نگاهي به گذشته در امروز

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: نگاهي به گذشته در امروز
نوشيروان كيهاني زادهتوصيه «رانكه» به هر انسانبيست و سوم ماه مه سالگرد درگذشت «لئوپلد فون رانكه» مورخ بزرگ آلماني قرن 19 در سال 1886 است. وي توصيه كرده است نويسنده تاريخ بايد يك ناراتيونگار زبردست باشد تا حقايق تاريخ مانند داستان در ذهن باقي بماند. وي خواسته است مورخ تنها به كارهاي سران دولت ها و جنگ ها توجه نكند، وضعيت مردم، روابط اجتماعي و رشد ادبيات، هنر و علوم را از دست ندهد تا فراموش شوند كه عناصر اصلي تاريخ هستند. وي اصرار كرده است كه مطالب تاريخ حتي الامكان از منابع دست اول از قبيل خاطرات و يادداشت ها و نامه هاي افراد، وصيتنامه ها، قراردادها و نشريات منتشره همان زمان (پس از تحقيق درباره درستي مطالب آنها) استخراج شود. وي از هواداران نوشتن تاريخ براي هر دوره كوتاه يا مورد مشخص بود كه بعداً مورخان ديگر به استناد آنها تاريخ عمومي را تنظيم كنند. «رانكه» يك قرن و نيم پيش توصيه كرد مقامات و افراد معمولي (هر انسان) براي خود يادداشت روزانه تهيه كنند تا هر مجموعه (تجربه هر فرد) نه تنها ماخذ تاريخ بلكه زمينه داستان قرار گيرد و براي نسل هاي نو و بعدي پندآموز باشد تا اشتباهات را تكرار نكنند- كاري كه از قرن 21 با وب سايت (وبلاگ)نگاري آغاز شده است.فرضيه «شجاعت»«يوهان گوتلب فيچته (فيكته)» فيلسوف ايده آليسم آلمان در ماه مه 1762 به دنيا آمد. وي كه 52 سال عمر كرد از افكار «كانت» تاثير گرفت ولي «هگل» تحت تاثير افكار او بود. يوهان كه پسرش امانوئل هرمان نيز فلسفه دان بود، تعريف تازه يي بر شجاعت نوشته است كه به فرضيه فيچته (فيكته و تلفظ فرانسوي؛ فيشته) معروف شده است. يوهان ضمن اينكه تعريف تازه «شجاعت» پيشه كردن را توصيه مي كند، مي گويد كه در مبارزات زندگي، شجاعان پيروزند و افراد شجاع از خطر كردن و نهراسيدن ولو اينكه نتيجه اش منفي باشد ارضا و اقناع مي شوند و احساس سربلندي، غرور و سرمستي مي كنند. وي به دليل همين باور در سال 1806 هنگامي كه ناپلئون شهر برلين را در اشغال نظامي داشت، بدون ترس از او دست به تبليغات ناسيوناليستي و ابراز عقايد خود در اين زمينه زد و همه را شگفت زده ساخت.شاه عباس و مساله بحرين 27 ماه مه در سال 1614 ميلادي شاه عباس در اصفهان دومين پيام فيليپ پادشاه وقت اسپانيا را از فرستاده ويژه او دريافت كرد كه در آن بار ديگر خواسته بود ايران جزيره بحرين را تخليه كند و به اسپانيا تحويل دهد. شاه عباس در همان جلسه خطاب به فرستاده پادشاه اسپانيا كه به ديدار وي شتافته بود گفت كه بحرين طبق اسناد موجود و فرهنگ مردم آن جزيي از قلمرو ايران بوده است و وي بر سر قلمرو ايران با كسي مذاكره و مصالحه نخواهد كرد و اگر پادشاه اسپانيا از آن گوشه جهان مدعي بحرين است تنها از طريق جنگ مي تواند آن را از ما بگيرد و ما آماده جانبازي در راه وطن و پاسداري از حاكميت و تماميت آن هستيم.... و به اين