محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1846316416
حوزه علمیه، نظام اسلامی و حضور روحانیت در عرصه سیاست - بخش اول ارزیابی طلاب از رابطه حوزه علمیه با نظام اسلامی
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: حوزه علمیه، نظام اسلامی و حضور روحانیت در عرصه سیاست - بخش اول
ارزیابی طلاب از رابطه حوزه علمیه با نظام اسلامی
رابطه حوزه علمیه و نظام اسلامی و نیز ورود روحانیت به سیاست از موضوعات مهمی است که دیدگاه های گوناگونی را برانگیخته است.
چکیده رابطه حوزه علمیه و نظام اسلامی و نیز ورود روحانیت به سیاست از موضوعات مهمی است که دیدگاه های گوناگونی را برانگیخته است. هدف این مقاله ارائه تصویری واقع نگر از ارزیابی طلاب حوزه علمیه قم درخصوص این دو موضوع مهم است. این تحقیق با روش پیمایشی و ابزار پرسش نامه در بین نمونه آماری 650 نفری از طلاب (خواهر و برادر) سطح دو و بالاتر اجرا شده است. بر اساس یافته های تحقیق، بیش از 96 درصد پاسخ گویان قایل به پیوند وثیق سرنوشت نظام اسلامی و حوزه های علمیه اند و بیش از 80 درصد نسبت نظام اسلامی و روحانیت را نسبت حمایت و نصیحت ارزیابی کرده اند. 1/97 درصد پاسخ گویان با ضرورت حضور روحانیت در متن تحولات اجتماعی و سیاسی جامعه موافق و کاملاً موافق بوده اند. 2/93 درصد بی تفاوتی روحانیت در قبال مسائل سیاسی جامعه را موجب آسیب رسیدن به دین و تنها 6/18 درصد ورود حوزه علمیه در مسائل سیاسی را موجب دین گریزی مردم دانسته اند. همچنین بررسی رابطه متغیرهای زمینه ای با متغیرهای مزبور نشان می دهد طلاب به رغم تفاوت در ویژگی های زمینه ای، همه در نحوه ارزیابی از رابطه حوزه های علمیه با نظام اسلامی دیدگاه یکسانی ابراز کرده اند. کلیدواژه ها: حوزه، نظام، اسلام، روحانیت، دین، سیاست. مقدمه حوزه علمیه تشیع به عنوان یک نهاد اجتماعی برآمده از متن فرهنگ دینی جامعه اسلامی، در طول حیات دیرپا و پرثمر خود، در تعامل پویا و اثربخش با اقشار گوناگون مردم، همواره افزون بر پاسخ گویی به نیازها و مسائل دینی، گره گشای مشکلات و مسائل اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی و اقتصادی آنان نیز بوده است. در نتیجه این تعامل پویا و پشتیبانی همراه با اعتماد مردم، نهاد روحانیت و به ویژه علما و بزرگان دین، همواره نقش مهم و تأثیرگذاری در حدوث و پیش برد تحولات سیاسی و اجتماعی جامعه اسلامی ایفا کرده اند. این نقش، در دوران معاصر و در جریان وقوع رخ دادهایی همچون جنبش مشروطیت، نهضت تنباکو، مقابله با دخالت بیگانگان و مانند آن برجسته تر شده و با پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری روحانیان مبارز و به ویژه برقراری حکومت دینی با محوریت ولایت فقیه، تبلور و اهمیت فزاینده ای یافته است. متناسب با جایگاه رفیع روحانیت و نقش تعیین کننده آن در تحولات اجتماعی و سیاسی جامعه کنونی (به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی و برقراری حکومت دینی)، به رغم ابراز برخی تردیدها در باب کارآمدی و توانمندی روحانیت و حتی دین در اداره حکومت و تدبیر زندگی اجتماعی، انتظارات از روحانیت به نحو چشم گیری افزایش یافته است، به گونه ای که رهبران انقلاب در مناسبت های گوناگون، درباره