واضح آرشیو وب فارسی:سرمد نیوز: احیای دریاچه ارومیه از طریق طرح انتقال آب همواره به عنوان یکی از راهکارهای اساسی روی میز ستاد احیای دریاچه ارومیه قرار داشتهبه گزارش سرمد، احیای دریاچه ارومیه از طریق طرح انتقال آب همواره به عنوان یکی از راهکارهای اساسی روی میز ستاد احیای دریاچه ارومیه قرار داشته که بعد از گذشت دو سال از تشکیل این کمیته و بررسی پروژ های مختلف انتقال آب چون دریای خزر و رودخانه های ارس و زاب و پس از آنکه اجرای دو پروژه ابتدایی برای نجات دریاچه ارومیه منتفی شد، در نهایت انجام طرح انتقال زاب به دریاچه ارومیه به مرحله اجرا رسید. در شرایطی که اجرای این پروژه از هفته گذشته به طور جدی تری با حضور حمید چیت چیان، وزیر نیرو شروع شده و طبق وعده ستاد احیای دریاچه ارومیه، آب زاب تا سال ۱۳۹۸ به دریاچه خواهد رسید، نظرات کارشناسی متفاوتی درباره درستی این تصمیم در وهله اول و میزان بهبود وضعیت دریاچه ارومیه در نتیجه اجرای این پروژه مطرح شده است. واقعیت خشک شدن دریاچه ارومیه اعلام نمی شود در این زمینه ناصر آق، عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه و مدیر پژوهشکده دریاچه ارومیه با تأکید بر این موضوع که دریاچه ارومیه وضعیت بسیار بدی دارد و تقریبا در مرز خشک شدن است و متاسفانه این واقعیت اعلام نمی شود، به ایسنا می گوید: طرح انتقال آب زاب در صورت اجرای به موقع یکی از بهترین طرح هاست، زیرا زاب رودخانه ای است که از داخل ایران به عراق می رود و حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب دارد و برنامه ایران این است که بتواند ۵۰ درصد آن را به عنوان حق آبه ایران به کشور انتقال دهد. وی با بیان اینکه به منظور منحرف کردن رودخانه های مرزی احتیاج به توافقات بین المللی است و برای انجام این طرح نیز باید توافق بین ایران و عراق صورت گیرد، ادامه می دهد: نمی دانم آیا تعاملات بین المللی انجام شده است یا نه؟ اما می دانم که سال ها روی این طرح کار شده و فکر می کنم آنچه حق ایران است باید به دریاچه انتقال یابد. مدیر پژوهشکده دریاچه ارومیه با اشاره به اینکه طبق برنامه های ستاد احیاء، تا سال ۱۳۹۸ که آب زاب به دریاچه ارومیه برسد، دریاچه خشک شده، اظهار می کند: زاب آب شیرین دارد و می تواند به عنوان منبع کمکی اثر مثبتی در وضعیت دریاچه داشته باشد البته اگر با سرعت بیش تری آن را به دریاچه انتقال دهند. انتقال آب زاب به دریاچه ارومیه، در صورت اجرا بسیار موفق خواهد بود همچنین جواد فانی، فعال در ستاد احیای دریاچه ارمیه و کارشناس بازنشسته وزارت جهاد کشاورزی ضمن تایید اجرای انتقال رودخانه زاب به دریاچه ارومیه می گوید: در مقایسه با سایر رودخانه های درون حوزه طرح انتقال آب رودخانه زاب به دریاچه ارومیه در صورت اجرا بسیار موفق خواهد بود، ولی با اینکه حدود شش سال از شروع اجرای آن می گذرد، پیشرفت آن چندان مناسب نبوده است. وی بیان می کند: این آبی است که از کشور خارج می شود و باید از حوزه ای به حوزه دیگر تزریق شود که در صورت اجرا مطمئنا طرح موفقی خواهد بود به شرط اینکه هرچه زودتر اعتبارات لازم آن تامین و با همکاری پیمانکارهای مختلف عملیاتی شود و به مرحله بهره برداری برسد، من موافق انجام این طرح هستم و این طرح، طرحی اقتصادی است و هزینه ای برای خرید آب نخواهیم داشت. بنابراین می تواند موفق باشد، چون در صورت عدم استفاده نیز این آب از دسترس ما خارج می شود و به کشور عراق می رود. عراق می تواند از ایران شکایت کند اما در سوی دیگر اسماعیل کهرم، مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه طرح انتقال آب رودخانه زاب به دریاچه ارومیه بدون ارزیابی زیست محیطی است، به خبرنگار ایسنا می گوید: یک جنبه از طرح مربوط به مقررات بین المللی است که در سال ۲۰۱۲ تصویب شده که طبق آن رودخانه هایی که از یک کشور منشاء می گیرند و به کشور دیگر می ریزند، مجوز برداشت توسط کشور مبداء را ندارند. بنابراین چون از نظر مقررات بین المللی امکان اجرای این طرح وجود ندارد، عراق می تواند به مجامع بین المللی شکایت ببرد، ولی چون در حال حاضر این کشور گرفتاری های بسیاری دارد، فرصتی برای شکایت از ایران ندارد. این فعال حوزه محیط زیست با اشاره به اینکه میزان آبی که در سال از رودخانه زاب عبور می کند در دوره ترسالی ۶۰۰ میلیون متر مکعب است و در حال حاضر که دوره خشکسالی است این عدد به ۴۰۰ میلیون مترمکعب رسیده، تاکید می کند: گنجایش دریاچه ارومیه ۳۷ میلیارد متر مکعب است. بنابراین این مقدار کفاف احیای دریاچه ارومیه را نمی دهد و ۶۰۰ میلیون متر مکعب در مقابل ۳۷ میلیارد متر مکعب معادل یک پنجم است و این مقدار آب نمی تواند هیچ مشکلی را حل و دردی را دوا کند. کهرم با اشاره به اینکه انتقال آب از جایی به جای دیگر اثرات و تبعات زیست محیطی دارد و نمی شود بدون مطالعه آب را منتقل کرد، می گوید: در تمام دنیا در طرح های انتقال آب، در مبداء ناراضی و در مقصد راضی می شوند. در هر نقطه رودخانه زاب کشاورز، باغدار و دامدارانی وجود دارد که آب را برداشت کرده و استفاده می کنند، بنابراین اگر از کمرکش رودخانه زاب به یکباره آب را منحرف کرده و به دریاچه ارومیه بریزیم، کشاورزان، باغداران و دامداران چه تکلیفی خواهند داشت؟ انتقال آب به منظور جبران ندانم کاری ها کار خطایی است همچنین ناصر کرباسی، استاد دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران در گفت وگو با ایسنا ضمن اعلام مخالفت خود با طرح انتقال آب زاب به دریاچه ارومیه، می گوید: تصمیم گیری در مورد میزان توسعه کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه باید با توجه به میزان منابع آب منطقه می بود؛ زمانی که باغ سیب و انگور مازاد بر مصرف منطقه و کشور ایجاد می شد و از سوی دیگر اجازه کشت نیشکر به عنوان یک محصول آب بر را می دادند، باید به میزان آب موجود منطقه فکر می کردند. وی این گونه ادامه می دهد: از سوی دیگر با سدسازی، آب را برای ندانم کاری های خود، یعنی توسعه بی رویه کشاورزی کنترل کرده و جلوی آب وارد شدن به دریاچه را گرفتند و همه را به زمین های کشاورزی اختصاص دادند و حالا آب کم شده و دریاچه به سمت خشک شدن رفته و این خشک شدگی تولید ریزگردهای شور کرده است؛ این ریزگردها روی خاک های کشاورزی نشسته و آن را آلوده می کند و به محصول صدمه می زند، همچنین به هنگام بارندگی، این شوری