نوروز وبرکاتش

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

نوروز وبرکاتش سخن تازه ازنوروز گفتن دشواراست. نوروز يک جشن ملي است، جشن ملي را همه مي شناسند که چيست، نوروز هر ساله برپا مي شود وهرساله از آن سخن مي رود. بسيار گفته اند وبسيار شنيده ايد؛ پس به تکرار نيازي نيست؟ نوروز داستان زيبائي است که در آن طبيعت، احساس وجامعه هر سه دست اندرکارند. نوروز که قرن هاي درازاست برهمه جشن هاي جهان فخرمي فروشد. جشن جهان است وروز شادماني زمين و آسمان و آفتاب وجشن شگفتن ها و شور زادن ها و سرشار از هيجان هر «آغاز». نوروز تجديد خاطره ي بزرگي است: خاطره ي خويشاوندي انسان با طبيعت. هرگز خدا جهان را و طبيعت را با پائيز يا زمستان يا تابستان آغاز نکرده است. مسلماً اولين روزبهار، سبزه ها روئيدن آغاز کرده اند و رودها رفتن و شکوفه ها سرزدن وجوانه ها شگفتن، يعني نوروز بي شک، روح دراين فصل زاده است وعشق دراين روز سر زده است ونخستين بار، آفتاب در نخستين روز طلوع کرده است و زمان با وي آغاز شده است. اسلام که همه رنگ هاي قوميت را زدود وسنت ها را دگرگون کرد، نوروز را جلال بيشترداد، شيرازه بست وآن را با پشتوانه اي استوار ازخطر زوال در دوران مسلماني ايرانيان، مصون داشت. انتخاب علي به خلافت و نيزانتخاب علي به وصايت، درغديرخم هر دو دراين هنگام بوده است و چه تصادف شگفتي آن همه خلوص وايمان وعشقي که ايرانيان دراسلام به علي و حکومت علي داشتند پشتوانه نوروز شد. نوروزکه با جان مليت زنده بود، روح مذهب نيز گرفت: سنت ملي و نژادي، با ايمان مذهبي و عشق نيرومند تازه اي که در دل هاي مردم اين سرزمين برپا شده بود پيوند خورد ومحکم گشت. نوروز کهنسال ترين آئين ملي درجهان است که جاودان مانده ويکي از عوامل تداوم فرهنگ ايرانيان است. آئين هاي برگزاري اين جشن بزرگ داراي جنبه هاي مختلف مي باشد که دراينجا به جنبه هاي معنوي آن اشاره مي کنيم: جنبه هاي معنوي جلوه هاي وصال در دعاي تحويل سال: در طليعه بهار هر سال ودرآغازين روزهاي سال جديد، همواره دعاي روح بخش تحويل سال نو را مي خوانيم ومي شنويم و زبان جان را با فرازهاي نوراني اين دعاي شريف مترنم مي سازيم، حال نيکو است که در معناي اين دعاي دلنشين بينديشيم وجان ودل خويش را با حقايق و لطايف آن زينت بخشيم. اين دعاي کوتاه سرشار از معارف بلندي است که چونان چشمه زلال بر ستبر دل هاي شيفته معنا جاري مي گردد و جهاني را از اسرار جلوه گر مي سازد. خيلي از خانواده ها لحظه تحويل سال را در زيارتگاه معصومين (ع) ودرجوار حرم اهل بيت (ع) ودرکنار قبور شهدا با حالات خاص و دعا ونيايش آغاز مي کنند. خوب است دراين لحظات ناب دعا براي تعجيل و ظهور مولايمان صاحب الزمان (عج) دست به دعا برداريم. در نورز همه شادند: کودکان شادتر: انسان هائي که خاطراتي مطلوب از دوران کودکي دارند، اصولاً افرادي سازگارتر وبه لحاظ رواني سالم ترند. به علاوه هميشه از داشتن خاطرات و مرورذهني آنها انبساط خاطر پيدا مي کنند. برعکس کساني که خاطرات بدي از دوران کودکي دارند، هميشه آنچه به ذهنشان خطورمي کند، نامطلوب و نازيباست. آنها دچاراختلالاتي از قبيل خشم، تنفر وعصيان مي شوند. يکي ازخاطرات خوب و مثبتي که کودکان مي توانند هميشه درذهن داشته باشند، مراسم عيد نوروزاست. عطر شکوفه ها وگل هاي بنفشه، جيک جيک پرندگان، سفره هفت سين با عطر سنبل و زيبائي تخم مرغ هاي رنگ شده، رفتن به خانه مادر بزرگ و پدر بزرگ وعيدي گرفتن از دست آنها وبسياري ازآداب ديگر رنگ تازه اي به زندگي کودک مي دهد. اين قبيل مراسم نه تنها خاطره اي خوش درحافظه کودک به جا مي گذارد بلکه در رشد عاطفي واجتماعي او تأثير بسزائي دارد. عيد؛ صله رحم؛ افزايش روزي وعمر زياد: يکي از سنت هاي شايسته در اسلام بسيار مورد سفارش قرار گرفته است ودر ايام نوروز رونقي خاص دارد. صله ارحام و ديد وبازديد اقوام و آشنايان است. ايام نوروز با تعطيل شدن اکثر مشاغل اداره ها فرصت خوبي براي ديد وبازديدهاي فاميلي وگرم کردن اين کانون ها فراهم مي آيد. درعصر حاضر که سختي هاي معيشت و مضايق ناشي از فشار زندگي برمردم، عرصه ديد وبازديدها واحوالپرسي به سبک گذشته تنگ شده است وغالب مردم درگير جفت و جور کردن امورات شخصي خود هستند. عيد فرصتي مغتنم براي تجديد ديدارهاست. اين فرصت را ارج مي نهيم وغنيمت مي شماريم اين موقعيت عظيم که يادگارنياکان ما است را با توصيه هاي ديني تلخيص کرده وحس نوع دوستي، احترام وپيشي گرفتن درديدارها وتکريم نزديکان و آشنايان را بيشتر تمرين کنيم، در واقع اين روزها بهانه اي براي رفع کدروت ها و کينه و محبت به يکديگراست. به طور يقين از جمله سودهاي دنيوي صله رحم، رونق در ثروت و روزي است. چنان که امام صادق(ع) در حديثي از حضرت رسول (ص) نقل مي کند که هرکس خوش دارد خدا عمر او را دراز کند و روز ي اش را توسعه دهد، بايد صله رحم را به جا آورد. همچنين ازآثار ديگر صله رحم مي توان به دفع بلا و آساني حساب اشاره کرد.
نوروز وبرکاتش

