واضح آرشیو وب فارسی:نسیم آنلاین: / امام علیه السلام نامه های موردنظرشان را به "فاطمه" دختر والا تبارش سپرد و به همین دلیل نامه ها محفوظ ماندگروه فرهنگی «نسیم»؛ کامیار صداقت ثمرحسینی؛ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی طی یادداشتی که به مناسبت فرا رسیدن ایام محرم در اختیار «نسیم» قرار داده است به بررسی کتاب ارزشمند "یک شب و روز عاشورا" اثر آیت الله میرزا خلیل کمره ای پرداخته است. یکی از آثار مهم و ماندگاری که درباره قیام حضرت سید الشهداء علیه السلام نوشته شده است، کتاب «یک روز و شب عاشورا» اثر حکیم الهی حضرت آیت الله حاج میرزا خلیل کمره ای است و او همچنین صاحب تألیف ارزشمند دیگری با عنوان «عنصر شجاعت یا هفتادودو تن و یک تن» (در هفت جلد) است. میرزا خلیل کمره ای (1317 - 1405 ه.ق) فقیه، مفسر قرآن، و مورخ و فیلسوف معاصر شیعی است. او در روستای فرنق کمره از توابع شهرستان خمین به دنیا آمد. تحصیلات حوزوی خود را ابتدا در خوانسار آغاز و سپس در حوزة علمیّة اراک دنبال کرد با تأسیس حوزة علمیه قم به دست استادش آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی به قم هجرت کرد. علّامه کمره ای از شاگردان آیات عبدالکریم حائری یزدی، ملّا محمد بیدهندی، آقا سید احمد جاده ای، میرزاعلی اکبر یزدی است. تألیفات آیت الله کمره ای بر مبنای نظم خاصی، متمرکز بر ارکان چهارگانه اسلام نوشته شده تألیفات او بر مبنای نظم خاصی، متمرکز بر ارکان چهارگانه اسلام نوشته شده است. رکن اول آن مؤسس و منادی دعوت است و سه رکن دیگر رهبران دعوت؛ کتاب دعوت و خانه دعوت اند و این نگاه برگرفته از حدیث شریفی است که «خدا را سبحانه در روی زمین سه حرم است که بسان دژ محکم مستحکم اند و مثل آن ها چیزی نیست، یکی کتاب خدا که مشعل نور و حکمت است دیگری کعبه خانة بیت الحرام که توجه همه باید به آن و به شَطر آن باشد و از حدی توجه به غیر آن را خدا قبول نمی کند و سوم آن ها عترت پیغمبر (ص) است که بهترین و پاک ترین رهبران دعوت اند.» کتاب یک شب و روز عاشورا در همین سیاق در بخش مجموعه آثار مربوط به عترت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله قرار می گیرد و شامل دو بخش کلی است. عنوان بخش اول آن «یک شب و روز عاشورا» (همنام با عنوان اصلی کتاب) و عنوان بخش دوم «نبرد و خون» است. یکی از ویژگی های آثار میرزا خلیل کمره ای - به ویژه آثار تاریخی او - کوششی است که جهت تجسم وقایع بر اساس تعقل و چینش روایات و نقل قول های صحیح انجام می دهد. در اینجا به نمونه ای از مباحث او در آن کتاب اشاره می شود. برای مثال، یکی از نامه های مهم حضرت امام حسین علیه السلام تنها شامل یک سطر (امّا یک دنیا مطلب) است که به روایت کامل الزیارات از کربلا برای محمد بن علی نگاشته است و متن نامه چنین است: بسم الله الرحمن الرحیم مِنْ حُسین بن علیّ إلی مُحمّد بن عَلیّ وَ مَنْ قِبَلَهُ مِنْ بَنِی هاشِم: أمّا بَعْد: فکأنَّ الدُّنیا لَمْ تَکُن و کأنَّ الآخِرَةَ لَمْ تَزَل، وَالسَّلام. به نام خداوند رحمان و رحیم از حسین بن علی به سوی محمد بن علی و سایر بنی هاشم که در نزد اویند. امّا بعد: گویی دنیا هرگز نبوده و گویی آخرت همیشه بوده، والسلام. میرزا خلیل کمره ای در تحلیل نامه، به نکات متعددی اشاره دارد که اهتمامش را به بازسازی منطقی وقایع عاشورا نشان می دهد که می توان به طور خلاصه به موارد زیر اشاره کرد: 1) محتوا می رساند که در زمان نگارش حضرت (ع) خود را در عتبه و آستانه ابدیت می دیده 2) مضمون نامه حاکی از آن است که پس از تصمیم نوشته شده باشد. 3) نامه برای انتشار پس از شهادت حضرت نوشته است. 4) چون روز عاشورا فرصت نبوده قطعاً نامه شب هنگام نوشته شده است. 5) به دلیل موقع تنگ و نبودن فرصت برای امام علیه السلام، امکان نگارش بیش از یک سطر نبوده است. 6) در آن شرایط اگر دلسوزیِ نامه نگار بیش ازحد طاقت بشر نبود، هیچ کلمه ای نمی نوشت، اما امام هدایت آن را نوشت. 7) علّامه کمره ای سپس به حکمت باقی ماندن آن نامه و نظایر دیگرش آن هم پس از جنایت های سپاه اموی اشاره دارد: امام علیه السلام نامه های موردنظرشان را ازجمله نامه فوق الذکر را به «فاطمه» دختر والا تبارش سپرد و به همین دلیل نامه ها محفوظ ماند؛ زیرا زوج آن بانو حضرت حسن مثنی (فرزند دوم امام حسن مجتبی علیه السلام) است که برخی از خویشاوندان مادری او در سپاه دشمن بودند و چون حضرت حسن مثنی در دفاع از حریم حسینی سخت مجروح شد، بستگانش او را برداشته و در کوفه مداوا کردند و به مدینه فرستادند؛ بدین سان امام می دانستند که از همین طریق نامه هایشان به مدینه می رسند. این چنین علامه کمره ای قطعه قطعه تصاویر را به هم متصل می کند تا خواننده درعین حالی که از کلام امام حسین علیه السلام بهره مند می شود، بتواند تصویری از آن لحظه تاریخی را در خاطرش ثبت کند. مشخصات کتاب: خلیل کمره ای (1389) یک شب و روز عاشورا، (ویرایش و تحقیق) محسن فیض پور، قم دارالعرفان، 355 صفحه. کتاب مذکور پیش تر در سال 1362 توسط انتشارات امیرکبیر در 226 صفحه منتشر شده بود. نشانی کتاب در وب گاه کتابخانه ملی ایران http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/2207536
جمعه ، ۱آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نسیم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 37]