تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود؟
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1820345736
نذر فرهنگي يك‌بار مصرف نيست
واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: نذر فرهنگي يك‌بار مصرف نيست
بهترين و كامل‌ترين اديان، ديني است كه بتواند بهترين مسير را به زندگي بشر بياموزد.
نویسنده : مهديه طالبي *
در جامعه ايراني ما كه مردم كامل‌ترين دين الهي را انتخاب كرده‌اند بايد بتوانند از اين دين براي رفع كمبودها و نواقص زندگي‌شان بهترين استفاده را كنند. رسالت دين اسلام اين است كه نه تنها زندگي افراد جامعه را به بهترين وجه شكل بدهد بلكه بتواند در كل مسير زندگي، جامعه را هم از هر نوع كمبود و نقصان پاك كند. براي اينكه ضرورت‌هاي رفتاري لازم را در جامعه عنوان كنيم اول بايد سراغ تعريف رفتار برويم، دوم از رفتار فعلي صحبت كنيم، سوم دليل ضرورت تغيير رفتار را عنوان كنيم و چهارم اينكه راهكار بدهيم. همه اين مقدمه‌چيني براي اين بود كه در ايام ماه محرم، ماه اوج نذورات، رفتارهاي مربوط به نذر را با رويكرد دين اسلام بررسي كنيم و نگاهي به سبك درست نذر كه متناسب با روح دينمان باشد داشته باشيم. نذر چيست؟ مقوله نذر با فرهنگ ايراني از ديرباز عجين بوده است. از منظر فرهنگي و جامعه‌شناسي نذر رفتاري است كه انسان خودش را در برابر پروردگار، پيامبر و امامش مسئول مي‌داند كه در ازاي گرفتن حاجت آن را ادا كند. تصور كنيد كسي نذر مي‌كند كه خداوند به مال و زندگي‌اش بركت بدهد او هم در مقابل گوسفندي قرباني كند، در جايي خادم شود يا فعلان كار خيرخواهانه را انجام دهد. در حقيقت نذر عبارت از اين است كه انساني خويشتن را ملزم بداند به انجام يا ترك كاري براي خدا، مثلاً نذر كند كه اگر خداوند به من فرزندي داد فلان مبلغ را به فقرا پرداخت مي‌كنم و اگر بيماري فرزندم برطرف شد يك گوسفند ذبح مي‌كنم يا جهت شكرانه سلامتي و موفقيت خود و خانواده نذر مي‌كند كه در روزهايي خاص با وقت و تخصص خود در خدمت مردم باشد. نذر، تجلي ايمان است اينكه ما نذري مي‌كنيم برچند هدف دروني و اساسي استوار است. ما نذر مي‌كنيم چون رسيدن به مطلوب و برآورده شدن حاجت‌مان برايمان مهم است. از طرف ديگر نذر بهترين نشانه براي اثبات بندگي و تلاش براي كسب رضايت خداوند و گرفتن حاجت است پس كسي كه نذر مي‌كند در حقيقت معتقد و ايمان دار بودنش را ثابت مي‌كند. نكته مهم‌تر اين است كه ما تا به چيزي ايمان نداشته باشيم تلاشي براي آن نمي‌كنيم. تا به وجود خداوند و جلب رضايت و توانايي‌اش در رفع حاجت‌مان باور نداشته باشيم نذر نمي‌كنيم. پس كسي كه نذر مي‌كند در واقع تقيد به بندگي خدا و تلاش در جهت رسيدن به مقام قرب ربوبي را با عمل نشان مي‌دهد و همين شخص با نذر كردن و اداي نذرش تقويت انگيزش در جهت سير و سلوك معنوي را بروز مي‌دهد. نذر در حقيقت مجرا و روزنه‌اي است براي نجات افراد معتقد و متدين از مصائب و رويدادهاي سخت روزمره كه خداوند هم به حق به اين نذر بهترين آوردگي را