واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری تسنیم: آیین سنتی-مذهبی سقا خوانی مردم نیک نهاد و دین مدار خطه کاشان در صبح روز تاسوعا در طول سالیان متمادی، نسل به نسل و سینه به سینه به یادگار مانده و قدمتی بیش از یک قرن دارد.به گزارش خبرگزاری تسنیم از کاشان ، حال و هوای محرم دوباره از کوچه پس کوچه ها و خیابان های شهرمان با نصب کردن پرچم های قرمز و مشکی و سبز در ورودی حسینیه ها، مساجد، تکایا و گاه به دیوار خانه هایی که مراسم سوگواری و عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) برپا می کنند که نشان از دوستداران و ارادتمندان به اهل بیت(ع) است همراه با بوی عطر و گلاب محمدی به مشام می رسد. هر کجا قدم می گذاری، چه در محله های قدیمی، چه در بافت تاریخی و سنتی و چه در مکان هایی که ساختمان های سربه فلک کشیده در شهر را نشان می دهد، بوی محرم و عزای حسین(ع) را استشمام می کنی، جوانان و نوجوانان و حتی کودکانی که با پوشیدن لباس سیاه و در دست داشتن بیرق ها و پرچم هایی که بعد از نماز مغرب و عشا در دست می گیرند و با ذکر"حسین، حسین" در محله های شهر قدم می گذراند و خود را در سوگواری ها شریک می دانند قابل توصیف نیست. "علی" شاگرد کلاس سوم ابتدایی با پیشانی بند سبزی که "یا ابوالفضل" بر آن نوشته و طبلی را در دست خود دارد می گوید: لحظه شماری می کردم محرم "ماه حسین" بشود تا به تمام آن هایی که بچه های شیعه و مسلمان ما را در دیگر کشورها اذیت می کنند بفهمانیم که ما از آن ها حمایت می کنیم و در شب های محرم حتی برای آن ها نیز دعا می کنیم تا با ذکر "اباعبدالله" ای که به آسمان می رسد خدا جواب همه انسان های شیطان صفت را بدهد. "عسل" دختر6 سال و نیمی بود که با چادر مشکی که بر سر داشت دست در دستان مادرش با آهسته زمزمه کردن "یا حسین"، "یا ابوالفضل" گروه های عزادار را بدرقه می کرد. نزدیک در ورودی حسینیه ایستاده بود تا هیئتی که ازآنجا عبور می کرد را نظاره کند و بعد وارد حسینیه شود، نزدیک شدم و حال و هوایش را جویا شدم، چنان از عشق به "حسین" می گفت که ناخودآگاه اشک در چشمان حلقه می زند و با سلام دادن هایش بر حسین و یارانش با لحن بغض آلود بین الحرمین را جلو چشمانت مجسم می کرد. "بهار"، گریه امانش را بریده بود و با لحن بغض آلودش برای شفای مریضش از صاحب این ماه طلب می کرد، "یا حسین، خودت همه مریض های اسلام را شفا بده"، "برادرم را شفا بده " و درد دل هایی که لابه لای گریه اش محو می شد، خدایا تو را به بزرگیت قسم نیم نگاهت را از ما دریغ نکن. دنیایی که هر روز صحنه هایی را جلو چشمانمان حرکت می دهد، با خوشی و ناخوشی، خوبی و بدی، همه و همه نشان از این است که زمان ها همچون حرکت ابرها می گذرد پس چه خوب است قدر بدانیم. در بیشتر نقاط ایران ماه محرم که می شود نه تنها حال و هوای شهر بلکه حال و هوای دل تغییر می کند و در شهر دارالمؤمنین کاشان در تمام حسینیه ها، مساجد و اداره های مختلف ساعت 6:30 تا 8 صبح قرائت زیارت عاشورا با نوحه خوانی مداحان اهل بیت(ع) برگزار می شود. حسینیه ها و مساجدی که در دهه های محرم اول تا سوم با دادن نذری ها فضای هیئت ها را عوض می کند.غذاهایی که بیشتر در منطقه کاشان مرسوم است گوشت لوبیا که بعضی از مکان ها همراه با سبزی و دوغ هرماه است و چه گردشگرانی که حتی برای یک بار هم که شده غذای سنتی و بومی کاشان را دوست دارند امتحان کنند. برگزاری آیین های خیمه کوبی، چاووش خوانی، نخل گردانی، تعزیه خوانی و مداحی در کاشان، آران و بیدگل، نیاسر، نوش آباد، قمصر، نیاسر و برزک و حتی روستاهای اطراف کاشان را می توانی به خوبی مشاهده کنی که هر سال با حضور جوانان و نوجوانان و پیشکسوتانش نسبت به سال های گذشته اش پرشورتر است. بی تردید عاشورا، حماسی ترین و سوزناک ترین واقعه تاریخی است که باگذشت سالیان سال از وقوع آن، مردمان هر شهر و دیاری از سراسر ایران با مراسمی خاص و متفاوت به پاسداشت این حماسه می نشینند، که نشانگر فرهنگ و آداب ورسوم مردمان آن مناطق است و هر کدام در نوع خود قابل توجه و بی نظیر است. رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان در این باره به تسنیم گفت: پرونده آئین نخل گردانی محله صدره و سرفره کاشان توسط واحد مردم شناسی اداره میراث فرهنگی کاشان تهیه شد و توسط کارشناسان اداره کل مورد بررسی قرار گرفت. محسن جاوری افزود: پس از تصویب شورای ثبت استان این پرونده جهت ثبت در فهرست میراث معنوی به شورای ثبت ملی سازمان میراث فرهنگی کشور ارسال شد. وی، نخل، نماد قبر و ضریح شش گوشه امام حسین (ع)، نماد شط فرات، نماد نهرعلقمه، طوق، جریده یا جریته، علم، کتل، ذوالجناح، شیر فضه را از مهم ترین نشانه های عزاداری در کاشان دهه اول محرم که در پیشاپیش هیئت عزادارشان به بازار شهر و تکایای مختلف برده می شوند نام برد. رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان، با اشاره به اینکه نمادهای عزاداری نشانه ای از یادگارهای فرهنگی هستند که از نیاکان و بزرگان به صورت موروثی به نسل های امروز رسیده است خاطرنشان کرد: در باور و عقاید مردم کاشان نخل نمودی از تابوت و محفه امام حسین (ع) است که برخی از دسته های عزادار از قرن ها پیش، به نشانه تشییع پیکر امام حسین (ع) آن را حمل می کنند. تاریخچه آئین های سنتی و مذهبی در منطقه کاشان و روستاهای اطراف آن، با توجه به بنای تکایا و حسینیه ها و نیز آثار به جامانده گاهی به دوره صفویه نیز می رسد. آیین سنتی مذهبی سقاخوانی، پنجه بندی، کُتَل، خیمه بندی، طوق برداری، خیمه کوبی، نخل گردانی، تعزیه خوانی همه و همه برگرفته از آیین های سنتی مذهبی منطقه کاشان است که هر سال نسبت به سال های گذشته اش با حضور دوستداران به اهل بیت و اباعبدالله الحسین(ع) و حتی گردشگرانی که از راه های دور و نزدیک به شهر گل و گلاب شهری که با نام گل محمدی مزین شده می آیند تا شاهد برگزاری آن باشند. آری وجود زیارتگاه حضرت سلطانعلی بن امام محمدباقر(ع) در کربلای ایران مشهد اردهال نیز شاهد برگزاری مراسم ویژه و سوگواری در عزای اباعبدالله الحسین(ع) است به ویژه سه شنبه های هر هفته بازاریان کاشانی و چهارشنبه های هر هفته فینی ها به صحن امامزاده آمده و با دادن نذورات و برپایی هیئت های حسینی علم سوگواری را برپا می کنند. شهروندان نوش آبادی نیز، به منظور استقبال از کاروان حسینی آیین سنتی مذهبی سقا خوانی را برپا می کنند، آیین سنتی مذهبی سقا خوانی مردم نیک نهاد و دین مدار این خطه که در طی سال ها، نسل به نسل و سینه به سینه به یادگار مانده، قدمتی بیش از یک قرن دارد، در این آیین سقا خوانان در گروه های سه گانه، استادان و پیشکسوتان سقا خوانی و شاگردان و جوانان به صورت حلقه های عزا مقابل یکدیگر نشسته و اشعاری پرمحتوا و سوزناک در توصیف واقعه کربلا و مدح شهدای کربلا را بانواهایی برگرفته از ردیف دستگاه موسیقی سنتی، همنوایی می کنند و سقا خوانی در صبح روز تاسوعا، نیز انجام می شود. رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان کاشان نخل حسینیه سرفره و گذر صدره را به عنوان قدیمی ترین و معروف ترین نخل در کاشان، توسط افرادی که با ادای نذرشان آن را ساخته اند عنوان کرد و نخل محله کلهر متعلق به هیئت علی اصغر، نخل محله درب باغ متعلق به هیئت ابوالفضل (ع)، نخل حسینیه زیارت طاهر منصور متعلق به هیئت عباسی، نخل حسینیه قاضی اسدالله یا زیارت چهل تن متعلق به هیئت حیدری و نخل تکیه پانخل یا تکیه باباشرف متعلق به هیئت حضرت ابوالفضل (ع) را از دیگر نخل های معروف در این شهرستان نام برد. جاوری با اشاره به اینکه حمل نخل سرپره به سمت بازار در روز عاشورا با بزرگ ترین اجتماع مردم کاشان همراه است، گفت: غبارروبی و آذین بندی نخل و آداب تکاندن نخل در شب تاسوعا از جمله آیین های نخل گردانی است که با شور و هیجان خاص توسط هیئت عزادارش انجام می شود. وی، پویایی، حفظ و زنده نگه داشتن مراسم نخل گردانی، قدمت و سابقه تاریخی نخل، وفاق و اتحاد اجتماعی در مراسم نخل گردانی در روز بازار و یا حرکت دوره، تأثیر فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی را از شاخص های مهم نخل سرفره کاشان برشمرد. نخل برداری محله صدره و سرفره کاشان نیز غوغایی را در دل عاشقان به اهل بیت(ع) بر پا می کند که گویا عاشورای حسینی شده است. طوق برداری نیز از آئین مخصوص روز عاشورا است که توسط چند نفر از افراد در جلو هیئت حمل می شود، امروزه طوق برداری روبه فراموشی نهاده و تعداد طوق بندان، کمتر از انگشتان یکدست است. هرچند که طوق به شکل ایستاده و عمودی حمل می شود اما در منطقه کاشان، طوق را خمیده برمی دارند و دلیل آن، ناظر بر روایتی است که در روز عاشورا، امام حسین(ع) به هنگام شهادت حضرت ابوالفضل العباس(ع) فرمودند«الآن انکسر ظهری» و اعتبار این سخن، طوق را خمیده حرکت می دهند. گزارش از فروغ صالحی شهرابی
جمعه ، ۱آبان۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری تسنیم]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 16]