واضح آرشیو وب فارسی:شاخه طوبی: بنابراین راه هایی که از طریق آن زن می تواند خودش، نیازها و علایقش را بشناسد، استراتژی هایی است که به صورت آشکارا بستگی به نقش او، روابط و تجربیاتش دارد و منعکس کننده بستر وسیعی (شرایط محلی) است که در آن قرار دارد. باید توجه داشت برخورد صرفاً تکنیکی و پیش قضاوت در برخورد با ساختار و بستر فرهنگی و اجتماعی کاری است بی حاصل. لازم است که عوامل بیرونی و محلی هر دو مورد سنجش قرار گیرند.به گزارش شاخه طوبی به نقل از مهرخانه ، گرچه در سال های اخیر موضوع مشارکت زنان در طرح های توسعه شهری در قالب طرح ها و برنامه های مختلف مطرح شده است، اما در اکثر مواقع با موانع و مشکلات زیادی مواجه بوده و از رسیدن به اهداف مشخص آن رویکرد بازمانده است. این پژوهش به دنبال شناسایی راه حلی برای جذب و تداوم فرآیند مشارکت زنان بوده و سپس به ارزیابی کمی میزان تأثیرگذاری مراحل مشارکت زنان در طرح های توسعه شهری پرداخته است. روش تحقیق روش تحقیق این پژوهش جهت ارایه درک صحیح و چشم انداز روشن از نقش مشارکت زنان در امور شهری، در بخش های مربوط به مبانی نظری، توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات اسنادی و کتابخانه ای بوده که با مراجعه به مدارک موجود و جمع آوری آن ها صورت گرفته است. همچنین در جمع بندی پایگاه نظری، پس از شاخص سازی، سنجش میزان و نوع تأثیر متقابل مؤلفه های فرآیند تهیه و اجرای طرح های شهری و مشارکت زنان با استفاده از روش دلفی انجام شده است. تبیین عوامل تحدیدکننده مشارکت زنان در توسعه شهری براساس خلاصه یافته های مربوط به رویکردهای مختلف مرتبط با مشارکت زنان، ملاحظه می شود که یکی از مهم ترین موانع در زمینه ارتقای مشارکت زنان در امور شهری عدم توانمندی آن هاست؛ به گونه ای که می توان گفت بهبود مشارکت اجتماعی و سیاسی زنان صورت نمی گیرد، مگر با سرمایه گذاری بر روی توانمندسازی زنان در جامعه مورد نظر. در بخش مدیریت منابع طبیعی نیز یکی از نکاتی که مورد توجه قرار گرفته، این است که زن مسئولیت های اساسی برای نقش های غیرقابل جایگزین دارد که مستقیماً زندگی خودشان و خانواده شان را متأثر می کند که از آن جمله می توان به وظایف آماده سازی غذا، نظافت، شستشو و سایر امورات خانه اشاره کرد. در زمینه مدیریت شهری و برنامه ریزی نیز ملاحظه می شود که برنامه ریزی مشارکتی و قانون گذاری به روش پایین به بالا راهکار کلیدی برای ارتقای وضعیت اجتماعی زنان، آموزش و سازماندهی آنان است. یکی دیگر از نکاتی که مشارکت زنان را تحت تأثیر قرار می دهد توجه به بستری است که در آن فعالیت صورت می پذیرد، تا بتوان بررسی و تحلیل واقع گرایانه از نتایج تلاش ها ارایه داد. شرایط محلی که به تولید روابط اجتماعی خاص نقش های هر جنسیت، روابط بین آن ها و تجربه های منطقه ای می پردازد که ممکن است متفاوت باشد. بنابراین راه هایی که از طریق آن زن می تواند خودش، نیازها و علایقش را بشناسد، استراتژی هایی است که به صورت آشکارا بستگی به نقش او، روابط و تجربیاتش دارد و منعکس کننده بستر وسیعی (شرایط محلی) است که در آن