واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: زلزله اتحاديه اروپا روي گسل پناهجويان
با تشديد بحران پناهجويان و هجوم آنها به اروپا، اتحاديه اروپا به عنوان بزرگترين نهاد منطقهاي جهان با چالش بزرگ و بيسابقهاي مواجه شده است. اين مسئله به ويژه براي كشورهاي كوچك اتحاديه اروپا كه در شرق و مركز اروپا قرار گرفتهاند، مسئلهآفرين شده است.
نویسنده : دكتر سيدرضا ميرطاهر
با تشديد بحران پناهجويان و هجوم آنها به اروپا، اتحاديه اروپا به عنوان بزرگترين نهاد منطقهاي جهان با چالش بزرگ و بيسابقهاي مواجه شده است. اين مسئله به ويژه براي كشورهاي كوچك اتحاديه اروپا كه در شرق و مركز اروپا قرار گرفتهاند، مسئلهآفرين شده است. اين كشورها اعم از كشورهاي حوزه بالكان كه برخي از آنها مانند كرواسي و اسلووني عضو اتحاديه اروپا هستند وكشورهاي شرق و مركز اروپا كه به عضويت اتحاديه اروپا درآمدهاند، قادر به مقابله و حل اين بحران نيستند و به همين دليل اكنون رودر روي اتحاديه اروپا قرار گرفته و برخي از سران اين كشورها حتي از فروپاشي اتحاديه اروپا در صورت تداوم بحران پناهجويان سخن گفتهاند. با توجه به ابعاد گسترده اين بحران يكشنبه قبل شاهد نشست اضطراري سران كشورهاي حوزه بالكان با اتريش و آلمان به درخواست ژان كلود يونكر رئيس كميسيون اروپا و با هدف گفتوگو درباره بحران پناهجويان بوديم. سران كشورهاي بلغارستان، كرواسي، يونان، مجارستان، روماني، اسلووني به همراه صربستان و همچنين مقدونيه با اتريش و آلمان در اين نشست در بروكسل شركت كردند. يونكر پيش از اين نشست از كشورهاي اروپايي خواست بدون هماهنگي، پناهجويان را به كشورهاي همسايه خود نفرستند. رئيس كميسيون اروپا تأكيد كرد كه بهمنظور جلوگيري از به خطر افتادن پيمان شينگن( آزادي رفت و آمد شهروندان كشورهاي عضو اتحاديه اروپا) اعضاي اين اتحاديه بايد قوانين اين اتحاديه را رعايت كنند. نشست اضطراري سران كشورهاي حوزه بالكان با كشورهاي اصلي پذيرنده پناهجويان، يك روز پس از آن برگزار شد كه سران بلغارستان، صربستان و روماني در نشستي در صوفيه هشدار دادند در صورتي كه اتريش و آلمان مرزهايشان را به روي پناهجويان ببندند، آنها نيز آماده مسدود كردن مرزهايشان هستند.
