واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس گزارش میدهد
نگاهی به آئین سنتی طوقبندان محرم در گرگان
محرم در گلستان لطف دیگری دارد، مردمانی که عاشقانه با برگزاری آئینهای سنتی و مذهبی میزان عشق و ارادت خود به اهلبیت(ع) را نشان میدهند.
به گزارش خبرگزاری فارس از گرگان، از غرب گرفته تا شرق این استان شمالی، این روزها ماوای مردان و زنانی است که زیر بیرق حسینی سینهزنان سوگوار و دلسوخته این ایام هستند. از منطقه بندرگز گرفته تا گنبد، از فارس گرفته تا دیگر اقوام این سرزمین، شور حسینی در این دیاری که به حب اهلبیت(ع) شهره است، شعلهور است و مردمی که با وجود تمامی کاستیها از توان خود در مسیر زندهداشت یاد و خاطر واقعه عظیم کربلا دریغ نمیکنند. در شهر گرگان نیز از دیرباز آئینهای متعددی از محرم به یادگار مانده است، رسومی زیبا و ریشهدار همچون، «طوقبندان» و «پامنبری»، «دسته چوبی»، «تعزیهخوانی» و «عشوریخوانی» که هر کدام از این برنامهها داستان مربوط به خود را دارد. بیشک در بین این همه رسوم زیبا، نمیتوان از طوقبندان یاد نکرد، رسمی که نماد پرچمدار کربلا است که تا آخرین لحظه از زلال وجود پاک خویش برای کمک به امام زمان خود دریغ نکرد. *برگزاری آئین طوقبندان در بیش از 10 محله گرگان آئین طوقبندان یا همان علمبندان در محله «میرکریم» روز چهارم محرم، محلات «نعلبندان»، «پاسرو» و «میخچه گران» روز پنجم، محلات «سرچشمه»، «سبزه مشهد»، «سر پیر» و «دباغان» در روز ششم محرم برگزار میکنند. این آئین در روز هفتم محرم در چهار محله قدیمی گرگان اعم از «شاهزاده قاسم»،«میدان»، «درب نو» و «دوشنبهای» برگزار میشود. به گفته «اسدالله معطوفی» مورخ گرگانی در کتاب ضربالمثلها، کنایات و باورهای مردم گرگان درباره این رسم مینویسد: طوق یا علم که مشخصه دسته هر محل محسوب میشد، عبارت از مجموعه تعدادی قپهها و اشیا فلزی و پارچههای اهدایی است که بر روی اسکلت چوبی و گاه فلزی نصب میشد. وی یادآور شد: در زمان حرکت دسته هر محله بر دوش جوانان قدرتمند به حرکت در میآمد. در زمان طوقبندان یا علم بستن، طوقهایی که در طول سال در تکایا و گاهی مسجد محل نگهداری میشد، شستشو داده و آن را مرتب میکردند. به نظر میرسد این آیین سنتی و نشان دادن عزاداری با علم و بیرق از دوران صفویه آغاز شده، هرچند حتی در ایران باستان و دوره هخامنشیان نیز ایرانیان بسیاری از شادیها و ناراحتیهای خود را به صورت پرچم و بیرق ارائه کردهاند. *نذورات و قربانی در محله شاهزاده قاسم گرگان در هفتم محرم به سراغ محله شهزاده قاسم در گرگان میرویم، در روز هفتم محرم، اعضای ریشسفید و بزرگ محلههای «شاهزاده قاسم»،«میدان»، «درب نو» و «دوشنبهای» در محله شاهزاده قاسم گرگان جمع میشوند و تجهیزات علم و بیرق را که اکثراً از جنس برنج و مس بوده، در داخل مجمعی فلزی قرار داده و آن را آماده برای مراسم طوقبندان میکنند. در این روز مراسم با سینهزنی و نوحهخوانی از محلهای «شاهزاده قاسم»،«میدان»، «درب نو» و «دوشنبهای» شروع میشود در محله شاهزاده قاسم ختم میشود، سپس علمها به داخل امامزاده برده شده و سپس به محوطه شاهزاده قاسم آورده میشود. نذورات بهویژه قربانیهای انجام گرفته بین هیئتهای حسینی توزیع میشود تا از آن غذا تهیه شود که اکثراً هیئتهای حسینی در روزهای بعد با پخت قیمه از میهمانان خود پذیرایی میکنند. سالها از این سنت زیبا و پرمعنا میگذرد و بدون شک زنده نگهداشتن این سنتهای قدیمی و ریشهدار نشان از عشق و ارادت مردم این دیار به اهلبیت(ع) و اعتقادات زیبای دینی آنان است که در نسل امروز نیز هبوط کرده است. رئیس یکی از هیئتهای مستقر در شاهزاده قاسم با اشاره به برگزاری هرساله آئین طوقبندان در این محل گفت: در این روز غلغلهای برپاست و طبق سنت هرساله از زن و مرد گرفته تا بچه و کهنسال در این محله برای بزرگداشت این آئین مذهبی جمع میشوند. کثرت قربانی و نذورات برای اهلبیت(ع) در روز طوقبندان بسیار زیاد است و اصلاً قابل بازگویی نیست. مردم گرگان به سهم خود با انجام مراسمهایی همچون طوقبندان و علمگردانی در ماه محرم، بهنوبه خود در راه حفظ ارزشهای محرم، فرهنگ وفاداری و مردانگی ابوالفضل العباس (ع) تلاش میکنند؛ محرم همچنان ادامه دارد و استان گلستان بهویژه گرگان، همچنان در تبوتاب برگزاری آئینهای سنتی خود در این ایام تلاش میکند تا بتواند از عهده کار زینبی که همان بازگو کردن واقعیتهای قیام سرخ حسینی است، برآید. انتهای پیام/83002/ک30
94/07/30 - 11:29
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 31]