واضح آرشیو وب فارسی:روزنامه خراسان: موضوع توجه به نیاز، خواست و تمایلات مصرف کنندگان و مشتریان بازار جهانی فرش دستباف، یکی از چالش های مهم فرش در نیم قرن اخیر بوده است. سنتی بودن فرآیند تولید و به طور کلی تولید فرش دستباف در کارگاه های خانگی و پراکندگی آن در مناطق مختلف، به علاوه نظام سنتی حاکم بر بازار فرش دستباف و عدم استفاده از فناوری روز باعث شده است که جامعه فرش دستباف، کمتر از علم بازار یابی نوین برای توسعه یا حداقل تثبیت سهم ایران در بازارهای جهانی فرش استفاده کنند. تغییرهای سریع در الگوی مصرف خانوارها، ظهور قطب های اقتصادی جدید در جهان، آرایش و مناسبات سیاسی جدید و از همه مهمتر تنوع طلبی بشر، ضرورت شناخت نیازها و سلایق بازار جهانی فرش را طلب می کند. فرش دستبافت به عنوان یک تولید هنری و صنعتی، ریشه در تاریخ ایران دارد و اکثریت قریب به اتفاق خانوارهای خراسان شمالی هم به نحوی با آن مأنوس هستند. بیشتر ملل دنیا فرش را به نام ایران و ایران را با فرش می شناسند این هنر صنعت از ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و هنری دارای اهمیت خاص است. واضح است که خراسان شمالی از جمله تولیدکنندگان فرش دستباف در کشور است، بنابراین اگر این فرش ها با طرح ها، نقوش و سبک های متنوعی همراه باشد، می تواند بخش قابل توجهی از نیازها و سلایق بازارهای جهانی فرش را پاسخگو باشد. تولید فله ای و بدون هدف فرش می تواند باعث کاهش روزافزون قیمت فرش در بازارهای جهانی شود. چنان چه تولید فرش فقر را به دنبال داشته باشد، طبعاً فقر مادی و فرهنگی بافنده تمایل او را به بافت فرش های پست و ارزان قیمت افزایش خواهد داد.تولید هدفمند و بر مبنای سفارش و نیاز بازار، توجیه اقتصادی و فنی بافت فرش را افزایش و جلوگیری از اتلاف منابع مالی و برخورداری عوامل تولید از سود منطقی را موجب می شود. چنان چه خواسته باشیم تولید فرش را هدفمند کنیم، باید از علم بازاریابی نوین استفاده شود و بازاریابان فرش، با اتخاذ روش های مختلف، بر تمایل مصرف کننده تأثیر بگذارند و خریدار را به سمت خرید فرش های دستباف سوق دهند.باید قبول کرد که نگاه به فرش دستباف در بازارهای جهانی از کالای سرمایه ای به کالای مصرفی و تزئینی تغییر یافته است، ضمن آن که امروزه برای فرش دستباف کالاهای جانشین زیادی مثل موکت، پارکت و مبل وجود دارد. حتی در خریداران فرش در سطح جهان تغییراتی شدید شکل گرفته است خریداران قدیمی به لحاظ سنی از افراد نسبتاً مسن جامعه بوده و از فرش اطلاعات نسبتاً کامل داشته و حاضر بودند به واسطه این شناخت، هزینه بیشتری برای خرید فرش دستباف کنند و شاید بتوان گفت که تکنیک های بافت مثل رج شمار و نوع برایشان مهم بود. این خریداران به دنبال فرش هایی بودند که با دوام بوده و حتی برای نسل های بعد به یادگار بماند و در اکثر موارد این خریداران حتی با همسر خود برای خرید فرش مراجعه نمی کردند و مرد خانه به تنهایی اقدام به خرید فرش می کرد، اما خریداران جدید در بازارهای مختلف که توصیف آن در فصل یافته های تحقیق آمد نسبت به فرش اطلاعاتی ندارند و برایشان چندان مهم نیست که فرش در کجا بافته شده و یا حتی پارامترهای فنی بافت مانند رج شمار و نوع گره و نوع شیرازه نیز از اهمیت زیادی برخوردار نیست، ولی در عوض آنان به دنبال رنگ و مد بوده و فرش دستباف نیز برای اکثر این خریداران حکم کالای مصرفی کم دوام را دارد. در نتیجه تولید کنندگان فرش در استان باید این موضوع را در تولید فرش مدنظر داشته باشند که مهم ترین عامل تأثیرگذار در افزایش ارزش افزوده فرش رنگ بندی و چگونگی چیدمان رنگ ها در کنار یکدیگر است که باید با سلایق بازارهای هدف هماهنگ باشد. علاوه بر تغییرات به وجود آمده در خریداران و صنف فروشندگان، عمده فروشندگان قدیمی خبره، صاحب فروشگاه، مشتری شناس، با کسب تجربه از طریق استاد شاگردی و آن قدر به فرش مسلط بودند که به مشتری دیکته می کردند که چه فرشی را بخرد، اما فروشندگان جدید عمدتاً خبره فرش نیستند و خرید فرش توسط آنان انجام نمی گیرد و چون عمدتاً فرش شناس نیستند اطلاعات فرش را از طریق مطالعه در اختیار خریداران فرش قرار می دهند و متأسفانه مورد اعتماد خریداران نیستند و دیگر فرش نه فقط در فروشگاه های تخصصی که در همه فروشگاه های بزرگ لوازم منزل عرضه می شود. در عوض فروشندگان فعلی فرش به جای شناخت نکات فنی فرش شناخت کاملی از راه های افزایش فروش، روانشناسی بازار و چگونگی غلبه بر روحیه و تفکر خریدار دارند. علاوه بر این موضوع امروزه فروشگاه های اینترنتی و انبارهای مجازی نقش فعالی در فروش فرش دارند. تلویزیون های ماهواره ای نیز از جمله کانال های فروش فرش هستند. فرش های تولیدی قبل عمدتاً با مواد اولیه مرغوب و با کیفیت مطلوب، توسط بافندگان حرفه ای بافته می شد که دارای طرح های شلوغ و پرکار بود و طرفداران زیادی نیز داشت و رنگ قالی های تولیدی تنوع زیادی نداشت و محل بافت این قالی ها بسیار مهم بود و البته در صورت فروش نرفتن، بافنده مطمئن بود که فردا فرش بافته شده ارزش بیشتری خواهد داشت.با تغییرات به وجود آمده در مد و نحوه دکوراسیون منازل که خوشبختانه در بسیاری از بازارهای هدف استفاده از موکت کم شده و اکثر منازل دارای پارکت و سرامیک هستند؛ نیاز به فرش دستباف بیشتر می شود، چنان چه سلایق، نیاز و خواست مشتریان مورد توجه بازارهای هدف قرار گیرد، یقیناً سهم استان در بازارهای جهانی فرش افزایش خواهد یافت. مهندس عبدا... احراری پژوهشگر و عضو انجمن علمی فرش ایران
دوشنبه ، ۱۱آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روزنامه خراسان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]