واضح آرشیو وب فارسی:دزنیوز: به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری فارس روزنامه «وطن امروز» در یادداشتی از «حمیدرضا اسماعیلی:نوشت: سراسر زندگی انسان، پر از چالش ها و بحران های میان واقعیت ها و مطلوب هاست. یکی از این چالش ها میان جامعه بی طبقه و غیرالیگارشیک با جامعه طبقاتی و الیگارشیک است. اگرچه در فلسفه سیاسی و آرمانی، نبودن الیگارشی و طبقه ممتاز یک مطلوب […]به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری فارس روزنامه «وطن امروز» در یادداشتی از «حمیدرضا اسماعیلی:نوشت: سراسر زندگی انسان، پر از چالش ها و بحران های میان واقعیت ها و مطلوب هاست. یکی از این چالش ها میان جامعه بی طبقه و غیرالیگارشیک با جامعه طبقاتی و الیگارشیک است. اگرچه در فلسفه سیاسی و آرمانی، نبودن الیگارشی و طبقه ممتاز یک مطلوب و آرزوست اما واقعیت های زندگی بشر در طول تاریخ نشان داده چنین جامعه ای هیچگاه در طول تاریخ وجود نداشته است. وجود الیگارشی در هر جامعه ای یک جبر تاریخی است که بدون درک این واقعیت تلاش های بشر نتایج مطلوبی به بار نیاورده است. شاید در دوره هایی بر اثر انقلاب طبقه ممتاز پیشین از بین برود اما به سرعت الیگارشی جدیدی شکل خواهد گرفت که جای آن را پر خواهد کرد. قاعده سیاست و زندگی اجتماعی چنین بوده است. چنانچه آرمان گرایان بدون توجه به این واقعیت دست به اقدام بزنند نه تنها نتایج مطلوبی به دست نخواهد آمد بلکه ممکن است نتایج مخربی هم به وجود آورد. در حقیقت مرز فلسفه سیاسی و اندیشه سیاسی از همین جا و از درک شکاف واقعیت ها و آرمان ها شکل می گیرد. ما در فلسفه سیاسی، جامعه آرمانی را جامعه عدالت محوری که در آن طبقه ممتاز وجود ندارد ترسیم می کنیم و برای تبیین یا تحصیل آن، یک نظام فلسفی ارائه می کنیم. اما در اندیشه سیاسی بدون این تفلسف ها در پی آنیم که چگونه مبتنی بر واقعیت ها جامعه بهتر و مطلوب تری بسازیم. از این جهت اندیشه سیاسی بر فلسفه سیاسی شرافت دارد که بدون رؤیاپردازی های گاه مخرب رهنمود های جدی تر و عملی تری را به ما معرفی می کند. امروز می دانیم که گاه این فلسفه های ایده آلیستی حتی آثار مخرب نیز داشته اند، زیرا با رؤیاپردازی های افراطی جنبش ها را به شکست، افسردگی و یأس کشانده اند. هدف های کوچک اما دست یافتنی و ملموس به مراتب از اهداف بزرگ و دست نیافتنی بهتر و مفیدتر هستند. در این یادداشت چرخش جامعه امروز از فلسفه سیاسی به اندیشه سیاسی یک ضرورت اجتناب ناپذیر تلقی شده است. آنچه یک نظریه سیاسی یا نظام فکری را به شکست می کشاند این است که نتواند میان «هست» ها و «دوست دارم»ها تفاوت بگذارد. یعنی آنچه دوست دارد را «هست» بینگارد و از این جهت دچار خودفریبی شود. در مساله متن حاضر، الیگارشی هست و خواهد بود؛ چه با آن موافق باشیم و چه مخالف. براساس همین نگرش، به جای آنکه شعار ضدیت با الیگارشی و حذف آن داده شود، بهتر است تلاش شود با توجه به تجربه بشری به اندیشه هایی پرداخته شود که می توانند نظام الیگارشیک را اصلاح کنند. با توجه به این مفروضات بود که در متن حاضر از مفهوم «الیگارشی ملی» سخن گفته شده است. در واقع مساله امروز ایران این نیست که: آیا الیگارشی نوینی در کشور شکل گرفته است؟ حتی دیگر این پرسش اولویت ندارد که چرا و چگونه این طبقه ممتاز شکل گرفت. پرسش مهم این است که آیا الیگارشی امروز ایران در جهت منافع ملی و عموم ایرانیان حرکت می کند یا آنکه به جای نگاه ملی به موضوعات، تنها نگاه شخصی و خاندان سالارانه به قدرت دارد؟ آیا ساختارهای حاکم بر جامعه ایران الیگارشی ملی می زاید یا آنکه تنها به رقابت فرساینده میان خاندان های قدرت می انجامد؟ «الیگارشی ملی» نخستین ویژگی اش این است که وابسته به قدرت ها و دولت های خارجی نیست و بودن و نبودن خود را در پیوند با آنها نمی داند. «الیگارشی ملی» نقطه مقابل کمپرادورهایی است که سود حاصل از فعالیت های اقتصادی داخلی شان را به کشورهای متروپل منتقل می کنند. «الیگارشی ملی» به جای آنکه از طریق دلالی ها و رانت های ویژه به سرمایه های هنگفت رسیده باشد از طریق فعالیت های اقتصادی مولد سرمایه دار می شود. «الیگارشی ملی» نه تنها مالیات خود را می پردازد و از پرداخت آن به انحای مختلف نمی گریزد بلکه فراتر از آن در بخش های مختلف آموزشی و پژوهشی کشور سرمایه گذاری می کند. «الیگارشی ملی» با رعایت مراتب فوق، ایجاد اشتغال در جامعه خویش را یک تکلیف ملی و شرعی می داند. «الیگارشی ملی» با تولید و صدور محصولات مختلف صنعتی، کشاورزی، فرهنگی و… در نقاط مختلف جهان به افزایش اقتدار کشورش یاری می رساند. از همه مهم تر اینکه «الیگارشی ملی» از شفافیت سیاسی و اقتصادی نمی هراسد. مشکل امروز الیگارشی ایران پیش از هر چیز عدم شفافیت است. این شفافیت نداشتن در تمام حوزه ها وجود دارد؛ نه روابط خانوادگی آنها روشن است و جامعه از آن اطلاع دارد. نه منابع اقتصادی و درآمدهای آنها پیش روی جامعه گشوده است، نه ایدئولوژی مدون و مشخصی دارند، نه تشکیلات سیاسی آنان به طور رسمی و معین معلوم است و نه از سبک زندگی شان با جامعه چیزی می گویند. همه این موارد تا جای ممکن سرپوشیده می مانند؛ این است که جامعه کمتر از تحولات سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و ایدئولوژیک داخل کشور سر درمی آورد. اینجاست که اقتصاد کشور شفافیت لازم را ندارد و بر اثر همین عدم شفافیت، سرمایه و سرمایه گذاری تکلیفش روشن نیست. به همین دلیل است که هزاران چرخش ایدئولوژیک رخ می دهد اما به طور نامحسوسی که جامعه کمتر احساس کند انجام می شود. اینجاست که جامعه بر لوازم مدیریت سرنوشتش آگاهی و کنترل ندارد. بارها این جمله که از مقبولات میان خردورزان جهان است را شنیده ایم که بزرگ ترین عامل نجات هر جامعه ای «آگاهی» است. آگاهی هم یعنی آگاهی مفید و کارآمد. اگرنه هرنوع آگاهی ای دارای این خاصیت نیست. امروز در ساحت جامعه کدام آگاهی از این موارد مهم تر است؟ محصول عدم شفافیت، بروز و ظهور «الیگارشی بیمار» است. «الیگارشی بیمار» برخلاف «الیگارشی ملی» شیفته محرمانه ماندن هر چیز در کشور است. در اینجا حتی می تواند شفافیت سازی را خلاف مذهب و امنیت ملی تفسیر کند زیرا در سایه این وضعیت قادر است به راحتی رقابت های الیگارشیک را محدود و از ورود الیگارش های جدید جلوگیری کند، در حالی که رقابت الیگارشیک در محیط شفافیت فرهنگی، سیاسی و اقتصادی عامل پویایی جامعه و منافع عموم است. «الیگارشی بیمار» در این محرمانه سازی ها می تواند از تعهداتی که بر دوش «الیگارشی ملی» است برهد. پرداختن به «الیگارشی بیمار» و «الیگارشی ملی» حتی می تواند در جامعه شناسی سیاسی ایران به عنوان یک «پارادایم» مطرح باشد که از دریچه آن می توان عمده مسائل را تبیین و آینده را پیش بینی کرد. به شرط آنکه در این رویکرد «اقتصاد سیاسی» در محوریت قرار گیرد اما متأسفانه در ایران رشته علوم سیاسی به جای آنکه با رشته «اقتصاد» در پیوند باشد با «حقوق» و «فلسفه» در ارتباط بوده است. به این دلیل است که امروز خلأ این مباحث و آگاهی در این زمینه بشدت احساس می شود. اگر این آگاهی وجود داشت به جای آنکه کمپین های ایدئولوژیک یا کمپین های روبنایی مانند کمپین نخریدن خودرو شکل بگیرد، کمپین شفافیت سازی در الیگارشی، محور مطالبات اجتماعی قرار می گرفت.
چهارشنبه ، ۴آذر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: دزنیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]