مقابله همهجانبه
با ادامه بحران پناهجويان در اروپا، تنش در منطقه بالكان كه مسير عبور پناهجويان به اروپاي غربي است، افزايش يافته است. آغازگر وضعيت فعلي، مجارستان بود كه با بستن مرزهاي خود با كشورهاي منطقه بالكان يعني صربستان و كرواسي، پناهجويان ناچار شدند تا راه اسلووني را براي رسيدن به مقصد يعني اتريش و سپس آلمان در پيش گيرند. به همين دليل تعداد مهاجران در كرواسي بسيار زياد شده است. اما اسلووني كه بهدليل ورود سيل پناهجويان با معضلات بزرگي مواجه شده، اعلام كرد كه توانايي پذيرش آنها را ندارد، به ويژه اينكه به ادعاي مقامات اسلووني، اتريشيها در پذيرش پناهجويان تعلل كرده و فقط اجازه ورود بخشي از آنها را به خاك خود ميدهند. در عين حال اكنون كشورهاي اتريش و آلمان با معضل پذيرش و جاي دادن پناهجويان مواجه هستند و مخالفتهاي زيادي نيز در داخل اين كشورها با پذيرش پناهجويان وجود دارد. مجموعه اين عوامل سبب شده مسئله پناهجويان با پيچيدگي روزافزوني مواجه شده و در عين حال سران سه كشور شرق اروپا يعني بلغارستان، روماني و صربستان به كشورهاي غرب اروپا هشدار دهند كه باز بودن مرزهاي آنها منوط به امكان ورود پناهجويان به اتريش و آلمان است و در غير اين صورت آنها نيز مرزهاي خود را روي پناهجويان خواهند بست. در واقع هدف از نشست روز يكشنبه سران حوزه بالكان با آلمان و اتريش رسيدن به توافقي در اين زمينه بود تا مانع از گسترش ابعاد بحران پناهجويان به صورت غير قابل كنترل شود. مسئله پناهجويان اكنون به معضل بزرگي براي اتحاديه اروپا تبديل شده است. ميزان شكاف و اختلاف بر سر نحوه برخورد با اين بحران گسترده انساني در اتحاديه اروپا بيسابقه است. اين مسئله تا حدي به دليل گستردگي اين بحران و از سوي ديگر بهدليل پيامدهاي اجتماعي و اقتصادي پذيرش پناهجويان در كشورهاي اروپايي است. كشورهاي كوچك شرق اروپا كه داراي جمعيت كمي بوده و جامعه يكدستي دارند، بيشتر درباره بحران پناهجويان نگراني دارند. با توجه به مقاومت سرسختانه كشورهاي كوچك اتحاديه اروپا مانند مجارستان و اسلووني كه در مسير عبور پناهجويان قرار دارند براي پذيرش و اسكان آنها، اكنون سران كشورهاي بزرگ اروپايي به دنبال راهحلهاي ديگري براي برخورد با معضل پناهجويان هستند. به ويژه اينكه دولتهاي شرق اروپا از پذيرش سهميهبندي مشخص شده براي آنها سر باز زدهاند. در واقع بهدليل حجم بالاي پناهجويان، اساساً پذيرش، اسكان و در مرحله بعد جاي دادن آنها در كشورهاي اروپايي ثروتمند مانند آلمان و اتريش به مسئله لاينحلي تبديل شده است، ضمن اينكه كشورهاي حوزه بالكان نيز روز به روز بيشتر با اين بحران درگير شده و خود را قادر به حل آن نميبينند.
هشدار جدي
ميرو سرار نخست وزير اسلووني يكشنبه قبل هشدار داد كه اگر اتحاديه اروپا نتواند تا هفتههاي آينده براي بحران پناهندگان چارهجويي كند، اين اتحاديه فروخواهد پاشيد. سرار در اين زمينه تصريح كرد كه اگر راهكاري روشن و فوري را در روزها و هفتههاي آينده به كار نبنديم، من بر اين باورم كه اتحاديه اروپا و اروپا به طور كلي به سوي فروپاشي خواهد رفت. وي اين سخنان را پيش از حضور در يك نشست ويژه اروپا در بروكسل بيان كرد. كشور كوچك اسلووني كه حدود 2 ميليون نفر جمعيت دارد، ميزبان 60 هزار پناهجوي خارجي است. فدريكا موگريني مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا در واكنش به ناخرسندي اسلووني از وضعيت وجود تأكيد كه