واضح آرشیو وب فارسی:فرهیختگان: محسن بوالحسنی طی چند دهه گذشته بشر متوجه نیاز بیش از پیش خود برای بالا بردن سطح علمی در حوزه های مختلف شده و به همین دلیل تلاشی گسترده، فراگیر و البته رقابتی را برای بسط و توسعه زیرساخت ها و مسائل کلان در بخش آموزش عالی به عنوان اصلی ترین اهداف سرزمینی خود در دستور کار قرار داده است و این سند راهبردی برای توسعه سطح آموزش عالی در قالب طرح آمایش آموزش عالی در چارچوب نقشه جامع علمی کشور یکی از اصلی ترین برنامه های ما در سند رشد و توسعه آموزش عالی نیز بوده است. افزایش علاقه به آموزش آمار و ارقام به دست آمده نشان از آن دارد که جامعه امروز ایران بیش از هر زمان دیگری علاقه مند به موضوع آموزش در تمام سطوح است و از طرفی در نظام های آموزشی کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه در کنار کیفیت، مدیریت موثر و انطباق آموزش با نیاز جامعه به شدت مورد توجه خاص قرار گرفته است. امروزه کارشناسان و چهره های سرشناس اقتصادی عامل اساسی توسعه را نه مواد اولیه، منابع لایزال انرژی و سرمایه، بلکه «آموزش» و «نیروی انسانی آموزش دیده» می دانند و از دیگر مصادیق اهمیت امروز همین بس که سازمان جهانی یونسکو زیرساخت هدف گذاری خود در مساله آموزش را عوامل «بودن»، «عمل کردن»، «باهم زیستن» و «یاد دادن» معرفی کرده است. اما مساله ای که باعث پی ریزی طرحی در چارچوب نقشه جامع علمی کشور ما با عنوان «طرح آمایش آموزش عالی» شد، توجه به این مساله بود که آموزش عالی امروزه نه تنها در کشور ما، بلکه در تمام دنیا با چالش های مختلفی در زمینه تساوی فرصت هایی برابر، ارتقای سطح کیفی آموزش دهندگان، سازگاری با نیازهای جامعه، بهره وری موسسات ارائه کننده و نحوه مشارکت بخش های عمومی و خصوصی در تولید آن روبه رو است. جامعه امروز بشری به مراتب بیش از گذشته بر دانش و به تعبیری «دانش پایه» متکی است، به نحوی که آموزش عالی و پژوهش، جزء اجزای اساسی توسعه سیاسی، فرهنگی، زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی آن شده اند. رقابت در کیفیت توسعه همان طور که گفته شد آموزش در زمینه دانش به خصوص دانش پایه ایجاب می کند آموزش عالی و پژوهش برای رویارویی با بحران های عمیقی که جامعه بشری در شرایط کنونی با آنها مواجه است، به طور زیرساختی متحول و تجدید بنا شود و در خدمت انسان امروز قرار گیرد. بسیاری از صاحب نظران و کارشناسان معتقدند، آموزش عالی وارد دوران جدیدی شده که «رقابت» و «کیفیت» از مشخصه های اصلی آن به شمار می آید و «کیفیت آموزش» عاملی کلیدی در «رقابت پنهان» بین کشورهایی است که در این رقابت علمی و پژوهشی قصد بردن گوی سبقت را از هم دارند و بدیهی است کیفیت محصولات و خدمات در هر کشور براساس نحوه تفکر و عمل در تصمیم گیری مدیران، معلمان، اقتصاددانان، مهندسان و سایر گروه های تحصیلکرده اجتماع شکل می گیرد. رسالت اصلی دانشگاه ها به عنوان اصلی ترین کانون تولید علم، پرورش نیروی انسانی، اشاعه علم، ایجاد خلاقیت و ابتکار و نوآوری است و در کشورهایی مثل کشور ما نیز طبیعتا انتظار مردم از دانشگاه و دانشگاهیان در رسیدن به این مهم بیشتر از دیگر نهادها و سازمان های آموزشی است، چراکه هیچ موسسه، نهاد و سازمان دیگری وجود ندارد که در مقایسه با دانشگاه بتواند وظایف و مسئولیت های منتهی به هدف آمایش آموزش عالی را محقق کند. امروزه دانشگاه های ما با شرایط، تحولات، بحران ها و