محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827235309
انتقال خشونت ساختاری از غرب به جهان اسلام
واضح آرشیو وب فارسی:نهبندان خبر: تا زمانی که معیارهای دوگانه بر سیاست غرب مسلّط باشد، و تا وقتی که تروریسم در نگاه حامیان قدرتمندش به انواع خوب و بد تقسیم شود، و تا روزی که منافع دولتها بر ارزشهای انسانی و اخلاقی ترجیح داده شود، نباید ریشه های خشونت را در جای دیگر جستجو کرد. ( ۱۳۹۴/۰۹/۰۸ ) ریشه های شکل گیری و گسترش افراط گرایی در سپهر عمومی و جغرافیای جهان اسلام از جمله پدیده های پراهمیت سیاسی در عرصه ی بین الملل است؛ به ویژه با گسترش حوزه ی عمل آنان که نماد تروریسم نوین در جهان معاصر به شمار می رود، این پرسش مطرح می شود که نظام سلطه ی غرب چگونه در بازتولید افراط گرایی در جهان اسلام نقش ایفا کرده است. وجوه خشونت طلبی نظام سلطه ی غربی نظام سلطه ی غرب همواره در برخورد با کشورهای جهان اسلام از نوعی منطق مبتنی بر انگاره های تاریخی صلیبی و همچنین منطق حسابگرانه ی استعماری پیروی کرده است. بر همین اساس، عنصر قدرت محوری و خشونت طلبی وجه بارز تعامل غرب با جهان اسلام، به ویژه از آغاز دوران استعمار بوده که در مقاطع بعدی به ویژه در قرن بیستم نیز تداوم پیدا کرده است. وجوه خشونت نظام سلطه در مقطع فوق را می توان با تحولاتی نظیر تقسیم منطقه به مرزهای ساختگی در قرارداد سایکس-پیکو، گسترش جنگ سرد در غرب آسیا، حمایت از حکومت های مرتجع عربی و سرکوب جوامع و حمایت از تأسیس و اشغالگری رژیم صهیونیستی در منطقه مشاهده کرد. در واقع ریشه ی بحران های منطقه ی غرب آسیا را بایستی در همین امر جست وجو کرد که نظام سلطه، نظم ساختگی و استعماری مدنظر خود را در منطقه حاکم کرد. غرب برای اینکه هژمونی گفتمانی خود را پس از جنگ سرد و فروپاشی شوروی حفظ کند، به یک غیر نیاز داشت که همانا «اسلام» بود و اسلام هراسی به ابزاری مهم در تثبیت و تقویت هویت غربی بدل شد. اما آنچه در این میان اهمیت دارد آن است که خشونت طلبی غرب به شکل مستقیم در جهان اسلام منجر به بروز جریانات افراطی شده است. با گذر از دوران دوقطبی در نظام بین الملل، اشغالگری مستقیم در قالب ایده ی نظم نوین جهانی و طرح هایی چون خاورمیانه ی بزرگ و همچنین گسترش خشونت نمادین در قالب ایده های اسلام هراسی در دستورکار آمریکا قرار گرفت. غرب برای اینکه هژمونی گفتمانی خود را پس از جنگ سرد و فروپاشی شوروی حفظ کند، به یک غیر نیاز داشت که همانا «اسلام» بود ۱ و اسلام هراسی به ابزاری مهم در تثبیت و تقویت هویت غربی بدل شد. اما آنچه در این میان اهمیت دارد آن است که خشونت طلبی غرب به شکل مستقیم در جهان اسلام منجر به بروز جریانات افراطی شده است. البته سابقه ی نگرش سلفی گری و برداشت ارتجاعی از دین، به جریانات حدیث گرا در تاریخ اسلام بازمی گردد، اما بی تردید علتی را که باعث شد در دوران مدرن، این افکار پوسیده ابتدا در قبایل بدوی عربستان منجر به بروز وهابیت شود و سپس در سطح جهان اسلام گسترش یابد، باید بیرون از اسلام جست وجو کرد؛ همچنان که فرقه ی وهابیت چیزی بیش از اندیشه های خوارج در صدر اسلام نبود، اما بهره گیری انگلستان از این اندیشه، به جنگ افروزی در جهان اسلام انجامید. آمریکا، طالبان و القاعده اما در دهه های اخیر اشغال نظامی افغانستان توسط شوروی در سال ۱۹۸۰ و رقابت آمریکا با این کشور، نقطه ی عطف دیگری برای گسترش افراط گرایی در جهان اسلام بود. استراتژیست های غربی نسبت به غلیان هویت سلفی در جهان اسلام آگاهی داشتند و