واضح آرشیو وب فارسی:روزنامه آفتاب یزد: آفتاب یزد- امید کاجیان: تازه داشتند اوضاع را راست و ریس می کردند که دوباره همه چیز به هم ریخت؛ ایران و ترکیه. دو کشوری که از سال 2002؛ یعنی آن روزگارکه حزب عدالت و توسعه به پیروزی رسید تا به امروز، روابطشان فرازو فرودهایی ناباورانه و در عین حال تاریخی داشته است، زمانی حکمرانان دو سرزمین، دلشان برای هم غنج می زد و رسانه هایشان با آب و تاب از حکومت های دینی یکدیگر تعریف و تمجید می کردند و بالعکس در دوره ای هم کنایه و خط و نشانی به یکدیگر، که آن یکی به دنبال قدرت طلبی و دخالت در امور دیگری است! یکبار بساط احسنت و آفرین، به حرف های اردوغان و موضع گیری هایش مثل وقتی که به شیمون پرز تاخت و گفت: " شما کشتن را خوب بلد هستید " به راه می افتاد و زمانی هم اظهارات خصمانه اش در اتهام زنی هایی که علیه ایران درباره یمن داشت، ما را برافروخته می کرد. اما از همان زمان که جنگ داخلی سوریه شکل گرفت، باید شستمان خبردار می شد که این رابطه کما فی السابق جوش خوردنی نیست و اختلافات با تداوم این جنگ چند ساله در سوریه ادامه می یابد و کلاه دولت های ایران و ترکیه روزبه روز بیشتر درهم خواهد رفت. اینگونه هم شد! البته مدتی هر دوطرف به فکر کاهش تنش ها افتادند و بعد از انتخابات اخیر ترکیه در آبان ماه امسال و پیروزی دوباره حزب عدالت و توسعه بود که دولت یازدهم راهکارهای بهبود روابط را به جای دامن زدن بر درگیری ها سرلوحه کار قرار داد. اوضاع داشت نسبتا خوب پیش می رفت که باری دیگر اتفاقی از جنس سقوط هواپیمای روس، توسط سربازان اردوغان! معادلات ما و ترکیه را هم با اما و اگر مواجه ساخت. این روزها، هم پیمانی کشورمان با روسیه تا بدان حد مطلوب هست که در ماجرای تنش اخیر بین آنکارا و مسکو، اگر طرف روسها را نگیریم، مطمئنا نمی توانیم پشت آنها را هم خالی کنیم و شاید همین موضوع، بخش دیگری از دلایلی است که رابطه ما را با ترکیه شکراب تر! کرده. امپراطوری رویایی این شد تا اردوغان که سالهاست سودای عثمانی گری در سر می پروراند و آرزومندانه رویای گستردن بساط "حریم سلطان" خویش را در پلکان کاخ قدرت دارد و دل بر فرمانروایی دوباره در شرق دور، بالکان و آسیای میانه بسته است، این روزها همان طور که از یک سو پوتین را تهدیدهای آنچنانی می کند نیم نگاهی به توپ و تشر آمدن برای ایران هم داشته باشد! هرچند مقامات ایرانی نیز در این مدت از پاسخ دادن به این " قمپزدرکردن های اردوغانی" کم نگذاشته اند، آنچنانکه "جابر انصاری" سخنگوی وزارت امورخارجه در واکنش به اظهارات اخیر رئیس جمهور ترکیه، کشورهای همسایه را به رعایت نزاکت و احترام متقابل در روابط و پرهیز از ماجراجویی و مسئولیت پذیری در اتخاذ مواضع سیاسی دعوت کرد و بعد هم "محسن رضایی" دبیر مجمع تشخیص مصلحت گفت " مستشاران نظامی ایران در سوریه از همه مسیرهای مورد استفاده گروه ( تکفیری صهیونیستی) داعش برای انتقال تانکرهای نفت به ترکیه، عکس و فیلم گرفته اند!" دلیل حرفهای او هم این بود که رئیس جمهوری ترکیه اخیراً ادعا کرده به حسن روحانی هشدار داده است چنانچه صحبت درباره خرید نفت داعش در ترکیه ادامه یابد، ایران هزینه های آن را پرداخت خواهد کرد. البته کار به جایی رسیده که سخنگوی وزیر خارجه این کشور (ترکیه) نیز صدای ضبط شده رو می کند! و می گوید فایل صوتی تلفنی روحانی و اردوغان را هم داریم که چه هشدارهایی از سوی اردوغان داده شده. اما دیروز "نوبخت" سخنگوی دولت، جواب این ادعاها را داده و گفته" موضوعات مختلفی در مکالمه تلفنی مذکور روحانی و اردوغان مطرح شد که یکی از آنها اظهار نگرانی آقای اردوغان از انتشار مطالبی راجع به ایشان و خانواده شان در یکی از رسانه های ایرانی بوده است که رئیس جمهور هم در پاسخ به ایشان گفته بودند که در ایران دموکراسی حاکم است و رسانه ها گاهی چنین مطالبی را منتشر