تور لحظه آخری
امروز : پنجشنبه ، 12 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):مؤمن از اندك خدا خشنود مى شود و بسيارش او را ناراحت نمى كند و منافق از اندك خدا نا...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1820117880




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

استقبال عزاداران از علم حضرت عباس(ع) به روایت «خوزستان و تمدن دیرینه آن»/ نخل معروف کلبی خان در مراسم عزاداری خوزستانی ها


واضح آرشیو وب فارسی:ایبنا: به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، وقتی می خواهید محرم را در متن جامعه دیروز جستجو کنید ناخودآگاه به شمال، مرکز، شرق، غرب و جنوب ایران کشانده می شوید. کتاب ها شما را به سرزمین های دور و نزدیک می برند و شما پا به پای راوی به بطن سنت ها و آئین ها می روید. صدای ناله و شیون شیعیان ایران را از دل قرون گذشته می شنوید؛ ناله و شیونی که آرام آرام با سنت ها و آداب ایرانی آمیخته می شود تا فریاد هل من ناصر ینصرنی حسین (ع) در دل تاریخ محو نشود. فریادی که گاه در سینه عزاداران و گاه در شمشیر تعزیه خوان ها جاری می شود. اوج عزاداری های خوزستانی در ماه های محرم و صفر جستجوی آداب شهرهای ایران در ماه محرم ما را با کتاب «خوزستان و تمدن دیرینه آن» نوشته ایرج افشار سیستانی پیوند داد. کتاب دو جلدی که صفحاتی از جلد دوم آن به سوگواری اهل خوزستان در ماه محرم اختصاص دارد. وی ایران شناس و پژوهشگری از دیار زابل است که بیش از پنجاه کتاب در زمینه های گوناگون مردم شناسی، زبان شناسی و جغرافیای تاریخی ایران را تالیف کرده است. نویسنده در کتاب خود تحقیقی مفصل و همه جانبه درباره سرزمین خوزستان انجام داده است. این کتاب دوجلدی که در 14 بخش و 55 فصل تنظیم شده است ویژگی های مختلف استان خوزستان نظیر جغرافیای طبیعی، زندگی و سابقه تمدن، تاریخ، آثار باستانی، تقسیمات کشوری، ترکیب نژادی، سوانح طبیعی، حوادث سیاسی، نام آوران، عشایر و طوایف و شاخص های اجتماعی این سرزمین کهن سال را به تفصیل برمی شمرد. افشار سیستانی به عزاداری در نگاه نخست به شکل عمومی پرداخته و نوشته است: «مراسم عزاداری در ماه های محرم و صفر، رمضان به اوج خود می رسد. در این ماه ها، و به ویژه در دهه اول محرم، دسته های سینه زنی و زنجیرزنی در کوچه ها و خیابانها به راه می افتند. در ماه های دیگر مجالس در مسجدها و حسینیه ها و خانه ها برگزار و روضه خوانی های زنانه و مردانه برپا می شوند.» (ص 738) تمرین شمشیربازی کودکان برای عزاداری محرم در سطور دیگری از کتاب سخن از علاقه ویژه دیار خوزستان به امام حسین (ع) است، در این رابطه می خوانیم: «اهالی خوزستان به عزاداری ماه محرم علاقه مندند. روی این اصل از روز اول محرم همه خود را جزو سربازان حضرت سیدالشهداء می دانند کودکان و نوجوانان از چند روز قبل از محرم، به تمرین شمشیربازی می پردازند و خود را برای روزهای محرم آماده می کنند. در عزاداری ها از عَلم، نخل، شیدونه و مشعل استفاده می شود» (ص 739) مولف پس از ترسیم یک فضای کلی از عزاداری در خوزستان سراغ ابزار استفاده شده در سوگواری های این دیار می رود و درباره علم می نویسد: «عَلَم: علم یا جریده عبارت است از چوبی به ارتفاع 10 متر و قطر 10 سانتی متر که پارچه های دومتری سیاه، به فاصله های معین، از بالا تا پیین یا بند به آن بسته و یک شبکه (پنجه) برنجی یا نقره ای بر نوک