واضح آرشیو وب فارسی:اقتصاد پرس: پیمان های پولی از راهکارهای مدیریت منابع ارزی به ویژه در شرایط تحریم است، چیزی که در کمتر از ۲ سال از تحریم روسیه منجر به بیش از ۱۵ پیمان با کشورهای دنیا و حتی اتحادیه اروپایی شده است، در این میان باوجود شعارهای بسیار، بدنه اصلی بانک مرکزی در حوزه ارزی همچنان معتقد به معامله با ارز های رایج است.اقتصاد پرس: قریب به 10 سال از زمانی که داود دانش جعفری نخستین وزیر اقتصاد محمود احمدی نژاد سخن از خروج از دلار و پیمان های پولی دو جانبه گفت، می گذرد. پیمان های پولی در ایران بعد از شدت گرفتن تحریم ها در محافل اقتصادی بحث های زیادی را به راه انداخت اما از همان ابتدا رویکرد بانک مرکزی در رابطه با این پیمان ها چندان مثبت نبود. در این روش، تجارت با استفاده از پول های محلی انجام می شود. در واقع به جای استفاده از یک پول واسط مانند دلار و یورو، از پول کشورهای مبدأ و مقصد تجارت استفاده می شود و دیگر دلار یا یورو واسط تجاری نیست.این اقدام کشورها عمدتا راهکاری برای مصون ماندن اقتصادهایشان در برابر نوسانات دلار بوده و برای بسیاری از کشورها مانند ایران و روسیه علاوه بر این راهکاری برای مقابله با فشارهای اقتصادی غرب و تخطئه دلار است. تاکنون 58 پیمان پولی بین کشورها منعقد شده که چین (بدون هیچ محدودیت مبادلاتی و تحریم) با 39 مورد بیشترین پیمان پولی را به امضاء رسانده است. روسیه نیز از سال 2014 که مورد تحریم غرب قرار گرفت، تلاش زیادی برای انعقاد پیمان های پولی انجام داده و تاکنون با 15 کشور و از جمله چین که 8 درصد تجارت این کشور را شامل می شود پیمان پولی منعقد کرده است. انعقاد پیمان پولی با اوکراین، تلاش برای امضاء این پیمان با ایران و دیگر کشورها از تلاش های روسیه در این مدت بوده است. اهمیت انعقاد این پیمان ها برای روسیه به حدی است که رئیس جمهور این کشور در تمام سفرهای دیپلماتیک خود به دیگر کشورها یا میزبانی از مقامات خارجی، پیشنهاد انعقاد پیمان پولی را مطرح می کند.چنانکه در سفر اخیر پوتین به ایران نیز که برای شرکت در اجلاس سران کشورهای صادرکننده گاز صورت گرفت،با پیشنهاد رئیس جمهور روسیه مذاکره برای پیمان دوجانبه ریال و روبل انجام شد. به اعتقاد برخی کارشناسان اقتصادی، روسیه در یک سال اخیر با اعمال سیاست های اقتصادی توانسته است تا حد زیادی اثرات منفی تحریم ها بر اقتصاد خود را مدیریت کند و در صورت ادامه این روند، احتمال تقویت روبل در برابر سایر ارزها دور از انتظار نیست، چنانکه برخی کارشناسان اقتصادی حتی با پیش بینی رشد روبل در سال آینده مردم را به سرمایه گذاری در این ارز دعوت می کنند. اما در حالی که بانک مرکزی و سیستم بانکی ایران از سال 90 تحریم شد، اقدامات چندانی برای انعقاد پیمان پولی با دیگر کشورها نشده و تنها امضای یک پیمان پولی با ترکیه در کارنامه بانک مرکزی به چشم می خورد. با وجود اینکه مسئولان بانک مرکزی در صحبت های خود به پیمان های پولی ضریب می دهند، در عمل اما تلاشی در این جهت در بدنه بانک مرکزی به چشم نمی خورد. شواهد و بررسی مواضع بانک مرکزی در چند سال گذشته نشان می دهد، این بانک هنوز به دنبال روش های معمول و سنتی خود در حوزه بانکی است و از ابزارهای جدید برای مدیریت نظام بانکی استفاده نمی کند. در همین باره اکبر کمیجانی قائم مقام بانک مرکزی در دی ماه سال گذشته به فارس گفت: بانک مرکزی به این روش اعتقاد دارد اما شرایطی که کشورها برای عملیاتی کردن این تهاتر باید داشته باشند، باید تشابهی داشته باشند. وی افزود: باید تراز تجاری دو کشوری که می خواهند پیمان پولی را انجام دهند به یکدیگر نزدیک باشد زیرا در صورت نبود این توازن، کسری باید با پول واحد سوم دیگری