قرار دارد. در نهایت نتیجه ای که به دست آمده حاکی از این است که برخورد صرفاً تکنیکی و پیش قضاوت در برخورد با ساختار و بستر فرهنگی و اجتماعی کاری است بی حاصل. لازم است که عوامل بیرونی و محلی هر دو مورد سنجش قرار گیرند. مدل نظری مراحل جذب مشارکت زنان در فرآیند تهیه و اجرای طرح های توسعه شهری با بررسی نتایج مطالعات پیشین مشخص می شود که زنان به عنوان نیمی از جمعیت فعال شهری، دارای توانایی های بالایی در زمینه ارتقای امور و مسایل شهری بوده و می توانند بسیاری از مسئولیت ها را به عهده گرفته یا راهبری کنند. جذب این توانایی در قالب مشارکت زنان بهتر است از طریق شیوه مشارکت تبدیلی صورت پذیرد که با هدف بهره گیری از مشارکت مردمی از مراحل اولیه تا اجرا بوده و به دنبال فرآیند متقابل یادگیری و خودسازی است. در این شیوه گروه های محلی بر تصمیم ها و عملیات، مستقل از مؤسسات خارجی نظارت و کنترل دارند. بهترین روش مشارکت دادن ساکنین محلی تحلیل و توسعه مشترک در برنامه ها، توانمندسازی آنان در بیان اهداف و تصمیم گیری و کنترل منابع است. هدف توانمندسازی زنان ارتقای آگاهی جنسیتی و ظرفیت های ناشی از آن، آموزش شغل های محلی و افزایش اعتماد به نفس در جامعه است. براساس موارد فوق الذکر و جهت بهره گیری صحیح از مشارکت زنان در طرح های توسعه شهری ضمن توجه به عوامل محدودکننده مشارکت زنان در جوامع محلی، به تبیین مدل نظری فرآیند مشارکت زنان پرداخته شده است. بر پایه نتایج فوق، این مدل نظری برای فرآیند ارتقای مشارکت زنان پیشنهاد می شود. مراحل اصلی این فرآیند به شرح زیر است: ظرفیت سنجی در این مرحله به عنوان نقطه آغاز فرآیند مشارکت زنان، می بایست ظرفیت و توانایی های آنان از جنبه های مختلف مورد ارزیابی و سنجش قرار گیرد. این ظرفیت ها و توانایی ها گرایش های مختلفی را شامل می شود که می توان آن ها را در رده های زیر تقسیم بندی کرد. 1. ظرفیت های محیطی؛ 2. ظرفیت های اجتماعی و فرهنگی؛ 3. ظرفیت های اقتصادی و شغلی؛ 4. ظرفیت های کالبدی؛ 5. ظرفیت های مدیریتی. ظرفیت های محیطی مجموعه ای از ویژگی ها و خصوصیات جغرافیایی و محیطی منحصربه فرد مکان مورد نظر است که شرایط مشارکت یا عدم مشارکت را به وجود آورده و پیش از بسترسازی باید مورد سنجش قرار گیرد. بخش دیگری از این ظرفیت ها مربوط به روابط اجتماعی و فرهنگی موجود در این گونه اجتماعات است این روابط معمولاً شامل روابط نزدیک همسایگی یا قومی و حتی گاهاً مذهبی بوده و زمینه مناسبی برای جذب مشارکت زنان در این اجتماعات است که با جهت دهی مناسب قابل بهره برداری می شوند. یکی دیگر از مهم ترین این زمینه ها ظرفیت های شغلی و مهارت های حرف های زنان است که منجر به مشارکت در بخش اقتصادی می شود. فعالیت های اقتصادی با عنایت به توانایی و تمایل زنان می تواند در قالب فعالیت های داخل و خارج خانه شکل گیرد. نوع دیگری از فرصت ها و ظرفیت های موجود در این اجتماعات که می بایست مورد سنجش قرار گیرند، فرصت های کالبدی بوده که شامل مجموعه فضاها یا مکان هایی است که امکان مشارکت زنان را فراهم می آورند و در این مرحله