محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1831641457
اسپینوزا علیه کاپیتالیسم/ نقدی بر سرمایه داری نئولیبرال و بهره گیری آن از عواطف انسانی
واضح آرشیو وب فارسی:فرهنگ امروز: چرا مردم برای دیگران کار می کنند؟ این سوال ساده، محور اصلی استدلال لوردون است. مارکس به بخشی از این سوال پاسخ می دهد اما پاسخ او در مواجهه با منظره های مغشوش از کارگران مشتاق، کارآمد نیست. از این رو «انسان شناسی اسپینوزایی» می تواند به کمک این پاسخ بیاید و آن را کامل کند.فرهنگ امروز/ زهرا سلیمانی اقدم: بردگان مشتاق سرمایه داری « Willing Slaves Of Capital » نام کتابی است که یک اقتصاددان مشهور به نام فدریک لوردون نوشته است. عنوان فرعی این کتاب « Spinoza And Marx On Desire » است و نشان از این دارد که نویسنده اسپینوزا را سروقت کارل مارکس برده است تا با نکته سنجی اقتصادی خود به اشتباه مارکس اشاره کند. لوردون به سراغ فلسفه باروخ اسپینوزا می رود تا کاپیتالیسم نئولیبرال را تعریف کند. به بهانه سالروز اسپینوزا به سراغ انسان شناسی اسپینوزا می رویم که به گفته لوردون می تواند کمک حال اقتصاد مارکسی باشد. چرا مردم برای دیگران کار می کنند؟ این سوال ساده، محور اصلی استدلال لوردون است. مارکس به بخشی از این سوال پاسخ می دهد اما پاسخ او در مواجهه با منظره های مغشوش از کارگران مشتاق، کارآمد نیست. از این رو «انسان شناسی اسپینوزایی» می تواند به کمک این پاسخ بیاید و آن را کامل کند. انسان شناسی اسپینوزایی می تواند نقش مهم شور و احساسات را درباره کارگر و کارفرما روشن کند. کاپیتالیسم نئولیبرال به سراغ روح و روان آدمی رفته و آن را به خدمت گرفته است. تعریف اسپینوزا از عواطف انسانی، امیال و قدرت آنها مارکس را کامل می کند تا جایگاه پراهمیت میل و رغبت و عاطفه و احساس را در بسیج کار نشان دهد. کاپیتالیسم معاصر در مواجهه با سرمایه و کار نسبت به کاپیتالیسم دوران مارکس تضاد بیشتری دارد. مزدبگیرانی که فقط به صورت نمادین در سمت کاپیتالیسم قرار دارند اما در واقع همچنان کارگر هستند و در آن سوی خط، یعنی در بخش کار قرار دارند. این نوع کاپیتالیسم باهوش تر و به روابط اجتماعی تبدیل شده است. اتیندولابوئسی، حقوقدان، شاعر و نظریه پرداز سیاسی فرانسوی در توصیف این اوضاع می گوید: «عادت بردگی به شدت باعث از یاد رفتن بردگی می شود.» او آزادی برآمده از کاپیتالیسم نئولیبرال را این گونه توصیف می کند: «یکی آزاد است که یکی را به کار بگیرد و یکی آزاد است که به کار گرفته شود.» طنز تلخ آزادی در این جمله مشهود است. آنچه نویسندگان و منتقدان از فضای کنونی توصیف می کنند برپایه این پرسش است که چگونه و چرا عده ای کم شمار سرمایه دارند و می توانند عده ای پرشمار را در قالب کارگر به خدمت گیرند؟ ما به آنچه مجبوریم باشیم رغبت نشان می دهیم هم اکنون همه به نوعی با دلایل مختلف به کار برای دیگری مشغول هستیم، یکی برای یک لقمه نان، دیگری برای سرگرمی، یکی برای راحت خرج کردن و بعضی هم برای ترقی. او آنچه را درباره ساختار اجتماعی کارگر یا بهتر بگوییم مزد بگیر و کارفرما وجود داشته است توضیح داده، اما چیزی که به آن نپرداخته است، نقش عاطفه و احساس در این بین است. کاپیتالیسم و سرمایه داری مهربان و عاطفی تر شده است و دیگر از آن خشونت، اکراه، اجبار و خاصیت سرمایه داری دوران مارکس خبری نیست. کاپیتالیسم متوجه شده که نیازمند مزدبگیران راضی و خوشحال است، یعنی کسی که به میل او رغبت کند. درواقع برای اینکه قدرت کار را بهتر به کار گیرد با احساس و امیال کار دارد. کاپیتالیسم به هنر جدیدی روی می آورد تا مزدبگیر را به کار گیرد. اما