مي‌دهد. نذر هم اقتضائاتي دارد علماي دين معتقدند براي نذر كردن بهتر است شرايط نذركننده، اقتضاي زمان و مكان و نيازهاي اجتماعي هم لحاظ شود. با اين توصيه در حقيقت آنها از فرموده مقام معظم رهبري كه همواره بر افزايش نذر فرهنگ در جامعه تأكيد داشته‌اند پيروي مي‌كنند. اما در ايران امروز آن چيزي كه از نذري و نذري دادن در ذهن عموم مردم جا افتاده است صرفاً نذر خوراكي و غذايي است. چرا با وجود آنكه فقر فرهنگي، پايين بودن آمار كتابخواني و كم شدن فعاليت‌هاي فرهنگي و اجتماعي به كمترين سطح خود در كشور رسيده نذري‌هاي ما تغيير نكرده است؟ خلاصه كلام اينكه اولويت نيازهاي جامعه امروز و به تبع آن نذر دادن‌ها نياز فرهنگي جامعه است. اما همانطور كه نذر خوراكي نياز به شناخت بستر و ضرورت‌ها دارد اداي نذر فرهنگي هم بدون شناخت محقق نمي‌شود. تا شما از شرايط و هدف نذرهاي فرهنگي در جامعه‌تان بي‌خبر هستيد نمي‌توانيد نذري فرهنگي بدهيد و ممكن است در اين مسير به خطا هم برويد. به طور كلي نذر فرهنگي اهداف بسيار وسيع و كاملي را در برمي‌گيرد. تبليغ، ترويج و نهادينه كردن فرهنگ نذر در جامعه يكي از مهم‌ترين اهداف اين نوع نذرهاست. جا گرفتن و نهادينه شدن نذر فرهنگي آن هم در جامعه‌اي كه سال‌هاست همه نذرهاي مردمش به ماه محرم و نذرهاي خوراكي محدود شده است كار ساده‌اي نيست. قطعاً جا افتادن چنين نذري آن هم در جامعه‌اي كه فضاي ماه حياتي آن محرم با نذري خوراكي عجين شده است همت زياد و تلاش بسيار مي‌خواهد. در اين مسير تبليغ، ترويج، نهادينه كردن و بازگو كردن ضرورت‌هاي نذر فرهنگي جزو مهم‌ترين و ابتدايي‌ترين كارهاست. جاي خالي نذرهاي فرهنگي فراموش نكنيم با توجه به شرايط اقتصادي جامعه و كشور، ركود و تورم بازار و گراني موادغذايي مردمي وجود دارند كه دوست دارند نذر كنند، حاجت بگيرند و نذري بدهند اما توانايي اقتصادي ندارند در مقابل تا دلتان بخواهد وقت و مهارت دارند. نذري‌هاي فرهنگي در حقيقت فرصت جديدي از نذر براي تمام مردم است مردمي كه اگرچه وضع اقتصادي‌شان مناسب نيست اما تا دلتان بخواهد وقت، تخصص و مهارت دارند. نذري‌هاي فرهنگي مهم‌ترين و اساسي‌ترين نوع نذر براي برآوردن نيازهاي فرهنگي جامعه كلاني مثل ايران است. در اين نوع نذرها سطح درآمد و آورده اقتصادي به هيچ وجه مهم نيست و همه مردم مشاركت مي‌كنند. دقيقاً به همين دليل است كه بالا بردن مشاركت اجتماعي مبتني بر آموزه‌هاي ديني يكي از بزرگ‌ترين دستاوردهاي نذرهاي فرهنگي است. تصور كنيد كسي كه نذر خوراكي مي‌دهد در واقع با كمترين كار، زحمت، فكر و بيشترين پول نذري را ادا مي‌كند كه كمترين اثر را در جامعه دارد چون نذري‌هاي خوراكي به سيري‌هاي چند ساعته محدود ميشود. نذري‌هاي خوراكي در نهايت چند نفر از خانواده را آن هم فقط در فرآيند تهيه درگير مي‌كند اما در مقابل نذري‌هاي فرهنگي با بيشترين فكر، همت و تخصص تهيه ميشود و در مقابل روحيه بي‌تفاوتي را در جامعه از بين مي‌برد و همياري و كمك به همنوع را در سطح جامعه جايگزين