تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836717220
ایران پسابرجام به کدام سو می رود؟
واضح آرشیو وب فارسی:دزنیوز: به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری فارس «وطن امروز» در یادداشتی از «حمیدرضا اسماعیلی» نوشت: شاید از مهم ترین پرسش های سیاسی داخل کشور در سال اخیر این باشد که «ایران پسابرجام به کدام سو می رود؟» این پرسش که با مسائل آینده پژوهی ایران مرتبط است ذهن بسیاری از نخبگان سیاسی داخل را به خود مشغول کرده است. […]به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری فارس «وطن امروز» در یادداشتی از «حمیدرضا اسماعیلی» نوشت: شاید از مهم ترین پرسش های سیاسی داخل کشور در سال اخیر این باشد که «ایران پسابرجام به کدام سو می رود؟» این پرسش که با مسائل آینده پژوهی ایران مرتبط است ذهن بسیاری از نخبگان سیاسی داخل را به خود مشغول کرده است. تا آنجا که نویسنده توانسته احصا کند ۴ نظریه کلی مهم درباره «ایران پسابرجام» شکل گرفته است که عبارتند از: نظریه «پاکستانیزه شدن»، نظریه «انحلال در سلطه جهانی»، نظریه «استقلال مبتنی بر تجربه پس از انقلاب» و نظریه «نومحافظه کاری مبتنی بر الیگارشی». در این متن تلاش می کنیم به طور مجمل کلیاتی درباره هر نظریه بیان کنیم و اندکی نیز به مقایسه و داوری میان آنها بپردازیم. *** یک- ابتدا از نظریه نخست که همان «پاکستانیزه شدن» ایران است آغاز می کنیم. قطعا این نظریه جدید نیست و دست کم از آغاز دهه ۷۰ که تجدیدنظرطلبان [موسوم به اصلاح طلبان] آن را مطرح ساختند همواره به عنوان یک پیش بینی از آینده در میان محافل سیاسی رواج داشته است. روح نظریه فوق این است که در ایران به تدریج قدرت نیروهای نظامی در کشور افزایش یافته و آنها عملا همه منابع قدرت را در اختیار خواهند گرفت، یعنی همانطور که مثلا در پاکستان و ترکیه است. آنها مرحله محسوس و عینیت یافته این نظر را زمانی می دانند که خلأ قدرت پیش آید. به عبارت دیگر ماهیت دولت در کشور ماهیتی نظامی خواهد شد و قوام و استحکام همه جانبه حکومت بر نیروی نظامی خواهد بود. لذا اگر تحولات همینطور پیش برود آنها رسماً قدرت را به دست می گیرند. طرفداران این نظر که به طور مصداقی نظرشان سپاه است بر این باورند اگرچه برجام و توافقات حاصل از آن مشکلاتی را متوجه این فرآیند خواهد کرد اما از آن جهت که این نهاد امروز همه منابع قدرت را در اختیار دارد در صحنه عمل نیرومندترین است و جریان و شخصی را یارای آن نیست که با آنان هماوردی کند. از این منظر مهم ترین منابع قدرت عبارتند از: قدرت نظامی، اطلاعاتی، اقتصادی، تشکیلاتی، قضایی، ایدئولوژیک، منابع انسانی و بسیج توده. منابع انسانی شامل افرادی است که در نهادها و سازمان های مختلف حضور دارند و بسیج توده نیز که معنایش روشن است. در واقع آنها با یک تحلیل تک بعدی تلاش می کنند این هراس و بیم را در مخاطبانشان ایجاد کنند که این است سرنوشت آتی کشور. دو- نظریه دوم که عبارت است از «انحلال در سلطه جهانی»، دقیقاً برخلاف نظریه بالاست؛ به این معنا که اساساً برای هیچ کدام از بازیگران داخلی نقش و جایگاهی در پیشبرد تحولات آینده قائل نیست. براین اساس ایران که جزئی از کل جامعه جهانی است در بطن تحولات سریعی قرار گرفته است که اداره و کنترل آن از دست تصمیم گیرندگان داخلی خارج است. نظام جهانی و تک قطبی امروز به تدریج شاکله خود را پیدا کرده است و در این نظم نوین جهانی هر کشوری تنها باید بداند نقشش در اداره کلی جهان چیست و کجاست؟ این ساختار سخت و بی رحم، واقعی ترین واقعیت جهان قرن ۲۱ است که باید آن را درک کرد، حتی اگر آن را نپسندیم. این نظم جهانی مهم ترین رکنش اقتصاد است و وظایف و نقش ها نیز براساس آن تعریف می شود. کسی را در برابر این موج یارای مقاومت نیست و آن «دولت ـ ملت» هایی که نخواهند این واقعیت را بپذیرند با ضربه های سخت حاکمان این ساختار مجبور به پذیرش آن خواهند بود. مطابق این مدل کره جنوبی، ژاپن و آلمان از جمله کشورهای الگو هستند که پیش از دیگران و بهتر از آنان توانستند تحولات جهانی را درک کنند و نقش مناسبی را برای خود در تحولات بویژه اقتصادی جهان به دست آورند. براین اساس حتی کشوری مانند ترکیه چندان موفق محسوب نمی شود، زیرا در تعریف نقش خود در نظام امروز جهانی سردرگم و مردد است. شاخص اصلی سنجش ها رشد اقتصادی و پرهیز از انواع تنش های داخلی و بین المللی است. از جمله عوامل تنش زا هم مقاومت در برابر تعریف نقشی است که نظام سلطه انجام داده و کشور هدف آن را نمی پذیرد. مطابق این نظریه دستاوردی که غرب و حاکمان نظام جهانی از برجام و توافقات اخیر به دست آوردند دستاوردی جهانی بود که مسیر سیاست های آینده آنان را در اداره جهان مشخص کرد. آنها دریافتند در مواجهه با دولت های مستقل شالوده شکنی که نمی خواهند به این نظم نوین تن دهند باید با همین سیاست تحریم و اهرم های فشار بین المللی برخورد کرد. براساس این نگرش همانطور که دولت مواجب دهنده کارکنان و در یک افق وسیع روزی دهنده کل مردم تحت قلمرو خویش است، همچنین معلوم شد اربابان نظام جهانی به طریق اولی این کارویژه را دارند. تحریم ها نشان داد برای اداره کشور شیرهای نفتی ما آنقدری که شیر دلارهای نفتی اربابان سلطه مهم است، مهم نیست. لذا آنها با اتخاذ همین سیاستی که آثار مثبتی برای آنها داشت نه تنها درباره دولت های مخالف دیگر به آن متوسل می شوند بلکه درباره ایران برای حل موارد اختلافی دیگر نیز به همین سیاست متوسل می شوند. مثلا در موضوعاتی مانند فلسطین، لبنان و سوریه که ذیل عنوان «مقابله با تروریسم» می آید، یا در موضوع حجاب اختیاری و آزادی اقلیت های سیاسی که به نام حقوق بشر و آزادی مذهبی صورت می گیرد. اما فراتر از اینها آنها حتی در انتخاب مسؤولان بعدی کشور نیز تلاش می کنند از همین روش بهره ببرند. جان کلام اینکه ما دلارهای مصرفی شما را می دهیم به شرط آنکه خودمان تعیین کنیم آن را کجا خرج کنید. سه- نظریه «استقلال مبتنی بر تجربه پس از انقلاب» به ما می گوید انقلاب اسلامی در طول ۴ دهه گذشته خود از این فراز و نشیب ها فراوان داشته است. اگرچه این سیاست ها توانست موانع و مشکلاتی را پیش روی انقلاب پدید آورد اما در مجموع انقلاب توانست از انواع این پیچ ها و گردنه ها عبور کند و مسیر رشد و استقلال خود را بپیماید. این انقلاب چون مبتنی بر اندیشه ولایت فقیه است و تحت توجهات حضرت ولی عصر امام مهدی موعود عجل الله تعالی فرجه الشریف قرار دارد، توانسته در انواع سختی ها دوام بیاورد و راه خود را طی کند. در آغاز انقلاب توطئه های مختلفی از قبیل تجزیه طلبی، کودتای نظامی، اقدامات ضدامنیتی برخی روحانیان فریب خورده و… صورت گرفت. از همان ماه های آغاز انقلاب با تسخیر سفارت آمریکا مراحل تحریم های کشور آغاز شد و همینطور مرحله به مرحله ادامه یافت. ایران دفاع ۸ ساله را به اجبار در انزوا و بدون همراهی قدرت ها پیش برد، رئیس جمهورش در سال ۶۰ به آن دلایل استیضاح و عزل شد، مهم ترین مقاماتش در سطوح بسیار بالا [روسای قوای مجریه و قضائیه، نخست وزیر و چندین و چند نماینده مجلس، وزرا، معاونان وزرا و…] در ترورهای متعدد به شهادت رسیدند، قائم مقام رهبری اش به آن دلایل عزل شد و اتفاقات فراوان دیگری که هر کدامش می توانست هر حکومت و کشوری را نابود کند اما به دلیل نیروی ایمانی و دینی جامعه و پیوندی که میان مردم و علما وجود داشت همه این مشکلات مرتفع شد و انقلاب از این حوادث عبور کرد. اکنون هم اتفاق خاصی رخ نداده است. قانون اساسی و اندیشه ولایت فقیه پابرجاست و عنایات خاصه به امید الهی شامل حال این امت اسلامی و شیعه