سازوکار تعامل حوزه علمیه و نظام اسلامی، وظایف نظام اسلامی در قبال حوزه علمیه، سازوکار حفظ استقلال حوزه علمیه، و مانند آن سخنان صریح و روشنگرانه ای بیان کرده اند. روشن است که برقراری مناسبات مطلوب میان حوزه علمیه و نظام اسلامی، بیش و پیش از همه، در گرو تلقی روشن بدنه حوزه های علمیه از رابطه حوزه و نظام اسلامی و نیز ارزیابی همدلانه آنان از ضرورت حضور روحانیت در عرصه سیاست است. در این میان، نحوه نگرش طلاب به روابط حوزه علمیه و نظام اسلامی و نیز نوع رویکرد آنان نسبت به ورود روحانیت به ساحت سیاست، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. اینکه ارزیابی طلاب به عنوان بدنه اصلی حوزه، از رابطه نظام اسلامی و حوزه علمیه چیست؟ آنان چه سازوکاری برای تعامل نظام اسلامی و حوزه علمیه قایلند؟ ایشان چه رویکردی در قبال ورود حوزه علمیه و روحانیان به عرصه سیاست دارند؟ و تأثیر بی تفاوتی یا احساس مسئولیت روحانیت در باب مسائل سیاسی را در دین داری یا دین گریزی مردم چگونه ارزیابی می کنند؟ سؤالات مهمی هستند که پاسخ گویی علمی و روشمند به آنها، می تواند ضمن ترسیم تصویری روشن از واقعیات موجود مسئولان را در سیاست گذاری و برنامه ریزی واقع نگرانه در این باره نیز یاری رساند. با وجود اهمیت سؤالات مزبور و ضرورت پاسخ دهی روشمند به آنها، بررسی پژوهش های موجود نشانگر فقدان تحقیقاتی است که با روش میدانی و مطالعه نظرات واقعی طلاب، درصدد پاسخ گویی به این سؤالات برآمده باشند. با وجود این، برخی پژوهش ها و منابع وجود دارند که به ابعادی از موضوع این مقاله پرداخته اند که از جمله می توان به این نمونه ها اشاره کرد: کتاب رابطه روحانیت و نظام اسلامی از منظر امام و رهبری، کتاب روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی، کتاب حوزه و روحانیت در آیینه رهنمودهای مقام معظم رهبری، مقاله تعامل روحانیت و دولت اسلامی، مقاله نگاهی به روش شناسی امام در باب ورود روحانی به عرصه سیاست. این پژوهش ها جملگی از سنخ پژوهش های اسنادی بوده و یافته های هیچ یک مبتنی بر داده های میدانی حاصل از روش پیمایش نیست. پژوهش حاضر ضمن بهره گیری مقتضی از محتوای منابع مزبور، کوشیده است تا با گردآوری داده های مورد نیاز از طریق روش پیمایش و تحلیل آماری داده ها، تصویری روشن از نگرش طلاب حوزه علمیه قم درباره ورود روحانیت به امور سیاسی و نیز رابطه حوزه علمیه با نظام اسلامی ترسیم کند. روشن است که با توجه به مطالعه چگونگی ارزیابی طلاب حوزه علمیه قم از موضوعات مزبور، یافته های این مقاله می تواند مسئولان امر را نسبت به نوع قضاوت بدنه حوزه در ارتباط با آنها آگاه سازد. به اختصار، این مقاله درصدد پاسخ گویی به سؤالات ذیل است: 1. ارزیابی طلاب حوزه علمیه قم از رابطه نظام اسلامی و حوزه علمیه چیست؟ 2. ارزیابی طلاب حوزه علمیه قم از ورود روحانیت و حوزه علمیه به عرصه سیاست چیست؟ چارچوب مفهومی مکتب اسلام مبتنی بر سه اصل مبدأ، معاد و رهبری الهی برای همه ابعاد مادی و معنوی بشر به مقتضای جامعیت، و در هر عصری به مقتضای خاتمیت و جاودانگی آن، برنامه و دستورالعمل دارد. در این میان، رهبری الهی به عنوان موهبتی الهی و پیونددهنده دو اصل دیگر، هیچ گاه از انسان دریغ نشده است. روحانیت به عنوان جریان تداوم بخش رهبری الهی و نظام اسلامی، به عنوان یکی از لوازم حیات اجتماعی، دو نهاد اسلامی دیرپا و متلائم هستند (معصومی، 1392). در باب سازوکار تعامل نهاد روحانیت و دولت اسلامی، رهیافت های گوناگونی وجود دارد که می توان برحسب نوع تلقی از مفهوم روحانیت و دولت اسلامی، رابطه بین دین و جامعه، اسلام و حکومت، اسلام و روحانیت، و روحانیت و جامعه را به چهار رویکرد کلان تقسیم کرد: رویکرد نخست روحانیت را تابع دولت اسلامی و در خدمت آن دانسته و بر آن است که به سبب اسلامی بودن دولت، به حکم وظیفه دینی، همه، از جمله روحانیت و حوزه های علمیه باید از دولت اسلامی اطاعت کنند. رویکرد دوم با حاکم دانستن روحانیت بر دولت اسلامی، دولت را مجرای اجرای حدود الهی و روحانیت را عامل اجرای آن می داند. بنابراین، دولت اسلامی آنگاه محقق می شود که روحانیت به عنوان رهبر دینی در رأس آن باشد. رویکرد سوم با جداانگاشتن دین و سیاست، عرصه حضور و مأموریت روحانیت و دولت را متفاوت و متمایز می داند. سرانجام رویکرد چهارم به رغم پذیرش پیوند دین و سیاست، قایل به دولت اسلامی منهای روحانیت است (معصومی، 1390). روشن است که هر یک از رویکردهای مزبور ارزیابی متفاوتی از رابطه حوزه علمیه و نظام اسلامی و ورود روحانیت به عرصه سیاست دارند. با عنایت به تنوع رویکردهای موجود و عدم امکان تلفیق آنها و نیز ضرورت اتخاذ رویکرد واحد و منسجم در بررسی علمی، در تدوین چارچوب مفهومی این تحقیق، رهیافت امام خمینی ره و آیت الله خامنه ای مبنا قرار گرفته است. بنابراین، تحقیق حاضر با ابتنا بر رهیافت امام و رهبری در باب رابطه حوزه علمیه و نظام اسلامی و ورود روحانیت به سیاست، بر آن است تا با بهره گیری از روش پیمایش، ضمن شناسایی روشمند نحوه ارزیابی طلاب حوزه علمیه قم نسبت به این دو مقوله مهم، میزان تلائم نگرش آنان با اندیشه امام خمینی ره و آیت الله خامنه ای در این خصوص را نیز بررسی نماید. آیت الله خامنه ای در پیام ها و سخنرانی های گوناگون، به ویژه در دیدار با حوزویان، فهرستی از مهم ترین موضوعات مرتبط با حوزه های علمیه را به تفصیل بیان کرده است. از زمره مهم ترین این موضوعات، می توان به مناسبات حوزه علمیه و نظام اسلامی و ورود روحانیت به سیاست اشاره کرد. در ادامه، با استناد به متن سخنرانی ایشان در دیدار با طلاب و استادان حوزه علمیه در تاریخ 29 مهر 1389، دیدگاه رهبری واکاوی و بخشی از چارچوب مفهومی مناسب برای طراحی سؤالات پرسش نامه ارائه شده است. آیت الله خامنه ای در تبیین سازوکار تعامل حوزه علمیه و نظام اسلامی، معتقدند: نسبت روحانیت و حوزه هاى علمیه با نظام اسلامى، نسبت حمایت و نصیحت است. حمایت در کنار نصیحت، دفاع در کنار اصلاح (حسینی خامنه ای، سخنرانی مورخ 29 مهر 1389). ایشان با بیان این نکته که طرح بحث استقلال حوزه نباید زمینه را برای بروز مغالطه ضرورت فاصله گیری حوزه از نظام اسلامی و عدم حمایت از آن ایجاد کند، می فرمایند: در اینجا هم مراقب باشید یک مغالطه دیگرى به وجود نیاید؛ استقلال حوزه ها به معناى عدم حمایت نظام از حوزه و حوزه از نظام تلقى نشود ... بعضى ها می خواهند به عنوان استقلال و به نام استقلال، رابطه حوزه را با نظام قطع کنند. ایشان با مقابل قرار دادن