واضح آرشیو وب فارسی:ایبنا: به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست نقد و بررسی کتاب «روزگار بی قراری: مازندران و گرگان در اشغال ارتش سرخ 1320-1325» با سخنرانی محمدحسین خسروپناه، تاریخ نگار، کاوه بیات، پژوهشگر و تاریخ نگار و مصطفی نوری، مولف اثر چهارشنبه چهارم آذرماه در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد. دبیری این نشست را مرتضی هاشمی پور بر عهده داشت. کاش مولف به مساله یاغی گری بیشتر می پرداخت! خسروپناه گفت: مولف در برخی تحلیل های خود از بعضی رویدادها مانند قیام افسران خراسان دچار اشتباه شده و از آن به عنوان تلاش حزب توده برای دستیابی به قدرت یاد کرده است. در حالی که در ادامه بحث و در توضیح مطالبی که در کتاب آورده، این تحلیل وی دچار تناقض شده است. این در حالی است در جایی که افسران قیام خراسان از احمد قاسمی، مسئول کمیته درخواست کمک می کنند، وی نمی پذیرد و بعد به مسئول کمیته حزبی مراجعه می کنند و از وی نیز درخواست همراهی دارند که در پاسخ می گوید این نوع برنامه ها جزء فعالیت های حزب نیست. وی افزود: نباید فراموش کنیم حزب توده از بهمن ماه 1320 که صاحب روزنامه می شود، دائم تکرار می کند که این حزب، یک حزب قانونی است و مبتنی بر قانون اساسی فعالیت می کند اما در سال های 24 و 25 که تا حدی رویه تندتری را در پیش می گیرد و از چارچوب قانون خارج می شود در اعلامیه هیات اجرایی دی ماه سال 1325 می گوید از خط اجرایی خارج شده است. با این حال، شاید این نوع تحلیل مولف برمی گردد به مطالبی که از خاطرات انور خامه ای، از بنیانگذاران حزب توده نقل می کند. پاره ای از مطالبی که انور خامه ای در خاطراتش بیان کرده، با داده ها، اسناد و مدارک موجود انطباق پذیر نیست. این تاریخ نگار اظهار کرد: در قسمت دیگری، مولف به یک پدیده اجتماعی زمین اشاره کرده که بسیار مهم است و باعث جلو آمدن دهقانان در آن دوره می شود و یک حرکت اجتماعی را رقم می زند. از آن طرف نیز نیروهایی در میان کارخانه ها و صنایعی که در منطقه وجود دارد، نیز یک طرف حرکت به شمار می آیند که به نظر بنده جا داشت تا مولف به این مسائل بیشتر بپردازد. در کتاب نوری بیشتر به ارتش سرخ توجه شده است. از طرفی مساله یاغی گری که به آن تا حدی پرداخته شده و ناشی از پدیده سقوط دیکتاتوری، باز شدن اجتماع و مساله دستیابی به حقوق، زیاده طلبی یا جاه طلبی است و برخی مسائل دیگر را به دنبال خواهد داشت. اگرچه در کتاب همان طور که اشاره کردم، آمده اما به نظر من نیاز به تحلیل بیشتری داشت. مطبوعات؛ گنجینه فوق العاده ارزشمند تاریخ معاصر بیات یکی دیگر از سخنرانان این برنامه گفت: تاریخ نگاری محلی تقریبا بیست سالی است که به نوعی شروع شده و علل و عوامل مختلفی از جمله رشد نوعی محلی گرایی نیز می تواند در این زمینه بی تاثیر نباشد. ما در حال حاضر با این حرکت بسیار مواجه می شویم که اغلب نیز در خود سطح محل و بر اساس علائق فرهنگی و فرهنگیان اهل محل است و شکلی نیز که به خود می گیرد، به شکل یک جُنگ یا کشکول است که از داده ها و دانسته های مختلف درباره یک محل سخن می گوید در عین حال، این آثار به ما که در مرکز نشسته ایم و به مجموعه ای از منابع و کتاب ها دسترسی داریم، حرف تازه ای برای گفتن ندارند. وی ادامه داد: بنده تصور می کنم مزیت اصلی کتاب نوری و یا حرکت جدیدی که پیرامون این پژوهش ها در حال شکل گیری مشاهده می شود، استفاده از ماخذ اولیه است. در واقع بهره گرفتن از اسناد در درجه نخست است و همانطور که مولف اشاره کرد، بخشی از اسناد این اثر از اسناد وزارت کشور، اسناد نخست وزیری که در سازمان آرشیو ملی موجود بوده و یا مراکز دیگری مانند اسناد عرایض کتابخانه مجلس شورای اسلامی است که می تواند اسنادی از این نوع را در اختیار پژوهشگران قرار بدهد. این منتقد با اشاره به منابع دست اول تاریخ معاصر عنوان کرد: وجه دیگر، منبعی به نام روزنامه ها هستند؛ این منبع گنجینه فوق العاده ارزشمندی از داده ها و دانسته های تاریخی در دورانی که با برخورداری از آزادی نسبی مطبوعاتی روبه رو هستیم، گزارش داده و دنبال می شود و بسیار بااهمیت است. هر دو منبعی که اشاره کردم، به نوعی در دسترس بودند، اما به تازگی از آنها استفاده می شود. به همین دلیل بنده تصور می کنم انتشار کتاب هایی از نوع کتاب «روزگار بی قراری» به دلیل شروع حرکت استفاده از منابع اولیه و امیدواری به تسری این حرکت در حوزه های مشابه نیز می تواند امر مهمی باشد، که ما با تولید این نوع کتاب ها، دیگر به چند کتاب مانند «گذشته چراغ راه آینده است»، «خاطرات ایرج اسکندری» و «خاطرات اردشیر آوانسیان» اکتفا نکنیم و به این گنجینه نهفته و سال ها در دسترس مانند مطبوعات آن دوره، اسناد و گزارش ها دل ببندیم و از آ نها استفاده کنیم. کمبود منابع در بررسی ارتش سرخ در صفحات شمالی نوری نیز در این نشست گفت: بنده در این کتاب تحولات مازندران، گرگان و ترکمن صحرا را بین سال های 1320 تا 1325 بررسی کردم. انگیزه من در این پژوهش گذشته از این که یک دوره از تاریخ معاصر ایران است اما در صفحات شمالی ایران کمتر مورد تحقیق قرار گرفته است. این پژوهش ناشی از کنجکاوی شخصی بنده بود که علاقه داشتم بدانم چه اتفاقاتی در این حوزه رخ داده است، زیرا منابعی که به طور مستقیم به این حوزه بپردازند، بسیار اندک بوده است. وی با اشاره به نوع نگاه جدید به تاریخ اظهار کرد: در بخشی از کتاب که به یک نوع نگاه جدید در تاریخ نگاری برمی گردد تحت تاثیر مکتب آنال فرانسه است و در سال های اخیر وارد تاریخ نگاری ما شده و بحث زندگی مردم فرودست جامعه است که معمولا به آن می پردازند. بر اساس اسناد و مدارکی که در اختیار داشتم برایم این مجال را فراهم کرد تا بتوانم در یک فصل مجزا به بحث مردم عادی، سهمیه بندی، بحران برنج و وقوع بیماری های واگیر در این پنج سال اشغال بپردازم. در پایان نشست با توجه به انتقادهایی که درباره سیستم توزیع کتاب در میان ناشران دولتی مطرح شد، هاشمی پور دبیر نشست با تائید این مساله خواهان بهتر شدن وضعیت توزیع کتاب از سوی ناشران دولتی شد.
پنجشنبه ، ۵آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایبنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]