محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1827588306
آواز خلاصه شده در ردیف موسیقی دستگاهی نیست!
واضح آرشیو وب فارسی:اعتماد: کنسرت گروه موسیقی «قمر» به آهنگسازی «نوید دهقان» و خوانندگی «حمیدرضا نوربخش» با استقبال خوبی از طرف مخاطبان روبه رو شد و بار دیگر این ماجرا را یادآور شد که ساز و آواز در موسیقی ایران اگر به شکل مناسب و درستی ارایه شود، می تواند طیف وسیعی از مخاطبان را درگیر خود کند . ممکن است در مورد گروه قمر و نوازندگانی که با آنها همکاری می کنید، توضیح دهید؟ دهقان: یکی از خوشبختی هایی که در زندگی دارم این است که آدم هایی با من همراه هستند که درک بالایی دارند و هنر را دوست دارند. بنابراین وقتی برای ساخت کار دور هم نشستیم، همه می خواستند که یک کار خوب اتفاق بیفتد و بتوانیم به قله و هدف در موسیقی ایرانی نزدیک شویم. در نهایت این کار شکل گرفت و سه سال است که از ساختش می گذرد. شاید حدود دویست جلسه روی این کار تمرین کردیم و بچه ها در موردش صحبت کردند. بارها و بارها کار را زده ایم. در موردش نوشته اند و در سیر ساخت این کار خیلی چیزها تجربه شده است. چند اجرای کوچک از این کار داشته ایم و نهایتا به این نتیجه رسیدیم که با تکیه بر توانایی بالای آقای نوربخش در آواز به این کار نگاه جدی تری کنیم. این کار هنوز قابلیت های زیادی دارد. ممکن است مخاطب وقتی در منزل نشسته چندان متوجه تمایزات کار نشود اما وقتی قرار است کار در بوته آزمایش قرار بگیرد و روی صحنه رود، قطعا چیزهای جدیدی کشف خواهد شد. کما اینکه یکی از نقاط قوت کنسرت ما در دوره اخیریک قسمت ساز و آواز بود که در گرگان اجرا نشد. اما پس از یک هفته در تهران به روی صحنه رفت و در کاشان به اوجش رسید. البته در اجراهای بعدی ممکن است خیلی بهتر شود. باید اعتراف کنم که من به این جریان بسیار امیدوارم و گمان می کنم بتوان در تاریخ موسیقی این سرزمین از این کار به عنوان اثری که روی آن فکر شده نام برد. کاری که بدون چشمداشت برایش زحمت کشیده شده، آن هم نه از طرف یک نفر بلکه توسط گروهی که برای این کار تلاش فراوانی کردند. امیدوارم این کار بتواند ثبت شود و جایگاه خودش را پیدا کند. آیا تمام اشعار در این کار مربوط به شیدای گیلانی است؟ دهقان: خیر. در این کار اشعار مولانا، حافظ، سیاوش کسرایی و آقای خیابانی به عنوان یک شاعر نوپرداز که البته از دوستان بنده هم هست وجود دارد. در بخش آوازی هم اشعار شاعران غزلسرای فارسی در این کار قرار دارد. در مجموع این کار یک برنامه سنگین است و ما آن را در تهران در دو قسمت مجزا که هر کدام هشتاد دقیقه زمان داشت، اجرا کردیم. برای اجرای این کار دوباره به تهران باز می گردید؟ دهقان: اجرای تهران به تازگی به پایان رسیده بنابراین بیشتر تمرکز ما برای اجرا در شهرستان ها است. باید همه چیز را به زمان واگذار کنیم و ببینیم چه اتفاقاتی خواهد افتاد. آقای نور بخش در این قسمت می خواهم سوال سختی بپرسم که به این اجرا ارتباطی ندارد و بیشتر مربوط به گزاره ای است که خیلی ها در مورد آقای شجریان از آن استفاده می کنند. به نظر شما اینکه استاد شجریان قله آواز ایرانی است، به چه معناست؟ نوربخش: ببینید ما ظرفیت های آواز ایرانی را تا قبل از آقای شجریان به یک گونه می شناسیم و بعد از ایشان به شکلی دیگر. شاید هنوز هم همه ظرفیت های آوازی این نباشد اما به هر حال هر آنچه تا امروز آقای شجریان عرضه کرده اند، بسیار وسیع تر از چیزی بوده که دیگران ارایه داده اند. استدلال هایی علیه این استدلال وجود دارد که آنها را بیان می کنم. عده ای معتقدند نام کسانی مثل آقای شجریان و ناظری را بیشتر پس از انقلاب شنیده ایم (قبل از انقلاب نام آقای شجریان در رده حسین خواجه امیری، گلپا و تاج اصفهانی نبود) اما به واسطه محرومیت تعداد زیادی از این هنرمندان عرصه برای کار کردن دیگرانی که امروز بسیار هم نام آشنا هستند، فراهم تر شد. نوربخش: منظور من بیشتر در مورد ظرفیت آوازی است و زیاد به اشتهار افراد در میان افراد جامعه کاری ندارم. برای توضیح بیشتر نام کسانی مثل اقبال آذر، ادیب خوانساری و غلام حسین بنان را مطرح می کنم (با در نظر گرفتن این موضوع که امکانات ضبط مثلا در دوره اقبال آذر با امروز قابل مقایسه نیست) ... نوربخش: من هیچ کس را با دیگری مقایسه نمی کنم. صحبت من بر سر ظرفیت های آوازی است وگرنه اگر قرار باشد به صورت موردی بحث کنیم سید حسین طاهرزاده قطعه ای دارد که قطعا هیچ کس نمی تواند مثل او بخواند. به تجربه و سعی می گویم که هیچ کس حتی یک جمله از این آواز را به خوبی طاهر زاده نمی تواند بخواند. توانایی های منحصر به فرد هر کس را به کناری بگذاریم. به لحاظ پتانسیل و رنگ صدا هیچ کس با دیگری مقایسه نمی شود و کسی نمی تواند بگوید که چه کسی در این بین بهتر است. کسی مثل اقبال آذر به لحاظ حجم صدا منحصر به فرد است. طنین صدای اقبال با هیچ کدام از خواننده ها قابل قیاس نیست. از نظر ملاحت و انعطاف صدا کسی با طاهرزاده قابل قیاس نیست. البته برتری طاهرزاده به این دو ختم نمی شود و او را به لحاظ سلیقه آوازی نیز باید بهترین دانست. ما چیزی در آواز داریم که من آن را سلیقه یا شعور آوازی می نامم که در حقیقت درک خواننده از مقامی که قصد ارایه آن را دارد و هماهنگی آن با پیام و شعری که بنا دارد بخواند. این مورد یک سلیقه و درک و دریافت خواصی است. ما در مورد همه خوانندگان خطا می بینیم. حتی خوانندگانی که خوب بوده اند. به نظر می رسد این نام آوران بیشتر به قالب توجه می کردند و محتوا برای شان در درجه دوم اهمیت بوده است. این نوع خطاها را بسیاری از خوانندگان امروزی نیز مرتکب می شوند و گاهی در انتخاب شعر چنان راه را به غلط می روند که شنونده شک می کند. آهنگسازی ها معمولا درست و خوش فرم است و طاهر زاده در این مورد منحصر به فرد است. اگر کمی به جلو بیاییم در انتخاب آواز، تنوع تحریر و جمله بندی و انتخاب درست شعر بنا باشد کسی را معرفی کنیم، استاد شجریان تکامل یافته همه خواننده ها می شود. در این میان ما با مشکلی مواجه می شویم. اگر قرار باشد هر خواننده ای را در ترازی قرار دهیم و با عیاری بسنجیم، اساسا شیوه خوانش هر کدام از این افراد با هم متفاوت است. با این توضیح حضور یکی از این بزرگان به هیچ عنوان نمی تواند