تلاش بسیاری نمودند تا این ظرفیت را در جهت منافع راهبردی خود سوق دهند. لذا با آغاز تجاوز شوروی به افغانستان، آمریکا عزم خود را جزم نمود تا این کشور را به یک ویتنام دیگر، اما این بار برای شوروی بدل نماید. به همین دلیل، آمریکا سیاست خود را بر حمایت قاطع از مجاهدین عرب-افغان قرار داد و آنان را «مبارزان آزادی» نامید. به این ترتیب، آمریکا علاوه بر مبارزه با شوروی، می توانست مانع از نفوذ انقلاب ایران در میان سایر کشورهای اسلامی شود و به تولید جریان آنتی تز انقلاب اسلامی در آینده بینجامد. ۲ در واقع آنچه هویت و فکر سلفی را بدل به هسته های تشکیلاتی مبارز نمود، بی تردید تلاقی منافع غرب با این افراط گرایان بود. به همین دلیل هم پس از پایان جنگ، طالبان به کمک پاکستان و آمریکا و تأمین مالی عربستان سعودی، به یک قدرت مؤثر نظامی تبدیل شد و توانست قدرت را در افغانستان قبضه کند. عملاً ارتباط سری ایالات متحده ی آمریکا و طالبان، باعث شد تا بسیاری سیا و وزارت امور خارجه ی آمریکا را پدرخوانده ی طالبان قلمداد کنند. ۳ مجموعه طرح | دشمن دست ساز از طرف دیگر، بن لادن در واکنش به تهاجم آمریکا به سرزمین های اسلامی در جنگ خلیج فارس، اندیشه ی ایجاد یک جبهه ی جهاد جهانی را دنبال کرد که منجر به تأسیس جبهه ی بین المللی جهاد علیه یهودیان و صلیبیان (مشهور به القاعده) شد. نهایتاً تمرکز بر دشمن آمریکایی باعث شد تا القاعده حملات تروریستی را علیه منافع ایالات متحده اجرایی کند. در این میان، حمله به برج های دوقلوی تجارت جهانی در آمریکا که بزرگ ترین عملیات تروریستی در ابتدای قرن بیست ویکم بود، موجب شد غرب از این فضا استفاده کند و تمام اسلام را به صورت تروریستی، جهادی و رادیکال و بنیادگرا نشان دهد و یک این همانی میان تهدیدات کمونیسم در نیمه ی قرن بیستم و اسلام گرایی در ابتدای قرن بیست ویکم به وجود آورد. ۴ لذا حمله به افغانستان و عراق در دستورکار آمریکا قرار گرفت، اما حمله به افغانستان با پراکنده ساختن گروه های جهادی به وخیم تر شدن تهدیدات انتحاری انجامید که نتیجه ی آن تصمیم جهت حمله به عراق بود. اشغال عراق نیز سبب تمرکز افراط گرایان در عراق و تبدیل شدن عملیات انتحاری به عنوان شیوه ی غالب جهاد گردید. ۵ در واقع خشونت عریان آمریکا منجر به گسترش افراط گرایی و شبکه ی بین المللی القاعده گردید. متقابلاً نیز غرب از القاعده به عنوان یک تهدید استفاده می کرد و استراتژی خشونت آمیز خود را تداوم می بخشید. اسلام گرایی افراطی داعش اساساً محصول مدرنیته و جهانی شدن است که البته در صحنه ی میدانی نیز به جهت هم راستایی با منافع راهبردی غرب، نظام سلطه از آن حمایت می کند. خشونت نمادین غرب و برآمدن داعش داعش در عین اینکه در تداوم القاعده و دگردیسی در آن به وجود آمد، به نحو فزاینده ای از میان مسلمانان اروپایی یارگیری کرد. در واقع داعش از اینجا به وجود آمد که القاعده ی عراق برخلاف القاعده ی مرکزی، شیعیان را هدف حملات خود قرار داد و تلاش کرد خلافت اسلامی برپا کند. پس از آن نیز با آغاز بحران سوریه، غرب بار دیگر مانند دهه ی ۱۹۸۰ تلاش کرد از ظرفیت به اصطلاح جهادگران سلفی، این بار علیه نظام سوریه، تضعیف جبهه ی مقاومت و ایجاد مانع در برابر انقلاب اسلامی ایران استفاده نماید. به همین دلیل، دولت اسلامی عراق به رهبری ابوبکر البغدادی، تلاش کرد حوزه ی اقتدار خود را به سوریه نیز گسترش دهد و بر همین اساس، خود را دولت اسلامی در سرزمین عراق و شام یا همان داعش نامید. یکی از مهم ترین ویژگی های داعش، حضور