهرزاد و بعد نگارش، از چه زمانی شکل گرفت؟ فتحی: در این ١٠، ١٥ سال هر بار قرار بود همکاری مشترکی با هم داشته باشیم به دلایلی این اتفاق نمی افتاد. حتی در همکاری های پیشین یک فیلم نامه سینمایی نوشته شد و یک سریال تلویزیونی که هر کدام از آنها به دلایلی امکان ساختش فراهم نشد. روزی که نخستین سکانس «شهرزاد» را گرفتیم خانم ثمینی خارج از کشور بود و به او پیغام دادم که گوش شیطان کر، بالاخره مثل اینکه این اتفاق افتاد. خوشبختانه در این سال ها با نویسندگان خوبی، ازجمله علیرضا نادری، علیرضا کاظمی و... کار کردم و احساس کردم با خانم ثمینی درباره برخی موضوعات سمت وسوهای مشترکی داریم و بد نیست فیلم نامه «شهرزاد» را با هم بنویسیم. خانم ثمینی در تئاتر و نمایش نامه هایش نیز رویکرد و سمت گیری تاریخی دارد و از این نظر سلیقه ما به هم نزدیک است و نتیجه آن شد کاری که درحال حاضر می بینید. آقای نصیریان شخصیت «بزرگ آقا» ازجمله نقش هایی است که بسیار به آن توجه شده است، به رنگ آمیزی این شخصیت با بازی شما بسیار دقیق پرداخته شده است و حتی می توان قائل بودن به اخلاقیات را در شخصیت او دید. در ابتدا طراحی خاصی از این نقش در ذهن داشتید؟ نصیریان: در ابتدا سه قسمت از مجموعه برای خواندن به من داده شد. این سه قسمت برای من بسیار جذاب بود آن قدر که احساس کردم کار خوبی خواهد شد و دراین باره شک نداشتم. شخصیت «بزرگ آقا» هم برای من جذابیت های خاص خودش را داشت. منتها من نگاه دیگری به این شخصیت داشتم و وقتی آن را با آقای فتحی در میان گذاشتم، متوجه شدم نگاه من ساختار دیگری در قصه طلب می کند که نمی شد این ساختار را برهم زد. درنتیجه من قانع شدم دقیقا همان چیزی را که نوشته شده است اجرا کنم. همان طور که بارها اشاره کردم، متن و کارگردان دو فاکتور مهم برای من به عنوان بازیگر است که طبعا در سریال «شهرزاد» هم متن برایم جذاب بود و هم اعتماد کافی به آقای فتحی وجود داشت. «بزرگ آقا» برای من شخصیت جذابی است. با اینکه از ابتدا او را با نگاهی فرنگی مآب می بینیم و مثل پدرخوانده به او نگاه می شد، اما اساسا چون من در بازی مدل ندارم و حتی دوست ندارم راش هایم را در هنگام فیلم برداری ببینم، خلاقیتم را چاشنی کارم می کنم. در این سریال هم با استفاده از تجربیات، فیلم نامه، موقعیت ها و توضیحات آقای فتحی شخصیتی که باید شکل گرفت. آقای فتحی، شخصیت بزرگ آقا چندوجهی است و در عین اینکه آدم مستبدی به نظر می رسد، ولی مثل یک پدر نگران فرزندش است و لحظات عجیبی از شخصیت او را در سریال می بینیم. از ابتدا چطور به این شخصیت نگاه می کردید؟ فتحی: بله، در فیلم نامه هم بر این موضوع تأکید داشتیم. این شخصیت در عین اینکه از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردار است و گاه ممکن است از قدرتش در مسیرهای مختلفی استفاده کند، اما او هم در زندگی فردی مثل همه پدرها نگران آینده فرزندش است. در تنهایی احساساتی دارد که در جمع سعی می کند احساساتش را پنهان کند و تمام مشخصه هایی که برای بسیاری از انسان ها تعریف می شود شامل شخصیت بزرگ آقا هم می شد. او فقط زمانی که در موقعیت قدرت قرار می گیرد ممکن است تصمیمی بگیرد که ما به عنوان بیننده آن را نپذیریم. خوشحالم شخصیت بزرگ آقا تک بُعدی نشد. تلاشی که برای رنگ آمیزی شخصیت ها در فیلم نامه انجام شد کاملا آگاهانه بود و این اتفاق را نه تنها درباره شخصیت بزرگ آقا، بلکه درباره سایر