واضح آرشیو وب فارسی:پول پرس: بخش صنعت از بخش های کلیدی اقتصاد است و نقش مهمی در چرخه های رونق و رکود اقتصادی ایفا می کند. از این رو، شاخص تولید صنعتی به عنوان یکی از مهم ترین نماگرهای کوتاه مدت، از اهمیت زیادی برای تحلیل وضعیت اقتصادی برخوردار است. در گزارشی که به تازگی توسط موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی ریاست جمهوری انجام شده است، تولیدات و فروش صنایع مختلف بورسی بررسی شده اند. این پژوهش بیان می کند ضعف تقاضا به خوبی در میان صنایع مشاهده می شود که این امر به علت دو دلیل مهم افت قیمت های جهانی و انتظار برای رفع تحریم ها تشدید شده بود و اکنون انتظار می رود در صورت ثبات شرایط اقتصادی، این تقاضا برگردد. بر اساس این گزارش، بخش صنعت از بخش های کلیدی اقتصاد است و نقش مهمی در چرخه های رونق و رکود اقتصادی ایفا می کند. از این رو، شاخص تولید صنعتی به عنوان یکی از مهم ترین نماگرهای کوتاه مدت، از اهمیت زیادی برای تحلیل وضعیت اقتصادی برخوردار است. در این گزارش، برای برآورد شاخص تولید و شاخص فروش صنعتی، از اطلاعات تولید و فروش صنایع بورسی که حدود ۲۵ درصد کل صنعت کشور را تشکیل می دهند، استفاده شده است. فعالیت های صنعتی پوشش داده شده در این گزارش عبارتند از: کانی فلزی، محصولات غذایی به جز قند، منسوجات، شیمیایی، دارویی، لاستیک، کانی غیرفلزی، کاشی و سرامیک، سیمان، فلزات اساسی، ماشین آلات، دستگاه های برقی، وسایل نقلیه موتوری و محصولات فلزی. شاخص های تولید و فروش صنایع بورسی در تمام فصول سال ۱۳۹۳، با تکیه بر رشد قابل توجه صنعت خودرو و به دلیل کاهش محدودیت های ناشی از تحریم و وجود ظرفیت های خالی، با رشد مثبت مواجه شدند. در فصل اول سال ۱۳۹۴ شاخص های مذکور روندی معکوس را تجربه کرده اند. کاهش قیمت جهانی کالاها، کاهش سرمایه گذاری در بخش ساختمان و انتقال بخشی از تقاضا به دوره پس از توافق هسته ای، شرایط پیرامونی بخش صنعت را در این فصل به گونه ای شکل داده اند که منتج به کاهش هزینه تولید از یکسو و کاهش تقاضا برای محصولات صنعتی از سوی دیگر شده است. در چنین شرایطی، شاخص تولید و فروش بخش صنایع بورسی در فصل اول ۱۳۹۴ به ترتیب ۳/ ۸ و ۲/ ۱۲ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته اند. شاخص قیمت شرکت های بورسی نیز برای اولین بار در دوره مورد بررسی با افت نیم ۵/ ۰ درصدی مواجه شده است. در این دوره، اگر چه صنعت خودرو همچنان نقشی مثبت در رشد کل شاخص تولید صنایع بورسی داشته، اما در مقایسه با فصول سال ۱۳۹۳، این نقش به شدت کمرنگ شده است. با تکیه بر شواهد موجود، می توان به طور کلی دلیل اصلی کاهش تولید و فروش صنایع بورسی در فصل اول ۱۳۹۴ را به رکود طرف تقاضا نسبت داد. با توجه به افزایش نسبت تغییر در موجودی انبار به تولید که در فصل اول ۱۳۹۴ به رقم قابل توجه ۴/ ۲۵ درصد رسیده است و روند کاهشی واردات کالاهای واسطه ای، انتظار نمی رود شاخص های تولید و فروش صنایع بورسی، دست کم در فصل دوم سال ۱۳۹۴، از وضعیتی بهتر از فصل اول برخوردار شوند. با این وجود، به نظر می رسد تاثیر عامل انتظارات، که نقشی مهم در رکود طرف تقاضا در ماه های اخیر داشته است، در صورت ثبات شرایط موجود، به تدریج کمرنگ شود. کالاها مهم ترین عامل برونی رکود صنایع در فصل اول ۱۳۹۴، تداوم کاهش قیمت نفت خام، به عنوان یک عامل برونزا، در شکل دادن به شرایط پیرامونی بخش صنعت نقشی اساسی داشته است. شاخص قیمت جهانی کالاها، تحت تاثیر کاهش قیمت نفت خام، از نیمه دوم سال ۱۳۹۳ با روند منفی مواجه شده است. این روند منفی سبب شده است که از یکسو، قیمت کالاهای