چشمگیر جوانان اروپایی در این گروه است. این ویژگی البته پدیده ی جدیدی است که کاملاً در ارتباط با بُعد نمادین خشونت ساختاری غرب بروز کرده است. به بیان دیگر، ظهور وهابیت، القاعده و طالبان با خشونت طلبی فیزیکی و منافع راهبردی آنان در جهان اسلام مرتبط است، ولی در خصوص داعش باید گفت در عین اینکه این گروه محصول خشونت فیزیکی غرب به شمار می رود، حضور جوانان اروپایی در آن نشان دهنده ی تأثیرات فرهنگی تر سلطه ی غرب است. این وضعیت به شکل مستقیم نتیجه ی سیاست تحمیل و تحقیر فرهنگی غرب است که با مختل کردن هویت سازی بومی، یک بحران فراگیر هویت و معنا در جوامع مختلف جهان پدید می آورد و بستر بسیار مناسبی را برای افراط گرایی فراهم می کند. با ظهور القاعده و داعش، در کنار خشونت فیزیکی، خشونت نمادین غرب در قالب اسلام هراسی و تحقیر فرهنگی نیز گسترش یافت. نهایتاً اینکه وهابیت عربستانی، طالبان، شبکه ی جهانی القاعده و اینک داعش، همگی محصول خشونت ساختاری غرب در برخورد با جهان اسلام هستند. نتیجه ی این خشونت ساختاری، بروز پدیده ی داعش و اسلام اروپایی افراطی است. الیویه روآ، محقق فرانسوی حوزه ی جنبش های اسلامی در این زمینه تأکید می کند که دین داری خالص اسلامی همواره در فرهنگ ملی یا محلی ریشه دارد و این نوع دین داری ریشه ی پدیده ی تروریسم نیست. در واقع شاخه ی رادیکال اسلام گرایی محصول چیزی است که آن را «سرزمین زدایی از اسلام» می نامد. یعنی آحاد جوانان مسلمان ریشه های فرهنگی خود را از دست داده و در جامعه ی کشورهای غیراسلامی رها شده اند. این مسئله روشن می کند که چرا سرمنشأ بسیاری از اسلام گرایان رادیکال، غرب است و نه منطقه ی غرب آسیا. ۶ لذا اسلام گرایی افراطی داعش اساساً محصول مدرنیته و جهانی شدن است که البته در صحنه ی میدانی نیز به جهت هم راستایی با منافع راهبردی غرب، نظام سلطه از آن حمایت می کند. جمع بندی نظام سلطه ی غربی هیچ گاه نظاره گر بی طرف در جهان اسلام نبوده است، بلکه با اقدامات تهاجمی و اعمال خشونت ساختاری خود به بازتولید افراط گرایی کمک و تصورات ارتجاعی را قوام بخشیده است. همچنان که نضج افراط گرایی در قالب وهابیت در چارچوب خشونت استعماری انگلستان و همچنین آغاز گروه های سلفی جهادی در دوران جنگ سرد با اهداف راهبردی آمریکا تطابق داشته است. با ظهور القاعده و داعش، در کنار خشونت فیزیکی، خشونت نمادین غرب در قالب اسلام هراسی و تحقیر فرهنگی نیز گسترش یافت. نهایتاً اینکه وهابیت عربستانی، طالبان، شبکه ی جهانی القاعده و اینک داعش، همگی محصول خشونت ساختاری غرب در برخورد با جهان اسلام هستند. منابع ۱. سعید، ادوارد (۱۳۷۹)، شرق شناسی، ترجمه ی خنجی لطفی، تهران، امیرکبیر، ص۴۸. ۲. آشکار، ژیلبر (۱۳۸۴)، جدال در توحش، ترجمه ی حسن مرتضوی، تهران، اختران، ص۶۵. ۳. نصرتی نژاد، فرهاد (۱۳۸۱)، نفت، انرژی و طالبان، کتاب ماه علوم اجتماعی، ش۵۴. ۴. Kurth, James (۲۰۰۵), global threats and American strategies, from communism in ۱۹۵۵ to Islamism in ۲۰۰۵, foreign policy research institute. ۵. مهربان، احمد (۱۳۸۷)، جنگ علیه تروریسم و افزایش حملات انتحاری در عراق و افغانستان، فصلنامه ی راهبرد، ش۴۸. ۶. Roy, Olivier (۲۰۰۴), globalized Islam, newyork, Columbia university press, p۲۵.
دوشنبه ، ۱۶آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نهبندان خبر]
[مشاهده در: www.nehbandankhabar.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 12]
-
گوناگون
پربازدیدترینها