واضح آرشیو وب فارسی:اکوفارس: اکوفارس: با توجه به نزدیکی انتخابات مجلس تاخیر در ارائه بودجه نگران کننده است/ تولید و صادرات بیشتر نفت به کاهش قیمت نفت منجر می شود.به گزارش اکوفارس به نقل از از روزنامه آرمان، همزمان با عدم توافق کشورهای عضو اوپک مبنی بر کاهش سقف تولید نفت در ادامه سقوط آزاد قیمت طلای سیاه، بهای هر بشکه نفت خام ایران به کمتر از ۴۰ دلار کاهش یافت. پیشی گرفتن عرضه از تقاضا یکی از مهم ترین دلایل سقوط آزاد قیمت نفت در بازار جهانی است و در شرایط فعلی حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه ظرفیت مازاد در بازارهای جهانی نفت وجود دارد. حال در این شرایط وزیر نفت دائم در سخنان خود به افزایش میزان صادرات نفت ایران در پساتحریم تاکید دارد، اما باید اشاره داشت که عرضه بیشتر نفت در بازار صرفا به کاهش بیش از پیش قیمت این محصول می انجامد، چنانکه عدم توافق اوپکی ها مبنی بر کاهش سقف تولید نفت این سازمان به کمتر از ۳۰ میلیون بشکه در روز، منجر به کاهش بیشتر بهای طلای در این چند روز شد. هم اکنون کشورهایی همچون عربستان سعودی، روسیه و عراق بیشترین نفت مازاد را به بازار عرضه می کنند. افزایش عرضه نفت مازاد منجر به سقوط قیمت اکثر شاخص های معتبر نفت جهان به بشکه ای کمتر از ۴۰ دلار شده است. در این چند روزه قیمت نفت صادراتی ایران تا 36 دلار هم سقوط داشته است. حیدر مستخدمین حسینی، کارشناس اقتصادی، در گفت وگو با «آرمان» در این زمینه می گوید: «برنامه ای که اجرای آن ضروری به نظر می رسد، تقویت پایه های اقتصادی بدون نفت و استفاده از توانمندی ها برای افزایش درآمد های داخلی است که دولت می تواند با بهبود قوانین مالی و برقراری انضباط پولی این مشکل را رفع سازد. در صورت بهبود فضای کسب و کار و اقتصاد مبتنی بر بخش خصوصی می توان به خارج شدن اقتصاد از حالت تک محصولی امیدوار بود.» اقتصاد کشور ما تک محصولی بوده و وابستگی شدیدی به نفت داشته است. حال در شرایطی که قیمت نفت روز به روز با افت بیشتری همراه است، اقتصاد کشورمان به کدام سمت حرکت می کند؟ بر اساس بودجه ای که در سال 94 اجرا شد، دولت بیان کرد که 70 درصد هزینه ها از محل درآمد های غیر نفتی حاصل می شود. از ابتدا در اجرای این سیاست شک و شبهه فراوان وجود داشت، اما این امر نشانگر اراده دولت مبنی بر کاهش وابستگی به درآمد های نفتی تا حد 30 درصد هزینه های کشور بود. اما در واقعیت امر، ما احساس می کنیم بحثی که دولت درباره بودجه 94 مطرح کرد، به این شکل نبود که فقط 30 درصد وابستگی بودجه به نفت باشد. اگر این اتفاق می افتاد، کسری بودجه 50 هزار میلیارد تومانی شکل نمی گرفت. بنابراین تا زمانی که بودجه و اقتصاد ما به نفت وابسته باشد، چنین مشکلاتی پیش می آید. به جرات می توان گفت که درآمد های مالیاتی نیز برگرفته از منابع نفتی هستند. این طور نیست که در یک سال وابستگی بودجه به نفت کاهش پیدا کند، لذا برنامه ای که اجرای آن ضروری به نظر می رسد، تقویت پایه های اقتصادی بدون نفت و استفاده از توانمندی ها برای افزایش درآمد های داخلی است تا بودجه کشور با کسری مواجه نشود. به عنوان مثال بحث درآمد های نفتی ما با ترکیه به لحاظ تجدید درآمد به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست، اما ترکیه کشور خود را با حدود 35 درصد از درآمد های ما مدیریت می کند، یعنی قیمت تمام شده اداره کشور برای ما بسیار بالا و سه برابر ترکیه است. بنابراین در این جا باید فعالیت های اقتصادی را به مردم و بخش خصوصی محول کرد. در ایران، مسئولان علاقه مندند که اقتصاد کشور، دولت محور باشد. بنابراین تاثیر نفت بر بودجه سالانه کشور بیش از حد متعارف است. برنامه دیگری که دولت و مجلس می توانند به آن توجه داشته باشند، بهبود فضای کسب و کار و از بین بردن محدودیت های مربوط به آن است. در این صورت است که مردم به انجام فعالیت های اقتصادی ترغیب