واضح آرشیو وب فارسی:بولتن نیوز: «بسیار پیش می آمد که "محمد مدبر" هنگام کشیدن یک تابلو از مصیبت کربلا آنقدر تحت تأثیر قرار می گرفت که یک دستش قلموی نقاشی بود و دست دیگرش دستمالی که با آن اشک هایش را پاک می کرد، چون به شدت به چیزی که می کشید اعتقاد داشت.»به گزارش بولتن نیوز هادی سیف - نویسنده و پژوهشگر هنر - که کتابی با عنوان «نقاش سرخ عشق، آبی پرواز» درباره ی زندگینامه ی محمد مدبر، نقاش قهوه خانه ای، زیر چاپ دارد در گفت وگو با خبرنگار سرویس هنرهای تجسمی ایسنا با بیان این جمله ها، اظهار کرد: سابقه ی نقاشی مذهبی در ایران نسبتا طولانی است. فعالیت در عرصه ی نقاشی های خیالی سازی از نقاشی هایی که در برخی کتاب ها وجود داشت، شروع شد. در عصر صفویه، نخستین پرده های درویشی را نقاشان کوچه و بازار به وجود آوردند که تولد مبارکی برای این هنر بود و پایه های اولیه ی آن را بنا نهاد. او ادامه داد: نقاشی دیواری امامزاده ها در آن زمان بسیار مورد توجه قرار گرفت. به طوری که یکی از سیاحان خارجی با دیدن این نقاشی ها گفته بود، این آثار به وجود آمدند تا بی اعتنایی نقاشان درباری به این موضوعات را جبران کنند. هواخواه این نقاشی ها مردمی بودند که با ارتباط گرفتن با این پرده ها، حامی آن ها و هنرمندان شان شدند. این پژوهشگر همچنین بیان کرد: بعد از صفویه، دوره ی رکودی برای این نقاشی ها به وجود آمد که مصادف شد با پراکندگی نقاشان این عرصه که هنرمندان مطرحی نبودند. در دوره ی زندیه یک بار دیگر روح تازه ای به رگ های این نقاشی دمیده شد و پرده های درویشی این عصر، الگوی مناسبی برای تداوم نقاشی های مذهبی و دینی شدند. بعد از آن در دوره قاجار، این نقاشی ها در عرصه های مختلف شروع به جلوه گری کردند؛ بخشی شامل پرده های عریض و طویل می شدند و بخش دیگر مربوط به هنرنمایی روی کاشی های هفت رنگ. از نیمه دوم قرن سیزدهم شاهد آثاری از هنرمندان هستیم که روی بوم خلق می شدند. «سیدمهدی نقاش شیرازی» یکی از این هنرمندان است. این نویسنده در ادامه اظهار کرد: به طور کلی، این نهضت وقتی دامنه دارتر می شود که هنرمندان از کاشی پزخانه ها فاصله می گیرند و به عرصه نوینی با عنوان نهضت نقاشی خیالی ساز وارد می شوند. یکی از این هنرمندان «محمد مدبر» بود. او از کودکی با حضور در مجالس مداحی و شرکت در مراسم تعزیه، اطلاعات کافی در زمینه ی عاشورا به دست آورده بود. بخش عمده ای از آثار او تأثیرگرفته از انگیزه ها و اعتقادات این هنرمند است. او با کمک نقاشی، به آنچه از کودکی به آن علاقه و اعتقاد داشت، ادای دین کرد. سیف افزود: «مدبر» در کاشی پزخانه ی «علیرضا قوللر آغاسی» شروع به کار کرد و در آنجا با فرزند او، یعنی «حسین قوللر آغاسی» آشنا شد. این دو هنرمند بعدها در قهوه خانه ها مستقر شدند و با گرایش های متفاوتی که داشتند در زمینه نقاشی قهوه خانه ای و خیالی ساز فعالیت کردند. تفاوت سفارش هایی که این دو هنرمند قبول می کردند، در متفاوت بودن آثار آن ها تأثیر گذاشته است. این پژوهشگر با اشاره به موفقیت «مدبر» در به تصویر کشیدن مصیبت کربلا برای مردم کوچه و بازار، گفت: «محمد مدبر» به قدری در عرصه به تصویر کشیدن روایات مذهبی و بخصوص مصیبت کربلا خوش درخشید که توسط مردم به «کربلایی نقاش» شهره شد. او آرام آرام در این راه خود را تثبیت و به عنوان نقاش عاشورا وجهه ای قابل اعتنا کسب کرد. او ادامه داد: بسیاری از اصولی که در نقاشی دینی و خیالی ساز دنبال می شود، توسط او پایه گذاری شده است. «مدبر» در این ارتباط چند ویژگی دارد؛ یکی این که روایات مذهبی را به طور دقیق و صحیح حفظ بود و دیگری، کاربرد موثر رنگ های بسیار متینی بود که در آثارش از آن ها بهره می گرفت. اطلاعاتی که این هنرمند داشت به او کمک می کرد تا در مجموع، پایه های اولیه یک نهضت مذهبی نگاری را به وجود بیاورد. سیف به شاگردان این هنرمند نیز اشاره و اظهار کرد: «حسین همدانی» و «محمد فراهانی» دو هنرمندی هستند که راه «مدبر» را ادامه دادند. آن ها سعی کردند آنچه را که از استادشان آموخته بودند، با منطق درست دنبال کنند. مدبر را می توان چهره ی شاخص خیالی نگاری عرصه دینی دانست. این نویسنده درباره ی تأثیر اعتقادات این هنرمند بر آثارش نیز گفت: یکی از مواردی که در کتاب زندگینامه ی «محمد مدبر» به آن اشاره شده این است که بسیار پیش می آمد هنگام کشیدن یک تابلو آنقدر تحت تأثیر قرار می گرفت که در یک دستش قلموی نقاشی بود و در دست دیگرش دستمالی که با آن اشک هایش را پاک می کرد، چون به شدت به چیزی که می کشید اعتقاد داشت. سیف ادامه داد: چون این نوع نقاشی رهروان چندانی نداشت، با مرگ «مدبر» آن طور که انتظار می رفت، ادامه پیدا نکرد. با این حال می توان به خاطر همت، اعتقاد و ایمان او که باعث پایه گذاری یک هنر پرطرفدار بین مردم شد، یادش را گرامی داشت. این نویسنده در پایان درباره ی آماده شدن کتاب زندگینامه ی «مدبر» گفت: کتاب «نقاش سرخ عشق، آبی پرواز» که به زندگی «محمد مدبر» می پردازد، با پژوهش های میدانی و خاطرات «محمدحسن اسماعیل زاده» و «حسین همدانی» که از شاگردان مستقیم او بودند، تدوین شده و از خاطرات کودکی تا مرگش را شامل می شود. این کتاب اکنون زیر چاپ است. منبع: ایسنا
سه شنبه ، ۲۸مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: بولتن نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]