آداب وسنن نوروز: نظافت وخانه تکاني: نزديک عيد نوروز، خانه تکاني عضو لاينفک خانه هاي ايراني است. انگارخانه تکاني، سنتي است که فقير وغني و پير وجوان نمي شناسد و روزهاي باقي مانده سال همه را به نوعي درگير خودش مي کند. البته همين سنت، براي هرکس شکل وحال وهواي خاص خودش را دارد و به نوعي تعريف مي شود. نظافت دراسلام جزئي از ايمان به حساب مي آيد وتقيد به آن يکي از وظايف مسلمانان مي باشد. در روايتي از پيغمبراسلام(ص) وارد شده است: «ان ا...طيب يحب الطيب نظيف يحب النظافه؛ خداوند پاک است و پاکي را دوست دارد، پاکيزه است وپاکيزگي را دوست دارد.» درروايت ديگري، امام علي (ع) مي فرمايند: کثيفي و آلودگي محيط خانه، باعث فقر وتنگدستي مي شود. سنت بسيار پسنديده غبارروبي خانه ها وتميزي خانه اختصاص به وقت معيني ندارد و خانه و کاشانه يک مسلمان همواره بايد نظيف و پاک باشد، و لکن فرا رسيدن نوروز انگيزه ها را مضاعف کرده وعزم مردم به خصوص خانم ها براين امر جدي تر مي شود. نکته ظريفي که دراين باب قابل طرح است، اين است که ازخدا بخواهيم خانه تکاني خانه ها، به خانه تکاني دل هم منجرشود وهمچنان که خانه ها و منازل را از کثيفي وگرد وغبار تميز مي کنيم، خانه دل را هم از رذائل اخلاقي کينه ها ، دشمني ها و بدبيني ها و...، بتکانيم. رشته پلو شب عيد: اين پلو يکي ازپلوهاي اصيل ايرانيست که اغلب خانواده ها در شب عيد آن را مي پزند و معتقداند که با پختن آن سررشته کار به دست مي آيد. سبزي پلو ماهي شب عيد: ازديرباز وطبق سنن قديم رسم براين بوده است که ناهاريا شام روز اول بهار سبزي پلو با ماهي باشد، زيرا سبزي نشان از سرسبزي بهار و برنج نشان از برکت و پرباري دارد. همچنين ماهي نيز سمبلي از جنب و جوش و روشني بوده و اخيراً هم به سمبلي از سلامتي تبديل شده است، بنابراين آغاز سال نو با نشانه هاي خوب خدا نوعي شکرگزاري برنعمت هاي او خواهد بود. تخم مرغ برسر سفره ي هفت سين: تخم مرغ نيز بر سر سفره ي هفت سين نماد نطفه، باروري وزايش است. دراساطير ايران، جهان، تخم مرغي شکل است، آسمان چون پوسته ي تخم مرغ و زرده اش نمودگار زمين است. درگذشته به عنوان عيدي نوروزي نيزگاهاً توسط عمو نوروز يا حاجي فيروز به کودکان داده مي شده و شايد با استناد به همين موضوع بتوان نتيجه گرفت که جنبه ي ظاهري آن همواره مد نظر بوده واز همان آغاز نيزاين نماد بر سفره هفت سين به صورت رنگ آميزي شده قرار مي گرفته است. ماهي قرمز: نمادي از سفره سال نو: ماهي قرمز (گلدفيش) هيچ جائي در فرهنگ ايراني و باستاني ما ندارد، براساس برخي شواهد حدود 100 سال پيش ماهي قرمز به خاطر اسم عربي آن (سمک) به عنوان يک سين وارد سفره ي ما ايراني ها شد: که ما بايد همان سيب قرمزشناور در ظرف آب که نماد گردش خورشيد درآسمان هست را در سفره ي هفت سين خود قرار دهيم و ماهي قرمز را ازسفره ي هفت سين خود حذف کنيم. اين ماهي در فرهنگ چين نمادي از مرگ است که چيني ها با آزاد ساختن آن در رودخانه حيات را به خانه خود باز مي گردانند.
نوروز وبرکاتش