شخصیت ها هم دنبال کردیم. درواقع تلاش کردیم قصه را از فضای ملودرام، به فضای تراژدی ببریم و هر چقدر موقعیت ها به سمت تراژدی برود، درگیری روحی و روانی اثر با مخاطبش بیشتر می شود. به این دلیل که دیگر نمی توان ساده درباره افراد و تصمیماتشان قضاوت کرد. از نظر من یکی از احمقانه ترین اتفاقاتی که در جهان امروز رخ می دهد این است که انسان ها خیلی راحت درباره هم قضاوت می کنند در صورتی که قضاوت کردن به حدی سخت است که فقط در ید قدرت خداوند است. در اثری که از ملودرام به سمت تراژدی می رود این اتفاق تقویت می شود. در تراژدی قضاوت درباره آدم ها به سادگی صورت نمی گیرد و من از ایجاد فضایی که مخاطب در آن نتواند درباره آدم ها به راحتی قضاوت کند، لذت می برم. آقای سلطانی، این رنگ آمیزی در شخصیت هاشم هم دیده می شود؛ شخصیتی که مشخصا با تصمیمات بزرگ آقا موافق نیست اما به آنها تن می دهد و مخاطب هر لحظه انتظار واکنشی از سمت او را دارد. سلطانی: پیچیدگی هاشم از نظر من این است که بین مصلحت و اخلاق و وظیفه دائم در رفت وآمد است. بزرگ آقا در مقابل هاشم خان و اطرافیانش کارهایی انجام می دهد که اطرافیان مدیون بزرگ آقا هستند، این می تواند فقط در زمینه اقتصادی هم نباشد. هاشم خان می داند بسیاری از کارهایی که بزرگ آقا انجام می دهد با اخلاق خودش سازگار نیست اما مصلحت خانواده این است که طبق دستور او عمل کند. در بسیاری از موارد از او تمکین می کند و شاید انتقاد بزرگ آقا به هاشم این است که تو همیشه مطیع صددرصد اوامر من نیستی! شاید حتی این شبهه به وجود بیاید که بزرگ آقا به عمد شهرزاد را برای قباد انتخاب کرده است تا از خانواده هاشم انتقام بگیرد. بماند که چقدر این فرضیه درست یا غلط است. این فکر محصول رفتارهایی است که شخصیت رئالیستی به اعتقاد من هاشم خان در مقابل بزرگ آقا و خانواده خودش انجام می دهد. همان طور که اساتید فرمودند، زمانی می توان با شخصیت همذات پنداری کرد که واقع گرا باشد و ما بتوانیم در دوران واقعی نمونه هایی از آن را ببینیم. دنیای واقعی پر از پارادوکس است و شخصیت هیچ کدام از ما از یک روند خاص تبعیت نمی کند. ما همیشه جزء گناهکاران بی تقصیر هستیم و گناه هایی انجام می دهیم که تماما تقصیر ما نیست. گاهی رابط اجتماعی پیرامونی چیزی را تحمیل می کند و جذابیت نقش هایی که این چنین تنوع در رفتار دارد به این دلیل است و مخاطب باورش می کند. درحال حاضر سریال های دیگری که شاید نزدیک به دوران تاریخی سریال شهرزاد هستند پخش می شود اما تماشاگر پس می زند چون آدم های منفی و مثبت مطلق در آنها می بیند. بنابراین هیچ شروری در «شهرزاد» وجود ندارد و بدی ها و خوبی ها آنها به یک نسبت نشان داده می شود. از نظر من بخشی از میزان اقبال خوب نسبت به این سریال این است که صادقانه با رویدادها و شخصیت ها برخورد می شود و تماشاگر هم اعتماد می کند و وقتی اعتماد کرد، می پذیرد. تصور می کنم تا حد زیادی وجه شاعرانگی که معمولا از علائق آقای فتحی برای شخصیت پردازی برخی نقش هاست در شخصیت فرهاد پررنگ تر شده است. آقای زمانی شما چطور به نقش نگاه کردید؟ زمانی: معمولا همیشه مثل یک تماشاگر با کارهایی که در آنها نقش دارم، روبه رو می شوم. سعی می کنم اغراق نکنم اما چیزی که هست را باید گفت و درباره سریال «شهرزاد» هم نکته اینجاست که همه ما در این سریال با علاقه حضور پیدا کردیم. به نظر من یکی از دلایل موفقیت مدام آقای فتحی نگاه او در کارگردانی است. از نظر من به عنوان بازیگر جنس راهنمایی های او مسیر را برای بازیگر مشخص می کند و می توانید پیچیدگی نقش را ببینید. در مورد شخصیت فرهاد باید بگویم که خیلی برایم ملموس بود. شاید بخشی از آن به این برمی گردد که پدر من خیلی اهل ادبیات است و از کودکی چیزهای زیادی از او یاد گرفتم. وقتی شخصیت فرهاد را دیدم خوشحال شدم که وجه شاعرانگی در شخصیت او دیده می شود و می توانم به آن نزدیک شوم. اما راهنمایی های آقای فتحی باعث شناخت بهتر نقش شد مثل اینکه در قسمت های ابتدایی مدام تأکید می کرد نجیب باش. نجابتی که آقای فتحی از آن صحبت می کرد، این بود که فرهاد برای خواسته هایش می جنگد، اما جایی که قرار است اخلاق را زیر پا بگذارد، عقب می کشد. این همان نجابتی است که شخصیت فرهاد را متمایز می کند و آقای فتحی به دنبال آن بود. به جز نظراتی که آقای فتحی برای شخصیت فرهاد داشت، ایده هایی از جانب شما هم در نقش وجود دارد؟ زمانی: پیچیدگی های شخصیت فرهاد که در فیلم نامه لحاظ شده بود، برای من به عنوان بازیگر کافی بود. حتما صحبت هایی هم با آقای فتحی داشتم. اما تمام خصوصیات اخلاقی را که باید برای این نقش لحاظ می شد، آقای فتحی و خانم ثمینی در نظر گرفتند و من با اعتماد به آقای فتحی کار را شروع کردم. بدون تعارف اساسا هر جا که احساس کنم نیاز به کمک دارم سعی می کنم بشنوم. طبعا وقتی با آقای فتحی کار می کنید باید تمرکز زیادی داشت، در غیراین صورت در پرداخت درست شخصیت و هم ارتباط با کارگردان دچار مشکل می شوید. آقای فتحی بحث رنگ آمیزی شخصیت ها در فیلم نامه نکته مهمی است که فکر می کنم بهتر است بیشتر به آن پرداخته شود. طبعا هر کدام از بازیگرانی که در سریال «شهرزاد» حضور دارند پیش از این با شما همکاری کرده اند مثل آقای نصیریان در سریال «میوه ممنوعه»، آقای سلطانی در سریال «در مسیر زاینده رود» و آقای زمانی در فیلم «کیفر» در شمایل دیگری ظاهر شده اند که اتفاقا در ذهن بیننده هم با همان نقش ها بیشتر ثبت شده اند و این بار در «شهرزاد» وجه دیگری از هنر بازیگری را ارائه دادند. انتخاب بازیگران و شخصیت پردازی که برای آنها از جانب شما اتفاق می افتد چه پروسه ای را طی می کند؟ فتحی: تحصیلات دانشگاهی من در حوزه روان شناسی است و قطعا فیلم سازی و نگاه متفاوتی را که سعی می کنم در آن داشته باشم، مدیون تحصیلاتم در رشته روان شناسی می دانم. به اضافه اینکه بهترین منبع الهام بخش ما چه به عنوان نویسنده، کارگردان یا بازیگر برای باورپذیربودن زندگی است. یعنی حضور در متن جامعه و نشست و برخاست با مردم است. ما هم سعی کردیم از این قاعده مستثنی نباشیم. متأسفانه بسیاری از ما با پیش فرضی به جهان نگاه می کنیم و اساسا آدم ها را در دو طیف خوب و بد دسته بندی می کنیم. اما جهان که به این صورت نیست. هنرمندان به عنوان بخشی از فعالان فرهنگی جامعه، این وظیفه بر گردنشان هست که بدون اینکه شعار بدهند از این معنای فرهنگی با جامعه شان حرف بزنند. نگاه کنید که در تاریخ اجتماعی مان چقدر قربانی این مدل تفکر شدیم؟ که اصطلاحا به آن مطلق گرایی گفته می شود. ساده ترین مثالش این است که با آدمی مشکل پیدا می کنیم و چون با او مشکل داریم آن آدم از همه جهت بد است. این چه تفکری است که ما گرفتار آن شدیم؟ از طرف دیگر خوشحالم که با این دوستان تجربه همکاری داشتم، آقای نصیریان که حقیقتا یک نعمت بزرگ برای هنر ایران است و خدا کند امثال او در جامعه و هنر ایران منتشر شوند. یا آقایان سلطانی و زمانی و دوستان دیگری که در خدمتشان بودم، ممکن است در خلال کارکردن با هم اختلاف سلیقه هایی هم وجود داشته باشد، اما قطعا در یک چیز اشتراک داشتیم که ما را در تمام این سال ها به هم گره زده است و باعث شده همچنان به همکاری با هم علاقه مند باشیم و آن جهت نگاه مشترک اجتماعی ما به زندگی بوده است. اینکه زندگی را سیاه و سفید نبینیم. در متن زندگی طیف ها و رنگ های مختلف شخصیتی را ببینیم، چه از منظر سیاسی و چه اخلاقی. نصیریان: کاملا با صحبت های آقای فتحی موافقم. تنها نکته ای که باید به آن اشاره کنم این است که علاوه بر فیلم نامه و کارگردان اتفاق دیگری این سریال را جذاب تر کرد و آن انتخاب بازیگران آن بود. حتی کوچک ترین نقش ها هم در این سریال به درستی انتخاب شده بودند و قابل پذیرش و باورپذیر بودند. سلطانی: درباره تفاوت نقش ها در آثار آقای فتحی باید به نکته ای اشاره کنم و آن این است که، طبعا آدم ها شخصیت های متفاوتی دارند، اگر یک نقش را به دو هنرپیشه بسیار ماهر بدهید، مثلا هملت را قرار باشد مارلون براندو یا مثلا داستین هافمن بازی کنند، هر دوی آنها بسیار درست این نقش را بازی می کنند، اما کاملا متفاوت هستند. این به درک کارگردان از اینکه این شخص با این ویژگی ها می تواند شخصیتی را بازی کند، برمی گردد. این درکی است که شاید جزء شاخصه های خوب آقای فتحی است که می تواند تشخیص بدهد در بین بازیگرانی که با آنها کار کرده یا حتی کسانی که با آنها کار نکرده است، چه کسی مناسب نقش است؟ در تئاتر هم همین طور است، هر شخصیتی با شخصیت دیگر فرق می کند و هر بازیگری با بازیگر دیگر. ممکن است من نقش خشن را به گونه ای بازی کنم و مصطفی زمانی آن را به گونه ای دیگر ایفا کند. آقا و خانم کارگردان می تواند تشخیص بدهد شخصیتش باید چه ویژگی های داشته باشد. خوشبختانه آقای فتحی این تشخیص را دارد که به نظرم دستاورد بزرگی است و البته انتخاب بازیگران خوبی که استاد نصیریان به آن اشاره کردند، اتفاق خوبی را در این مجموعه رقم زد. البته باید اینجا تشکر کرد از کسانی که اجازه دادند به لحاظ مالی فکرهایی که برای ساخت این سریال وجود داشت، عملی شود. معمولا گاهی کارگردان ها تصوراتی در ذهن دارند، ولی بودجه و شرایط مالی به گونه ای است که به کارگردان اجازه نمی دهند این اتفاق حاصل شود و در این صورت ممکن است محصولی که به وجود می آید، خیلی با محصولی که کارگردان در ذهن دارد مترادف نباشد. زمانی: در مدت پخش سریال «شهرزاد»، دوستان زیادی درباره نقش های خوب این سریال صحبت می کنند و اطرافیانم درباره فرهاد و ویژگی هایش صحبت می کنند. در مورد خودم فکر نمی کنم نسبت به چهار یا پنج سال پیش خیلی تغییر کرده باشم. برخی اوقات تنها گوش می کنم که دلیل متفاوت بودن را از زبان آنها بشنوم. احساس خودم این است، زمانی بازیگر خودش را به دست کارگردان می سپارد که به کار او یقین داشته باشد. اساسا انسان زمانی خودش را به کسی یا چیزی می سپارد که قبولش داشته باشد. خوشبختانه به جز آقای فتحی من با چند کارگردان دیگری که آدم های پخته ای بودند هم کار کردم که می دانستند چه می خواهند و سواد شرط پذیری خوبی دارند. اگر سه سوال متفاوت از آنها می شود، سه جواب برای هر کدام از آنها دارند که راهگشا است و از سر بازکردن نیست. خاطرم هست گاه تذکرات برای نقش فرهاد از جانب آقای فتحی برای قسمت ١٧ بود و من