كشورهاي اسلووني و كرواسي كه هم اكنون مسير ورود پناهندگان به اروپا هستند بايد اقدامات فوري براي حل مشكل پناهجويان انجام دهند. به نظر ميرسد اكنون اتحاديه اروپا به عنوان بزرگترين نهاد منطقهاي جهان كه از 28 كشور اروپايي تشكيل شده در مواجهه با بحران پناهجويان كه بزرگترين چالش اين اتحاديه از زمان ايجاد آن توصيف شده، با چالشي اساسي در زمينه ماهيت اين اتحاديه و نيز مرز بين حاكميت كشورهاي عضو و تصميمات و قوانين اتحاديه اروپا مواجه است. هرچند هنگامي كه يك كشور به عضويت اتحاديه اروپا در ميآيد، اين مسئله را ميپذيرد كه قوانين اتحاديه اروپا را بر قوانين داخلي خود مرجح بدارد، اما اكنون بحران پناهجويان و تبعات و آثار ناگوار آن به ويژه براي كشورهاي كوچك مركز و شرق اروپا مانند مجارستان، اسلواكي، اسلووني وكرواسي باعث شده تا اين كشورها اساساً حاكميت خود را بر صلاحيت اتحاديه اروپا مقدم دارند و بدين ترتيب از زير بار مسئوليت خود در زمينه پذيرش پناهجويان شانه خالي كنند. نكته جالب اينكه انگليس با اينكه از اعضاي قديمي و بزرگ اتحاديه اروپا است، اما در قضيه مهاجرت و پناهجويان با اين كشورهاي كوچك همداستان است و بدين ترتيب اين كشورها داراي حامي و پشتيبان مهمي در داخل اتحاديه هستند. در مقابل اين رويكرد با اعتراض ديگر اعضاي مهم اتحاديه اروپا مانند آلمان، فرانسه، ايتاليا و اسپانيا و حتي يونان مواجه شده و آنها خواهان تبعيت اين كشورهاي كوچك كه همگي در دهه اول دوم قرن بيست و يكم به عضويت اتحاديه اروپا در آمدهاند، از تصميمات اتخاذ شده در سطح وزرا و سران اروپا به ويژه در زمينه پناهجويان هستند. با اين حال نگاهي به اقدامات اعضاي شرقي اتحاديه اروپا مانند مجارستان و اكنون اسلووني و كرواسي نشان ميدهد كه اين كشورها آشكارا با قوانين و نيز تصميمات اتحاديه اروپا در مورد پناهجويان سر ناسازگاري داشته و با آنها به مخالفت برخاسته است.
جمعبندي
ادامه چنين رويكردي موجب گسستگي و واگرايي بيشتر در اتحاديه اروپا شده و چشمانداز آينده اين نهاد اروپايي را تيره و مبهم ميكند. كما اينكه نخست وزير اسلووني در اين باره به صراحت هشدار داده و تداوم بحران پناهجويان را حتي موجب فروپاشي اتحاديه اروپا تلقي ميكند. البته بايد توجه داشت كه خطوط شكاف در داخل اتحاديه اروپا محدود به اختلاف بر سر پناهجويان كه آن را بزرگترين چالش اتحاديه اروپا از زمان تشكيل ناميدهاند نيست، بلكه وجود ديدگاههاي متفاوت درباره خط مشي مالي و اقتصادي و چگونگي برونرفت از بحران اقتصادي نيز باعث بروز اختلاف بين اعضاي اتحاديه اروپا شده است. با اين حال بهدليل وخامت مسئله پناهجويان و گستردگي ابعاد آن، مسلماً ادامه اختلاف بر سر چگونگي برخورد و حل اين بحران ميتواند به بروز شكاف جدي در داخل اتحاديه اروپا و در نهايت فروپاشي آن منجر شود، به ويژه اينكه كشورهاي كوچك شرق و مركز اروپا به هيچ وجه مايل به تبعيت از تصميمات اتحاديه اروپا در اين زمينه نبوده و آشكارا منافع ملي را بر منافع اروپايي ترجيح دادهاند. طبق آمارها از ابتداي سال جاري ميلادي تاكنون بيش از 600 هزار پناهجو وارد اتحاديه اروپا شدهاند كه بهدليل شمار زياد آنها، اساساً پذيرش، اسكان و در مرحله بعد جاي دادن آنها در كشورهاي اروپايي به مسئله لاينحلي تبديل شده است.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۸ آبان ۱۳۹۴ - ۱۶:۰۷
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 13]