مانند دلار تسویه شود. قائم مقام بانک مرکزی تصریح کرد: بنابراین در مورد کشورهایی که ایران با آنها توازن تجاری دارد، امکان اجرای پیمان پولی دوجانبه وجود دارد اما برای کشورهایی که این توازن وجود ندارد، اجرای این روش سخت است. وی با بیان اینکه کشورهایی برای انعقاد پیمان های پولی با ایران اعلام آمادگی می کنند که معمولا صادرات آنها به مراتب بیشتر از واردات است، گفت: در نتیجه در صورت انعقاد این پیمان، طرف ترکیه ای باید یک یا دو سال صبر کند تا از ایران از محل درآمدهای صادرات، بدهی خود را تسویه کند. کمیجانی افزود: اگر ایران و ترکیه تفاهم کنند مازاد را از طریق واحد پولی سومی تسویه کنند، ما ناگزیر به پرداخت بدهی با دلار هستیم. با بهبود اوضاع اقتصادی و کاهش فاصله صادرات و واردات با سایر کشور ها، زمینه اجرای پیمان های پولی فراهم می شود. به گزارش فارس، دیدگاه کنونی بانک مرکزی نسبت به پیمان های پولی در این گفت وگو به وضوح مطرح شده است.علاوه بر اینکه در مواردی نیز آنچه به چشم می خورد تعلل و فقدان اعتماد به نفس کافی برای پیش قدم شدند در اجرای چنین پیمان هایی است، شاهد آنکه حرکت به سمت پیمان پولی با کشوری مانند چین که به دلیل صادرات نفت دارای تراز تجاری منفی با ایران بوده و پیشرو در امضای پیمان های پولی است نیز مشاهده نمی شود. همچنین پیمان پولی ایران و ترکیه در شرایطی به امضاء رسید که تغییر خاصی در وضعیت تحریم ها برای ایران از دی ماه سال گذشته تاکنون رخ نداده و البته هنوز به مرحله اجرا نرسیده است. برخی نقدها نسبت به پیمان های پولی پاسخ های مشخص و مستدلی دارد به طوری که دیدگاه بخشی از بدنه کارشناسی بانک مرکزی در این خصوص تغییر کرده است،اما با وجود همه این بحث ها، بدنه اصلی بانک مرکزی در حوزه ارزی همچنان معتقد به معامله با ارزی های جهان روا مانند دلار و یورو است. یک مقام آگاه در این باره به ما گفت: بانک مرکزی تا مدت ها بعد از تحریم ها، آشنایی چندانی با پیمان های پولی نداشت اما به تدریج با بررسی تجربیات کشورهای اجرا کننده آن نسبت به جزئیات آن و اثرات مثبتی که برای کشورهای اجرا کننده انجام داد، به صورت یک مطالعه جدی در دستور کار خود قرار داد. وی افزود: دغدغه بانک مرکزی در ابتدا پوشش ریسک نوسانات ارزی بود اما با مطالعه بیشتر در این زمینه و بررسی روش های پوشش ریسک، نسبت به این روش مبادلاتی تغییر دیدگاه به وجود آمد. به گفته این مقام آگاه هم اکنون حوزه اداره صادرات بانک مرکزی با انعقاد پیمان های پولی موافق است اما در برخی بخش ها از جمله معاونت ارزی هنوز نگاه ها تغییر نکرده است. به گزارش فارس، دو روش برای پوشش ریسک در پیمان های پولی وجود دارد. روش اول انعقاد پیمان پولی با نرخ ثابت براساس نرخ ابتدای قرارداد و تغییر آن در دوره های زمانی مشخص. و در روش دوم که روش بهتری است، مبنا قرار گرفتن یک ارز ثالث مانند یورو است. در این روش، مبنای محاسبات براساس نرخ برابری ارز ثالث انجام می شود؛ حسابی مخصوص نزد دو کشور باز خواهد شد که به ارز ثالث اتصال ندارد، مبادلات با ارز دو کشور انجام می شود ولی مبنای نرخ، نرخ ارز ثالث خواهد بود. به گزارش فارس،ممکن است با توجه به اینکه با اجرای توافقات هسته ای، مساله رفع تحریم ها جدی می شود، ضرورت اجرای پیمان های پولی چندان احساس نشود اما تجربه دیگر کشور در این حوزه، نشان می دهد حتی در صورت عدم وجود تحریم، انعقاد پیمان های پولی با شرکای تجاری مزایای زیادی از جمله کاهش وابستگی اقتصاد به دلار و مصون ماندن در برابر نوسانات آن را در پی خواهد داشت.
شنبه ، ۷آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اقتصاد پرس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]