محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1829818458
زوال جهان دوقطبی و معمای امنیت
واضح آرشیو وب فارسی:فرهنگ امروز: اگر بی امنیتی از بغداد تا دمشق به امنیت تبدیل نشود و روش های دفاعی از طریق حمایت از نیروهای محلی امنیت طلب صورت نبندد، اصحاب تاریکی، فروش زنان و قتل عام کودکان و سر بریدن و جا به جایی اجباری جمعیت و سرطان بی امنیتی را گسترش داده به شیوه رایج همه جایی بدل می سازند.فرهنگ امروز/ دکتر امیر مدنی نگاهی به آرایش جدید قدرت در معادلات سیاست بین الملل فروپاشی نظم جهان دو قطبی مبتنی بر «تعادل وحشت» به همراه انحلال اتحاد جماهیر شوروی و پیمان ورشو و گسترش ناتو و سرمایه جهانی به سوی شرق، آفریننده وضع نوین مبتنی بر «بی نظمی چند مرکزی» می شود. ظهور قدرت های اقتصادی آسیایی و بویژه چین، محور اقتصاد جهانی را از حوزه امریکا - اروپا و جهان غرب به آسیا و ستیز عمده ژئوپلیتیک را به حوزه اقیانوس آرام منتقل می کند. بحران های مکرر سرمایه مالی چنان به اقتصاد واقعی گسترش پیدا می کنند که جهان در آستانه تغییرات ژئوپلیتیک عمیقی از برای کنترل و مدیریت منابع در جهت تحکیم پایه های رو به سستی سرمایه مسلط قرار می گیرد. جنگ های نومحافظه کاران در افغانستان و عراق در این راستا برای کنترل چین و روسیه و ایران و ورود به آسیای مرکزی و کنترل منابع انرژی خاورمیانه آغاز گشتند، اما نتایج متفاوت و برخلاف انتظار بودند. اگرچه در هم شکستن حکومت طالبان در افغانستان امری مثبت و مورد استقبال مردم منطقه قرار گرفت، اما تکیه دولت نومحافظه کار جورج بوش جوان بر محور پاکستانی - سعودی یعنی حامیان طالبان باعث بازگشت آنان به صحنه سیاسی در آن حدی شد که امریکا پس از جنگی بسیار طولانی و صرف تقریبی ۲ هزار میلیارد دلار اگرچه به طور غیر رسمی اما عملاً خواستار گفت و گو با طالبان برای پایان دادن به حضور خود در افغانستان بشود. جنگ در عراق نتایجی بس وخیم تر به بار آورد. اشغال عراق به وسیله امریکا، القاعده را به سوی عراق سرازیر ساخت و به آن وسعتی بس حیرت آور بخشید. این هیولا با بهره گیری از تضاد های سیاست دولت ها در بستر فراقومی - قومی و اجتماعی - فرهنگی و در پیوند با ایدئولوژی های بدوی برآمده از درونی ترین روح جوامع عربی - اسلامی نا آشنا با مفهوم دولت مدرن و مردود شمار دموکراسی توانست تحت نام داعش بر بخش های وسیعی از دو کشور عراق و سوریه تسلط یابد و از دلتای جهانی به جذب نیرو بپردازد. آنچه باعث شکل گیری و نیرومندی بیشتر این موجودیت ضد انسانی شد، گذشته از جنگ های تجاوز کارانه به طور عام کسر دموکراسی در خاورمیانه و به طور خاص شکست جنبش های ضد گرسنگی موسوم به «بهار عربی» و استمرار حکومت های مبتنی بر ساختار های امنیتی و گسترش افراطی گری تکفیری و کودتا های تحت حمایت اشرافیت نفتی بود. دو جناح ملکی و اخوانی به همراه سرآمدان نظامی به یک اندازه در نفی دولت مدرن مبتنی بر حقوق شهروندی به شکل گیری داعش و تروریسم های مشابه یاری رساندند. بحران های اقتصادی و جنگ های نو محافظه کاران هزینه جنگ ها در افغانستان و عراق و ناکامی نو محافظه کاران در ایجاد نظم جدید در خاورمیانه و افزایش وزن اسرائیل چنان بحران هایی را در قلب اقتصاد و سرمایه جهانی آفریدند که باعث بیرون رفتن نو محافظه کاران از کاخ سفید و ورود اوباما و حزب دموکرات به مرکز تصمیم شدند. به این ترتیب سیاست مبتنی بر لشکرکشی نو محافظه کاران جای خود را به سیاستی اساساً مبتنی بر کاربرد دیپلماسی می داد و امریکای دوران اوباما با وجود داشتن بزرگترین بودجه نظامی جهان از برای صرفه جویی از حوزه مدیترانه و تا حدی خلیج فارس عقب نشینی کرده تا در حوزه اقیانوس آرام و در برابر چین متمرکز شود. عقب نشینی از مدیترانه و خاورمیانه در کنار ناتوانی