واضح آرشیو وب فارسی:سرمد نیوز: حوزه پرداخت الکترونیکی به عنوان یکی از ابزارهای نو در نظام مالی، از حوزه های پر اهمیت در اقتصاد کشور به حساب می آید. سال هاست که بحث کیف پول الکترونیکی به عنوان یکی از ابزارهای توسعه پرداخت الکترونیکی مطرح است و هنوز آنطور که باید و شاید سر و سامان نگرفته استبه گزارش سرمدنیوز به نقل از برسام، بهترین تجربه در این حوزه، کارت های شهروندی است که برای پرداخت کرایه حمل ونقل عمومی و برخی خدمات شهروندی از آن استفاده می شود، اما از نظر کارشناسان، محدود ماندن خدمت در این سطح اساساً به تحقق اهداف غائی که همان توسعه شبکه پذیرندگی مبتنی بر کارت شهروندی و حذف پول خرد از چرخه مبادلات و معاملات روزمره است، منجر نخواهد شد. در این میان بانک های کشور نیز در مقاطعی، هر یک به فراخور نیاز، تلاش هایی را در این حوزه داشته اند اما هر بار ناکام مانده اند. در برهه کنونی نیز که بطور جسته و گریخته از ارائه خدمات پرداخت خرد الکترونیکی صحبت هایی شنیده و حتی تبلیغات بانکی نیز دیده می شود، باز هم سیستم بانکی در بوته عمل، متناسب با توان خود وارد این عرصه نشده است و اقدامات و فعالیت های این حوزه بیشتر از نتایج عملی، بوی شعارزدگی می دهد. توسعه کیف پول الکترونیکی چه مشکلاتی در ایران دارد؟ محمد جلالیان قائم مقام شرکت اتیک و از فعالان حوزه پرداخت الکترونیکی در این باره می گوید: موفق ترین تجربه کشور در زمینه کیف پول الکترونیکی، کارت هایی است که با پشتوانه شهرداری ارائه شد و در حال حاضر هم بیشترین پرداخت خرد الکترونیکی از طریق این کارت ها انجام می شود که عمدتاً مربوط به حوزه حمل ونقل عمومی هستند. او می افزاید: این تجربه، پایه خوبی برای توسعه پرداخت الکترونیکی در کشور به حساب می آید، اما یکی از ایرادهای مهم آن این است که شهرداری ها به عنوان متولی این سیستم ها، اساسا به سبب رسالت و ماموریتی که برای آنها تعریف شده، به اندازه نظام بانکی کشور از دانش فنی و عملیاتی و در نتیجه صلاحیت لازم برای مدیریت کلان چرخه پرداخت الکترونیکی برخوردار نیستند. جلالیان ادامه می دهد: در کشورهای دیگر مانند کره جنوبی، هنگ کنگ، هلند و … نیز پرداخت خرد الکترونیکی از حوزه حمل و نقل شروع شد، اما نه با پشتوانه شهرداری ها. در واقع پرداخت الکترونیکی در این کشورها از همان ابتدا خاستگاه صحیح خود را داشته اند. به این صورت که شرکت های مستقل از بانک ها و با پشتیبانی آنها وارد این عرصه شدند و تمام ابعاد فنی، عملیاتی و توسعه ای آن را در مسیر درست خود پیش بردند. وی با بیان اینکه پرداخت خرد الکترونیکی هم مانند سایر مدل های پرداخت نیاز به مدیریت دارد، ادامه می دهد : در مواجهه با مسأله پرداخت الکترونیکی باید کسی که به موضوع احاطه دارد متولی باشد. در کشور ما نیز این بانک ها هستند که متولی پرداخت الکترونیکی بوده اند و به ادبیات این حوزه اشراف دارند. بانک ها زیرساخت های فنی را آماده کنند با توجه به موارد گفته شده، به نظر می رسد که بانک های کشور با نظارت بانک مرکزی باید خود را برای گسترش کیف پول الکترونیکی آماده کنند. هر چند طی سال های اخیر طرح کیف پول الکترونیکی در بانک مرکزی در قالب طرح کیوا و سامانه سپاس مورد بحث قرار گرفته اما هیچ گاه جمع بندی مشخصی روی آن صورت نگرفته است و در حال حاضر این حوزه از یک مدل واحد پیروی نمی کند. جلالیان در این زمینه می گوید: از همان ابتدا بعضی از بانک ها خود را به عنوان بازیگران کیف پول الکترونیکی معرفی کردند و در این حوزه سرمایه گذاری هایی انجام دادند که عمدتاً با موفقیت مورد انتظار همراه نبود. یکی از دلایل این عدم موفقیت آن است که زیرساخت های لازم توسط بانک ها فراهم نشده و موضوع مهم توسعه پذیرندگی کیف پول الکترونیکی به اندازه صدور کارت مورد توجه قرار نگرفته است. او در ادامه می افزاید: علاوه بر این، زیرساخت های شکل گرفته در حوزه پرداخت الکترونیکی متعلق به پرداخت های آنلاین