به آب های زیرزمینی انتقال می یابد و آب زیرزمینی هم کیفیت خود را از دست می دهد. این استاد دانشگاه با بیان اینکه این وضعیت نتیجه ندانم کاری های گذشته است و این ندانم کاری ها با اجرای طرح انتقال آب زاب به دریاچه ارومیه نیز ادامه دارد، اظهار می کند: اینکه می خواهند رودخانه ای را که به صورت طبیعی جریان دارد، خشک کرده و آب آنجا را به سمت دریاچه آورند، کار اشتباهی است چون با این اقدام بعد از مدتی در یک نقطه دیگر کانون تولید ریزگرد ایجاد می شود و آن موقع لابد تصمیم به انتقال آب یک حوضه دیگر به رودخانه زاب را خواهند گرفت، بنابراین انتقال آب به منظور جبران ندانم کاری ها کار خطایی است و از لحاظ اکولوژیکی نیز آسیب زا است. یک لابی پرقدرت پشت طرح انتقال زاب است محمد درویش، مدیر کل آموزش و مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست نیز که اخیرا نسبت به ایجاد تخاصمات قومی در نتیجه انتقال آب بین حوزه ای هشدار داده، می گوید: لابی پر قدرتی پشت این طرح است که اعتقاد دارند چون این آب از کشور خارج می شود، مجاز به تغییر مسیر و انتقال آن به دریاچه هستیم. وی با تاکید بر اینکه این اقدام یک بی اخلاقی بزرگ است، اظهار می کند: افغان ها نیز با همین استدلال نفس هیرمند را تنگ کردند، درحالی که باید به قوانین طبیعت احترام بگذاریم، زیرا آب رودخانه زاب وارد روستای میانرودان در خلخال می شود که انحراف مسیر آب از این منطقه باعث رشد چشمه های تولید گرد و خاک خواهد شد. درویش با اشاره به اینکه حجم کل آب کره زمین یک رقم ثابتی است و استفاده دستکاری شده از آب یک منطقه باعث ایجاد تنش می شود، ادامه می دهد: این طرح تنها یک مسکن است و اساسا نمی تواند مشکل دریاچه را حل کند، چون مشکل دریاچه ارومیه باید در دل منطقه حل شود. ایجاد تنش های قومی در نتیجه انتقال آب زاب حسین آخانی، استاد گیاه شناسی دانشگاه تهران نیز با انتقاد از انتقال آب به دریاچه ارومیه به ایسنا می گوید: این طرح از نظر اجتماعی و اکولوژی پذیرفتنی نیست و باعث تنش های قومی و نارضایتی اجتماعی می شود؛ با اجرای آن مشکلات بسیاری در این مسیر ایجاد می شود و تخریب در یک نقطه آثارش را در جای دیگر نیز می گذارد همچنین به حق آبه جوامع محلی آسیب می زند. انتقال آب زاب باعث آسیب به کشور همسایه نیز خواهد شد، حتی اگر اجرای این طرح منجر به احیای دریاچه ارومیه شود، در نقطه دیگری باعث ایجاد ریزگرد خواهد شد. حسین عبیری گلپایگانی، فعال حوزه محیط زیست نیز با بیان اینکه باید آثار انتقال آب کرخه به قم و اصفهان را مطالعه کرد و دید که این اقدام چه بر سر کرخه آورده است، می گوید: جابه جایی حوضه آبریز و بردن حوضه آبریز یک منطقه به منطقه دیگر کار اشتباهی است. همه کارشناسان محیط زیست دنیا اعتقاد دارند که حوضه های آبریز باید آبشان در همان منطقه مصرف شود و آبی که در حال حاضر در رودخانه زاب وجود دارد یا پای درخت می رود یا برای حیات وحش مصرف می شود با گرفتن آب این رودخانه همه اینها در معرض تهدید قرار می گیرند.
شنبه ، ۲۵مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سرمد نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 25]