اروپا در پر سازی خلأ حضور امریکا، خواهان سیاستی جانشین است، آقای اوباما در کنار تلاشی ناموفق برای یافتن راه حلی متعادل برای معضل اسرائیل - فلسطین در درک و اتحادی نانوشته با اخوان المسلمین - بویژه در مصر مرسی - بر آن شده بود تا «بهار عربی» را سمت و سویی چون ترکیه اخوانی اما عضو ناتو (اردوغان و حزب عدالت و توسعه) بدهد. اما جناح ملکی اشرافیت نفتی عربستان سعودی و شیوخ متحد با تأیید اسرائیل در کنار لشکرکشی به بحرین و ترویج افراط گرایی فرقوی با صرف دلار های نفتی و حمایت از کودتا در مصر به گسترش سیاسی اخوان حد می گذارد. در حالی که دولت وقت ایران و امریکای اوباما بر جست و جوی توافق هسته ای امنیت آفرین متمرکز می شوند، حصول مهم توافق گذشته از آفرینش امنیت باعث افزایش وزن ژئوپلیتیکی ایران به مثابه رکن تاریخی امنیت منطقه می شود. دو جناح سلفی و اخوانی تحت هدایت ترکیه با گرایش های نو عثمانی اردوغان و عربستان سعودی قدرت ترمیم شده شاخه سدیری آل سعود عبور کرده از محافظه کاری سنتی به اقتدار گرایی جنگ طلب در برنامه ای مشترک حمایت از گروه های تروریستی در سوریه را بدان حد گسترش می دهند که تمامی منطقه می تواند دچار بی امنیتی سراسری پایدار بشود. ترکیه اردوغان روابط بسیار پیچیده ای را با داعش بر ضد کرد ها حفظ می کند و به نام مبارزه با داعش عملاً به بمباران کرد هایی می پردازد که در خط نخست نبرد با داعش ایستاده اند. عربستان نیز با آغاز جنگ بر ضد یمن اقتدار گرایی ماجراجویانه بی سرانجامی را به نمایش می گذارد که دامنه بی امنیتی را گسترش بیشتر می بخشد. عربستان با وجود شرکت در ائتلاف به رهبری امریکا بر ضد داعش حمایت از گروه های افراطی نزدیک به داعش همچون شاخه سوری القاعده و مشابهات را چنان افزایش می دهد، تا نتیجه اندک بمباران های ائتلاف با حمایت از دیگر گروه های افراطی در سوریه و عراق جبران شود و افراطی گری های بر آمده از زهدان وهابیت و جناح تکفیری اخوان المسلمین به عنوان ابزار ژئوپلیتیک (کنترل منابع، تجارت ها، راه های ارتباطی ، نفوذ، سلطه و ... ) بویژه در سوریه و عراق پا بر جا بماند. جالب توجه است که دموکراسی هایی چون انگلیس و فرانسه با وجود اشراف به نقض حقوق بشر و پرورش تروریسم به دلایل ژئوپلیتیکی و سرمایه گذاری های سنگین اشرافیت نفتی در اقتصاد غرب در کنار شیوخ قرار می گیرند. روسیه در سوریه پس از فروپاشی شوروی و بلوک شرق و اعلام «پایان تاریخ» از سوی فرانسیس فوکویاما و گسترش ناتو و بازار های آزاد به سوی شرق و ظهور جمهوری های نوین در دریای بالتیک، آسیای مرکزی، قفقاز، روسیه عملاً وارث شوروی سابق اما فاقد قدرت نظامی و ابعاد آن شد. اقتصاد در بحران، فزونی نیرو های گریز از مرکز و هویت جو، کاهش جمعیت و امنیت به موازات زوال ارتش سرخ و فشار از بیرون روسیه را به یک قدرت منطقه ای ضعیف تبدیل کرده بودند. روسیه فاقد وزن ژئوپلیتیک دوران یلتسین به فیلی شبیه بود که مؤسسات ملی جهانی آن را سر پا نگاه می داشتند تا اعضای حیاتی چون قلب و کلیه و چشم را از آن جسم خارج کرده و مغز آن را تحت کنترل بگیرند. اما بوروکراسی دولتی روسیه با باز سازی خود و نهاد های امنیتی و تبدیل انرژی به ماده ژئوپلیتیک و پایان دادن به الیگارشی شکل گرفته پس از فروپاشی شوروی توانست دوباره به مثابه بازیگر ژئوپلیتیک به صحنه بازگردد. بازگشت روسیه به شمال آفریقا و خاورمیانه با اعتراض به نحوه رفتار در لیبی و تبدیل آن به مأمن باند های تروریستی و با حمایت از نقش آفرینی نظامیان به ریاست ژنرال سیسی در مصر صورت گرفت. اما حضور قدرتمندانه در سوریه بر ضد گروه های تروریستی و در کنار نهاد های دولتی و نظامی موجود در سوریه و ایجاد بانک اطلاعاتی با مشارکت ایران، عراق و سوریه به منصه ظهور می رسد. حضوری که در کنار ایران به