واضح آرشیو وب فارسی:نامه نیوز: انتخابات ترکیه و روابط تهران – آنکارا
در صورت موفقیت بیش تر احزاب اپوزیسیون ترکیه در این دور از انتخابات می توان به همگرایی بیش تر تهران - آنکارا در عرصه سیاست منطقه ای به خصوص تلاش برای حل بحران سوریه امیدوار بود.
به گزارش نامه نیوز، خردادنیوز در این یادداشت به قلم نوژن اعتضادالسلطنه آمده است: انتخابات ترکیه در حالی برگزار می شود که خشونت ناشی از اقدامات تروریستی ماه های اخیر سبب حاکم شدن جوی امنیتی بر آن کشور شده است. این موضوع در کنار عدم اجماع احزاب اپوزیسیون بر سر تشکیل یک دولت ائتلافی و ناکامی حزب عدالت و توسعه در کسب اکثریت قاطع آرا برای تشکیل دولت تک حزبی همانند سال های گذشته بر ابهامات پیرامون وضعیت سیاست داخلی ترکیه افزوده است.
بلاتکلیفی و سردرگمی در سیاست داخلی ترکیه تبعاتی نیز برای سیاست خارجی آن کشور خواهد داشت. در این میان چشم انداز روابط تهران – آنکارا می تواند مهم ترین پرسشی باشد که برای ایران درباره نتایج انتخابات ترکیه و پیامدهای آن قابل توجه است.
برای فهم بهتر چشم انداز روابط دو کشور پس از انتخابات باید به این نکته توجه داشت که انتخاب وزیر امور خارجه در دولت بعدی ترکیه امری تاثیرگذار در تعیین سیاستگذاری خارجی است. در صورتی که سکاندار دستگاه دیپلماسی ترکیه از هر یک از احزاب ترکیه باشد می تواند سیاست های مدنظر آن حزب را در روابط با ایران و سایر کشورهای خاورمیانه دخیل کند.
در این میان حزب کمالیست "جمهوری خلق" بیش ترین نزدیکی را در عرصه سیاست خارجی با جمهوری اسلامی ایران دارد.این حزب که شعارش در عرصه سیاست خارجی را با تکیه بر اصل "صلح در داخل، صلح در خارج از خانه" آتاتورک و شعار "صلح، ثبات و عدم مداخله در امور داخلی کشورهای همسایه" قرار داده و اصلی ترین منتقد و مخالف مداخله دولت عدالت و توسعه در بحران سوریه و جانبداری آن دولت از معارضین سوری است.
این حزب هم چنین بارها تاکید کرده که از حل دیپلماتیک موضوع برنامه هسته ای ایران حمایت می کند. "کمال قلیجداراوغلو" رهبر آن حزب نیز تاکید کرده بود که بحران سوریه تنها از طریق نشستن تمامی بازیگران داخلی، منطقه ای و بین المللی قابل حل است.
با این حال، این حزب در قبال مسئله فلسطین دیدگاهی نزدیک به کشورهای غربی دارد و از راه حل دو دولت حمایت می کند. این حزب هم چنین خواستاری قاطعیت بیش تری دستگاه قضایی ترکیه در رسیدگی به پرونده فساد مالی به خصوص شخص "رضات ضراب" و همکاری بیش تر دولت ترکیه و ایران درباره ارتباط این پرونده با اتهامات وارد شده علیه "بابک زنجانی" است. حزب جمهوری خلق از گسترش همکاری های نظامی و امنیتی با ایران به خصوص برای مقابله با پ ک ک استقبال می کند و "فاروق لوغ اوغلو" معاون آن حزب بارها بر این موضوع در مصاحبه های مطبوعاتی خود اشاره کرده است.
در مقابل حزب عدالت و توسعه در طول بیش از یک دهه از زمامداری خود نشان داده که خواستار حفظ و گسترش روابط تجاری و بازرگانی با ایران است اما در حوزه سیاست خارجی به خصوص در منطقه خاورمیانه اختلاف نظرهای جدی با ایران دارد. برای مثال، "رجب طیب اردوغان" رییس جمهوری کنونی ترکیه پیش تر موضع تندی را علیه ایران به دلیل بحران یمن اتخاذ کرده بود. هم چنین در جریان بحران سوریه نیز این حزب از معارضین سنی حمایت کرده و شائبه آن وجود دارد که عواملی در درون دستگاه امنیتی و دولت عدالت و توسعه از داعش نیز حمایت بعمل می آورند که خود در تضاد با منافع ایران که همانا تلاش برای نابودی داعش است می باشد.