آنچه کلید اساسی اندیشه اسپینوزاست، بحث تفاوت در رغبت داشتن و خوب بودن است. اسپینوزا می گوید ما به چیزی میل نمی کنیم، چون خوب است، ما چون به چیزی رغبت داریم آن را خوب می یابیم. پس این تمایل ماست که ارزش تولید می کند و نه برعکس. اسپینوزا می گوید هرعاملی که بتواند توانایی وجود داشتن ما را زیاد کند در ما حس شادی ایجاد می کند و برعکس هر عاملی که حس وجود داشتن را در ما کم کند، در وجود ما تولید غم می کند. این مساله بر این علت استوار است که از نظرگاه اسپینوزا جوهر هر آدمی در امیال و جهش امیال اوست؛ امیالی که جهت و مطلوب شان از خارج، یعنی از برخورد با آدم ها در روابط اجتماعی و در جریان مسیرهای فردی و جمعی، بر ما اعمال می شود. اندیشه اسپینوزا در رابطه با افراد و کاپیتالیسم را این گونه می توان توجیه کرد که وقتی یکی میل خاصی را به شدت طلب دارد و برای رسیدن به آن نیاز دارد تا میل دیگران را هم جذب کند، می خواهد که رغبت، میل و خواسته اش، دغدغه و میل دیگران نیز شود تا بتواند از قدرت دیگران در رسیدن به میلش بهره ببرد. این گونه می شود که سرمایه دار میل مزدبگیران را در جهت امیال خودش توجیه می کند و از اینجا به بعد امیال مزدبگیران در مسیر هدف کاپیتال قرار می گیرند. کاپیتالیسم نئولیبرال می خواهد فاصله میان امیال کاپیتال و امیال مزدبگیران را کم و کمتر کند تا سرباز و یارگیری خود را کامل کند و درنهایت همه در صفوف میل و رغبت او ثبت نام کنند. درواقع کاپیتالیسم به مشارکت و سرمایه گذاری تمام سوژه ها نیاز دارد، پس تمام توان خود را در بسیج کردن آنها به کار می برد. سوژه آزاد وجود ندارد این دروغ و باور آن درواقع تمام زندگی و هستی مزدبگیران را تحت تاثیر خودش قرار می دهد و باعث می شود سوژه با تمام وجود وابسته به آن شود و میل و رغبت خودش را در گرو آن ببیند. لوردون در بخشی از کتاب پرسروصدای خود توضیح می دهد که درنهایت اهداف کاپیتالیسم ویژگی و خاص بودن و فردیت سوژه را دوباره قالب می گیرد و از نو پی می ریزد تا آن را به ابژه پیشنهادی کاپیتال تبدیل کند. اما کاپیتال این کار را برخلاف گذشته با تحمیل انجام نمی دهد بلکه با برانگیختن احساسات غمگین و تلخ این کار را می کند، عامل دیگر بیرونی نیست بلکه درونی است. وجود مزدبگیر به هدف کارخانه گرایش پیدا می کند. آن وقت پروژه و برنامه زندگی اش تبدیل می شود به سرچشمه و معدن شادی. از نظر لوردون توجه و به حساب آوردن این احساسات فردی و جمعی است که در گوناگونی خود، اقتصاد را از جبر تاریخی نجات می دهد. نظریه اسپینوزایی درباره عواطف و احساسات اجازه بهتر فهمیدن آنها را در زندگی اجتماعی به ما می دهد، این اجازه از آن روی است که اندیشه اسپینوزا اول از همه نظریه سوژه های آزاد را نقد می کند و از آن فاصله می گیرد. او معتقد است این نظریه محور تخیلات و تصورات لیبرالی است و مانعی بر فهم طبع و قدرت احساسات و عواطف اجتماعی است. در این باور انسان خود را چون قدرتی خودکفا می پندارد که قادر به ساختن زندگی خود بر مبنای تنها اراده خودش است. درواقع با تکیه بر ضدسوبژکتیویسم اسپینوزایی، می توان نقدی جدی بر گفتمان معاصر بر آزادی سوژه ها گرفت، بنابر نقد گفتمان نظریه اقتصادی کاپیتال و سرمایه انسانی: «ما دعوت شده ایم تا سرمایه زیبایی، سلامت، سر و وضع و شادی زندگی مان را زیاد کنیم، همین طور سرمایه هایی مثل مهارت، انگیزه و انعطاف خود را.» منبع: روزنامه فرهیختگان
پنجشنبه ، ۵آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهنگ امروز]
[مشاهده در: www.farhangemrooz.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]
-
گوناگون
پربازدیدترینها