گونه سيدضياء بركنار شدسلطان احمدشاه قاجار، چهارم خرداد سال 1300 (25 مه 1921) در پي يك مشاجره لفظي كوتاه با سيدضياءالدين طباطبايي يزدي نخست وزير وقت وي را از اين سمت بركنار كرد. در روزهاي پيش از اين بركناري جماعتي در ميدان بهارستان ضد سياست هاي داخلي دولت سيدضياء دست به تظاهرات زده و خواستار بركناري اش شده بودند كه شاه وقت از اين فرصت استفاده كرده وي را به كاخ گلستان احضار و به او پيشنهاد داد كه كناره گيري كند. سيدضياء نپذيرفت و ميان آن دو مشاجره لفظي روي داد كه شاه وقت بي درنگ وي را بركنار كرد. سيدضياء با حمايت انگلستان و كودتاي تيپ قزاق در اسفند 1299 بر سر كار آمده بود. دولت تهران پس از بركناري سيدضياء 25 هزار تومان هزينه سفر به او داد تا كشور را داوطلبانه ترك كند و سيدضياء از ايران رفت. او سال ها در فلسطين كه توسط انگلستان اداره مي شد اقامت داشت كه پس از اشغال نظامي ايران در شهريور 1320 به كشور بازگشت و از شهر يزد- زادگاه خود- به نمايندگي مجلس انتخاب شد و اعتبارنامه وي به رغم مخالفت شديد دكتر مصدق كه او را عامل يك دولت خارجي (انگلستان) اعلام كرده بود تصويب شد.پوشكين سراينده چكامه «آزادي»بيست و ششم ماه مه زادروز الكساندر پوشكين نويسنده و شاعر بزرگ روسيه است كه در 1799 در مسكو به دنيا آمد و در طول عمر كوتاه 38 ساله خود آثار متعدد ماندني خلق كرد. وي در زمستان 1837 در دوئل با يك مهاجر فرانسوي بر سر مسائل خانوادگي كشته شد. پوشكين كه يك اشراف زاده بود با سرودن چكامه «آزادي» كه تزار به تحريك نزديكانش آن را با هدف ضديت با خود تلقي كرده بود در حالي كه 21 سال بيش نداشت به قفقاز شمالي تبعيد شد. درباريان تزار وقت وجود پوشكين را در پايتخت (سن پترزبورگ) براي حفظ وحدت امپراتوري، زيانبار تشخيص داده بودند. پوشكين كه با نوشته هاي خود فصل تازه يي را در ادبيات و حيات روشنفكران روسيه باز كرد، در طول تبعيد نيز به كار نوشتن ادامه داد و در نخستين سال تبعيد داستان «روسلان و لودميلا» را منتشر ساخت و سپس قصيده «زنداني قفقاز» را سرود. اشعار او تحت عنوان «باغچه سرا» نيز در همين محل سروده شدند. وي سپس داستان «كولي ها» را نوشت. دولت تزاري روسيه پس از چند سال محل تبعيد او را به مزرعه خانوادگي اش تغيير داد. پوشكين از اين پس داستان ها و اشعار خود را بر پايه رويدادهاي تاريخي روسيه تنظيم مي كرد و در اين راستا آثار متعدد پديد آورد از جمله «انقلاب پوگاچف»، «دختر جناب كاپيتان»، «پولتاوا»، «سواران عهد برنز» و... وي درام هاي متعدد نيز نوشت از جمله «موزارت». پوشكين در پايان تبعيد، به سن پترزبورگ بازگشت و در آنجا به ادامه زندگاني پرداخت. كتاب هاي پوشكين در اواخر سده نوزدهم باعث چند به پاخيزي در روسيه از جمله قيام كشاورزان شد. كشاورزان روس تحت تاثير قيام پوگاچف نوشته پوشكين دست به قيام سراسري زدند و...www.iranianshistoryonthisday.com
چهارشنبه 8 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 299]