واضح آرشیو وب فارسی:روزنامه جام جم: روزش را با تلگرام به شب می رساند و شبش را با واتساپ به روز. روزها با لاین همنشین است و شب ها با تانگو. از وایبر دل برید و به تلگرام پیوست. در فیسبوک دوری می زند و درخواستی می دهد و حاجتی را می پذیرد و در اینستاگرام عکسی می گذارد و عکس هایی را لایک می کند. روزش شب می شود و باز فردا، روز از نو، روزی از نو و نقطه، سر خط.کم نیستند کسانی از هر قشر و سن که این روزها عمده ساعات مفید شبانه روز خود را در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی می گذرانند. نه برآمده از یک کنش هدفمند و با برنامه که بیشتر بر مبنای یک وقت گذرانی منفعلانه و بی هدف. به تعبیر دیگر یک پرسه زنی متحیرانه و نت گردی وقت سوز بی حاصل. فرهنگ استفاده از هر ابزار و وسیله ای، فارغ از نوع و ماهیتش، معمولا یا دیرتر از خودش وارد کشور می شود یا اصلا نمی شود، از بیخ و بن. به همین دلیل نحوه استفاده و بهره گیری از اغلب تکنولوژی های وارداتی، به نوعی افراط و تفریط دچار و مبتلا می شود. فضای مجازی و شبکه های اجتماعی هم بیش و کم شامل این قاعده شده و تعریف مشخص و مدونی از چگونگی ورود و استفاده از این فضا و داده هایش وجود ندارد. ورود اغلب کاربران به این حوزه، شکل و فرمی بی هدف و بدون برنامه داشته و صرفا برای وقت گذرانی و گذران عمر است. به عبارتی بهتر، هیچ گونه کنترل، نظارت و مدیریت بر وقت و زمانی که از سوی مخاطبان صرف این فضا، مختصات، اطلاعات و داده های آن می شود صورت نمی گیرد. ابزاری برای سرگرمی به اعتقاد استاد دانشگاه صدا و سیما مراجعه بسیاری از کاربران ایرانی به فضای مجازی به معنای واقعی کلمه و برای استفاده از داده های اطلاعاتی مفید آن یا بهره گیری حرفه ای برای ارتقای مسائلی همچون کسب و کار و... نیست و بیشتر حکم یک ابزار پر کردن اوقات فراغت و سرگرم سازی را پیدا کرده است. دکتر محمود اربابی درباره چرایی اقبال ایرانیان به فضای مجازی و شبکه های اجتماعی توضیح می دهد: فضای مجازی در مقام یک پدیده نوظهور امکان خواندن، دیدن و شنیدن سهل الوصول را به کاربر می دهد و به یک وسیله برای گذران وقت تبدیل شده است. از سوی دیگر، به نسبت دیگر سرگرمی ها ارزان است و نظارت چندانی هم بر آن صورت نمی گیرد. فضای مجازی این روزها بیشتر جنبه سرگرم کننده پیدا کرده است. کاربردی شدن فضای مجازی دکتر اربابی در خصوص مدیریت زمان در استفاده از این فضا تاکید می کند: این موضوع فقط رسانه ای نیست و باید از منظر جامعه شناسانه هم به آن پرداخت. در این زمینه باید مجموعه عوامل را در نظر گرفت. فضایی که کارکرد سرگرمی و تفریح و گذران وقت را دارد هر چه بیشتر در دسترس باشد به طور طبیعی کاربران بیشتری را جذب خود خواهد کرد. کاربر هم تمایل دارد زمان بیشتری را در آن بگذراند، چرا که نه هزینه ویژه و سنگینی برای او دارد و نه مسئولیتی متوجه او ست. دکتر اربابی: تازه بودن این فضا برای جامعه یک تب و موج را ایجاد کرده که پس از مدتی فروکش خواهد کرد؛ برای مثال می توان به فیسبوک اشاره کرد که تب و حرارت استفاده از آن فروکش کرده است وی ادامه می دهد: هر چقدر فرآیند بهره برداری از فضای مجازی کاربردی تر، موثرتر و پاسخگویانه تر باشد می تواند در استفاده بهتر از زمان و مدیریت آن تاثیر مستقیم بگذارد. فضای مجازی باید کاربردی باشد و کاربران بخش اعظم مسائل کاری، حرفه ای، علمی و حتی تجاری و مالی خود را از آن تامین کنند. در این صورت، کاربر هر چقدر هم زندگی رهاشده ای داشته باشد یک تعادل در امورات روزانه اش ایجاد خواهد کرد. تبی که فروکش خواهد کرد این استاد ارتباطات، نکته دیگری را مد نظر قرار می دهد و تصریح می کند: تازه بودن این فضا برای جامعه یک تب و موج ایجاد کرده که پس از مدتی فروکش خواهد کرد. برای مثال