قسمت شش را بازی می کردم. وقتی شرایط و فضا را این طور می بینم، طبعا خودم را دست کارگردان می سپارم. گاهی این تله را بازیگران برای کارگردان ها می گذارند و ایده ای برای نقش می دهند و وقتی احساس می کنی خلاف چیزی است که برای نقش تعریف شده است، تمرکزت را از دست می دهی. وقتی به کسی اعتماد می کنی، طبعا با آرامش کارت را انجام می دهی و سعی می کنی به کارت متعهد باشی. من به معنی واقعی از حضور در سریال «شهرزاد» لذت بردم. هر روز صبح از اینکه به قصد رفتن سر صحنه بیدار می شوم، خوشحال بودم. وقتی در مجموعه ای مثل «شهرزاد» حضور داری که کارگردان آقای فتحی است و استاد نصیریان، آقای سلطانی، شهاب حسینی، ترانه علیدوستی کنارت بازی می کنند، به احترام گذاشتن به این گروه وادار می شوید. نصیریان: نکته ای که آقای زمانی به آن اشاره کردند، نکته مهمی در بازیگری است یعنی شما در عین اینکه رنج، زحمت و عرق ریزی برای کار دارید، از کار لذت ببرید. به اصطلاح شور داشته باشی و از این شور نیفتید. این در کار ما خیلی مهم است. خاطرم هست سال ها پیش با فرهاد آییش کار تئاتری انجام می دادیم، نمایش که تمام شد، فرهاد به من گفت: «از همکاری با من خوشت آمد؟» و من حقیقتا از هم بازی شدن با او لذت بردم. بازیگر نخستین کسی است که متوجه می شود سر جایش هست یا نه. نخستین کسی است که اگر لذت برد و احساس کرد که سر جایش است با مردم ارتباط برقرار می کند. مردم هوشمند هستند، نمی توانیم آنها را ساده بگیریم. عکس العمل هایی که از مردم می بینیم، عملکرد ما را مشخص می کند. آقای فتحی، آقای سلطانی نکته ای را مطرح کردند که بحث امنیت مالی پروژه بود و سرمایه گذاری که باعث شد در این پروژه با خیال آسوده تری کار کرد. در روزهای پخش سریال شهرزاد که تعابیر متفاوتی از چگونگی ساخت این فیلم و هزینه های عجیب وغریب آن می شود، واکنش شما به این صحبت ها چیست؟ فتحی: بله، این موضوع در این هفته ها من را اذیت کرده است. خواسته یا ناخواسته خبرهایی درباره این کار منتشر شده است که بودجه این کار به روایتی ١٧ میلیارد تومان بوده و به روایتی ٣٠ میلیارد تومان و از این دست ارقام. بنده آخرین نظر را از سعید ملکان که مجری طرح این کار است، پرسیدم و گفت دقیقا ١٢میلیاردو ٧٠٠ میلیون تومان کل رقم بودجه این کار بوده است. این را از این جهت می گویم که این تصور پیش نیاید که سریال شهرزاد این بازیگران را دعوت کرد و آنها هم رقم های خیلی بالایی گرفتند و چون رقم های بالایی گرفتند، کارشان را خوب انجام داده اند. واقعا این طور نیست. خوشبختانه تهیه کننده این سریال حسن نیت داشت و آدم اهل فرهنگی است و این امکان را فراهم کرد که ایده هشت ساله من اجرائی شود و باید از این بابت از آنها تشکر کرد. اما از طرف دیگر این طور نبوده که بودجه خیلی بالایی برای این سریال هزینه شده باشد. ما هم یک جاهایی سعی کردیم صرفه جویی کنیم و گاهی به کار سرعت دادیم تا از هزینه ها را کم کنیم. مثلا سکانس هایی که در فرم معقول باید سه روزه تمام می شد، سعی کردیم یک روزه فیلم برداری کنیم. شاید جالب باشد که بگویم تمام سکانس های مربوط به کودتا با تمام آن شلوغی ها یک روز و نیم یا نهایت دو روز فیلم برداری شد. زمانی: آن سکانس ها را در گرمای مردادماه با لباس های زمستانی فیلم برداری کردیم. فتحی: دقیقا و این نکته را مدام گوشزد می کردیم که بخش خصوصی سرمایه گذار این کار است و نباید تعلل کرد. گو اینکه وقتی