واضح آرشیو وب فارسی:مهر: مهر گزارش میدهد؛
تخته زنی عزاداری مختص ایلخچی/ازقبای سبز کودکان تا جامه سیاه پیران

شناسهٔ خبر: 2947596 - جمعه ۱ آبان ۱۳۹۴ - ۰۹:۳۳
استانها > آذربایجان شرقی
اسکو - بوی محرم و کربلا در فضای شهر ایلخچی آذربایجان شرقی پیچیده و دراینبین آیینهای محرمی بهانهای برای یکی شدن دلها و دستها شدهاند. خبرگزاری مهر- گروه استانها: عزاداری در ماه محرم یکی از سنتهای بسیار قدیمی است که در هر شهر و آبادی کشورمان ایران با آداب خاصی برگزار میشود و مردم ایلخچی آذربایجان شرقی نیز از همان آغازین روزهای منعقد شدن مراسم عزاداری برای امام حسین (ع) در ایران، مراسم و آیینهایی برای خود داشتهاند که برخی از این مراسم خاص مردم ایلخچی و بهگونهای متفاوت از دیگر مناطق کشور برگزار میشود تا مردم این شهر نیز نامشان را در لیست ارادتمندان به اهلبیت ثبت و ضبط کنند. تخته زنی مراسمی برای عرض ارادت مردم ایلخچی به سالار شهیدان امام جمعه شهر ایلخچی در گفتگو با خبرنگار مهر ضمن اشاره به ماهیت مراسم تخته زنی در این شهر اظهار داشت: تاختاچالانار مراسم عزاداری ویژه ای است که همه ساله در ایام عزاداری محرم در شهر ایلخچی برگزار می شود و از قدیم الایام مراسمی برای عرض ارادت مردم این منطقه به ساحت مقدس سید و سالار شهیدان بوده است. حجت الاسلام محمد اسماعیلی در تشریح نحوه برگزاری مراسم عزاداری تخته زنی در شهر ایلخچی خاطر نشان شد: در این مراسم عزاداران شرکت کننده هر کدام دو صفحه تخته ای در دست می گیرند و با دسته بندی در خیابان ها، از این تخته ها به جای طبل و سنج استفاده می کنند و به این ترتیب در سوگ اباعبدالله به سوگواری می پردازند. شال باغلاماق؛ آیین محرمی مردم ایلخچی در ماه محرم آیینهای عزاداری و سنتی مردم ایلخچی آذربایجان شرقی که بیانگر عشق و ارادتشان به سالار شهیدان است، اوج میگیرد و شال باغلاماق یکی از اینهای ویژه است که هرساله همزمان با آغاز ماه محرم در تمامی مساجد این شهر برگزار میشود. شال باغلاماق یا مراسم پخت و پخش احسان یکی از آیینهای محرمی مردم شهر ایلخچی آذربایجان شرقی است که از سالهای دور تاکنون رواج داشته و هرسال باشکوهتر از سال قبل برپا میشود و امسال نیز همزمان با شب اول ماه محرم با حضور مردم ولایت مدار و عزاداران حسینی این شهر برگزار شد.

پخت نان بهصورت سنتی و بهدوراز هرگونه تشریفات یکی از مهمترین بخشهای این آئین است که هرروز بیش از هزاران نفر دریک سفره نشسته و از یک غذای واحد استفاده میکنند و همچنین کسانی که دچار بیماری هستند، خادمان مساجد احسان را به در منزل آنها تحویل میدهند تا مریضان نیز از این سفره متبرک بینصیب نمانده و از این غذا تناول کنند. مشارکت گسترده مردم، حذف فاصله طبقاتی احتمالی، اتحاد یکپارچگی از سفارشها دین مبین اسلام است که در این مراسم به شکل باشکوهی اجرا می شود که از خوبیهای این مراسم میتوان به اجرای مراسم شستن دستها بعداز صرف شام واحد اشاره کرد که شستن دستها طبق احادیث اسلامی جزو مستحبات است. وقتی فریادهای شاه حسین وای حسین در کوی و برزن طنینانداز میشود دستههای شاه حسین وای حسین گوی، از قدیمیترین مراسم عزاداری و منحصربهفرد آذریها محسوب میشوند که از چند روز قبل از ماه محرم تا هشتم ماه محرم در میدان امام حسین (ع) شهر ایلخچی برگزار میشود و نواها و شعارهای مذهبی چون «حیدر، حیدر سس ور»، «حیدر یا الله»، «امام، امام سس ور»، «امام یا الله»، «امام ماشاالله» در چنین مراسمی طنینانداز میشوند. بعد از تمام شدن مراسم شال باغلاماق در مساجد، مردم در میدان امام حسین (ع) این شهر جمع شده و در صفهای طویل با دادن شعارهایی مذهبی دور میدان امام حسین میچرخند و تا ساعتی از شب به عزاداری سالار شهیدان امام حسین میپردازند که در این مراسم هر عزادار چوبدستی بلندی همراه آورده و هر صف شعاری داده وصفهای بعدی جواب این شعار را میدهند و چوبدستی را مثل شمشیر در دست راست گرفته و دست خود را به کمر نفر سمت چپ گرفته و صف مرتبی به وجود میآورند. این عزاداران با حرکات چرخشی در جواب اشعار و ابیاتی که میخوانند همه باهم کلمه «حسین سس ور حسین یا الله حسین ماشاالله» را تکرار میکنند و علاوه بر این محرم و نذری در بخش ایلخچی باهم عجین شدهاند و در این روزها و شبها که نذری به عشق امام حسین (ع) داده میشود، مردم برای تبرک نیز سعی میکنند تا قدری از نذری تناول کنند و یا برای شفای مریض خود از آن استفاده کنند.