مي‌كند. نمونه بارز يك نذر فرهنگي در ماه محرم مي‌تواند تأمين هزينه محصولات فرهنگي روشنگرانه قيام امام حسين(ع) و حتي تأمين هزينه يك سخنران خوب براي هيئت‌هاي مذهبي باشد، يعني نذري كه خوراك روح عزاداران ميشود، يعني نذري كه يك بار مصرف نيست، بلكه در متن و بطن جامعه دروني ميشود و ماندگاري و اثربخشي طولاني دارد. كاركردهاي نذر فرهنگي بالاتر بردن حس همدلي، دگرخواهي و مسئوليت‌پذيري در آحاد جامعه يكي از مهم‌ترين هدف‌هاي نذرهاي فرهنگي است. نذري‌هاي فرهنگي تنها نذري‌هايي است كه هدفمند و برنامه‌ريزي شده در جامعه اجرا ميشود و در قالب اين نذرها مي‌توان خدمات تخصصي به مردم و به خصوص به زنان سرپرست خانوار، فرزندانشان و ديگر نيازمندان جامعه ارائه داد. نذر فرهنگي براي اولين بار از سوي بخش فرهنگي و اجتماعي شهرداري تهران در پايتخت كشور اجرا شده است. در سامانه شهرداري تهران افرادي كه براي اداي دين‌شان تصميم به نذر كردن دارند مي‌توانند مهارت يا مورد نذر و زمان‌هاي مناسب خود را اعلام كنند. از طرف ديگر در اين سازمان فضايي فراهم شده تا نيازمندان فرهنگي مثل كودكان كار و زنان سرپرست خانوار بيايند و ثبت‌نام كنند تا در مواقع لزوم نذري فرهنگي بگيرند. براي آشنايي با گوشه‌اي از فعاليت‌ها و نذرهاي فرهنگي مي‌توانم بگويم كه بخش مهمي از كودكان و نوجوانان كانون اصلاح و تربيت كساني هستند كه بزرگ‌ترين جامعه هدف نذرهاي فرهنگي را تشكيل مي‌دهند. در طرح «پدران و مادران معنوي» گروهي از پزشكان، وكلا و ساير متخصصان، با اين كودكان و نوجوانان ارتباط معنوي و فرهنگي برقرار مي‌كنند و از تخصصشان به آنها مي‌آموزند. معاون امور اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران در اين زمينه گفته است: نذر فرهنگي به مفهوم استفاده از ظرفيت و پتانسيل فكري افراد است كه مي‌توانند وقت خود را به كارهاي فرهنگي اختصاص دهند. اين در حالي است كه اجراي اين طرح در كلانشهر تهران موفقيت‌آميز است. محمدهادي ايازي با اشاره به اينكه بايد ظرفيت‌ها را ساماندهي و از آنها استفاده كرد، اظهار مي‌دارد: كودكاني داريم كه نيازمند محبت هستند و والدين ندارند، در اين طرح افراد مي‌توانند به اين كودكان كمك كنند. وي با بيان اينكه بحث نذر فرهنگي در شهرداري تهران راه‌اندازي شده است، عنوان مي‌كند: اين مجموعه تبديل به خيريه شده و با استفاده از ظرفيت مردم از آن بهره‌گيري مي‌كنيم. وي با اشاره به طرح نذر فرهنگي شهرداري تهران اظهار مي‌دارد: تفكر نذر فرهنگي با هدف ترويج و نهادينه كردن فرهنگ نذر در جامعه و ايجاد فرصت جديد نذر براي افراد متخصص و داراي مهارت (نذر تخصص و وقت) و برآورده كردن بخشي از نيازهاي اجتماعي - فرهنگي جامعه پايه‌ريزي شده است. معاون امور اجتماعي و فرهنگي شهرداري تهران اظهار اميدواري مي‌كند با اجراي موفقيت‌آميز طرح، ترويج تفكر نذر فرهنگي در كلانشهر تهران و اشاعه نذر فرهنگي در بين شهروندان، در جهت احياي اين سنت حسنه و ارزش‌هايي همچون نوعدوستي و دستگيري از مددجويان و افراد