فقدان دیگری را جبران کند. در حالی که هنرجویان و حتی برخی هنرمندان امروز تلاش می کنند که شبیه یک نفر بخوانند و اصلا هم در این امر موفق نیستند... نوربخش: این مقایسه نمی تواند درست باشد. اساسا عمل به این جمله از مولانا که چون که صد آید نود هم پیش ماست در آواز جواب نمی دهد. ما هرگز نمی توانیم بگوییم که همه عصاره گذشته ها را در یک نفر می بینیم و چون این یک نفر امروز حضور دارد انگار که همه گذشتگان نیز در اختیار ما هستند. البته فکر نمی کنم کسی هم این باور را داشته باشد. این جا قرار است در مورد خشتی که به این بنا افزوده شده، صحبت کنیم. از این بابت استاد شجریان تکامل یافته پیشینیان هستند و چیزهایی بر این بنا افزوده اند. از این باب می توانیم بگوییم که آقای شجریان خیلی برجسته تر هستند. البته من بر این عقیده هستم که ما نمی توانیم در مورد گذشتگان قضاوت تام و تمامی داشته باشیم. خصوصا در مورد دوره قاجار. اگر هم قضاوتی انجام شود نمی تواند قضاوت کامل و منصفانه ای باشد. به این جهت که خواننده آن دوره مجال کوتاهی داشته و آواز چهار یا پنج دقیقه ای که ما می شنویم نمی تواند معیار عادلانه ای برای سنج و قضاوت در مورد هنر او باشد. چون این خواننده باید در دو سه بیت شعر تمام تلاشش را انجام دهد و تمام توانایی اش را به نمایش بگذارد. اتفاقا همه هنر گذشتگان هم در همین است. اگر این مجال کوتاه امروز در اختیار یک خواننده یا نوازنده قرار بگیرد تا چه حد می تواند توانایی هایش را نشان دهد؟ همین قیاس بیانگر هنر والای گذشتگان در این بخش است. من معتقدم از همین نکته می توان نتیجه گرفت که با در نظر گرفتن امکانات آواز، نگاه به هنر آواز و تلفیق شعر و موسیقی چیزهایی است که در استاد شجریان به کمال رسیده و در این زمینه با هیچ یک از گذشتگان قابل مقایسه نیست. طبیعتا رنگ صدا اولا یک امر کاملا سلیقه ای است و نمی توان این طور گفت که مثلا فلان شخص به لحاظ رنگ صدا بهترین است و مثلا مجمع همه خوبی هاست. در هر صورت دیگران نیز هستند و هر یک به عنوان رنگ های مختلفی است. متاسفانه امروز این ویژگی نادیده گرفته شده و من پیشنهاد می کنم این رنگ های گوناگون دوباره احیا شود. البته تفاوت در رنگ فقط محدود به خوانندگی نمی شود و در صدای ساز هم وجود دارد. در دهه شصت این اتفاق (از بین رفتن رنگ های مختلف) در ساز اتفاق افتاد و در دوره ای همه جوانان تلاش کردند شبیه آقای لطفی ساز بزنند. این ماجرا در مورد ساز و آواز و در دوره ای که فقدان اساتید پیش آمد، ایجاد شد. این ماجرا در مورد خود شما به عنوان کسی که در مکتب آقای شجریان مشق آواز کردید وجود ندارد و وقتی کسی صدای شما را می شنود با وجود آموزش نزد آقای شجریان به هیچ عنوان به یاد صدای ایشان نمی افتد. متاسفانه امروز تقلیدهای بسیار نادرستی از صدای اساتید اتفاق افتاده که غالبا از طرف مقلدین توجیه می شود... نوربخش: در این مورد قبلا هم توضیح داده ام اما برای یادآوری دوباره تکرار می کنم. به نظر من این نوع تقلیدهای بی بنیان ناشی از عدم آموزش کافی است. بارها در این مورد مثال زده ام که ما به عنوان شاگردانی که تا