واضح آرشیو وب فارسی:وبگاه قلم: قلم نیوز: اقتصادنیوز به نقل از از غلامحسین حسن تاش، تحلیلگر بازار نفت و عضو هیات علمی موسسه مطالعات بین المللی انرژی نوشت:نفت از محدوده ۴۰ دلاری بالاتر نمی رود.«بعید به نظر می رسد قیمت نفت از محدوده ۴۰ دلار در هر بشکه بالاتر رود.» این نقل قول از غلامحسین حسن تاش، تحلیلگر بازار نفت و عضو هیات علمی موسسه مطالعات بین المللی انرژی، به روشنی نشان دهنده تداوم وضعیت دشواری است که از یک سال قبل شروع شده است و به گفته او لااقل در ماه های آتی ادامه خواهد داشت. به گفته این کارشناس ارشد حوزه انرژی، حتی این انتظار که با لغو تحریم ها و افزایش صادرات نفت، وضعیت درآمدها بهتر می شود نیز خوش بینانه است؛ چرا که حتی با افزایش صادرات، قیمت نفت کاهش می یابد و مجموع درآمدهای نفتی ممکن است تغییر اساسی نکند. مشروح گفت وگوی اخیر هفته نامه «تجارت فردا» با حسن تاش را درباره کاهش قیمت نفت در ادامه می خوانید. *به عنوان نخستین سوال، ارزیابی شما از کاهش قیمت نفت به ویژه در هفته های اخیر چیست؟ چه میزان می توان آن را به عوامل اقتصادی یا سیاسی خاصی نسبت داد؟ دلیل اصلی کاهش قیمت نفت، فزونی عرضه نسبت به تقاضاست که همچون هر کالای دیگری موجب کاهش قیمت می شود. از حدود سال های ۲۰۱۲-۲۰۱۱ تاکنون، عرضه همواره بیشتر از تقاضا بوده است. طبیعتاً در چنین شرایطی انتظار داریم قیمت نفت کاهش یابد که این طور شد. *البته سقوط قیمت نفت بیشتر مربوط به کمتر از دو سال اخیر است. اگر مساله مربوط به مازاد عرضه است، چرا پیش از آن شاهد چنین سقوطی نبودیم؟ آنچه قیمت های نفت را پیش از سقوط اخیر کنترل و از افت آن جلوگیری کرده بود، مسائل ژئوپولتیکی یا وقایع طبیعی بوده است که از جمله مهم ترین آنها می توان به خارج شدن نفت لیبی از بازار و رویداد توفان فوکوشیما در ژاپن اشاره کرد که اولی موجب کاهش عرضه و دومی باعث خروج نیروگاه های هسته ای و افزایش استفاده از ظرفیت نیروگاه های حرارتی و افزایش تقاضا برای نفت شد. لذا در آن زمان هم فزونی عرضه نسبت به تقاضا وجود داشت، ولی عواملی از قبیل آنچه گفته شد از سقوط قیمت نفت جلوگیری کرد؛ عواملی که اکنون دیگر وجود ندارند. به این می توان تداوم رکود در اقتصاد جهانی را افزود که موجب کاهش بیشتر تقاضا نسبت به عرضه شده است. البته از عوامل موثر بر افزایش عرضه نفت همچون تولید از منابع شیل در آمریکا و رشد تولید و صادرات نفت عراق نیز باید نام برد. * سوال دیگر این است که اضافه عرضه یک تا دو میلیون بشکه در روز، چگونه قیمت نفت را به کمتر از نصف رسانده است؟ نفت یک کالای ضروری است. منحنی تقاضای آن نیز تقریباً عمودی است. در نتیجه وقتی یک اضافه عرضه به وجود بیاید، قیمت ها نسبتاً شدید کاهش پیدا می کنند. یعنی مثلاً اگر عرضه ۱۰ درصد افزایش یابد، این طور نیست که قیمت ها هم ۱۰ درصد کاهش یابد بلکه ممکن است ۵۰ درصد یا حتی بیشتر افت کنند. * با وجود این کاهش قیمت ها چرا تولید نفت پرهزینه شیل کاهش زیادی پیدا نکرده است؟ وقتی قیمت نفت برای مدتی بالا بوده است، سرمایه گذاری های ثابت زیرساختی در تولید نفت شیل صورت گرفته و چون بازگشت سرمایه گذاری مذکور صورت گرفته، هزینه تولید به مراتب کاهش یافته و با هزینه های کمتر می توانند کماکان تولید را ادامه دهند. البته در مورد نفت شیل این مساله وجود دارد که برای نگهداشت تولید، همواره باید چاه های جدیدی حفر کرد. لذا رشد تولید متوقف شده و تولید با اندکی کاهش نیز مواجه شده است اما نه در حدی که انتظار می رفت. * عامل دیگری که پیش بینی می شود در ماه های آینده افت قیمت ها را رقم بزند، بازگشت ایران به بازار نفت پس از گزارش آژانس است. تخمین شما از افزایش صادرات نفت ایران طی سال آینده و تاثیر آن بر بازار نفت چیست؟ به نظر می رسد صادرات نفت ایران طی شش ماه پس از لغو تحریم ها، حدود ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد. این رقم طی یک سال پس از لغو تحریم ها می تواند حداکثر به حدود ۸۰۰ هزار بشکه در روز هم برسد. بازگشت ایران به بازار نفت، قطعاً بر قیمت ها تاثیر منفی خواهد داشت. همان طور که پیشتر گفتم، زمانی که بازار نفت اشباع است، هر میزان اضافه عرضه ای می تواند به میزان بیشتری کاهش در قیمت ها منجر شود. حتی همین الان هم که زمزمه بازگشت ایران به بازار نفت مطرح شده، تاثیر آن بر قیمت ها نمایان است. توافق هسته ای ایران تاثیر روانی خود را برجای گذاشته و با ورود نفت ایران به بازارهای جهانی، شاهد تغییر فیزیکی حجم عرضه نیز خواهیم بود. در مجموع به نظر می رسد طی سال آینده، البته در غیاب تحولات و اتفاقات پیش بینی نشده آب و هوایی، سیاسی و ژئوپولتیکی که قابل پیش بینی نیست، بازار نفت کماکان متزلزل خواهد بود و به هیچ وجه نمی توان روی قیمت های بالا حساب باز کرد. *قیمت سبد نفتی اوپک در زمان انجام این گفت وگو کمتر از ۴۰ دلار در هر بشکه است که طی شش سال اخیر بی سابقه است. اگر قیمت نفت در یک وضعیت بدبینانه شش دلار کاهش یابد، به کف قیمت اسمی ۱۰ سال قبل خواهیم رسید. کاهش بیشتر قیمت نفت و رسیدن به اعداد پایین تر را چقدر محتمل می دانید؟ با توجه به بازگشت ایران به بازار نفت، حتی این ارقام نیز غیرممکن نیست. ولی باید با این واقعیت روبه رو شد که به دلیل تاثیر متغیرهای متعدد که عرضه و تقاضا تنها یکی از آنها و البته اصلی ترین آنهاست، پیش بینی قیمت در بازار نفت اصلاً آسان نیست. همین الان هم موسسات مختلف، اعداد گوناگونی را برای قیمت نفت اعلام می کنند. *با در نظر گرفتن نوسانات کم سابقه قیمت نفت و افت آن به کمتر از ۴۰ دلار، و این نکته که گفته می شود ممکن است قیمت نفت مبنای محاسبات دولت در لایحه بودجه بیش از ۴۰ دلار باشد، چه قیمتی برای انجام محاسبات درآمدی دولت در بودجه را مناسب می دانید؟ با توجه به وضعیت فعلی بازار و پیش بینی افزایش عرضه نفت ایران، به نظر می رسد رقم ۳۵ دلار در هر بشکه معقول باشد. درباره قیمت نفت ارائه ارقام دقیق و غیرقابل تغییر دشوار است؛ ولی بعید به نظر می رسد قیمت نفت از محدود ۴۰ دلار در هر بشکه بالاتر رود. لذا شاید بهترین قیمت برای محاسبات بودجه، رقمی در بازه ۳۰ الی ۴۰ دلار در هر بشکه و به طور متوسط حدود ۳۵ دلار باشد. *به عنوان آخرین سوال به موضوع درآمدهای نفتی طی سال آینده بپردازیم. شما بازاری متزلزل و قیمت های پایین نفت را پیش بینی کردید. آیا می توان از این جمله نتیجه گرفت که ممکن است درآمدهای نفتی طی سال آینده نه تنها افزایش نیابند، بلکه ثابت باشند و حتی کمتر هم شوند؟ دولت باید از هم اکنون انتظارات مردم را که بخشی از آن پس از انتخابات سال ۱۳۹۲ ایجاد شده است و بخشی دیگر به مذاکرات هسته ای بازمی گردد، تعدیل کند. وضعیت مالی دولت به ویژه با توجه به سهم نفت در آن، محل تامل بسیار است و هم اکنون نیز وضعیت چندان مناسبی ندارد. در بخش درآمدهای نفتی اگرچه در مجموع ممکن است تولید نفت افزایش یابد، به دلیل اضافه عرضه ایجادشده، قیمت نفت کاهش می یابد و در نتیجه درآمدهای نفتی افزایش پیدا نخواهند کرد. لذا حتی اگر در حالتی خوش بینانه وعده وزیر محترم نفت مبنی بر افزایش یک میلیون بشکه ای صادرات نفت طی شش ماه محقق شود، نمی توان انتظار افزایش درآمدهای نفتی را داشت. هم اکنون در میان مردم این انتظار شکل گرفته است که با اجرایی شدن لغو تحریم ها، صادرات نفت افزایش می یابد و وضعیت درآمدها بهتر می شود. این انتظار بیش از اندازه خوش بینانه است. ضمن اینکه حجم بالای بدهی های دولت اصلاً امکان استفاده از همین درآمدهای محدود را نمی دهد. با این تفاسیر حتی در صورت لغو تحریم ها، سال آینده برای اقتصاد کشور به ویژه از منظر درآمدهای نفتی، آسان نخواهد بود. از آنجا که در سال ۲۰۱۶ میلادی، وضعیت بازار نفت آشفته خواهد بود؛ می توان انتظار سالی سخت تر را به لحاظ درآمدهای نفتی داشت. البته به نظر من دولت و خصوصاً وزارتخانه های نفت و خارجه از تلاش برای کنترل تولید در اوپک برای افزایش قیمت نفت هم نباید غافل شوند، هم اکنون عربستان سعودی حدود ۱٫۵ میلیون بشکه در روز از آخرین سهمیه رسمی خود بیشتر تولید می کند و تخلف دارد.
پنجشنبه ، ۱۲آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: وبگاه قلم]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 36]