باید شناسایی شوند. ظرفیت های مدیریتی نیز از جمله موضوعاتی است که می بایست مورد سنجش قرار گیرد تا در مرحله نهادسازی با توجه به آن ساختار و چارت سازمانی نهادهای مربوطه، تعریف و تعیین شوند. نهادسازی همکاری و مشارکت در تأمین نیازهای اجتماعی اقتصادی و خدماتی منجر به ایجاد شبکه هایی اجتماعی میان ساکنین و مداخله گران می شود. این شبکه های اجتماعی فرصت هایی برای تبدل به نهادهای میان بخشی با تکیه بر نقش بهره وران محلی است. هدف از مرحله نهادسازی بررسی و شناسایی این سرمایه ها در اجتماعات محلی و سازمان دادن به آن ها و سپس برقراری ارتباط مناسب با مجموعه های بالادست و عوامل اجرایی است. این نهادها می توانند با توجه به ظرفیت های موجود و سیاست های مداخله طیف وسیعی از نهادهای کاملاً مردمی تا نهادها و دفاتر محلی سازمان های دولتی را در برگیرد. بسترسازی در مرحله بسترسازی سه موضوع رفاه، دسترسی و آموز ش مطرح است. رفاه در این مرحله بیشتر با هدف بهبودبخشی وضعیت زنان صورت می گیرد و صورت های مختلفی داشته و به طرق متفاوت بر میزان مشارکت تأثیرگذار است. بخشی از رفاه اقتصادی زنان متأثر از وضعیت معیشتی خانوار است؛ به نحوی که گرچه در برخی از موارد، فقر اقتصادی به عنوان انگیزه مشارکت اقتصادی مطرح است، در بسیاری موارد وضعیت بد اقتصادی مانعی جدی در زمینه مشارکت های اجتماعی و آموزشی به شمار می رود. بنابراین تشکیل انواع صندوق های پس انداز اعتباری و یا امکان اخذ وام های کم بهره توسط کمک های محلی، دولتی یا بین المللی مانند بانک جهانی راهکاری منطقی و پاسخ گوست. از دیگر عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت زنان در توانمندسازی می توان به میزان و نوع تحصیلات زنان اشاره کرد. هرچه میزان تحصیل علم بیشتر بوده و متناسب با ویژگی های زنان باشد، امکان حضور آنان را در جامعه به صورت مناسب تری به وجود می آورد. پایش مسئله مهمی که می بایست مورد توجه قرار گیرد موضوع کنترل و تداوم مشارکت است. در این بخش از فرآیند، استفاده از ابزارهای کنترلی در سطوح بالاتر مسئولیت اصلی مدیران شهری و نهادهای میان بخشی است. توجه آنان به انواع نیازهای کالبدی، قانونی، اجتماعی و اقتصادی و استمرار این امر، به ادامه حیات مشارکت مدنی در این جوامع کمک زیادی کرده و از توقف فعالیت های آنان در یک برهه از زمان جلوگیری می کند. بنابراین رمز موفقیت اقدام توسعه شهری به جز جذب مشارکت، تداوم و استمرار این تمایل و وجود عرصه های مناسب جهت انجام الزامات مرتبط با آن است که این مهم علاوه بر تلاش، دانش و همت ساکنان و برنامه ریزان، مستلزم حضور و پشتیبانی آگاهانه و صحیح مدیران و فعالان دستگاه های حکومتی است. لازم به ذکر است پژوهش حاضر با عنوان کامل شناسایی شاخص های مؤثر بر مشارکت زنان در طرح های توسعه شهری توسط دکتر حمید ماجدی و دکتر علیرضا عندلیب انجام و سال 1394 در فصل نامه علمی- پژوهشی هنر و معماری منتشر شده است.
سه شنبه ، ۱۲آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شاخه طوبی]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]