عالی ترین سطح نزد آقای شجریان آموزش دیده ایم، اگر قرار باشد عالی ترین لحن فقط یکی باشد که ما پنج نفر باید دقیقا عین هم بخواندیم. پنج نفر که در یک پروسه 30ساله با این صدا زندگی کرده اند و وقتی هم به آموزش مشغول شده اند، همچنان این صدا در گوش شان جریان دارد. گاهی این تقلیدها به قدری ناشیانه و تصنعی است که گوش مخاطب عام هم می تواند متوجهش شود... نوربخش: بله این مورد در میان برخی هنرمندان دیده می شود و همان طور که گفتم ناشی از عدم آموزش صحیح است. برخی هنرمندان حتی از حالت چهره استاد شجریان هم تقلید می کنند درحالی که متوجه تفاوت آدم ها نیستند. استایل صورت یک امر کاملا شخصی است و با توجه به میمیک چهره در هر کسی متفاوت است. البته این تقلید فقط مربوط به استاد شجریان نیست و اساتید دیگری نیز بوده اند که شاگردان شان در حالت تحریرها و خوانش از استادشان تقلید می کرده اند البته نه تکنیک تحریرها بلکه حالت فک و دهان در زمان اجرای تحریرها. گاهی این نوع تقلیدها به حدی نادرست به نظر می رسد که مخاطب هر قدر هم خودش را کنترل کند نمی تواند جلوی خنده اش را بگیرد. اینها نکاتی است که معلم باید به شاگردش توضیح دهد. برخی اساتید موسیقی ایرانی هم نسبت به این نوع تقلیدها ناراحت هستند. در حالی که استاد شجریان اخیرا دلگرمی خودشان را از وضعیت جوانان فعال در موسیقی ایرانی ابراز کرده اند. آقای نوربخش با توجه به وضعیت موجود در آواز ایرانی شما هم نسبت به آینده آواز دلگرم هستید؟! نوربخش: به نظر من به آواز ایرانی از دو زاویه کاملا مجزا باید نگاه کرد. به لحاظ ظرفیت های موجود بله. من به وضعیت آواز ایرانی امیدوارم. اما این همه ماجرا نیست. آواز ایرانی یک سیر آموزشی دارد که اگر هنرجو به طور کامل آن را طی نکند، طبیعتا به قوام و پختگی مورد نیاز نخواهد رسید. آواز خلاصه شده در رپرتوارهای تعریف شده و ردیف نیست. آواز دارای مراحل آموزشی متفاوتی است و فارغ از این نیازمند شرایط و ویژگی های ذاتی به خصوصی است که قابل انتقال و آموزش نیست. اگر یک هنرجو همه این موارد را در کنار هم جمع کند در آینده می تواند حرفی برای گفتن داشته باشد. برخی سیر آموزشی آواز را تنها به ردیف محدود می کنند و گمان می کنند که با به پایان رساندن ردیف کار تمام شده است. برخی هنرجوها بعد از تمام کردن ردیف، دوباره آن را برای دو یا سه مرتبه نزد یک استاد دوره می کنند و همه تمرکزشان را روی ردیف می گذارند. این جهت گیری در نهایت کارکرد چندان مثبتی نخواهد داشت و هنرجو را به هدف و قله نخواهد رساند. بعد از این مرحله برخی می آیند و با یک اقدام خنده آور شعرهای ردیف را با اشعار دیگر جابه جا می کنند و به این صورت گمان می برند که کار جدیدی انجام داده اند. کاری که کمتر در کلاس های آواز مورد توجه قرار می گیرد، ارایه آگاهی و دانش است. این مورد است که می تواند مسیر مورد نظر هنرجو را تا انتها به او نشان دهد.
شنبه ، ۲۵مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اعتماد]
[مشاهده در: www.etemadnewspaper.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]
-
گوناگون
پربازدیدترینها