وابستگی و استقلال، اظهار می دارند: وابستگى غیر از حمایت است، غیر از همکارى است. نظام به حوزه مدیون است؛ باید به حوزه ها کمک کند (همان). آیت الله خامنه ای با جداسازی هزینه های معیشت طلاب از سایر هزینه های مراکز حوزوی، ضمن تأکید بر ضرورت استقلال معیشت طلاب از حکومت اظهار می دارند: معیشت طلاب به صورت سنت، معمول و بسیار پرمعنا و پررمز و راز، باید به وسیله مردم اداره شود. مردم بیایند وجوهات شرعى شان را بدهند ... اما مسائل حوزه ها فقط مسئله معیشت نیست. در حوزه ها، هزینه هایى وجود دارد که جز با کمک بیت المال مسلمین و کمک دولت ها امکان ندارد آن هزینه ها تحقق پیدا کند. دولت ها موظفند این هزینه ها را بدهند؛ دخالتى هم نباید بکنند (همان). افزون بر موضوع رابطه نظام اسلامی و حوزه علمیه، موضوع ورود روحانیت به سیاست نیز همواره محل توجه محافل درون و برون حوزوی بوده و هر کدام به فراخور و تناسب دیدگاه و منافع خویش، به رد یا تأیید آن پرداخته اند. هم در میان حوزویان و هم غیرحوزویان، افراد و جریاناتی هستند که با ورود روحانی به عرصه سیاست مخالفت می کنند. به رغم وجود نظرات موافق و مخالف، به نظر می رسد امروزه فضای غالب در میان طلاب و روحانیان فضای ورود به عالم سیاست و تعامل با آن است (فلاح، 1388). امام خمینی ره به رغم مخالفت اولیه با حضور روحانیت در مناصب اجرایی، به صراحت، اظهار داشتند: من از اول ... در مصاحبه هایی که کردم، ... این کلمه را گفته ام که روحانیون شغلشان یک شغل بالاتر از این مسائل اجرایی است و چنانچه اسلام پیروز بشود، روحانیون می روند سراغ شغل های خودشان. لکن وقتی که ما آمدیم و وارد در معرکه شدیم، دیدیم که اگر روحانیون را بگوییم همه بروید سراغ مسجدتان، این کشور به حلقوم آمریکا یا شوروی می رود (موسوی خمینی، 1379، ج 16، ص 349-350). بنابراین، امام راحل در مواضع بعدی، ضمن تأکید بر پیوند دین و سیاست، به صراحت، با تکلیف دانستن حضور روحانیت در عرصه های گوناگون سیاسی، آنها را با این سخنان، به ورود در این عرصه فرامی خواندند: روحانیون و علما و طلاب باید کارهای قضایی و اجرایی را برای خود یک امر مقدس و یک ارزش الهی بدانند و برای خود شخصیت و امتیاز قایل شوند که در حوزه ننشسته اند، بلکه برای اجرای حکم خدا، راحتی حوزه را رها کرده و مشغول به کارهای حکومت اسلامی شده اند. ... ما اگر امروز به نظام خدمت نکنیم و استقبال بی سابقه مردم از روحانیت را نادیده بگیریم، هرگز فرصت و شرایط بهتر از این نخواهیم داشت (همان، ج 1، ص 292). در تحقیق حاضر، با مبنا قرار دادن دیدگاه آیت الله خامنه ای در باب مناسبات حوزه علمیه و نظام اسلامی و نیز دیدگاه امام خمینی ره در خصوص حضور روحانیت در عرصه سیاست، گویه های پرسش نامه طراحی، و ارزیابی طلاب از گویه های مذکور بررسی شده است. روش تحقیق این تحقیق با استفاده از روش پیمایشی اجرا شده است. جمعیت آماری شامل طلاب (خواهر و برادر) سطح دو و بالاتر حوزه های علمیه قم است. حجم نمونه آماری 650 نفر است که با عنایت به پراکندگی جمعیت آماری در مراکز گوناگون حوزوی (فیضیه، جامعه الزهرا، و مدارس علمیه و حتی شهرک ها)، برای انتخاب نمونه آماری، از روش نمونه گیری ترکیبی (طبقه ای ـ میدانی) استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز تحقیق با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته گردآوری شده است. برای سنجش اعتبار پرسش نامه، از روش اعتبار محتوا استفاده شده است؛ به این معنا که هم در طراحی و هم ارزیابی و اصلاح پرسش نامه از محققان و کارشناسان متعدد استفاده شده است. برای سنجش پایایی سؤالات نیز از فن آلفای کرونباخ استفاده شد. در مجموع، نتایج به دست آمده از محاسبه آلفا (75 درصد) نشانگر همسازی درونی نسبتاً بالای گویه ها با یکدیگر است. در پایان نیز داده های به دست آمده از پرسش نامه با استفاده از نرم افرار Spss پردازش و تحلیل شد. یافته های تحقیق الف. سیمای آماری پاسخ گویان براساس یافته های تحقیق، جنسیت 9/69 درصد پاسخ گویان مرد و 1/30 درصد نیز زن بوده است. از حیث وضعیت تأهل، بیشتر پاسخ گویان (6/75 درصد) متأهل و 4/24 درصد نیز مجرد بوده اند. در خصوص سطح تحصیلات حوزوی، قریب 60 درصد پاسخ گویان در سطح دو، 29 درصد در سطح سه و 7/7 درصد در سطح چهار حوزه اشتغال به تحصیل داشته اند، 4/5 درصد نیز سطح تحصیلات حوزوی خود را اعلام نکرده اند. اطلاعات مربوط به سطح تحصیلات غیرحوزوی پاسخ گویان نیز نشان می دهد بیش از 80 درصد دارای تحصیلات در حد دیپلم و پایین تر هستند. نسبت طلاب دارای تحصیلات کارشناسی ارشد و دکتری نیز قریب 6 درصد است. وضعیت تملک محل سکونت نیز نشانگر آن است که بیشترین نسبت پاسخ گویان (40 درصد) در منازل اجاره ای، 26 درصد در منازل ملکی، 6/18 درصد در حجره ها و 6/13 درصد نیز در منازل سازمانی حوزوی (مانند شهرک مهدیه و دارالعلم) ساکن هستند. میانگین سن طلاب جامعه نمونه 29 سال است. میانه سال ورود به حوزه سال 1379 است؛ به این معنا که 50 درصد طلاب جامعه آماری پیش از سال 1379 و 50 درصد نیز بعد از آن وارد حوزه علمیه شده اند. البته در صورت تفکیک سال ورود به حوزه در بین برادران و خواهران، شاخص میانه از سال 1379 به سال های 1377 برای برادران و 1384 برای خواهران تغییر می یابد. ب. ارزیابی طلاب از رابطه حوزه علمیه با نظام اسلامی با توجه به سنجش جداگانه نحوه ارزیابی پاسخ گویان از رابطه حوزه علمیه با نظام اسلامی و نیز حضور روحانیت در عرصه سیاست، در ادامه، ابتدا نتایج حاصل از تحلیل نحوه رویکرد طلاب به رابطه نظام اسلامی و حوزه علمیه در جدول شماره (1) ذکر می شود. سپس با بررسی نظرات پاسخ گویان به تفکیک متغیرهای زمینه ای، تلاش می شود به این سؤال پاسخ داده شود که آیا دیدگاه طلاب در باب رابطه حوزه علمیه با نظام اسلامی، متأثر از ویژگی های زمینه ای آنهاست یا خیر؟ یافته های ستون پایانی جدول شماره (1) نشان می دهد که بیش از 96 درصد طلاب جامعه نمونه بر این عقیده اند که سرنوشت نظام اسلامی و حوزه علمیه به هم گره خورده و بیش از 80 درصد، نسبت نظام اسلامی و روحانیت را نسبت حمایت و نصیحت ارزیابی کرده اند. البته به رغم اعتقاد راسخ پاسخ گویان به ضرورت حضور روحانیت در عرصه های سیاسی و اجتماعی ـ تفصیل آن در مبحث بعد خواهد آمد ـ بیش از 94 درصد آنان حکومت جمهوری اسلامی را نه حکومت افراد روحانی، بلکه حکومت ارزش های دینی ارزیابی کرده اند. به بیان دیگر، آنان صِرف روحانی بودن را ایجادگر حق و صلاحیت برای احراز مناصب حکومتی ندانسته اند. نکته قابل توجه اینکه طلاب در کنار اعتقاد به درهم تندیگی؟؟ سرنوشت نظام اسلامی و حوزه های علمیه، بر ضرورت استقلال حوزه نیز تأکید کرده اند. در این زمینه، تنها 1/31 درصد در پاسخ به این گویه که نظام سیاسی می تواند در صورت لزوم، در امور حوزه علمیه دخالت کند گزینه های کاملاً موافق (7/11 درصد) و موافق (4/19 درصد) را انتخاب کرده اند، و همچنین 73 درصد بر این اصل اساسی در استقلال مالی حوزه از حکومت صحه گذارده اند که معیشت طلاب باید به وسیله مردم و از طریق پرداخت وجوهات شرعی تأمین شود. البته در این میان، نسبت بالایی از پاسخ گویان (4/87 درصد) با اعطای کمک مالی از سوی نظام سیاسی به حوزه های علمیه در امور زیربنایی و عمرانی موافق بوده اند. تفصیل یافته های مربوط به ارزیابی طلاب حوزه علمیه قم از رابطه حوزه علمیه با نظام اسلامی در جدول ذیل آمده است: جدول (1): توزیع نظرات طلاب در خصوص رابطه حوزه علمیه با نظام اسلامی گویه ها کاملاً موافق موافق مخالف کاملاً مخالف بی جواب کل مجموع موافق و کاملاً موافق سرنوشت نظام اسلامی و حوزه علمیه به هم گره خورده است 76/1 20/2 2/9 0/5 0/3 100 96/3 حکومت جمهوری اسلامی، حکومت ارزش های دینی است؛ نه حکومت افراد روحانی 76/6 17/6 2/9 1/4 1/5 100 94/2 نظام سیاسی باید در امور زیربنایی و عمرانی به حوزه علمیه کمک مالی بکند 56/9 30/5 7/4 3/1 2/2 100 87/4 نسبت روحانیت با نظام اسلامی نسبت حمایت و نصیحت است 45/8 34/4 14/2 2/6 3/1 100 80/2 معیشت طلاب به صورت سنت معمول باید به وسیله مردم و از طریق پرداخت وجوهات شرعی تأمین شود 41/8 31/3 16/5 8/6 1/8 100 73/1 نظام سیاسی می تواند در صورت لزوم در امور حوزه علمیه دخالت کند 11/7 19/4 31/1 34/1 3/7 100 31/1 پس از توصیف نحوه ارزیابی طلاب از رابطه حوزه های علمیه با نظام اسلامی، طرح این سؤال اهمیت دارد که آیا تفاوت ویژگی های زمینه ای پاسخ گویان بر نحوه ارزیابی آنها از مناسبات نظام اسلامی و حوزه علمیه تأثیرگذار است یا خیر؟ به بیان دیگر، آیا این نتایج تحت تأثیر جنسیت، سن، وضعیت تأهل، و پایه تحصیلی پاسخ گویان تغییر می کند، یا به رغم تفاوت طلاب در ویژگی های مزبور، تفاوت معناداری میان چگونگی ارزیابی آنان از رابطه حوزه علمیه با نظام اسلام وجود ندارد؟ برای پاسخ به سؤالات مزبور، داده های تحقیق متناسب با سطح سنجش، با استفاده از آزمون های آماری آنالیز واریانس و رگرسیون چندگانه مجدداً تحلیل شد. نتایج به دست آمده به شرح ذیل است: 1. نتایج آزمون آماری T استودنت نشانگر فقدان رابطه معنادار آماری میان متغیرهای وضعیت تأهل و جنسیت با متغیر رابطه حوزه علمیه با نظام اسلامی است. بر اساس نتایج مزبور، طلاب مجرد و متأهل و نیز طلاب دختر و پسر تلقی نسبتاً یکسانی از رابطه حوزه علمیه با نظام اسلامی دارند. به دیگر سخن، با اطمینان می توان گفت: یافته های جدول شماره (1) برایند دیدگاه همه طلاب بوده و وضعیت تأهل و نیز جنسیت آنان تأثیری در نحوه نگاه آنها به رابطه حوزه های علمیه و نظام اسلامی ندارد. جدول (2): ستاده های آزمون T برای متغیر نحوه ارزیابی رابطه حوزه های علمیه با نظام اسلامی و متغیرهای وضعیت تأهل و جنسیت متغیرهای زمینه ای مقدار آزمون T سطح معناداری وضعیت تأهل -1/137 0/26 