واضح آرشیو وب فارسی:عقیق: همه ساله هزاران انسان شیفته سیدالشهدا (ع) با قلبی سرشار از عشق و امید، از خانه و کاشانه خود دل کنده، راهیِ مرقد این امام معصوم می شوند تا روح و جان خویش را با آن پیوند زده، زمینه را برای دستیابی به کمال و قُرب پروردگار فراهم سازند، اما بنا بر توصیه های روایی، شایسته است تا اموری در هنگام سفر از سوی زائرین مد نظر قرار گیرد.عقیق : وصیت یکی از مستحبات سفر، وصیت کردن پیش از سفر است. در گذشته مسافرت همیشه با خطر همراه بوده است، راه های بد و ناهموار، دزدان مسلح، نبود بهداشت، ناامنی راه ها و نداشتن امکانات مناسب بین راهی، همیشه تلفات انسانی زیادی را به دنبال داشته که نمونه های آن را در سفرنامه ها می توان یافت. در عصر حاضر نیز که بسیاری از مشکلات گذشته حل گردیده، مسائل دیگری از قبیل سیل و زلزله، نقص فنی هواپیماها و اتومبیل ها، خطاهای نیروی انسانی و رانندگان هنگام رانندگی، تصادف اتومبیل ها با یکدیگر و با عابران پیاده و غیره امنیت را از انسان ها سلب کرده است. از این رو اسلام به مسافران توصیه کرده است تا پیش از سفر، وصیّت نامه ای تنظیم و مسائل خود را در آن به صورت شفاف بیان نمایند. بر این اساس رسول خدا حضرت محمد (ص) درباره اهمیّت وصیّت فرموده اند: ما یَنْبَغی لِامْرَءٍ مُسْلِمٍ انْ یَبیتَ لَیْلَةً الّا وَوَصیّتُهُ تَحْتَ رأسِهِ؛ بر انسان مسلمان سزاوار نیست شب سر بر بالین بگذارد مگر آن که وصیّت نامه او زیر سرش باشد؛ و در حدیثی دیگر بیان داشته اند: مَنْ ماتَ بِغَیْرِ وَصِیَّةٍ ماتَ میتَةً جاهلیَّةً؛ کسی که بدون وصیت بمیرد، به مرگ جاهلی مرده است. از این رو امام صادق (ع) به مسافران توصیه فرموده اند: مَنْ رَکِبَ راحِلَةً فَلْیوُصِ؛ کسی که بر مرکبی (وسیله نقلیه ای) سوار می شود، باید وصیت کند. نیز امام علی بن موسی الرضا (ع) به مسافران و زائران توصیه می فرمایند: وَاجمَعْ اهلَکَ وَصَلِّ رَکْعَتَین، و مجِّدِ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ، وَ صَلِّ عَلَی النَّبی صلی الله علیه و آله وَ ارْفَع یَدَیکَ الَی اللَّهِ تَعالی وَ قُلْ: اللّهُمَّ انّی اسْتَودِعُکَ الیومَ دینی وَ نَفْسی وَ مالی وَ أهلی وَ وَلَدی وَ جَمیعِ جیرانی وَ اخوانِنَا المُؤْمنین، الشَّاهد مِنّا وَ الغائب عَنّا؛ هنگام حرکت، خانواده خود را جمع نموده و دو رکعت نماز بگزار و خداوند عزوجل را تمجید کن و بر رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) درود بفرست. آنگاه دو دستت را به سوی خداوند بلند کرده و بگو: بار خدایا؛ امروز دینم، جانم، مالم، خانواده ام، فرزندانم و همه نزدیکان و همسایگان و برادران ایمانی ام، آنان که هستند و آنها که حضور ندارند، همه را به تو می سپارم. همچنین در روایت دیگری هم آمده است: وَاحْسَنْتَ الوَصِیَّةَ لِانَّکَ لاتَدری کَیفَ یَکُونُ، عَسی انْ لاتَرْجِعَ مِنْ سَفَرِکَ؛ وصیت نامه را دقیق تنظیم کن، چرا که تو از آینده خبر نداری و نمی دانی چه اتفاقی رخ خواهد داد، شاید از این سفر بازنگشتی. انتخاب همراه رسول خدا (ص) و اهل بیت (ع) پیوسته به مسافران سفارش کرده اند که تنها به مسافرت نروند و پیش از سفر، برای خود همراهی انتخاب کنند تا همدیگر را در لحظات حساس سفر یاری داده، از خستگی و تنهایی به درآیند و مددکار یکدیگر باشند. حضرت محمد (ص) در این باره فرموده اند: الرَّفِیقَ ثُمَّ السَّفَرَ؛ اوّل انتخاب رفیق و همراه، سپس مسافرت. همچنین امام صادق (ع) به نقل از پدران خود، از علی بن ابی طالب (ع) نقل فرموده اند: مردی نزد رسول خدا (ص) آمده و عرض کرد: می خواهم خانه ای بخرم، چه دستور می دهید؟ در میان کدام یک از قبیله «جهینه»، «مزینه»، «ثقیف» و یا «قریش» خانه تهیه کنم؟ حضرت به او فرمود: الْجَوارُ ثُمَّ الدَّارُ وَالرَّفیقُ ثُمَّ السَّفَر؛ ابتدا همسایه سپس خانه و اول رفیق سپس سفر. همچنین علی بن ابی طالب (ع) در نهج البلاغه به امام مجتبی (ع) می فرماید: سَل عَنِ الرَّفیق قَبلَ الطَّریق؛ پیش از راه و حرکت، از همراه پرسش کن؛ و نیز به نقل از امام کاظم (ع)، یکی از وصایای رسول خدا (ص) به علی بن ابی طالب (ع) این بود: لا تَخْرُجْ فِی سَفَرٍ وَحْدَکَ، فَإِنَّ الشَّیْطَانَ مَعَ الْوَاحِدِ، وَ هُوَ مِنَ الاثْنَیْنِ أَبْعَدُ؛ به تنهایی مسافرت مکن؛ زیرا شیطان همراه فردِ تنها است و او (شیطان) از دو نفر دورتر است. نیز در حدیث دیگری، رسول خدا (ص) سه نفر را لعنت کرده است: الْآکِلَ زَادَهُ وَحْدَهُ وَ النَّائِمَ فِی بَیْتٍ وَحْدَهُ وَ الرَّاکِبَ فِی الْفَلاةِ وَحْدَهُ؛ کسی که تنها غذا بخورد و آن کس که تنها در خانه ای بخوابد و کسی که در دشت، به تنهایی سفر کند. از مجموع این روایات می توان دریافت که پیشوایان دینی، مردم را از تنها سفر کردن منع و آنان را به مسافرت دسته جمعی ترغیب نموده اند. بدیهی است کسی که بر اساس ضرورت، گاهی مجبور می شود تنها غذا بخورد یا در خانه ای تنها بخوابد و یا تنها سفر کند، هرگز مورد لعن قرار نمی گیرد. بلکه تنها کسانی که می توانند و چنین نمی کنند، مخاطبان این روایت می باشند. صدقه مستحب است مسافر هنگام حرکت صدقه دهد و با نیکی به مردم، سفر را آغاز کند. امام صادق (ع) در این زمینه فرموده اند تَصَدَّقْ وَاخْرُجْ ایَّ یَوْمٍ شِئْتَ؛ صدقه دهید و هر روزی خواستید حرکت نمایید. همچنین زید زرّاد می گوید: از امام صادق (ع) شنیدم که فرمود: هرگاه یکی از شما از منزل خارج شود، پس صدقه دهد و بگوید: اللَّهُمَّ أَظِلَّنِی تَحْتَ کَنَفِکَ وَ هَبْ لِی السَّلَامَةَ فِی وَجْهِی هَذَا ابْتِغَاءَ السَّلَامَةِ وَ الْعَافِیَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ وَ اصْرِفْ عَنِّی أَنْوَاعَ الْبَلَاءِ اللَّهُمَّ فَاجْعَلْهُ لِی أَمَاناً فِی وَجْهِی هَذَا وَ حِجَاباً وَ سِتْراً وَ مَانِعاً وَ حَاجِزاً مِنْ کُلِّ مَکْرُوهٍ وَ مَحْذُورٍ وَ جَمِیعِ أَنْوَاعِ الْبَلَاءِ إِنَّکَ وَهَّابٌ جَوَادٌ مَاجِدٌ کَرِیمٌ. پس صدقه و این دعا موجب می شود تا خداوند شما را از بلاهای زمینی و آسمانی حفظ کند. به این نکته مهم نیز باید توجه داشت که گرچه صدقه گیرنده فرد فقیر و مسکین است، لیکن گیرنده اصلی خداوند است وصدقه دهنده در حقیقت، با خدا معامله کرده و چند برابر آن در دنیا و آخرت، پاداش دریافت خواهد کرد. بر این اساس امام صادق (ع) بیان داشته اند: همانا خداوند تبارک و تعالی می فرماید: هیچ چیزی نیست مگر آن که، کسی را مأمور کرده ام تا آن را بگیرد، جز صدقه که آن را خود دریافت می کنم. پی نوشت ها: 1-علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج 6: 333؛ ج62: 269؛ ج 80: 329. 2-شیخ حرعاملی، وسائل الشیعه، ج 9: 393؛ ج 11: 375؛ ج 19: 257. 3-فیض کاشانی، محجة البیضاء، ج 4: 61. 4-قاضی عسکر، آداب سفر و زیارت عتبات عالیات: 29-32، 37-39، 43-45. منبع:قدس 211008
شنبه ، ۳۰آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عقیق]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 8]