انتخاب خشکبار: محصولات خشکباري به صورت هاي گوناگون مثل: طبيعي، بوداده، نمکي بو داده ونمکي عرضه مي شوند. که بهتراست نوع طبيعي آن را براي مصرف انتخاب کرد. درصورت مشاهده کپک زدگي اين محصولات ازخريد آنها در هر ميزان واز هر قسمت «بچ» عرضه شده جداً خودداري کنيد.محصولات خشکباري کپک زده بوي «نا» مي دهند؛ پس قبل ازخريد، آنها را بو کنيد يکي ديگر ازعوامل آلودگي وفساد محصولات خشکباري وجود حشرات است. اصولاً از نظراستاندارد ايران هيچ گونه حشره زنده اي نبايد درمحصولات خشکباري وجود داشته باشد. دراينصورت عرضه اين محصولات مجازنيست. براي مشاهده حشرات درمحصولات خشکباري بسته بندي شده به صورت زير عمل کنيد: بسته محصول را درکف يک دست قرار دهيد؛ به گونه اي که دريچه محصول به سمت شما باشد. آنگاه با انگشت وسط دست ديگر بر روي بسته محصول ضربه (البته نه شديد) وارد کنيد. درصورت وجود حشرات، آنها به سمت بالا حرکت کرده وشما ازدريچه محصول مي توانيد آنان را مشاهده کنيد. درهنگام خريد محصولات خشکباري بسته بندي شده قبل از انتخاب خشکباربه تاريخ توليد وانقضاء وشرايط نگهداري که بر روي پاکت بسته بندي نوشته شده توجه وهمچنين به شماره هاي پروانه بهره برداري و پروانه ساخت توجه کنيد. فلسفه سبزه ي نوروز: کشت کردن دانه در روزهاي فرجامين سال وچند قدمي بهار، عملي نمادين است. در اوستا کاشتن سبزه با کاشتن حقيقت وفضيلت برابراست واز طرفي ديگرکشت سبزه نماد بازگشت برکت و خرمي به واسطه ي پيروزي جمشيد براهريمن است. در روزگار جمشيد، اهريمن، خشکسالي وقحطي را در زمين رواج داد و برکت وطراوت از همه جا گريخت. جمشيد با سرکوب اهريمن باعث بازگرداندن برکت در زمين شد. ابوريحان در آثارالباقيه مي نويسد: «دراين روز که نوروزش خوانند هرچوب درختي که خشک شده بود باز روئيد و سبز شد. وهر شخص از راه تبرک به اين روز در تشتي جو کاشت پس اين رسم درايرانيان پايدارماند.» امروز، در همه ي خانه ها رسم است که ده روز يا دو هفته پيش از نوروز در ظرف هاي کوچک و بزرگ، کاسه، بشقاب، پشت کوزه و...، دانه هائي چون گندم، عدس، ماش و... مي کارند. موقع سال تحويل و روي سفره «هفت سين» بايستي سبزه بگذارند. اين سبزه ها را درخانواده ها تا روزسيزده نگه داشته، دراين روز زماني که براي «سيزده بدر» از خانه بيرون مي روند و سبزه را در آب روان مي اندازند.
نوروز وبرکاتش