جنسیت -0/229 0/82 2. نتایج آنالیز واریانس (آزمون F) نشان دهنده نبود رابطه معنادار آماری میان متغیرهای وضعیت تملک محل سکونت و سطح تحصیلات حوزوی و غیرحوزوی طلاب، با نحوه ارزیابی آنان از رابطه حوزه های علمیه با نظام اسلامی است. بنابراین، پاسخ گویان به رغم تفاوت در نحوه تملک واحد مسکونی (اجاره ای، ملکی، حجره، سازمانی حوزوی) و نیز تفاوت در سطوح تحصیلات حوزوی (سطح دوم، سوم و چهارم) و غیرحوزوی (تحصیلات عمومی، کاردانی و کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری)، همه در چگونگی ارزیابی رابطه حوزه های علمیه با نظام اسلامی وحدت نظر دارند. جدول (3): ستاده های آزمون F برای متغیر نحوه ارزیابی رابطه حوزه های علمیه با نظام اسلامی و متغیرهای وضعیت تحصیلی و نوع تملک محل سکونت متغیرهای زمینه ای مقدار آزمون F سطح معناداری نحوه تملک واحد مسکونی 0/712 0/54 تحصیلات حوزوی 2/159 0/09 تحصیلات غیرحوزوی 0/165 0/92 3. بر اساس نتایج به دست آمده از رگرسیون چندگانه، متغیرهای سال ورود به حوزه با ضریب رگرسیونی 081/0 و سن پاسخ گویان با ضریب رگرسیونی 115/0 رابطه معنادار و مستقیمی با نحوه ارزیابی طلاب از رابطه حوزه های علمیه با نظام اسلامی دارند. در تحلیل یافته های مزبور می توان گفت: ارزیابی پاسخ گویان از رابطه حوزه های علمیه با نظام اسلامی در صورت افزایش سن پاسخ گویان و افزایش مدت زمان حضور آنان در حوزه علمیه، مثبت تر می شود. با افزایش هر یک سال حضور طلاب در حوزه علمیه و نیز افزایش هر یک سال به سن طلاب ـ به ترتیب ـ قریب 10 و 12 درصد بر ارزیابی مثبت آنان نسبت به رابطه حوزه های علمیه با نظام اسلامی افزوده می شود. جدول (4): تحلیل رگرسیون چندگانه برای متغیرهای سال ورود به حوزه و سن پاسخ گویان با متغیر نحوه ارزیابی از رابطه حوزه های علمیه با نظام اسلامی متغیرهای زمینه ای ضرایب رگرسیونی سطح معناداری ضریب همبستگی ضریب تعیین ورود به حوزه 0/018 0/045 0/122 0/015 سن 0/115 0/005 منابع دفتر مقام معظم رهبری، 1375، حوزه و روحانیت در آیینه رهنمودهای مقام معظم رهبری، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی. فلاح، محمدرضا، 1388، نگاهی به روش شناسی امام در باب ورود روحانی به عرصه سیاست، پگاه حوزه، ش61. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره، 1374، روحانیت و حوزه های علمیه از دیدگاه امام خمینی ره، آثار موضوعی، تهران، تبیان. مجتبی زاده، علی، 1391، رابطه روحانیت و نظام اسلامی از منظر امام و رهبری، قم، مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات. معصومی، علی، 1390، تعامل روحانیت و دولت اسلامی، معرفت سیاسی، ش1، ص35ـ 64. ـــــ ، 1392، درآمدی بر مناسبات روحانیت و دولت اسلامی با تأکید بر دیدگاه امام خمینی، قم، المصطفی. موسوی خمینی، سیدروح الله، 1379، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره. معرفت الله کرم الهی: استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم سلام الله علیها. معرفت سیاسی - سال ششم، شماره دوم، پیاپی 12، پاییز و زمستان 1393. ادامه دارد...
http://fna.ir/X9LJ7L
94/09/17 - 04:06
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]
-
گوناگون
پربازدیدترینها