حزب دموکراتیک خلق نیز که حزبی کردی محسوب می شود و اخیرا توانسته طیفی از چپگرایان و فمینیست ها و فعالان محیط زیست ترکیه را نیز به سوی خود جلب کند در انتخابات اخیر شگفتی ساز بود و توانست از مرز تعیین شده لازم برای کسب کرسی های پارلمانی بگذرد. با این حال، موضوع اصلی مورد تمرکز این حزب روند صلح ترکیه و کردها به خصوص با گروه پ ک ک است و چندان برنامه مدونی در عرصه سیاست خارجی ندارد. در حوزه سیاست خاورمیانه این حزب همواره منتقد سیاست های اشغالگرانه اسرائیل و حامی حقوق فلسطینیان بوده است که خود می تواند نکته مثبتی برای ایران باشد. از سوی دیگر این حزب مرزهای منطقه را جعلی دانسته و معتقد است که کردهای سوریه و قلمروی تحت کنترل شان باید برسمیت شناخته شوند امری که به دلیل حساسیت زیاد دولت سوریه و ایران می تواند سبب تشدید تنش در مرزهای ترکیه با سایر کشورهای دارای جمعیت کردنشین شود و هم چنین بر همکاری اطلاعاتی ایران و ترکیه در مبارزه علیه پ ک ک تاثیرگذار باشد. با این حال، واقعیت آن است که این حزب برای تاثیرگذاری قدرتمند بر عرصه سیاست خارجی راهی طولانی در پیش دارد و نخست باید به تثبیت و تحکیم قدرت خود در داخل ترکیه بپردازد. "صلاح الدین دمیرتاش" و سایر مقام های بلندپایه این حزب اعضای این حزب اخیرا با "علیرضا بیگدلی" سفیر ایران در ترکیه دیدار داشتند و طرفلین بر لزوم طی شدن روند راه حل دیپلماتیک برای پایان بحران سوریه تاکید کردند.
حزب حرکت ملی یا ملی گرایان افراطی ترکیه نیز یکی از احزابی است که در انتخابات اخیر و با تشدید اقدامات تروریستی و بیان شعارهای تحریک آمیز توانسته حس میهن پرستی ملی گرایان افراطی آن کشور را برانگیزد و سال ها حاشیه نشینی به متن سیاست ترکیه بازگردد. این حزب که ایدئولوژی پان ترکیستی را تبلیغ می کند (که سال ها ایدئولوژی اصلی و رسمی حاکم در ترکیه به خصوص در دوران زمامداری نظامیان بود) علیرغم آن که یکی از منتقدان اصلی مداخله ترکیه در بحران سوریه محسوب می شود و از راهکار دیپلماتیک برای پایان دادن بحران در آن کشور حمایت می کند با این حال، نگران افزایش نفوذ ایران در منطقه است و از ایفای نقش بیش تر ترکیه برای مقابله با قدرت ایران در منطقه حمایت می کند. این حزب در عرصه سیاست خارجی باور دارد که دولت عدالت و توسعه سیاستی بزعم آن حزب "هوادار جریان اخوان المسلمین در کل خاورمیانه" را در پیش گرفته و از این رو چنین سیاستی را به ضرر منافع ملی ترکیه می داند.
نتایج نظرسنجی های انجام شده پیش از انتخابات نشان می دهند که احتمالا حزب عدالت و توسعه بازهم خواهد توانست رای بالایی را کسب کند اما به احتمال زیاد بار دیگر قادر به تشکیل دولت اکثریت نخواهد بود. در صورتی که سناریوی دیگر یعنی موفقیت چشمگیر احزاب اپوزیسیون تحقق یابد می توان امیدوار بود که دولت آینده به خصوص در عرصه سیاست خارجی در قبال منطقه از جمله بحران سوریه سیاستی متمایل تر به ایران در مقایسه با دولت کنونی آن کشور اتخاذ کند.
منبع: ایسنا
۱۰ آبان ۱۳۹۴ - ۱۶:۰۹
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نامه نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]