می توان به فیسبوک اشاره کرد که تب و حرارت استفاده از آن فروکش کرده است. اگر گردانندگان و سیاستگذاران فضای مجازی کشور در خلق این فضا و داده های قابل ارائه در آن فعال باشند شاید بتوانند مدیریت و نظارت خود را بر هم اعمال کنند. به گمانم در شرایط حاضر بیش از آن که بخواهیم به کسانی که به فضای مجازی ورود می کنند خرده بگیریم باید انتقادات را متوجه رسانه ها و فضای مجازی کشور کنیم که جذابیت های لازم را برای جذب مخاطب ندارند. فضای تحمیلی وارداتی از خارج آمده، عوارض خودش را دارد. فرهنگ سازی برای خانواده می گویند ایرانی ها پس از مردمان کشور روسیه بیشترین کاربران فضای مجازی و شبکه های اجتماعی هستند. در عین حال، بخش عمده و قابل توجهی از این کاربران ایرانی را کودکان، نوجوانان و جوانان تشکیل می دهند. بیشتر این کاربران نوپا و کم و سن سال هم در استفاده از این فضا دچار افراط و تفریط شده و زیاده از حد در آن حضور دارند. دکتر اسدی: متاسفانه جامعه ما یک جامعه شفاهی است و اغلب مردم چندان اهل مطالعه نیستند. فرهنگ سازی فرآیند سخت و در عین حال، زمانبری است و شاید درخصوص مسائل حاد که فوریت دارند، جواب ندهد گمانه زنی ها نشان می دهد در حال حاضر در ایران 82 درصد از خانواده هایی که فرزندان بالای 11 سال دارند درگیر مساله استفاده بی رویه فرزندان از فضای مجازی هستند. به باور یک استاد ارتباطات و مدرس دانشگاه علامه طباطبایی، اصولا زمان برای ایرانیان اهمیت و ارزشی ندارد و یکی از بهانه ها و وسایل برای وقت گذرانی هم همین فضای مجازی است. متاسفانه اغلب کاربران در استفاده از تکنولوژی هدفمند نیستند و در راستای اهداف خاصی حرکت نمی کنند. دکتر عباس اسدی درخصوص مقابله با این بی هدفی رسانه ای تصریح می کند: در وهله اول باید در سطح خانواده ها فرهنگ سازی کرد و به آنها آموخت فقط در زمان فراغت به فضای مجازی بپردازند. در عین حال، یک سیستم نظارتی هم باید در خانواده ها پیاده و اجرا شود. در وهله دوم، سازمان ها، ادارات و نهادهایی که اینترنت رایگان و نامحدود دارند باید نوعی محدودیت زمانی را برای استفاده از این فضا اعمال کنند. در کشوری مثل فرانسه این اتفاق افتاده است. تا زمانی که اینترنت بی نهایت است و محدودیت زمانی هم وجود ندارد، نت گردی های بی هدف طبیعی خواهد بود. فرهنگ سازی، سخت و زمانبر است وی در واکنش به طرح این موضوع که برخوردهای قهری و نظارتی ممکن است اثرات لازم را نداشته و حتی نوعی نتیجه معکوس را به همراه داشته باشد پس بهتر نیست فرهنگ سازی در دستور کار قرار بگیرد، یادآور می شود: برخوردهای غالب در اجتماع قهری است. متاسفانه جامعه ما یک جامعه شفاهی است و اغلب مردم چندان اهل مطالعه نیستند. فرهنگ سازی یک فرآیند سخت و در عین حال، زمانبر است و شاید در خصوص مسائل حاد که فوریت دارند، جواب ندهد. از این رو، می توان ابتدا برخورد قهری داشت و در ادامه فرهنگ سازی کرد. فضای مجازی و سطحی نگر شدن مخاطب دکتر اسدی درباره پیامدها، تاثیرات و تبعات سوء رسانه ای ناشی از نبود مدیریت بر زمان استفاده از فضای مجازی و گشت و گذار بی هدف و علی السویه کاربران، به خصوص کودکان و نوجوانان می گوید: برخلاف آنچه در تصور عامه حضور در این فضا را باعث آگاهی بیشتر می دانند؛ اما در عمل، کاربر به یک سطحی نگری مبتلا شده و حتی ممکن است ناآگاه تر هم بشود. شبکه های اجتماعی هم مخاطب خود را سطحی بار آورده و او را گمراه می کنند. کاربران فقط دنبال تیتر اخبار هستند و کمتر به عمق خبر توجه نشان می دهند. اصولا فضای مجازی دنیا را روز به روز سطحی نگرتر می کند. محسن محمدی رادیو و تلویزیون
چهارشنبه ، ۲۹مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روزنامه جام جم]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 91]