واضح آرشیو وب فارسی:مهر: مهر گزارش میدهد؛
جای خالی کتابهای پرفروش سال در کتابخانه های گلستان
شناسهٔ خبر: 2969188 - سهشنبه ۲۶ آبان ۱۳۹۴ - ۱۲:۱۵
استانها > گلستان
گرگان- کتابی که گفته میشود «غذای روح انسان» است، این روزها در هیاهوی دنیای مجازی و تعداد زیاد رسانههای اینترنتی و کیفیت کم کتابخانههای عمومی شهر گرگان کمتر طرفدار دارد. خبرگزاری مهر- گروه استانها: مدیرکل کتابخانههای گلستان در آستانه هفته کتاب و کتابخوانی از وجود ۷۲۶ هزار و نسخه کتاب در ۷۳ کتابخانه استان گلستان خبر داده است. این آمار در حالی ارائهشده که تنها دو درصد جمعیت استان گلستان عضو کتابخانهها هستند. جمعیت استان گلستان بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ بالغبر یکمیلیون و ۶۱۷ هزار و ۸۷ نفر است که از این جمعیت تنها ۳۷ هزار و ۲۸۳ نفر عضو کتابخانههای استان گلستان هستند. بسیاری از این تعداد هم که عضو کتابخانههای استان هستند به دلیل استفاده از فضای کتابخانهای برای کنکور عضو کتابخانه شدهاند و عملاً استفادهای از کتابهای کتابخانه ندارند. به ازای هر ۱۰۰ نفر ۴۰ نسخه در استان گلستان کتاب داریم اوضاع وقتی وخیمتر میشود که به ازای هر ۱۰۰ نفر ۴۰ نسخه در استان گلستان کتاب داریم. یعنی اگر حتی همه این ۱۰۰ نفر بخواهند مطالعه کنند بازهم برای ۶۰ نفر کتابی موجود نیست. سرانه کتابخانههای گلستان هم آمار خوبی ندارد. به ازای هر ۱۰۰ نفر ۱.۵ مترمربع فضا داریم درحالیکه این سرانه در افق آینده چهار مترمربع برای هر ۱۰۰ نفر است. باوجوداین آمارها، کسانی که عضو کتابخانههای استان هستند از کیفیت نوع کتابهای موجود در کتابخانهها دلخوشی ندارند و میگویند که این کتابها نهتنها بهروز نیستند بلکه همه حوزهها را هم پوشش نمیدهد. خبرنگار مهر بعد از جستجو در سایتها، پنجشنبه ساعت ۱۳ حدود ۱۰۰ کتاب پرفروش سال ۱۳۹۳ را لیست میکند و برای تکمیل گزارش خود به کتابخانه میرفندرسکی گرگان میرود. کتابخانه بسته است. پنجشنبه و جمعه روزهایی هستند که بهعنوان تعطیلات آخر هفته زمان مناسبتری برای رفتن به کتابخانه و پر کردن اوقات فراغت است. توقع این میرود با توجه به اینکه این کتابخانه در مرکز شهر گرگان قرار دارد این روزها هم تنور خود را گرم نگهدارند. اما گویا آنها هم ناامید از مطالعه نکردن شهروندان کرکره کتابخانه را پایین میکشند. کتاب خواندن از مُد افتاده است گشتی در پارک شهر گرگان و صحبت با شهروندانی که از این محیط در بیشتر زمانها استفاده میکنند نشان میدهد که آنها حتی یکبار هم به داخل کتابخانه نرفتهاند. دختر جوانی که حدود ۱۸ سال سن دارد و عضو کتابخانه است در گفتگو با خبرنگار مهر میگوید: ما کنکوری هستیم و فقط برای درس خواندن به این فضا میآییم. مثل من هم خیلیها هستند که همین شرایط رادارند. ما حتی یکبار هم از بخش امانت کتاب نگرفتهایم. او میگوید: فکر میکنم شرایط استفاده از کتابخانهها به همین استفاده کنکوریها محدودشده است و بازار کتابخانه رفتن و یا اینکه پر کردن اوقات فراغت با کتاب خواندن دیگر مُد نیست. شاید هم کتابخانهها چیز جدیدی برای عرضه به نسل جدید را ندارند.
آنچه مشخص است اینکه کتابخانههای عمومی شهر نتوانستهاند نیاز نوجوانان و جوانان را برطرف کند، از طرفی وجود فضاهای مجازی چنان در سبد خانوار جای خودش را بازکرده است که با ادامه این روند نسل آینده با مشکلات جدی روبهرو خواهد بود. ادامه جستجوهای خبرنگار مهر برای بودن یا نبودن ۱۰۰ کتاب پرفروش سال ۱۳۹۳ از طریق سامانه کتابخانههای کشور پیگیری میشود. بعد از واردکردن ۹۸ عنوان کتاب در کتابخانههای استان گلستان، تنها ۳۲ کتاب موجود بوده که بیشتر در زمینههای داستان ایران و جهان بوده است و سایر حوزهها از غنای خوبی برخوردار نیست. کتابها در اسفندماه هرسال بهروزرسانی میشود مدیر کتابخانههای گلستان در گفتگو با خبرنگار مهر از بهروزرسانی کتابخانهها در اسفندماه هر سال خبر میدهد و میگوید کتابها وجین میشوند. وجین کردن هم به معنای خارج کردن کتابهایی است که به دلایلی مانند مستعمل و پاره شدن، تکراری بودن نسخ و یا همخوان نبودن به لحاظ فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مورداستفاده نیستند و از سوی دیگر برای جایگزین کردن آنها از سوی مرکز مبادله تهران سهیمهای در نظر گرفتهشده که بر اساس درجهبندی به استانها تعلق میگیرد. رضا قوانلو در خصوص اینکه کتابهای کتابخانه بروز نیستند توضیح میدهد: برای خرید کتاب درجهبندی کتابخانهها بهعنوان مبدأ قرار داده میشود و شاید نهاد کتابخانهها بعضی از کتابها را ممیزی و یا تائید کرده و هنوز در لیست خرید خود قرار نداده است. وی توجه به فرهنگ بومی هر منطقه را هم مورد تأکید قرار میدهد و میگوید: نهاد کتابخانههای کشور در تلاش است به این مسئله توجه کند. مثلاً کتابهایی که در کتابخانههای مناطق ترکمن نشین هستند در این زمینه بیشتر باشد. قوانلو از طرح «کتاب من» درگذشته یاد میکند و میگوید: اگر کتابی در کتابخانه وجود نداشت و توسط کتابخوان درخواست داده میشد این کتاب تهیه میشد که الآن این طرح متوقفشده است و قرار است به گونه دیگری در نرمافزار نمایی اجرا شود. مدیر کتابخانههای گلستان میگوید: اگر احتمال داشته باشیم بخواهیم کتاب را بخریم اسم کتاب را میدهیم و از منابع استانی خودمان خرید میکنیم اما این کار هم محدود است. نشستهای کتابخوان موج خوبی در جهت افزایش کتابخوانی به وجود آورده است وی از نشست کتابخوان بهعنوان یکی از برنامههای عملی در این حوزه صحبت میکند که باعث شده موجی برای افزایش فرهنگ کتابخوانی در جامعه به وجود آید. برگزاری ۱۰ جلسه نشستهای کتابخوان هم در جهت افزایش فرهنگ کتابخوانی است. مدیرکل کتابخانههای گلستان در پاسخ به خبرنگار مهر که آیا این نشستها تأثیری دارد و یا فقط در حد یک نشست و ارائه گزارش عملکرد است، میگوید: در این نشست اشتراکگذاری کتابهای خواندهشده انجام میشود و ما که در کار اجرا هستیم تأثیرش را شاهد هستیم. قوانلو در خصوص تعطیلی کتابخانه در عصرهای پنجشنبه و روزهای جمعه هم توضیح میدهد: نیروی انسانی ما هم نیاز به تعطیلی دارند و جمعهها طبیعتاً تعطیل است و باید از دو زاویه کتابخوان و ازلحاظ کتابدار نگاه کنیم. وی بابیان اینکه نیاز به نیروی انسانی و تجهیزات داریم، میگوید: باید با شرایط خودمان را هماهنگ کنیم. ما کمبود نیروی انسانی داریم و دستورالعمل کشوری داریم که کتابخانه در نوبت دوم روز پنجشنبه تعطیل باشد.
مدیرکل کتابخانههای گلستان میگوید: کتابخانه در ایام هفته تا ساعت19 باز است و تجهیزات و نیروی کافی وجود ندارد. کتابخانه بشارت همهروزه تا ساعت ۲۳ باز است. قوانلو ادامه میدهد: آسیبی که در بحث مطالعه ایجادشده حداقل ۳۰ سال طول کشیده است و نیازمند یک عزم همگانی است تا بتوانیم فرهنگ مطالعه را دوباره برگردانیم؛ باید فعالیتهای ما همهگیر باشد و به کمک دستگاههای دیگر نیاز داریم و باید همه پایکار بیایند. اظهارات قوانلو در شرایطی است که به گفته خودش گلستان از نظر سرانه مطالعه با ۵۹ دقیقه در روز رتبه ۲۵ ام کشور قرار دارد. البته با شرایط ذکر شده در بالا نمی توان شرایط بهتری را توقع داشت اما باید تاکید کرد اقدامات انجام شده در راستانی اشاعه فرهنگ مطالعه در گلستان هم مناسب نبوده است. در شرایطی که فضای مجازی جای خود را با سرعت زیادی در بین خانوادهها بازکرده و حتی باعث شده تلویزیون و روزنامه هم تحت تأثیر قرار بگیرد، تلاش برای بازگرداندن کتاب به سبد خانوار بسیار ضرورت دارد. ظرفیت شبکه های اجتماعی برای معرفی کتاب استفاده شود یکی کارشناس فرهنگی یکی از اقداماتی که میتواند برای حضور بیشتر کتاب در بین خانواده مؤثر باشد را معرفی کتابهای پرفروش روز دنیا و کشور در رسانهها و فضای مجازی میداند و میگوید که باید از ظرفیت همه رسانهها بخصوص شبکههای اجتماعی برای معرفی کتاب استفاده کرد. رضا خالصی، حضور کتاب در رسانه ملی را بسیار کمرنگ میداند میگوید: صداوسیما بخصوص شبکههای استانی بیشتر وقت خود را صرف معرفی و تبلیغات اقلام و اجناس مصرفی میکنند ولی هیچ تبلیغی از کتاب در این رسانه بخصوص شبکه استانی سبز دیده نمیشود. وی که معتقد است از ظرفیت شبکههای اجتماعی که اکنون جایگاه ویژهای بین خانوادهها دارد باید استفاده بیشتری کرد، ادامه میدهد: کودکان، نوجوانان و حتی پدر و مادرها ساعتها از وقت خود را پای موبایل و تبلت خود میگذرانند تا با دیگران همصحبت شوند و عکسهای یکدیگر را بهاصطلاح لایک کنند، ولی کمتر پیشآمده در این شبکهها حضور کتاب را ببینیم. صداوسیما بخصوص شبکههای استانی بیشتر وقت خود را صرف معرفی و تبلیغات اقلام و اجناس مصرفی میکنند ولی هیچ تبلیغی از کتاب در این رسانه بخصوص شبکه استانی سبز دیده نمیشود. وی با تأکید بر اینکه شرایط اقتصادی هم بر فرهنگ مطالعه مؤثر بوده، اضافه میکند: اکثر وقت خانوادهها برای کار گذاشته میشود و کمتر فرصت میکنند به سمت کتاب بروند، در خانوادهای هم که بزرگتر کتابخوان نباشد خواهناخواه این موضوع تبدیل به یک فرهنگ در آن خانواده میشود. مدارس مسابقات کتابخوانی برگزار کنند خالصی تجهیز مدارس به کتابهای مناسب و روز و همچنین برگزاری مسابقات کتابخوانی بین دانش آموزان را از راهکاری دانست که نه نتها باعث درگیر شدن خود دانش آموزان با موضوع کتابخوانی میشود بلکه پای خانوادهها را هم به مسئله کتابخوانی و مطالعه و خرید کتاب باز میکند. این کارشناس فرهنگی که انتقاد جدی از تبلیغ کتابهای کمکآموزشی دارد، بیان میکند: رسانه ملی، کتابفروشی، کتابخانهها و حتی مدارس ما شدن فضای برای رقابت کتابهای کمکآموزشی که همه فقط یک محتوا را شامل میشوند. متأسفانه همانطور که از سوی مسئولان گلستان هم اذعان شدن در سرانه مطالعه و فرهنگ کتابخوانی بسیار عقبتر از جهان مدرنیته امروز هستیم. باید یادآوری کرد بسیاری از مشکلات فرهنگی با ترویج هرچه بیشتر فرهنگ مطالعه برطرف میشود و هر چه میزان مطالعه در جامعه بالاتر رود، رسیدن آن جامعه به توسعه سریعتر صورت خواهد گرفت. اکنون فضای مجازی یک فرصت است که باید در توسعه منابع مکتوب از آن بهرهبرداری شود لذا نباید گرایش مردم در آنجا به سمت مطالب کم محتوا و مختصر رود. جامعهای که کمسواد باشد و به سمت علم و دانش حرکت نکند، نفوذ فرهنگی را زود میپذیرد. با بالا بردن سرانه مطالعه و فرهنگ مردم یک کشور، میتوان جلوی هجمههای فرهنگی را گفت و ناهنجاریها را به هنجار تبدیل کرد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 18]