مثابه پایه تاریخی امنیت منطقه و دوستداران ریشه دار منطقه ای اش می تواند به نقش آفرینی تروریست ها و حامیان دولتی و خصوصی آنان در منطقه پایان بخشد. روسیه اگرچه اهداف جانبی چند گانه ای چون میل باقی ماندن به مثابه قدرت تقریباً انحصاری در بازار انرژی اروپا و سلب توجه از مسأله اوکراین از حضور نظامی در سوریه می تواند داشته باشد، اما صورت امنیت آفرینی حضور در سوریه حداقل در این مرحله امر غالب است. اگرچه در غرب اعتراضاتی به این حضور صورت می گیرد اما جهانی بودن خطر امنیتی داعش و مشابهات به گونه و حدی است که حتی امریکا نمی تواند موافق پذیرش هزینه سنگین جنگ از سوی ایران و روسیه بر ضد تروریسم و از برای آفرینش امنیت جهانی نباشد. برچیدن موشک های پاتریوت در خاک ترکیه می تواند تأییدگر این توافق باشد. ایران در سوریه حضور ایران در سوریه با وجود بهایی سنگین، حضوری مستشاری اعلام شده و در چارچوب قوانین بین المللی و به خواست دولت سوریه صورت گرفته است. ایران فراسوی آرایش سیاسی عصر به مثابه تاریخ، فرهنگ و مدنیت دارای روابط بسیار تنگاتنگی با عراق و سوریه دو کشور مستقل دارای حاکمیت ملی و اساساً مأمن و تکیه گاه تمامی اقلیت های خاورمیانه در برابر ایدئولوژی های خوف زای امنیت زدا و خلافت گرا بوده است. حضور ایران در دو مرز آبی خلیج فارس و دریای مدیترانه تأمین گر امنیت همگانی و اداره کننده تجارت ها در طول تاریخ بوده است. زمانی که حضور ایران در دو دریای پارس و مدیترانه قطعی بوده است (دوره هخامنشیان) ایران به مثابه قدرت جهانی تأمین گر امنیت همگانی در چارچوبی فرا فرقوی و فرا قومی است. در دوره اشکانیان و ساسانیان حضور در دریای پارس قطعی و در دریای مدیترانه به دلیل حضور نیرومند رم اندک است و از همین روی رومیان تعیین گر وضعیت ها هستند. با سقوط ساسانیان برای بیش از نهصد سال ایران به مثابه قدرت ناپدید می شود. حتی ایلخانان قدرتمند مغول به دلیل ناکامی در رسیدن به مدیترانه از برای کنترل تجارت ها، به دلیل حضور مملوکیان مصر در دریای مدیترانه پس از ۸۰ سال سقوط می کنند. در دوره صفوی نیز با وجود کنترل نسبی خلیج فارس ناامنی در حاشیه جنوبی به دلیل سلطه عثمانیان برقرار است. شکست ایرانیان در جنگ چالدران در کنار دیگر دلایل اساساً به دلیل آن است که عثمانی مسیر تجارت ها و درآمد های حاصله از چین به سوی اروپا را با نفوذ در آسیای مرکزی و قفقاز و کنترل مدیترانه به زیر سلطه خود در می آورد. از آنجا که عثمانیان کنترل مدیترانه را در دست دارند ایران تنها قدرت محلی و مجبور به پذیرش اراده عثمانی است. در عصر حاضر و با گرایش امریکا برای تمرکز در حوزه اقیانوس آرام و توانایی نداشتن عملی اروپا در تأمین امنیت جنوب مدیترانه و گرایش ترکیه اخوانی به درک مقاصد داعش و سرکوب کرد ها و ارتباط ساختاری شیوخ شبه جزیره عرب با افراطی گرایی های آفریننده بی ثباتی و بی امنیتی، تأمین امنیت و ثبات تنها از عهده ایران و متحدان بر می آید. امنیتی که برای پایدار بودن باید دموکراتیک بوده، صراحت فرا قومی و فرا فرقوی داشته باشد. تنها امنیتی همگانی می تواند با به حاشیه راندن افراطی گری و نظامی گری و رعایت حقوق بشر و شهروندی وضعیت صلح پایدار را پدید آورد. اگر بی امنیتی از بغداد تا دمشق به امنیت تبدیل نشود و روش های دفاعی از طریق حمایت از نیروهای محلی امنیت طلب صورت نبندد، اصحاب تاریکی، فروش زنان و قتل عام کودکان و سر بریدن و جا به جایی اجباری جمعیت و سرطان بی امنیتی را گسترش داده به شیوه رایج همه جایی بدل می سازند. منبع: روزنامه ایران
شنبه ، ۹آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فرهنگ امروز]
[مشاهده در: www.farhangemrooz.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 10]
-
گوناگون
پربازدیدترینها