است. این نظریه تنها تهدید جدی در جهت افزایش اقتدار نظام سلطه را جدایی جامعه از حکومت و رشد جامعه مصرفی می داند. لذا اگر جامعه وحدت خود را حفظ، اقتصاد مقاومتی را پیگیری و بتواند با اتخاذ سیاست هایی از نفوذ سیاسی و فرهنگی نظام سلطه جلوگیری کند، می تواند این مرحله را نیز پشت سر بگذارد. از اینجاست که در این نظریه مفاهیمی مانند «اقتصاد مقاومتی» و «نفوذ» اهمیت زیادی پیدا می کنند. چهار- نظریه «نومحافظه کاری» نیز بر آن است که قدرت در تحولات آینده کشور به طور کامل در اختیار طبقه ممتاز برآمده از چند دهه اخیر که به آن «الیگارشی» گفته می شود قرار خواهد گرفت. از آنجا که در این نظریه روایت های مختلفی وجود دارد و نیز چون نویسنده در نوشته های متفاوتی درباره «نومحافظه کاری» سخن گفته است در این متن تنها برداشت نویسنده از این نظریه خواهد آمد. مطابق این برداشت، اگرچه نظریه سوم مورد تایید است اما چون ماهیت سیاست همواره رقابت است و باید احتمالات و نگرانی های پیش رو را با دقت مورد توجه قرار داد، نویسنده نسبت به الیگارشیک شدن ماهیت قدرت در ایران ابراز نگرانی می کند. این نظریه به طور اساسی با نظریه نخست مخالف است و آن را واقع بینانه نمی داند. دلایلی که افزون بر دلایل نظریه های دیگر می توان به طور مختصر در اینجا بیان کرد عبارتند از اینکه اولاً: قانون اساسی ایران با قوانین اساسی کشورهایی مانند پاکستان و ترکیه که اختیارات زیادی به ارتش داده اند متفاوت است. در ایران نیروهای نظامی استقلال فتنه انگیز و کودتاخیز ندارند و تحت اختیار ولایت فقیه و روحانیت هستند. در حقیقت ولی فقیه فرماندهان ارشد بخش های مختلف را منصوب می کنند. ثانیاً: نیروی نظامی در ایران در یک نهاد متمرکز نیست و حداقل در ۲ نهاد قرار دارند. در حقیقت این موضوعی بود که از همان اوایل مورد توجه قانون گذاران در ایران بوده است. ثالثاً: فرمانده سپاه را نمی توان با فرماندهان ارتش های دیگر به لحاظ تمرکز قدرت مقایسه کرد. در اینجا تمام قدرت در دست فرد نیست بلکه این قدرت در سیستم پراکنده است. نویسنده نظریه دوم را هم ناقص و تک بعدی می داند. اگرچه نظام سلطه همواره و بویژه در دوران پس از فروپاشی شوروی که نظام دوقطبی بین الملل تبدیل به نظام تک قطبی شد در پی ایجاد «نظم نوین جهانی» برآمد اما این آرزویی است که تحقق آن ساده به نظر نمی رسد. بویژه که خود غرب نیز دست کم قدرت چین را نادیده نگرفته است. از سوی دیگر، با فرض پذیرش بسیاری از مفروضات نظریه دوم اکنون نوبت به این پرسش می رسد: نظام سلطه برای پیشبرد اهداف خویش در داخل کشور از کدام ابزارها بهره خواهد برد؟ روشن است امروز قرن ۱۹ نیست که دولت های استعماری به طور مستقیم خود در امور کشورهای دیگر مداخله کنند. به هر حال آنها برای انجام این سیاست ها به کارگزارانی نیاز دارند که آنها را اجرا سازند. اصلا برای همین بود که حضرت آیت الله العظمی خامنه ای رهبر حکیم انقلاب اسلامی بر موضوع نفوذ تأکید کردند. همچنین در ارتباط با همین دریافت بود که نویسنده مطلبی را درباره رابطه نفوذ و الیگارشی نوشت، زیرا آنچه غرب برای دوران پسابرجام نیاز دارد اتکا به بخشی از الیگارشی ای است که مایل به همکاری با نظام سلطه باشد. در حقیقت بیم و نگرانی نظریه نومحافظه کاری نیز بر همین آینده پژوهی استوار است و تلاش دارد نسبت به آن هشدار دهد، زیرا در بسیاری از موارد شرایط داخلی و خارجی را مساعد این تحلیل از آینده یافته است. از آنجا که این بخش به طور مبسوط در نوشته های دیگر پرورانده شده است، خوانندگان علاقه مند را به مطالعه آنها دعوت می کنیم.
شنبه ، ۳۰آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: دزنیوز]
[مشاهده در: www.deznews.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]
-
گوناگون
پربازدیدترینها