تاختاچالانار آئین کهن محرمی هیئت قاسمیه ایلخچی «تخته چالانار» یا همان «تخته زنی» از دیگر آیینهای محرمی مردم ایلخچی است که به گفته افراد مسن هیئات این شهر، تأسیس این آیین به قبل از سال ۱۳۳۲ برمیگردد و مراسم عزاداری و تخته زنی هیئتهایی چون قاسمیه ایلخچی که مختص ایام محرم بوده، با استقبال و حضور بیشتر اهالی شهر بهصورت مراسم هفتگی برگزار میشده و از سال ۱۳۴۴ به سایر ماههای سال تسری یافته و از این تاریخ به بعد مراسم هفتگی و مراسم خاص اعیاد و سوگواریهای اهلبیت بهصورت مستمر برگزار میشود. مراسم رسمی تخته زنی هیئت قاسمیه ایلخچی از صبح اول محرم هرسال شروع میشود و تا قبل از نماز ظهر عاشورا ادامه مییابد و شیوه عزاداری بدینصورت است که اعضاء هیئت در دو صف موازی پشت سر یکدیگر ایستاده و تخته زنی میکنند بهطوریکه اول هر عزادار دوتخته مستطیلی شکل و دارای دسته را درحالیکه بهطرف داخل دو صف برگشته، مقابل کمر خود به هم میکوبد و بعد این عمل را برای دومین بار برگشته پشت سر نفر جلویی و مقابل کمر انجام میدهد و سپس برای سومین بار چوبها را بلند کرده و بالای سرخود به هم میزنند. تخته زدن در سه جهت و با سه ریتم خاص صورت میپذیرد و در ایام قدیم زدن تخته با حرکات پاها همراه بود که امروزه این روش مختص کودکان شده و مراسم با مداحی مداحان اهلبیت عصمت و طهارت و با ریتم سهضربی در وصف مصیبتهای سیدالشهدا و سایر شهدای واقعه عاشورا همراه است بهطوریکه در سه ضرب اول مداح نوحه میخواند و در سه ضرب دوم عزاداران جواب میدهند. صبح اول محرم که آغازگر مراسم تخته زنی است، تعریف خوبی برای این نوع عزاداری در صبحهای دهه اول محرم تا ظهر عاشورا است و با درآوردن صدای دوتکه چوب همشکل در موقع صبح اعلان شروع عزای حضرت امام حسین (ع) و شهدای کربلاست . امروزه تخته زنی در روز عاشورا با بستن یکدست سرها بهوسیله پارچه مشکی و پوشاندن کودکان خردسال با پارچه سبز همراه میشود و شرکت عزاداران در دو صف موازی در آن همزمان با صبح عاشورا به ترتیب از مسنترین فرد تا کودکان هفت یا هشتساله نمادی از عشق به سرور و سالار شهیدان امام حسین (ع) است. هرسال روز عاشورا استقبال اهالی شهر ایلخچی از مراسم تاختاچالان بیش از سال قبل بوده بهطوریکه طول هیئت عزاداری باعث مسدود شدن برخی خیابانها میشود و با در نظر گرفتن صفهای طویل جهت هماهنگی و نظم بخشیدن به مراسم تخته زنی، از طبل و سنج استفاده می شود.

تلاش مبلغان تبلیغات اسلامی شهرستان اسکو برای تبیین پیام عاشورا در مناطق محروم حجت الاسلام مظفر رجب زاده،رئیس اداره تبلیغات اسلامی اسکو به اعزام مبلغ دینی برای مساجد سطح شهرستان در این ایام اشاره و تصریح کرد: مبلغان دینی توسط اداره تبلیغات اسلامی در ماه محرم به مناطق مختلف اعزام میشوند که محور برنامههای تبلیغی آنان مبتنی بر تبیین پیام عاشورا در سخنرانیها و اقامه فریضه نماز ظهر عاشورا است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 19]