قرار است برحسب اخلاقیات و وجدان، کاری انجام داد بخش خصوصی و دولتی فرقی ندارد. شاید آقای نصیریان به خاطر داشته باشند که این تلاش برای میوه ممنوعه هم اتفاق افتاد که در تلویزیون تولید شد و ظرف سه ماه ونیم این سریال ٣٠ قسمتی را تصویربرداری کردیم و واقعا شب و روز نداشتیم. این تعهد اخلاقی از نظر من باعث می شود که افرادی که در شبکه نمایش خانگی سرمایه گذاری کرده اند، از این کارشان پشیمان نشوند. کیفیت کار ما در سرنوشت شغلی همکارانمان هم تأثیر گذار است. خوشحالم که این روزها می شنوم بعد از پخش سریال شهرزاد تعداد درخواست تولید سریال در شبکه خانگی بیشتر شده است. این یعنی گسترش و رونق بازار کار در شبکه نمایش خانگی و خوشحالیم که علاوه بر رضایت مردم از این سریال، بازار شبکه نمایش خانگی نیز رونق گرفته است. نصیریان: البته متأسفانه سم پاشی هایی هم در برخی شبکه های بیرون از کشور دیده می شود و شنیدم که برخی ادعا می کنند ساخت این سریال با کمک دولت بوده و نمی دانم دقیقا هدف از این حرف ها چیست؟ فتحی: من یک بار بعد از پخش سریال شب دهم این حرف را زدم و متأسفم که بعد از ١٤ سال باز مجبور به تکرار این موضوع هستم که متأسفانه در جامعه ای زندگی می کنیم که با وجود داشتن این تاریخ باشکوه، نه تنها باید بابت شکست ها تاوان بدهیم، حتی گاه بابت موفقیت ها هم باید تاوان بیشتری داد. ما به عنوان یک گروه که احساس می کنیم کار خوبی ساخته ایم، به جای اینکه خوشحال باشیم، باید خودمان را آماده مواجهه با حاشیه هایی کنیم که برای یک کار موفق درست می شود. پس ما هنرمندان چه زمانی قرار است آرامش را تجربه کنیم و طعم شیرین موفقیت هایمان را بچشیم؟ چرا مثلا وقتی فیلم ما در جشنواره های خارجی جایزه ای دریافت می کند به جای اینکه به هم تبریک بگوییم و خوشحال باشیم، ناراحت می شویم؟ این چه اخلاقی است که بین برخی افراد و اقشار جامعه ما وجود دارد!؟ نصیریان: البته اسم این رفتار عقده های خاورمیانه ای است. در کشورهای دیگر معمولا چنین رفتارهایی دیده نمی شود. زمانی: به نظر من هنر حقیقتی است که به واقعیت تبدیل نشده است و هنرمند آن را به واقعیت تبدیل می کند. قضاوت کردن کار ساده ای نیست. هنرمند ایرانی با تمام محدودیت هایی که دچارش است کار می کند و نمی توان تنها از دور نشست و دید و قضاوت کرد. به نظرم در مجموعه شهرزاد همه سهمی در موفقیت کار داشتند. سلطانی: درباره اینکه می گویند این سریال دولتی است، از نظر من دو هدف وجود دارد. اگر واقعا این سریال دولتی است پس آفرین به دولت. هر کار خوبی از دست هر کس بربیاید خوب است. شاید هم برخی فکر می کنند اگر دولت به تولید چنین مجموعه ای کمک نمی کرد، این اتفاق نمی افتاد؛ درصورتی که آدم هایی در این کشور هستند -اتفاقا تعدادشان هم کم نیست- که هزینه هایی را صرف کارهای دیگری می کنند که اگر یک صدم از آن را صرف هنر کنند، می توانند از آن درآمدزایی کنند. به شرطی که مردم ما به نان حلال خوردن اعتقاد داشته باشند. مردم باید برای چیزی که بابت آن هزینه شده است، احترام قائل باشند تا بعد ها همان گروه خصوصی تشویق شود و کارهایی چه بسا بهتر از کاری که ساخته شده را بسازد. شاید هم هدف از گفتن این حرف ها این است که با بخش خصوصی نمی شود کار کرد، مگر اینکه دولت کمک کند که من معتقدم امکان پذیر است، به شرط اینکه کمی اعتماد داشته باشیم. نکته آخر هم این است که شاید برخی با گفتن این شایعات قصد دارند