نيازمند گام‌هاي مؤثري برداشته شود. وي از سراي محلات به عنوان حلقه اتصال مردم از منظر اجتماعي ياد مي‌كند و مي‌گويد: سراهاي محلات بايد در ترويج طرح نذر فرهنگي، شناسايي افراد نيازمند دريافت خدمت و داوطلبان ارائه خدمت و همچنين تشويق و جذب مشاركت شهروندان در اين طرح خداپسندانه تلاش كنند. نذر كتاب، جلوه نابي از نذر فرهنگي نذر كتاب از جمله نذرهايي است كه چند سالي است اجرا ميشود و با استقبال خوب مخاطبان مواجه شده است. اين طرح كه به ابداع انتشارت هزاره ققنوس شكل گرفت بعد از گذشت چند سال از اجراي آن از سوي ناشران متعدد نيز با اقبال مواجه شده است. دور جديد طرح نذر كتاب نيز همزمان با آغاز ايام شهادت امام حسين(ع) با مشاركت 35 ناشر خصوصي و با مديريت انتشارات هزاره ققنوس برگزار ميشود. در اين طرح كتاب‌هايي كه با موضوع عاشورا نوشته شده‌اند، عرضه ميشود. اين طرح در عين حال به منظور انس بيشتر با كتاب و آشنايي با فلسفه عاشورا و قيام امام حسين(ع) چندسالي است كه به مناسبت‌هاي مختلف برگزار ميشود. در پايگاه اطلاع‌رساني انتشارات هزاره ققنوس كه بخشي از آن به معرفي طرح نذر كتاب مي‌پردازد، چنين آمده است:«كتاب‌هاي نذري براي خوانده شدن نذر شده‌اند، فرهنگ نذري فقط براي غذاي جسم نيست، مي‌توان غذاي روح مردم را نيز تأمين كرد.» نذر فرهنگي عقلانيت توأم با عشق است هر جامعه‌اي براي رشد و تعالي خود، نيازمند مشاركت شهروندان خويش است و در واقع اقتضاي يك جامعه فعال، وجود شهروندان فعال است كه ضمن احساس تعهد نسبت به جامعه خود، با حقوق و تكليف اجتماعي‌شان آشنا باشند. در اين بين شهروندان متخصص جامعه مي‌توانند با در اختيار قرار دادن تخصص و وقت خويش در قالب نذر فرهنگي به ديگر شهروندان جامعه و به خصوص نيازمندان آن علاوه بر بهره‌مند كردن آنان از تخصص خويش، گام مؤثري جهت رشد و بارور شدن هرچه بيشتر جامعه در دراز مدت بردارند. نذر فرهنگي طرحي براي تسهيل، بهينه‌سازي و استمراربخشي به چنين روندي است. ضرورت تجديد رفتار در نذورات در خاتمه بايد گفت در مقوله نذر جامعه فعلي ما واقعاً نياز به يك تجديد رفتار دارد. فضاي نذر و نذري در جامعه تا اندازه‌اي اشتباه پيش رفته كه شاهد هستيم پيش از آغاز ماه محرم حتي فضاهاي مجازي هم پرشده است از عكس‌ها و تصاويري مربوط به پر شدن يخچال و اتاق از نذري‌هاي غذايي. چرا بايد ما ايراني‌ها كه ام‌القراي جامعه مسلمانان جهان هستيم در اين زمينه دچار برخي افراط‌ها و رفتارهاي اشتباه شويم. به راستي چرا درست در ماه محرم كه همه رفتارهاي ما از حساسيت خاصي برخوردار است و رهبر معظم انقلاب مدام بر اصلاح مراسم‌مان در اين ماه تأكيد مي‌كنند ما خودمان نبايد به فكر اصلاح امورمان باشيم؟ * پژوهشگر حوزه فرهنگ و جامعه
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۲۶ مهر ۱۳۹۴ - ۱۵:۱۰
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[مشاهده در: www.javanonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 41]
-
گوناگون
پربازدیدترینها