می شوند. در صورت بهبود فضای کسب و کار و اقتصاد مبتنی بر بخش خصوصی می توان به خارج شدن اقتصاد از حالت تک محصولی امیدوار بود. به هر حال تا زمانی که کشور به درآمد های حاصل از نفت وابسته است، ما نمی توانیم روی اداره صحیح اقتصاد کشور برنامه ریزی انجام دهیم. این فرصتی است که مسئولان برنامه ریزی کشور باید به آن عنایت داشته باشند و فضا را برای کارگشایی بخش واقعی اقتصاد یعنی بخش خصوصی هموار کنند. در این صورت بخشی از تنگنا هایی که بر اثر کاهش قیمت نفت به وجود آمده است، جبران می شود. کاهش قیمت نفت قابل پیش بینی بود و شرایطی که کشور و بازار جهانی نفت در سالیان گذشته آن را تجربه می کرد، نتیجه فشار اعضای اوپک بر کشور های غربی بود. اما امروزه دیگر غرب نیاز خود به نفت را از راه های دیگر برطرف می کند و جایگزین هایی برای نفت ترتیب داده است که دیگر اقتصادشان به نفت وابسته نیست. منتها در این مدت کشور های اوپک از وقوع این امر غافل بودند. با این حال و بنا به شرایط پسابرجام ایران می تواند اقتصاد خود را مبتنی بر پایه های غیرنفتی بازسازی کند. آقای زنگنه بار ها در سخنان خود به افزایش میزان صادرات نفت ایران در پساتحریم اشاره داشته است. آیا با نتایج اوپک و شرایط کنونی بازار نفت، این امر شدنی است؟ شدنی است، اما باعث می شود که قیمت نفت کاهش پیدا کند. به نظر من جلسه اخیر اوپک به نفع ایران خاتمه نیافت. ایران با یک پیشنهاد مشخص برای کاهش سقف تولید اوپک در این اجلاس شرکت کرده بود، اما این که اوپک همان سطح گذشته را حفظ کرد، به معنای شکست پیشنهاد ایران است. اما سخنان وزیر نفت بیشتر در زمینه توانمندی اقتصاد ایران در زمینه افزایش صادرات ایران بوده است. بنابراین در این شرایط تولید و صادرات بیشتر نفت به کاهش هر چه بیشتر قیمت نفت منجر می شود که این امر به نفع اقتصاد ایران نیست. در حالی که سال های گذشته دولت یازدهم در موعد مقرر لایحه بودجه را تقدیم مجلس می کرد، امسال برای نخستین بار در این امر تاخیر به وجو دآمده است. دلیل این امر چیست و آیا این اتفاق نگران کننده نیست؟ به نظر می رسد در تنظیم بودجه برای تعیین قیمت نفت در سال 95 اجماع آرا وجود ندارد. همچنین دولت منتظر به نتیجه رسیدن برجام و اتفاقات ناشی از آن بود تا بتواند بر اساس آن بودجه را نهایی کند. اما در کنار عواملی که ذکر شد باید گفت به دلایلی از جمله نزدیکی انتخابات مجلس این تاخیر تا حدودی نگران کننده است. حال نکته کلیدی در این است که دولت قصد دارد با دیدی واقع گرایانه لایحه بودجه را تقدیم مجلس کند. نقطه نظر دیگری که در این زمینه وجود دارد، این است که دولت با توجه به بازار نفت منتظر نتایج اوپک بود که متاسفانه هیچ نتیجه مثبتی برای ایران نداشت، چرا که دولت تصمیم داشت قیمت نفت برای بودجه سال آتی را بالاتر از 40 دلار تعیین کند که به نظر می رسد این امر محقق نشود. کاهش قیمت نفت را باید یک توفیق اجباری دانست یا ممکن است اقتصاد ما را با مشکل روبه رو کند؟ من جزو آن گروهی بودم که اعتقاد داشتم که حتی در شرایطی که قیمت نفت بالا بود ما باید بودجه را بر اساس منابع غیرنفتی تنظیم کنیم. در زمان تحریم ها دولت باید با اتکا به انضباط مالی در جهت توانمندی های کشور و بهره برداری از آن، تنظیم بودجه را در نظر گیرد. کشور ما در طول دهه های گذشته هر گاه که با افزایش قیمت نفت مواجه بوده، بودجه را انبساطی تنظیم کرده و شاهد اسراف منابع کشور بودیم و هر گاه که قمیت نفت کاهش داشته، هیچ جایگزین مناسبی برای آن پیدا نکرده ایم. در حال حاضر نیز درآمد های مالیاتی سهم بسزایی در تامین منابع بودجه سال 95 دارند که بعید به نظر می رسد کشور ما به یک باره بتواند وابستگی خود به نفت را کاهش دهد و با کسری بودجه مواجه نشود.
چهارشنبه ، ۱۸آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اکوفارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]