بگویند اگر این کار دولتی است آن کسانی که مخالف دولت هستند این کار را نبینند. پاسخ به این دوستان هم می تواند این باشد که اگر کاری خوب است، مشکلی نیست که دولت سرمایه گذاری کرده باشد و دولت تشویق شود باز هم آثاری با این رویکرد بسازد. فتحی: طبعا برای تولید و پخش یک اثر یا باید از تلویزیون مجوز کار بگیرد یا از ارشاد. ما هم مثل دیگران از ارشاد مجوز گرفتیم اگر کار ما دولتی است تمام فیلم های سینمایی که در این ٣٠ سال ساخته شده است، دولتی است؛ چون مجوزشان را از ارشاد گرفته اند. آقای فتحی در زمان نگارش فیلم نامه و ساخت تا چه اندازه به قشر الیت جامعه فکر کردید و سعی کردید به سلیقه عام چیره شوید. اساسا مخاطب شناسی این سریال چطور اتفاق افتاد؟ فتحی: سال ها است روند خاصی در سریال سازی دارم. سال ٧٤ سریال «پهلوانان نمی میرند» را کار کردم و از همان زمان مخاطب برایم اولویت داشت. خاستگاه من تئاتر است و در حوزه جهان درام خودم را وامدار هر چیزی می دانم که از استادانم در تئاتر یاد گرفتم. در جهان تئاتر یاد می گیرید مخاطب را به عام و خاص تقسیم نکنید. همه نمایشگران عرصه تئاتر دنبال این هستند که با همه طیف مردم ارتباط بگیرند. ما هم تربیت شده همین تفکر در تئاتر هستیم و با همین رویکرد وارد تلویزیون و سینما شدیم. نصیریان: این نکته مهمی است و البته کار سختی است؛ چون معمولا یا کارها نازل است و برای عوام الناس ساخته می شود یا خاص و برای قشر الیت است، اما ساخت اثری که هم خاص و هم عام را بتواند جذب کند، کار سختی است. طبعا مسئله آن باید مسئله مردم باشد و ساختار جذابی داشته باشد. سلطانی: پیرو صحبت آقای فتحی درباره روان شناسی، اگر به غریزه آدم ها نگاه کنیم، در بسیاری از شخصیت پردازی های در سریال شهرزاد بحث روان شناسی شخصیت اهمیت دارد. در تمام انسان ها چیزهای مشترک زیادی وجود دارد اما درصد آن کم یا زیاد است. ممکن است من حسود باشم و مصطفی هم همین طور، اما شاید من ٥٠ درصد حسودم و مصطفی ٢٠ درصد و سایر خصوصیاتی که در انسان ها مشترک است. چیزی که در کارهای آقای فتحی وجود دارد نگاه روان شناسانه به شخصیت هاست. زنی که با وجود میل خودش عروس فرد دیگری می شود و به ناچار با آن فرد در یک بیتوته قرار می گیرد و اتفاقات روانی خاصی بین آنها می افتد. بسیاری از مخاطبان ما با شخصیت ها همذات پنداری می کنند و حتی به شهرزاد حق می دهند. این اتفاقات در آدم های خاص و عام یکی است همه ما عواطف مشترکی داریم. به این دلیل است که خاص و عام از کار لذت می برند. کارگردان باهوش کسی است که این عواطف مشترک را ابزاری قرار بدهد برای بیان کردن یک بن اندیشه تا سریالش، بیان زیبایی از اندیشه و احساس صاحب اثر باشد، مخاطب را جذب کند و بعد روی آن اثر بگذارد. روایت آثار تاریخی طبعا هزینه و وقت زیادی طلب می کند، به ویژه در سریال شهرزاد که بخشی از زمان شما صرف بازسازی شهرک سینمایی شد. علاقه شما به تاریخ سبب می شود سختی های آن را بپذیرید؟ فتحی: در کار ما چیزی که اهمیت دارد این است که موضوعی در روح و روانت سنگینی کند و این حس را با دیگرانی که با تو همسو هستند در میان می گذاری و می بینی آنها هم حس تو را دارند. این وضعیت مثل کتیبه اخوان ثالث است که تخته سنگ بزرگی وجود دارد و عده ای باید این تخت سنگ را از نقطه ای به نقطه دیگر ببرند. چیزی که باعث می شود به سختی ها فکر نکرد جمله معروف نیچه است که در بسیاری از مواقع من را آرام می کند و آن این است که «آنکه در زندگی چرایی دارد با هر چگونه ای خواهد ساخت». باید برای انجام کاری عشق و انگیزه بالایی داشت. در گروه سازنده شهرزاد این عشق و علاقه بود، روزهای سختی هم داشتیم مثل زمانی که شهرک سینمایی را تحویل گرفتیم. منتها با مکانی روبه رو شدیم که اکثر بناها در حال فروریختن بود. متأسفم که مکانی که زنده یاد علی حاتمی مدت ها برای ساختش زحمت کشید این طور از بین می رود و نمی دانم چرا حداقل این مکان به نام این مرد بزرگ نشد و چه انگیزه ای باعث شد شهرکی که اخلاقا باید به اسم علی حاتمی شود نامش شهرک سینمایی غزالی شد؟ به هرحال همتی شد تا شهرک سینمایی بار دیگر بازسازی شود و تهیه کننده سریال شهرزاد و سعید ملکان، مجری طرح سریال، حقیقتا زحمت زیادی برای این کار کشیدند. چیزی حدود یک ماه ونیم برنامه فیلم برداری شهرک به تعویق افتاد تا نوسازی انجام شود. خوشحالم که این سریال بهانه ای شد تا بازسازی روی بناها انجام شود تا حداقل گروه های بعدی بهتر در این مکان کار کنند. اما واقعا دلم می سوزد، در کشوری که سینمای آن در جهان هرروز مطرح تر از روز قبل می شود، به آن اجحاف می شود. فراموش نکنیم بعد از انقلاب بسیار بیشتر از افتخارات ورزشی ما، سینماگران افتخار کسب و نام ایران را در سراسر دنیا پرآوازه کردند. درحال حاضر جایزه ای در دنیا نیست که سینماگران ما دریافت نکرده باشند. سینمای ما را با سینمای مجارستان یا مراکش مقایسه کنید، متوجه می شوید که جایگاه سینمای ما چقدر بالاست. قصدم از این مقایسه این نیست که سینمای آن کشورها را پایین بیاورم، مقصودم این است که در این کشورها چقدر به دکور سازی یا ساخت شهرک سازی سینمایی اهمیت می دهند درحالی که یک دهم افتخارات سینمایی ما را نداشتند. ما تنها یک شهرک سینمایی داریم، آن هم با تلاش های عاشقانه بزرگ مردی به نام علی حاتمی. زمانی: از میزان استقبال تماشاگران صحبت کردیم. مدتی قبل با خودم فکر می کردم از میان ٢٥میلیون خانوار ایرانی تنها اگر پنج درصد این تعداد هزینه کنند و سریال را خریداری کنند، سرمایه گذاران می توانند به بازگشت سرمایه شان امیدوار باشند و باز هم از این دست سریال ها ساخته می شود. فتحی: به نظرم بهتر است تعریف گسترده تری درباره بخش خصوصی داشته باشیم. بخش خصوصی تنها شامل حال سرمایه داران نیست بلکه شامل مشارکت های مردمی هم می شود. اگر از سریال شهرزاد خوشتان آمده است لطفا دانلود نکنید، اگر خیلی دوستش دارید لطفا به دیگران هم توصیه کنید دانلود نکنند. شنیده ام که ایرانی های خارج از کشور هم از این سریال استقبال کرده اند، از آنها هم خواهش می کنم دانلود نکنند و از طریق مسیری که روابط عمومی این سریال در اختیار آنها برای دیدن سریال گذاشته است سریال را نگاه کنند. سلطانی: مردم ما را مقابل خودشان نبینند. ما هم کاری انجام می دهیم که مردم دوست داشته باشند، چه بسا دست اندرکاران این سریال پیشنهاد هایی برای کار داشته اند که از لحاظ مالی احساس کرده اند به نفعشان است. اما انجام آن کارها احترام گذاشتن به سلایق مردم نبوده است. زمانی: البته در آخر باید تشکر و یادی کرد از دوستانی که در پشت صحنه سریال شهرزاد ز حمت کشیدند و شاید به اندازه ما دیده نمی شوند.
پنجشنبه ، ۱۹آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تازه نیوز]
[مشاهده در: www.tazehnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]
-
گوناگون
پربازدیدترینها