سيزده بدراز منظر شهيد مطهري استاد شهيد مطهري در خصوص برداشت غلط از آداب روز سيزدهم نوروز چنين مي گويد: آيا پيغمبر درکارها ودر متد خودش از سعد ونحس استفاده مي کرد؟ ما برويم سيره پيغمبر را ازاول تا آخر ببينيم، تمام کتبي را که شيعه و سني درتاريخ پيغمبر نوشته اند.مطالعه کنيم. ببينيم آيا پيغمبراکرم در روش ومتد خودش يکي از چيزهائي که ازآن استفاده مي کرد مساله سعد ونحس ايام بود يا نه؟ مثلاً آيا مي گفت امروز دوشنبه است براي مسافرت خوب نيست يا امروز سيزده عيد نوروزاست، هر کس بيرون نرود گردنش مي شکند آن هم از سيزده جا نه از يک جا؟ آيا چنين حرف هائي هست ؟ ما هرگز نمي بينيم که پيغمبر يا ائمه اطهار خودشان درعمل ازاين حرف ها يک ذره استفاده کرده باشند، بلکه عکسش را مي بينيم. درنهج البلاغه هست که وقتي که علي عليه السلام تصميم گرفت برود به جنگ خوارج، اشعص قيس- که آن وقت جزو اصحاب بود - با عجله وشتابان آمد: يا اميرالمومنين ! خواهش مي کنم صبر کنيد، حرکت نکنيد، براي اينکه يکي از خويشاوندان من که منجم است يک حرفي دارد ومي خواهد به عرض شما برساند. فرمود: بگو بيايد. آمد گفت: يا اميرالمومنين! من منجمم و متخصص شناختن سعد ونحس ايام. من درحسابهاي خودم به اينجا رسيده ام که اگر شما الان حرکت کنيد برويد به جنگ قطعاً شکست مي خوريد و شما واکثريت اصحاب شما کشته خواهند شد. فرمود: هر کس که تو را تصديق کند پيغمبررا تکذيب کرده، اين مزخرفات چيست که مي گويي؟! اصحاب من ! «سيروا علي اسم الله» بگوييد به نام خدا، به خدا اعتماد وتوکل کنيد وحرکت کنيد برويد. علي رغم نظراين شخص، همين الان حرکت کنيم. برويم. ومي دانيم که در هيچ جنگي علي عليه السلام به اندازه ي اين جنگ فاتح نشد.
نوروز وبرکاتش

يک مسلمان شيعه واقعي، درعمل به اين امور اعتنا نمي کند؛ اگر مي خواهد به مسافرت برود، صدقه بدهد، به خدا توکل کند، به اولياي خدا توسل بجويد وبه هيچ يک ازاين امور اعتنا نکند. منبع: نشريه آشپزباشي، شماره 50. /ج

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 481]