چالش های مختلفی همچون تغییرات جمعیتی، کاهش منابع، توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و ظهور عصر اطلاعات و چالش جهانی شدن و تحولات بازار کار روبه رو هستند و براساس مولفه ها و چشم اندازهای این طرح، تحقق یافتن اهداف و به سرانجام رسیدن این رسالت وابسته به ایفای نقش موثر آموزش عالی منوط به ایجاد تغییر و هماهنگی در درون دادها، فرآیندها و برون دادهای نظامات دانشگاهی کشور است. این موارد از مهم ترین عناصر نظام راهبردی دانشگاه ها در تحقق سند آمایش آموزش عالی رشته های تحصیلی و برنامه های درسی هستند که نقش تعیین کننده و غیرقابل انکاری در راستای تحقق اهداف و رسالت های آموزش عالی از نظر کمی و کیفی ایفا می کنند. رشته های تحصیلی و برنامه های درسی ابزار علمی و اجتماعی نیرومندی هستند که ضمن ترسیم چگونگی و حدود انتقال دانش و مهارت ها بیانگر فلسفه و هدف های تربیتی یا به عبارتی، سیاست های علمی آن موسسه است. دانشگاه آزاد اسلامی و طرح آمایش آموزش عالی از آنجا که آمایش آموزش عالی به عنوان زیرمجموعه آمایش سرزمین و براساس تدوین اصلی ترین جهت گیری های توسعه بلندمدت کشور در قالب تلفیق برنامه ریزی های از بالا و پایین و با تکیه بر قابلیت ها، توانمندی ها و محدودیت های منطقه در یک برنامه ریزی هماهنگ و بلندمدت صورت می گیرد، آمایش آموزش عالی هم عبارت از مطالعه نظام وار بسترها و منابعی است که آموزش عالی به آن متکی خواهد بود. هدف از این مطالعه، ایجاد توازن و تعادل در توسعه آموزش عالی با بهره گیری از امکانات و قابلیت های گوناگون مناطق (شهرها، استان ها، کشور و چند کشور) و برپایه اطلاعات واقعی از وضع موجود شامل امکانات بالقوه و بالفعل منابع انسانی و مادی است. طبق آمار به دست آمده در سال تحصیلی94 -93 دانشگاه آزاد اسلامی با 505 موسسه آموزش عالی درکشور 7/17درصد از جمع این موسسات در کشور را داراست و بعد از دانشگاه دولتی جامع علمی کاربردی، دومین و در حوزه موسسات آموزش عالی غیردولتی اولین دستگاه اجرایی تاثیر گذار در جامعه آموزش عالی کشور است. با توجه به جایگاه این دانشگاه در امر تولید و توسعه اهداف دانش بنیان آموزش عالی، نهایی شدن سند آمایش سرزمین دانشگاه آزاد اسلامی می تواند یکی از بازیگران اصلی این طرح باشد.بنابراین از آنجا که طرح آمایش سرزمینی دانشگاه آزاد اسلامی بنا به خواست رئیس جمهور در این دانشگاه تهیه شده، باید در شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز هرچه سریع تر به تصویب برسد. دانشگاه آزاد اسلامی در طول 33 سال به جایگاه ممتازی در موسسات و دانشگاه های آموزش عالی در کشور رسیده و به قول حمید میرزاده، رئیس این دانشگاه حرکت های تصادفی و تصمیم گیری های مقطعی نمی تواند راه به جایی ببرد و رسیدن به اهداف کلان تر در پیشبرد این طرح برای دانشگاهی که دارای بیش از 400 شعبه در داخل و خارج از کشور است، بدون برنامه ریزی نمی تواند امکان ارزیابی میزان موفقیت ها را میسر کند. در همین راستا باید عوامل و مولفه های موثر در توسعه علمی در تدوین برنامه ششم توسعه دانشگاه آزاد اسلامی لحاظ شود و برای تحقق اهداف نشانه گذاری شده، برنامه مشخصی تدوین و شاخص هایی که در برگیرنده توسعه چنین مجموعه علمی، پژوهشی، فرهنگی و فناوری است نیز تعریف شود.
شنبه ، ۷آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهیختگان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]