می کنند و ظرفیت آن وجود دارد." سخنگوی دولت با تاکید بر اینکه ادعای تهدید کردن و هشدار دادن رئیس جمهور ترکیه درست نیست، خاطرنشان کرد: "وزیر امور خارجه ما به بالاتر از این ها نشان داده است که هیچ گاه یک ایرانی را تهدید نکند." البته این بخش از صحبت های نوبخت در وصف شرایط امروز و تحولات عمیق روابط دو کشور بس، که گفته ترکیه از رسانه ایران تا جایی برافروخته شده که ناراحتی اش را به حسن روحانی ابراز می کند آن هم، همان رسانه ای که چند سال پیش، جز تعریف از اردوغان چیزی نمی گفت! یادی از نمایش یک توافق در این شاخ و شانه کشیدن های سیاسی، احمد داوود اوغلو رهبر "آک پارتی ها " نیز به حرف آمده و گفته " اگر خصومت ها در ایران علیه ترکیه ادامه یابد آسیب جدی به روابط دو کشور خواهد زد." او البته فیلش هم یاد هندوستان کرده و گریزی زده است به آنچه بین ترکیه، برزیل و ایران در اوج بحران هسته ای کشورمان در دولت احمدی نژاد می گذشت، آن زمانی که همه علیه ما بوده اند اما ترکیه هوایمان را داشت و توافق 10 ماده ای ایران، ترکیه و برزیل یکی از دستاوردهای آن روزگار بود. البته اگر بشود اسمش را دستاورد گذاشت! حالا داوود اوغلو با یادآوری آن دوران می خواهد بگوید اکنون به خاطر همان نان و نمک خوردن ها، ایران هم امروز، باید پشتیبان ترکیه باشد و نه روسیه. البته از اینکه آیا این استدلال داووداوغلو درست است یا قیاسی مع الفارق می گذریم! امروز ِ او اکنون اردوغان در کنار تهدیدها و اختلافات داخلی که در کشور با آن دست به گریبان است، بیم های دیگری را هم از ناحیه های مختلف در کنار خود احساس می کند، تهدیدی به نام بشار اسد، رابطه "پ ک ک" شاخه نظامی ترکیه و ارتباطش با "پ ی د" شاخه سیاسی حزب دموکرات خلق درسوریه و به تازگی درگیری اش با روسیه و بحران جدیدی که با سرنگون کردن هواپیمای " سوخو" برای خود به وجود آورده و صد البته، مشکل و اختلاف نظر تشدید شده اش با ایران، به ویژه بعد از جنجال خبر فروش نفت داعش به این کشور که حالا دولت وی (اردوغان) را بیش از گذشته در مظان اتهام رابطه با داعش قرار داده است. با همه این احوال اسب اردوغان همچنان بر زمین تهدید و قدرت نمایی می تازد و این رئیس جمهور، افسار هدایت را بر دست گرفته تا شاید بتواند از موانع بیشمار رو به رویش عبور کند. هرچند شاید سرانجامش این باشد تا هم از آن اسب بیفتد و هم از اصل. اما آنچه در این بین بیش از هر چیز برای ما اهمیت دارد سرنوشت روابط متشنج امروز ایران و ترکیه است و اینکه آیا می توان امید به این داشت که با چنین اوضاعی این اختلافات کاهش یابد و" بوی بهبود ز اوضاع جهان شنید!؟" چرا در شرایطی که انتظار می رفت، بعد از ایجاد تنش بین ترکیه و روسیه، ایران بتواند اوضاع را کنترل کرده و حتی نقش میانجی را بین این دو کشور داشته باشد خود نیز در دام اختلاف با ترکیه افتاده است؟ چرا اینگونه شد؟ محسن جلیلوند، کارشناس مسائل بین الملل در اینباره به آفتاب یزد گفت:" ترکیه در حال حاضر در سه مورد با ایران اختلاف نظر اساسی دارد، نخست در بحث سوریه که ایران از بشار اسد حمایت می کند ولی ترکیه معتقد به رفتن اسد است، دوم ورود روسیه به جنگ سوریه و اتفاقی که برای هواپیمایی روس افتاد در این معادله هم ایران از روسیه حمایت می کند. سوم هم شخص اردوغان است، او معمولا حرف هایی می زند که با منافع ملی ما همخوانی ندارد، صحبت های وی معمولا بوی توسعه طلبی می دهد، مثل حرف هایی که درباره یمن مطرح کرد و گفت ایران در یمن دخالت می کند! اینها مواضعی است که خوشایند ایران نیست." وی تاکید کرد:" البته ایران ارتباط اقتصادی اش را با ترکیه حفظ می کند اما درعرصه سیاسی، این 3 اختلاف اساسی وجود دارد."
چهارشنبه ، ۱۸آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روزنامه آفتاب یزد]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]