آن وصل است. این عَلَم به نام عَلَم حضرت عباس معروف است. از هنگامی که چوب آن برای بستن پارچه به میدان می آورند، مردم جمع می شوند و با ساز و دهل و صلوات وارد میدانش می کنند.» (ص 739) یکی از ابزارهای استفاده شده در خوزستان نخل است که در توصیف آن با اشاره به معروف ترین نخل دزفول می خوانیم: «نَخل: نخل را برای تشبیه به ایوان های طلایی اماکن متبرکه می سازند و عبارت است از سطحی از تخته که اطراف آن را دندانه های تخته ای احاطه کرده و شکل آن مانند ایوان های قدیم است که روی آن با رنگ اکلیل نیت یافته و ارتفاعش حداکثر 6 و عرض آن 3 متر است. یک ایوان دیگر در مقابل آن به فاصله 3 متر می نهند و با چوب هر دو را به یکدیگر وصل می کنند. وسط آن را خالی نگاه می دارند. روی این چوب ها را با پارچه های رنگارنگ زینت می دهند و در انتهای نوک این نما، یک شبکه رنگینی نصب می شود. این نخل حاشیه ای در زیر و چهارپایه دارد که آنها را بر روی چهارکرسی در وسط میدان قرار می دهند. نخل معروف دزفول، نخل کلبی خان است.» (ص 739) زمانی که لنگ داران آتش ها را خاموش می کنند برخی ابزارهایی که در عزاداری این دیار از جنوب استفاده شده تنها مختص به این شهر است و برخی دیگر در سایر شهرهای جنوبی نیز دیده می شود. افشار سیستانی شیء دیگری از مراسم عزاداری را این گونه توصیف می کند و می گوید: «شیدونه: شیدونه تشبیهی است به ضریح و گند بالای آن و چهار گلدسته در چهار گوشه گنبد. و آن عبارت است از یک اتاق مکعب چوبی با شبکه های خوب و چهار گذشته ظریف کوچک و چهار گوشه آن عقب پایه ها. طرز حرکت دادن آن به صحرا عین مانند نخل است هر شیدونه به نام یکی از امامان یا شهدای بین هاشم نامیده شده است.» (ص 739) آتش در عزاداری های ایرانیان در سوگ سالار کربلا سهم عمده ای به ویژه در روزهای پایانی یعنی عاشورا و تاسوعا دارد. خوزستانی ها آتش را به شکل مشعل در مراسم خود استفاده می کنند. درباره نحوه استفاده از مشعل آمده است: «مشعل: مشعل حداکثر یازده شبکه آهنی دارد که بر روی یک چوب افقی نصب شده اند و در وسط این چوب پایه ای است که مانند علم آن را بر روی ناف جای می دهند. ارتفاع مشعل حدود 5/1 متر و ارتفاع هر چشمه آن حدود نیم متر است. در شبکه ها تفاله کنجد می ریزند و آتش می زنند. مشعل چی به دنبال سینه زنان حرکت می کند و هنگامی که به مجلسی می رسند، در وسط سینه زن ها قرار می گیرد و آهن دهل و سرنا مشعل را حول محور خود به چرخش درمی آورد. در اثر این چرخاندن، آتش بر روی سینه و زنان و فرش ها می رسد که لنگ داران آنها را خاموش می کنند» (ص 739) در این رابطه بیشتر بخوانید: شباهت سوگواری های ایرانیان با آیین های سیاوشان/ پیشینه کهن ساختن تابوت های تمثیلی در ایران تکیه معین الرعایا به روایت کتاب «جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل کرمانشاهان»/ از پلوی عزاداری تا اختلافات دسته ها عاشورا در کاشان به روایت کتاب حسن نراقی/ تعزیه های سیار و طویل کاشی ها و عبور شش ساعته از بازار شهر تعزیه های عصر ناصری به روایت کتاب «پرسه در دارالخلافه»/ ماجرای شیر تکیه دولت و شیربان باشی سلطنتی


پنجشنبه ، ۳۰مهر۱۳۹۴


[مشاهده متن کامل خبر]





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایبنا]
[مشاهده در: www.ibna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 86]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن