تبلیغات
تبلیغات متنی
رسانه حرف تو - مقایسه و اشتراک تجربه خرید
آموزشگاه آرایشگری مردانه شفیع رسالت
تاثیر رنگ لباس بر تعاملات انسانی
محبوبترینها
خرید سوسیس پرکن اصل با گارانتی
تشخیص دیسک و صفحه اصلی از تقلبی (6 راه ساده)
بهترین روش های چاپ جعبه محصولات + ویژگی ها و کاربردها
بهترین روش های چاپ جعبه محصولات + ویژگی ها و کاربردها
ده راهنمایی برای نوازندگان مبتدی یوکللی
بررسی دلایل قانع کننده برای خرید صنایع دستی اصفهان
راه های جلوگیری از جریمه های قبض برق
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1806446702
روزهای سرد گرمابه های داغ قدیمی
واضح آرشیو وب فارسی:روزنامه خراسان: مهدیه دهشیبی– استشمام بوی سفیدآب، صابون های مراغه ای، شامپوهای تخم مرغی، کاسه مسی، سدر و حنا، لُنگ و قطیفه های قدیمی، بزرگ ترها را یاد حمام های عمومی می اندازد. حمام هایی که شاید استحمام کردن در آن ها بسیار دل انگیزتر از حمام های امروزی بود. در این میان هم از روی بقچه های سفید دورتادور گلدوزی شده که درون آن پر از لباس، سنگ پا، کیسه و لیف بود و تمام راه در زیربغل آنها جای داشت می شد فهمید که به حمام می روند. استحمام آن زمان، اگر چه ساعت ها طول می کشید و کوچک ترها را خسته می کرد اما برای بزرگ ترها فرصت بسیار خوبی بود تا علاوه بر این که آلودگی های یک هفته را از تن بزدایند به گفت و گو و خوش و بش با یکدیگر بنشینند و این گفت وگوی آن ها زمانی دلچسب تر می شد که بچه ها هم با دوستان خود برای حمام رفتن، قرار می گذاشتند. «حاج محمد دلجو»، یکی از صاحبان گرمابه های عمومی زاهدان است. گرمابه هایی که این روزها گرد فراموشی بر آن ها نشسته است و نشان از فراموشی سنتی قدیمی است. او که طبق وصیت پدرش این گرمابه را اداره می کند حدود 65 سال دارد و از کسب و کارش به عنوان انجام امور خیر یاد می کند. طبق گفته های حاج محمد، در آن زمان دو نوع حمام بود یکی «حمام های نمره» که مردم برای آن ها باید شماره می گرفتند و داخل حمام های کوچکی می رفتند که دور تا دور سالنش پر از صف های طولانی برای انتظار بود و دیگری «حمام های عمومی» که همه در یک سالن بزرگ استحمام می کردند و پس از آن با استفاده از لیف و صابون بدن شان را تمیز می کردند و در آخر هم اگر لازم بود به خواست خودشان به سرشان حنا و سدر زده می شد و حجامت می شدند. کودکان نیز به ترتیب کوچک به بزرگ، زیردستان بزرگترها با همان کیسه و لیف های پشمی تمیز می شدند تا نفس کم می آوردند و بعد از آن با شال و کلاه در حالی که خستگی از چهره آن ها به خوبی نمایان بود، راهی خانه می شدند و ساعت ها می خوابیدند. حاج محمد می گوید: حمام های قدیم محل شست وشوی کامل بدن، محل زدودن شوخ، صابون زدن، رگ زدن و حجامت کردن، گرفتن قولنج و مشت و مال، تراشیدن سرآقایان، حنا کردن سر خانم ها و خلاصه محل نظافت کامل بدن بود مانند حمام های امروزی فقط محل آب مال کردن یا به اصطلاح «گربه شور» کردن نبود. حمام ها در آن زمان از ساعت 5 تا 9 صبح برای آقایان باز می شد که با نصب یک لنگ برسر دَرِ حمام مشخص می شد که این ساعت حمام مردانه است و از ساعت 9 تا 5 عصر هم برای زنان گرم می شد. در حمام، حمام چی، کیسه چی، صندوق دار، تلمبه چی و کوره سوز به مردم خدمت می کردند. استاد حمامی یا همان حمام چی برسکویی در پشت میز چوبی کنار در ورود و خروج می نشست و مردم بعد از اتمام استحمام مزد حمام را به او پرداخت می کردند. استاد حمامی گاه میان مردم می رفت و با مشتریان گپ و گفتی می کرد تا از اوضاع پولی مردم مطلع شود و در صورتی که نیاز باشد از کسی که وضعیت مالی خوبی ندارد پولی دریافت نکند. حمامی های قدیم براین عقیده بودند که حمامی بودن، شغل بابرکتی است و ثواب اخروی دارد و این شغل را در کنار شغل دیگری انتخاب کردند. «کیسه چی» هم مسئول کیسه و لیف و مشت و مال کسانی بود که خودشان تقاضا می کردند. «پادو» هم که مسئول نظافت حمام، لنگ رساندن، بردن کیسه، سنگ پا و سفیدآب و... بود، باید مشتریان را از حمام راضی نگه می داشت. «تلمبه چی» شخصی بود که فقط مسئول تلمبه زدن آب از چاه و پرکردن خزینه بود و «کوره چی» که سخت ترین شغل گرمابه های عمومی را برعهده داشت موظف بود تا با هیزم یا نفت کوره، آتش را برای گرم کردن آب خزینه تا وقتی که حمام برای استفاده هم باز می بود روشن نگه می داشت. گرمابه ها در آن زمان نقش قابل توجهی در ترویج آداب و رسوم، داشت و علاوه بر استحمام، مردم دیداری با هم تازه می کردند و به تبادل اطلاعات و اخبار می پرداختند. بعد از اتمام کار شست و شو، افرادی بودند که لباس های مردم را می پوشانند، کفش هایشان را واکس می زنند و در نهایت اگر تمایل داشتند یک فنجان چای، یا یک شیشه نوشابه به دستشان می دادند تا خستگی را از تن به در کنند. طبق گفته حاج محمد دلجو، در زاهدان هم اکنون 20 گرمابه عمومی وجود دارد که بسیاری از آن ها در حال نابودی است و به دلیل استقبال اندک از آن ها در شرف بسته شدن است. گرمابه او در 1338 برای کمک به مردم توسط پدرش « حاج حسین دلجو» ساخته شده بود و اکنون هم تنها پسرش به وصیت پدر عمل کرده است و در کنار شغلش گرمابه او را می چرخاند. او می گوید: این روزها دیگر خبری از صف های طولانی انتظار برای رفتن به حمام عمومی نیست اما هستند افرادی که در منزلشان حمام دارند اما به خاطر فضای مناسب به این جا می آیند. بیشتر مشتریان ما، کارگران، مسافران و سربازان هستند این روزها دیگر خبری از حمام های چندساعتی و مشت و مال و کیسه کشی، حنا و سدر و چای و نوشابه نیست و ما به جای چای و کیسه و مشت و مال، به مشتریان مان ژل و سشوار، رنگ مو، صابون و شامپو خشک های یک بار مصرف، زیرپوش و لباس زیر، کرم و ژیلت می دهیم البته هزینه همه آن ها را به جز کرم، ژل صابون و شامپوها از مردم دریافت می کنیم. او می گوید:30 سال است که در این جا کار می کنم و این حمام مدت هاست در دل بازار آرام و بی صدا خوابیده است و کسی با آن کاری ندارد و برای خود جا خوش کرده است. حدود 70 سال از قدمت این گرمابه می گذرد و در سال هایی نه چندان دور حمام زنانه هم داشته اما به دلیل رونق نداشتن، قسمت زنانه تعطیل شده و امروز تنها نمره مردانه در این گرمابه فعال است. او ادامه می دهد: روزگاری گرمابه این جا، وسط بازار بود و رونق بسیاری داشت. مشتری ثابت داشتیم و هر کسی که می آمد از این جا راضی بیرون می رفت. او ادامه می دهد: این گرمابه دارد نفس های آخر را می کشد. می خواهم از این جا بروم. قرار است جایش خانه یا شاید مغازه بسازند. می گویم حیف نیست گرمابه ها خراب شوند؟ در جواب می گوید: با قبض های سرسام آور آب و برق چه کنم؟ زمانی گرمابه رونق داشت اما الان همه خانه های ۴۰ متری هم دوش حمام دارند. در یک فضای دست کم یک متر در یک متر هم حمام ساخته شده است حالا به نظر شما با کسب و کار کساد گرمابه ها چگونه می توان این قبض ها را پرداخت؟ با ۳5۰۰ تومان که هر روز هم مشتری ندارد، نمی توانم از پس مخارج بالای گرمابه بربیایم. چون به ضعیف ترین افراد جامعه خدمات می دهیم. دلجو باز خدا را شکر می کند که گرمابه اش در منطقه بازار است و روزهای تعطیل شاید کارگری بیاید. آینه های مات و کمدهای رنگ و رو رفته رختکن برایم دست تکان می دهند. سرامیک های شکسته ای که وقتی پایت را رویشان می گذاری آهشان در می آید و یک طوطی که ورود همه را خوش آمد می گوید. این جا همه چیز قدمت دارد اما چه فایده که کسی قدرش را نمی داند و این مکان هم به زودی در آینده ای نزدیک به تاریخ می پیوندد. داستان گرمابه حاج محمد هم مثل دیگر گرمابه های کشور است. مکانی که زمانی جزو مکان های عمومی و پر رونق هر شهری محسوب می شد، مکانی که بسیاری از کشورهای پرمدعای دنیای امروزه حتی نمی دانستند چیست، در حالی که در هر شهری از ایران و در هر محله ای می توانستی چند مورد از این محل را ببینی. مدت هاست که سیر نزولی رونق گرمابه ها شروع و تعداد مشتریانش به شدت کم شده است.
جمعه ، ۲۴مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: روزنامه خراسان]
[مشاهده در: www.khorasannews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 9]
-
گوناگون
پربازدیدترینها