مبتنی بر سامانه های شتاب و شاپرک است که علاوه بر نقش مهم شان در مدیریت پرداخت ها، هزینه مدیریت آنها بسیار بالاست، به گونه ای که استفاده از آنها در مبالغ خرد برای کشور مقرون به صرفه نیست و موجب تحمیل هزینه اضافی به نظام بانکی می شود. جلالیان در خصوص سامانه سپاس می گوید: در نگاه کلان یکی از وظایف بانک مرکزی، مدیریت نقدینگی کشور است؛ دستورالعمل هایی که تاکنون در رابطه با سامانه سپاس صادر شده اند هم با همین نگاه تدوین شده و بسیاری دیگر از مسائل حائز اهمیت در این حوزه را پوشش نداده است. با وجود این، پایین بودن اولویت اجرای پروژه کیف پول الکترونیکی در بانک مرکزی، عملاً تحقق سامانه سپاس را به تاخیر انداخته تا جایی که گمانه زنی ها مبنی بر لغو عملیاتی شدن این سامانه بر اساس دستورالعمل های پیشین است. نظام پرداخت کارمزد؛ مانعی بزرگ یکی دیگر از مسائلی که در این حوزه باید به صورت جدی روی آن کار کارشناسی صورت بگیرد، اصلاح نظام پرداخت کارمزدها است. ایراد فرهنگی قابل طرح در این حوزه، ارائه خدمات الکترونیکی تقریباً رایگان و با یارانه دولتی برای جذب و تشویق مردم است؛ مسئله ای که حالا تبدیل به نوعی عرف شده است. قائم مقام شرکت اتیک در این خصوص می گوید: در دنیا برای استفاده از خدمات بانکی و مالی نوین، کارمزد تعیین شده و پذیرنده ها هم این هزینه ها را تقبل می کنند، اما این نظام در کشور ما به این شکل به وجود نیامده است. کارمزد به صورت یارانه از طریق بانک ها (و عملاً منابع تامین شده به واسطه سپرده گذاری مردم) تأمین و این مسئله باعث می شود مردم در مواجهه با پرداخت کارمزد در قبال دریافت خدمات مبتنی بر کیف پول الکترونیکی، به طور ناخودآگاه جبهه بگیرند. آنها می خواهند این امکانات رایگان باشد در حالی که بانک مرکزی توانایی پرداخت هزینه های این سیستم را به صورت یارانه ای یا از طریق کانال های دیگر ندارد. جلالیان با اشاره به اینکه در پی عملیاتی شدن چنین سیستمی باید از مردم کارمزد دریافت شود، می گوید: از ابتدای فراگیر شدن دستگاه های POS در کشور، این مسئله مطرح بود که از پذیرنده ها کارمزد بگیرند، اما به دلایلی محقق نشد. بنابراین، نوعی تلقی و انتظار غیرمنطقی مبنی بر دریافت رایگان خدمات پرداخت الکترونیکی میان مردم رواج یافت و همین امر، به مقاومت مردم در برابر پرداخت کارمزد استفاده از خدمات منجر و مانعی برای گسترش کیف پول الکترونیکی شده است. نقش بخش خصوصی در اجرا نظیر همه حوزه های دیگر، در حوزه بانکی و ارائه خدمات پرداخت نیز لازم است بخش خصوصی برای توجیه پذیر شدن فعالیت خود، بتواند مدلی تجاری و درآمدزا تعریف کند؛ مسئله ای که نیازمند تحول در عرصه کارمزدها است. یکی از چالش های ورود بخش خصوصی به عرصه کیف پول الکترونیکی هم به همین مسئله برمی گردد. جلالیان می گوید: با توجه به وجود فضای رقابتی، بخش خصوصی ناگزیر به نوآوری در خدمات و مدل های کسب وکاری خود است؛ تجربه نیز نشان داده هرگاه شرایط برای بخش خصوصی مهیا شود، خدمات متنوعی ارائه می شود که هم رضایت بخش خصوصی و هم مخاطب را برآورده می کند. قائم مقام شرکت اتیک در پایان به این نکته اشاره می کند: کیف پول الکترونیکی مبتنی بر کارت هوشمند از دو دهه پیش در دنیا رواج یافته، اما در همین مدت کوتاه نیز تکنولوژی دستخوش تغییرات زیادی شده است تا جایی که دور از انتظار نیست در برهه کنونی، با مفهوم جدیدی از کیف پول الکترونیکی روبه رو شویم. به گفته وی، امروزه دیگر پای مشکلاتی از حیث فقدان یا آماده نبودن زیرساخت های مخابراتی در بین نیست و شاهد ارائه خدمات نسل سه و چهار تلفن همراه و افزایش ضریب نفوذ تلفن های هوشمند هستیم که همگی جهت آینده کیف پول الکترونیکی را نشان می دهند و این مسئله می بایست مورد توجه تمام فعالان این حوزه قرار گیرد.
چهارشنبه ، ۱۳آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سرمد نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]