واضح آرشیو وب فارسی:شفقنا: شفقنا- اگر بخواهیم در اولین روزهای ماه محرم به هر نقطه از ایران سفر کنیم با آیین ها و مراسم متفاوتی روبرو خواهیم شد که توجه را جلب می کنند؛ زنجان از آن دسته شهرهایی است که حتی دیدن تصاویر مراسم سوگواری مردم برای سالار شهیدان هم توجه را جلب می کند. ازدحام جمعیت و نظم سینه زنان برای هر ببینده ای جذاب است. آداب بسیاری در بین مردمان زنجان در زمان های عزاداری جاری است اما یکی از مهم ترین مکان هایی که مردم این شهر کوچک برای عزاداری جمع می شوند، حسینه اعظم زنجان است. در زنجان ایام محرم به عنوان روزهای برآورده شدن حاجات و خیر در بین مردم شناخته می شود به همین دلیل هنوز هم در روزهای محرم هر کسی به وسع خود برای رفع گرسنگی و نیاز مستمندان تلاش می کند. کثرت نذورات از سراسر جهان از جمله چندین هزار گوسفند اهدایی و قربانی کردن آنها پیشاپیش دسته، صحنه جالبی خلق می کند. در این دسته ها نه علم کشی می کنند و نه از زنجیر زنی و طبل و دهل رایج در دسته های عزاداری خبری است. فقط سیل انسان های عزاداری است که نوحه های سنتی و قدیمی را زمزمه می کنند و بر سر و سینه می زنند. حسینیه اعظم زنجان بیشتر به خاطر دسته ای هشتمین روز ماه محرم شهرت دارد این دسته حرکت خود را از محل حسینیه اعظم شروع می کند و معمولاً همزمان با اذان مغرب به امامزاده ابراهیم پایان می یابد. جمعیت این دسته افزون بر پانصد هزار نفر است. مراسم عزاداری حسینیه اعظم زنجان در تاریخ ۱۵ دی ماه ۸۷ با شماره ثبتی ۱۰ به عنوان دهمین مورد از میراث معنوی ایران ثبت شده است؛ گاهی میهمانانی از کشورها و شهرهای همسایه برای شرکت در این مراسم حضور دارند. زنجان یکی از مهم ترین شهرهای جذب گردشگر مذهبی در ماه محرم است و مراسم هشتم محرم آن از حیث جمعیتی که در زیر پرچم واحد یعنی پرچم حسینیه به سوگواری می پردازند، بی نظیر است. حضور گسترده زنان در این مراسم از دیگر امور منحصر به فرد این آیین است. البته در گذشته زنان فقط به عنوان تماشاگر در این مراسم حضور پیدا می کردند، اما مدتی است زنان نیز می توانند به صورت یک دسته مجزا در پشت سر دسته حرکت کنند. دسته زنان زینبی حسینیه اعظم به عنوان الگوی زیبنده پرچمدار کربلا حضرت زینب(س) معنویت خاصی به این مراسم می دهند. این دسته رهروان زینبی جزو بزرگ ترین دسته های عزاداری زنان در ایران محسوب می شود. مراسم سوگواری در زنجان فقط به یک گردهمایی بزرگ، سینه زنی و راهپیمایی حد فاصل حسینیه تا امامزاده ابراهیم است و این مراسم از هر نوع بدعتی دور است تا جایی که سرپرست سابق میراث فرهنگی زنجان مهم ترین عامل جهانی شدن مناسک محرم در زنجان را سادگی، بی آلایشی و دور بودن آن از هر نوع بدعت می داند. نکته جالب توجه این که هیچ نوع آلات موسیقی ازجمله طبل و شیپور در عزاداری های زنجان استفاده نمی شود و همه شوری که در این دسته ها وجود دارد برگرفته از احساس پاک مردم زنجان نسبت به ابا عبدالله الحسین است. مسجد حسینیه اعظم زنجان یکی از بناهای قدیمی و تاریخی زنجان است که از قدیم مرکز تجمع عزاداران و حسینیان بوده است. البته این بنا در هجوم حوادث زمان چند بار تخریب و ویران شده است، اما به دلیل ارادت خاص مردم منطقه در مراحل مختلف بازسازی و مرمت شده است. قدمت مسجد حسینیه اعظم زنجان به صورت دقیق مشخص نیست. قدمت تخمینی این مسجد از روی اسناد و کتیبه ها و آثار و وسایل باقیمانده در مسجد و نقل قول های شفاهی معتمدان تخمین زده شده است. بر مبنای مدارک تاریخی، بیشتر مساجد و تکایا دارای اسم وقف کننده، سازنده و محله است و این مکان تنها مکانی است که فاقد اسم از نظر شخص و محله (در زمان گذشته) است، بنابراین با جرات می توان گفت تنها مکان اصلی به عنوان تکیه و حسینیه عزاداری در شهر زنجان در طول تاریخ بوده است. منابع مستند و مشخصی از تاریخ بنا و بانیان این محل در دسترس نیست، اما اطلاعاتی که کارشناسان میراث فرهنگی از تاریخ و فرهنگ شفاهی به دست آورده اند، حاکی از آن است که قدمت تاریخی مسجد به اوایل دوران صفویه و حتی قبل از آن یعنی به دوران نخستین اسلامی می رسد که البته در آن زمان به صورت تکیه ای بوده که بعد از بازسازی در دوران قاجار بافت مسجد نیز اضافه شده است. بر مبنای مدارک تاریخی، حسینیه اعظم زنجان تا سال ۱۳۱۶ تکیه بوده که با عنوان تکیه حسینیه برنامه های معمولی مثل عزاداری و سینه زنی در آن صورت می گرفته، اما مدتی بر اثر تهدیدهای حکومت رضاخان، تکیه تعطیل می شود. بعد از تبعید رضاخان فعالیت های تکیه به حالت عادی برمی گردد، از این تاریخ به بعد این بنا به وسیله اهالی محل تعمیر و نگهداری می شود و به تدریج با یاری مردم، مسجد گسترش پیدا می کند و به حسینیه بزرگی تبدیل می شود. www.fa.shafaqna.com
دوشنبه ، ۲۷مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: شفقنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 24]