واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: دوشنبه ۹ آذر ۱۳۹۴ - ۱۱:۳۹
مجید انتظاری - خبرنگار ایسنا آنها که در کارگاه بیپایان شهرسازی ایران هیچ سهمی ندارند پشت درهای باز ساختمانهای غیراستاندارد شهرها، ناامیدانه مهر بازگشت میخورند. قدعلم کردن بناهای شیک و در عین حال ناموزون بر روی بستر سنتی و تاریخی زندگی شهری ایران در بیتوجهی به افراد دارای معلولیت که 15 درصد از جمعیت جوامع را تشکیل میدهند تا آنجا پیش رفته که مسوولان نسبت به تبدیل تهران به کارگاه بیپایان سوداگری معترف میشوند. برنامهریزی شهری در معماری و صنعت ساختمان طی دهههای گذشته با اصول زندگی شهری نوین تناسبی ایجاد نکرده و به گفته وزیر راه و شهرسازی، ما در یک هرج و مرج برنامهریزی شده گسترده قرار داریم که هیچکس در آن احساس آرامش نمیکند. البته حق افراد در استفاده از چنین اماکن و معابری با مقدارهایی متفاوت از شدت و ضعف برخوردار است. آنها که از جسم تندرستی برخوردارند در این بلبشوی مدرن، بیشتر پیشرفت میکنند و هرچه توانایی جسمی افراد کمتر باشد، به همان نسبت باید از حقوق اجتماعی، اقتصادی، تحصیلی، شغلی، رفاهی، بهداشتی، سلامت و غیره فاصله بگیرند. در چنین شرایطی معادلات اجتماعی به هم میخورد و حتی آرمانهای فرهنگی به چالش کشیده میشود. متاسفانه نقش افراد دارای معلولیت به عنوان بزرگترین اقلیت کشور در مناسبات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بسیار کمرنگ است؛ زیرا بسترهای زندگی شهری برای حضور این افراد در جامعه مهیا نیست که شاخصهای پایین شغلی، تحصیلی، بهداشتی این جمعیت گواه این مدعاست. بیکاری 40 درصدی، سهم کمتر از یک درصدی دانشجویان معلول نسبت به دانشجویان تندرست در دانشگاهها و نیز شاخصهای پایین سلامت و بهداشت، همگی ناشی از عدم دسترسی به حمل و نقل، اماکن و معابر مناسب و قابل دسترس است. این در حالیست که افراد دارای معلولیت همچون شهروندان عادی مالیات میدهند اما از اولیهترین نیازها محروم هستند. اداره مالیات از آنان بعضا مبالغ سنگینی میگیرد اما برای پرداخت آن نمیتوانند از پلههای آن اداره بالا بروند که بگویند توان پرداخت دارند یا ندارند. حتی جالب است در جایی که شاید بیشترین پول را از آنان میگیرند اجازه ورود ندارند. در حال حاضر ورزشگاه قمر بنی هاشم (ع) را در شهرری برای معلولان ساختهاند که فاصله آن از مرکز شهر دور است. گرفتن سرویس هم برای خودش داستانی است. ساعت 5 صبح باید بیدار شوند و زنگ بزنند. اگر 5 بشود 5:10 دقیقه احتمال اینکه نوبت پر شود زیاد است. بنابراین آنان انتظار دارند حداقل بعضی از پارکها را در نقاط مختلف برای معلولین مناسبسازی شود تا مردم با دیدن آنها بدانند معلولان از مریخ نیامدهاند! جدا از مسالهی حمل و نقل معلولان و جانبازان که البته با مشکلات فراوانی مواجه است و وجود 60 دستگاه ون مناسبسازی شده برای تهران هیچ تناسبی با تعداد حداقل 500 هزار نفری معلولان این شهر پیدا نمیکند و موضوع بحث ما نیست، مساله مهم دیگر، گلهمندی افراد دارای معلولیت از ساختمانهایی است که کمترین استانداردهای دسترسی در آنها لحاظ شده است. در این خصوص خلاء قانونی وجود ندارد اما به نظر میرسد مشکل اصلی، کمبود دیدگاه است. طبق ماده 2 قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، مصوب 1383 «کلیه وزارتخانهها، سازمانها و موسسات و شرکتهای دولتی و نهادهای عمومی و انقلابی موظفند در طراحی، تولید و احداث ساختمانها و اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل نمایند که امکان دسترسی و بهرهمندی از آنها برای معلولان همچون افراد عادی فراهم گردد.» در تبصره 2 همین ماده هم به نقش شهرداریها اشاره شده و آمده است: «شهرداریها موظفند از صدور پروانه احداث و یا پایان کار برای آن تعداد از ساختمانها و اماکن عمومی و معابری که استانداردهای تخصصی مربوط به معلولان را رعایت نکرده باشند خودداری نمایند.» با این وجود به نظر میرسد وزارتخانهها، ارگانها و سازمانها اعتنای چندانی به اجرای قانون نشان نمیدهند. البته از زمان تدوین اولین مجموعه ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای معلولان در ایران بیش از 16 سال میگذرد اما آنچه در طول این مدت کاملا مشخص و غیر قابل انکار است، ناکام بودن این دستورالعملها در مقام اجراست و شاهد این ادعا وضعیت فعلی معابر و فضاهای عمومی بوده که تردد و استفاده معلولان را از آنان عملا غیرممکن ساخته است. نگاهی اجمالی به وضعیت فضاهای شهری و ساختمانهای عمومی کشور نشان میدهد که اغلب این فضاها پاسخگوی نیازها و محدودیت افراد دارای معلولیت نبوده و وجود مشکلات فراوان، استفاده مفید از فضاهای شهری و ساختمانهای عمومی را برای بسیاری از افراد، بهویژه افراد با محدودیت جسمی و حرکتی به حداقل رسانده و حتی در برخی موارد غیرممکن ساخته است. بدین ترتیب سازگارکردن فضاهای شهری با شرایط این افراد که در عین حال به معنی رعایت شرایط دیگر گروههای جامعه، اعم از کودکان، سالمندان و بیماران نیز هست ضروری به نظر میرسد. در آستانه 12 آذر روز جهانی معلولان هستیم و طبق آمار روزانه 110 نفر در ایران به معلولیت دچار میشوند. پس معلولیت یک شانس برابر برای همهی افراد جامعه است. با این وجود هرچند تامین زندگی و حق دسترسی معلولان در حد مطلوب آرزوی تمام مدافعین حقوق بشر است ولی به لحاظ واقعیتهای اجتماعی، گویا فعلا باید آن را در ناکجاآباد جستوجو کرد. انتهای پیام
کد خبرنگار:
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایسنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 8]