واضح آرشیو وب فارسی:روز نو:
راهبرد آمريكا در تعامل با ايران
ابراهيم متقي
روز نو : نكته قابل توجه در اظهارات آقاي عراقچي این بود كه ميگويد هفته آينده يعني دوشنبه معاونان وزراي خارجي 1+5 و ايران در نيويورك براي برطرف كردن تحريمها جلسه خواهند داشت. مشابه همين حرف را در دانشگاه علامه گفته بودند كه تا تيرماه تحريمها برداشته ميشود. وزير امور خارجه نيز پس از لوزان، 18 بار در صدا و سيما سخن از برداشته شدن تحريمها ميكند. نكته آنكه مساله تحريمها در يك فضاي مشروط مرحلهاي قرار داد. حال پرسش اين است كه آمريكاييها چه الگويي را در پيش گرفتهاند؟ آمريكا يك راهبرد سه مرحلهاي را تعريف كرده است: مرحله اول دادن امتياز محدود به ايران است؛ يعني صادرات محدود نفت و آزادسازي پنج ميليارد دلار ايران در دو مرحله كه هر كدام در يك فاصله هفت ماهه صورت ميگيرد. پول آزاد ميشود اما سوئيفت مالي باز نميشود. مابهازاي آن چه وضعيتي به وجود ميآيد؟ جان كري در جلسه كميته روابط خارجي و كميته نيروهاي مسلح مجلس سنا صحبتي را بيان كرد كه بر اساس واقعيتهاي رفتاري آمريكا مبتني بر اهداف آن كشور است. او گفت الگوي رفتاري ما اين بود كه از سازوكاري بهره ببريم كه ايران متقاعد شود. آنگونه كه بروكينز مساله متقاعد كردن را مطرح ميكند؛ يعني متقاعدسازي به موازات تحريم و مهار. الگويي كه براي ايران نيز به كار گرفته شد. هم تحريمها ادامه دارد و هم مهار انجام ميشود. مرحله دوم به موافقنامه ژنو در نوامبر 2013 مربوط ميشود. آنجا كه مساله داده و ستانده مطرح است. ايران به دنبال برداشته شدن تحريمهايي بود كه هنوز سر جاي خود باقي است. بر اساس الگوي متوازن، اگر چيزي داده شد، در مقابل چيزي بايد گرفته شود. پرسش اين است كه آيا ما با آمريكاييها مذاكره متوازن داشته ايم؟ بله در گذشته مذاكرهاي صورت گرفته بود. سال 1986 در جريان مذاكرات مك فارلين، آمريكاييها و ايران نيز خواستههايي داشتند. آنچه داده و آنچه گرفته شد، مشخص و متوازن بود. گرچه با ما گران حساب كردند. در مرحله دوم ابزارهاي قدرتساز ما داده شد. ابزارهاي قدرتساز چيست؟ سانتريفيوژ، موشك، تجهيزات و تسليحات ابزارهاي قدرتساز ما هستند. بر اساس قطعنامه 2231 اگر ايران بخواهد تسليحاتي را جابهجا - حال به مجموعه ضد داعش يا جنبشهاي آزادي بخش بدهد - يا از روسها دريافت كند، بدون نظر شوراي امنيت نميتواند و اگر كسي چنين موردي را كشف كرد، به كميته مربوطه ارجاع داده ميشود. در مرحله سوم، ايران موظف و متعهد به پذيرش پادمان و رژيمهاي آنها شد. جالب آنكه هنوز رژيم تحريم براي ايران اعمال ميشود. 10 روز پس از مذاكرات، اعلام شد تحريمها شكسته شده و ديوار تحريمها ترك برداشته است. اما هنوز آنچه بر ما اعمال ميشود، مبتني بر رژيمهاي تحريم است. در اين مرحله مهمترين بحث، بازرسي است. زماني گفته شد در توافق مساله PMD وجود نداشته و چشمان بازرسان را ميبنديم. اينها بحثهايي است كه مصرف داخلي دارد تا مبادا احساس كنند فضاي توافق نامتوازن بوده است. اما امروز وضعيتي به وجود آمده كه ايران نه تنها بر اساس پادمان هستهاي، اساسنامه آژانس و پروتكل الحاقي، بلكه فراتر از پروتكل الحاقي رژيمهاي بازرسي را هم پذيرفته است. به عبارتي چنانچه دانشگاه تهران قراردادي با وزارت دفاع منعقد كرد، بايد پاسخگو باشد و آنها حق دارند تمامياسناد دانشگاه تهران را بررسي كنند. بنابراين در كل، اين سه وضعيت براي ايران حاصل شده است. از اين رو به نظر ميرسد پس از اين فضايي خواهد بود كه ايران بايد به دنبال رفع تحريمها باشد. آمريكا نيز در فرايند رفع تحريمها شرايط جديدي را مطرح خواهد كرد. از اين رو فضاي آينده كاملا مبهم و مبتني بر تنشهاي احتمالي بوده كه ممكن است هم در ساختار داخلي و هم در فضاي بينالمللي وجود داشته باشد.
تاریخ انتشار: ۲۵ مهر ۱۳۹۴ - ۱۰:۳۲
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روز نو]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 8]