وارداتی و از جمله کالاهای واسطه ای و از سوی دیگر قیمت کالاهای صادراتی و به طور خاص محصولات پتروشیمی، در فصل اول سال ۱۳۹۴ در مقایسه با فصل مشابه سال قبل به طور محسوس کاهش یابند. بنابراین، کاهش قیمت نفت، به طور غیر مستقیم، از یک طرف عرضه بخش صنعت را از طریق کاهش هزینه تولید و از طرف دیگر تقاضای بخش صنعت را از طریق کاهش ارزش صادرات تحت تاثیر قرار داده است. همچنین، کاهش قیمت نفت توان مالی دولت برای تخصیص اعتبارات عمرانی را کاهش داده است. کاهش اعتبارات عمرانی در کنار کاهش چشم انداز سودآوری در بخش مسکن و به تبع آن کاهش سرمایه گذاری بخش خصوصی در این بخش سبب شده است که در مجموع تقاضا برای نهاده های ساختمانی کاهش یابد. این امر، تاثیری کاهنده بر تولید و فروش صنایع تولیدکننده این نهاده ها در فصل اول ۱۳۹۴ داشته است. علاوه بر پیامدهای ناشی از کاهش قیمت نفت، روند مثبت مذاکرات هسته ای و خوش بینی در مورد موفقیت این مذاکرات سبب شده که در فصل اول ۱۳۹۴ بخشی از تقاضای خانوارها به دوره پس از توافق منتقل شود. این امر به سهم خود منجر به تشدید رکود طرف تقاضا در این فصل شده است.شرایط پیش گفته، در مجموع از یکسو هزینه تولید صنایع بورسی را کاهش داده و از سوی دیگر سبب رکود طرف تقاضای این صنایع شده است. برآیند این آثار در نهایت سبب کاهش تولید و فروش، افزایش تغییر در موجودی انبار و کاهش قیمت محصولات صنعتی در فصل اول ۱۳۹۴ در مقایسه با فصل مشابه سال قبل شده است. ارزش حقیقی واردات کالاهای واسطه ای اگر چه در فصل اول ۱۳۹۴ با رشدی بسیار اندک مواجه است، اما هماهنگ با یک روند کاهشی است که از نیمه دوم سال ۱۳۹۳ آغاز شده و می تواند نشانه ای از تداوم رکود در فصل دوم سال ۱۳۹۴ باشد. بالاترین موجودی انبار از سال ۸۸ پس از یک دوره رشد مستمر در فصول مختلف سال ۱۳۹۳، شاخص تولید صنایع بورسی در فصل اول ۱۳۹۴ نسبت به فصل مشابه سال قبل ۳/ ۸ درصد کاهش داشته است. در این فصل، از بین ۱۴ صنعت بورسی، شاخص تولید ۹ صنعت با افت و ۵ صنعت با رشد مواجه شده اند. شاخص تولید صنایع دارویی، منسوجات، کانی فلزی، شیمیایی و وسایل نقلیه موتوری رشد و شاخص تولید صنایع کاشی و سرامیک، فلزات اساسی، کانی غیرفلزی، سیمان، محصولات فلزی، ماشین آلات، محصولات غذایی به جز قند، لاستیک و دستگاه های برقی، افت را تجربه کرده اند. نکته حائز اهمیت این است که طی دوره ۱۳۸۸ تا فصل اول ۱۳۹۴شاخص تولید بیشترین مقدار خود را (۸/ ۱۰۴) در فصل سوم سال ۱۳۹۰ و کمترین مقدار خود را (۹/ ۷۱) در فصل اول سال ۱۳۹۲ تجربه کرده است. این شاخص در فصل اول سال ۱۳۹۴ برابر با ۳/ ۷۲ است که اختلاف چندانی با کمینه مقدار خود ندارد. بررسی روند شاخص تولید در صنایع مختلف بورسی نیز نشان می دهد که در فصل اول سال ۱۳۹۴ شاخص تولید صنایع لاستیک، کانی غیر فلزی، کاشی و سرامیک، فلزات اساسی و غذایی به جز قند به کمترین میزان خود در دوره مورد بررسی رسیده اند. شاخص فروش صنایع بورسی، به رغم یک دوره رشد فزاینده در فصول مختلف سال ۱۳۹۳، در فصل اول سال ۱۳۹۴ با کاهش محسوس ۲/ ۱۲ درصدی روبه رو شده است. این شاخص برای ۱۱ صنعت بورسی دارای افت و برای سه صنعت دارای رشد مثبت بوده است. از میان صنایع بورسی منتخب، صنایع تولیدکننده نهاده های ساختمانی، صنایع کاشی و سرامیک، سیمان و بخشی از فلزات اساسی، با افت قابل توجه در شاخص های تولید و فروش، تاثیری پررنگ در کاهش شاخص های مذکور برای کل صنایع بورسی داشته اند. منبع: دنیای اقتصاد
یکشنبه ، ۲۶مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پول پرس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 14]