واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری آنا: محمدرضا احمدی نیا، گروه علم و فناوری آنا- این روزها تب مسافرت به سیاره سرخ در محافل علمی و فضایی بالا گرفته است و برنامه ها هر روز تغییرات و پیشرفت های خود را اعلام می کنند. آنچه می خوانید تلاش هایی است که طی 50 سال گذشته برای دستیابی به مریخ انجام شدها ست. از دهه 1960 میلادی (1340 شمسی) با آغاز رقابت بر سر دستیابی به مرزهای آسمان، مقصدها و اهداف مختلفی برای مأموریت ها در نظر گرفته شد که کره ماه و مریخ دو هدف اصلی آنها بودند. در آن زمان هنوز تجهیزات و امکانات انسان به گستردگی امروز نبود و شاید دورترین محلی که برای جست وجوی حیات و منشاء آن تصور می کرد این دو سیاره بودند اما امروز در همان مقصد، هدف های تازه ای دنبال می شود. ناسا و دیگر سازمان های فضایی و حتی شرکت های خصوصی به دنبال پیاده کردن انسان روی مریخ و حتی زندگی روی این سیاره هستند. برای اینکه بدانیم چه راهی طی شده تا به جایی که اکنون هستیم برسیم، نگاهی گذرا بر اقدامات عملی 50 سال گذشته برای دستیابی به مریخ می اندازیم. رفقا نخستین گام ها را برداشتند در سال های اوج رقابت بر سر فضا، شوروی سابق موفق شده بود در اغلب پروژه های فضای از جمله ارسال نخستین انسان به مدار زمین، از رقیب خود یعنی آمریکا پیشی بگیرد و مریخ نیز یکی دیگر از پروژه هایی بود که یوری گاگارین، نخستین فضانورد جهان، یک سال پس از بازگشت به زمین آن را طراحی و به مرحله اجرا درآورد. نخستین تلاش روس ها در قالب پروژه مارسنیک 1 و 2 به شکست انجامید اما سرانجام در سال 1962 آنها موفق شدند اسپوتنیک 23 یا همان مارس وان را با موفقیت در مدار مریخ مستقر کنند و این سفینه با استفاده از پنل های خورشیدی خود توانست انرژی لازم برای ارتباط با زمین را به دست بیاورد. این نخستین بار بود که بشر به فاصله ای تا این حد نزدیک از یک سیاره دیگر (193 هزار کیلومتر) می رسید. این ماهواره تا ماه مارس 1963 اطلاعات خود را به زمین می فرستاد و مشغول نقشه برداری از مریخ بود تا اینکه در فاصله ای در حدود 106 میلیون مایل (170 میلیون کیلومتر) از زمین، از کار افتاد و برای همیشه خاموش شد. نخستین نمای نزدیک وقتی آمریکایی ها به تب مریخ پیوستند، پروژه های مرینر 1، 2 و 3 با شکست روبه رو شد اما بالاخره مرینر 4 خود را پس از یک سفر 8 ماهه در سال 1965 به مریخ رساند و نخستین عکس نمای نزدیک از سطح آن را به زمین مخابره کرد. پس از آن مرینر های 6 و 7 نخستین دوقلوهای مریخی بودند که جنوب و قطب های مریخ را نقشه برداری کردند. مرینر 8 و 9 نیز قرار بود دوقلوهای بعدی باشند اما شماره 8 در آسمان زمین منفجر شد. در نهایت مرینر 9 توانست در سال 1969 به مریخ برسد و نخستین ماهواره سیاره سرخ لقب بگیرد. این ماهواره به مدت یک سال، تمام سطح مریخ را نقشه برداری کرد و در این مدت بیش از 7000 عکس به زمین فرستاد. نخستین فرود سرخ در 1971 سازمان فضایی شوروی برای نخستین بار فضاپیمای مارس3 را روی سطح مریخ فرود آورد و نخستین عکس از سطح این سیاره را به جهان نشان داد. البته این عکس هیچ وضوحی نداشت و خود سازمان علمی روس ها هم این موضوع را تأیید کرد که این عکس ارزش علمی ندارد. علت آن هم این بود که سفینه روس تنها 20 ثانیه پس از فرود با مدارگرد خود ارتباط داشت و پس از آن برای همیشه این ارتباط قطع شد. آمریکایی ها تا سال 1975 نتوانستند روی مریخ فرود آیند، در این سال پروژه وایکینگ 1 و 2 همزمان اجرا شد که هر یک شامل یک مدارگرد و یک مریخ نورد بود. هر دو پروژه با موفقیت روی مریخ فرود آمدند و نخستین کاوش ها و عکس های نمای گسترده خود را از سطح این سیاره مخابره کردند. این دو پروژه سال ها فعال بود و این دو مریخ نورد تا چند سال اطلاعات مهمی از سطح این سیاره جمع آوری و ارسال کردند. نخستین عکس از سطح مریخ که پروژه شوروی موفق به مخابره آن شد نخستین عکس نمای گسترده از مریخ، سه روز پس از فرود وایکینگ 1 در سال 1972 قمر و آب، اهداف بعدی روس ها در سال 1988 تصمیم گرفتند به قمر مریخ بروند و سفینه فوبوس 1 نخستین تلاش آنها بود که در راه این مقصد گم شد! فوبوس 2 نیز توانست برای نخستین بار تا فاصله 180 کیلومتری این قمر پیش رود اما در این زمان پس از ارسال تصاویر یکتایی از سطح آن، ارتباطش با زمین قطع شد و از دست رفت. تمام تلاش ها تا سال 1996 ناموفق بود و در این سال آمریکا با پروژه «جست وجوگر جهانی مریخ» پس از دو دهه شکست در مریخ توانست به این سیاره بازگردد. این سفینه خود را به مدار مریخ رساند و به مدت 9 سال، بررسی، عکاسی و جمع آوری اطلاعات از سطح مریخ درباره احتمال وجود منابع آب زیرسطحی، کانی هایی که برای شکل گیری نیاز به آب دارند و تغییرات آب و هوایی را برعهده داشت. فصل تازه مریخ نوردی «پث فایندر» یا همان مسیریاب، نامی بود که سال 1996 را به سال هیجان و شگفتی تبدیل کرد. این مریخ نورد که پس از 20 سال و پس از وایکینگ ها روی مریخ فرود می آمد، برای نخستین بار از سیستم فرود ایربگی استفاده کرد. در این سیستم کل محموله داخل یک ایربگ قرار می گیرد که در نزدیکی سطح باز شده و از محموله حفاظت می کند. این مریخ نورد پس از چند ساعت بالا و پایین پریدن روی سطح مریخ، با موفقیت خود را گشود و به راه افتاد؛ راهی که آغاز مسیری نو در جست وجوی سطح مریخ بود. ناسا پس از این، چندین مریخ نورد دیگر را نیز به این روش روی سیاره سرخ به سلامت فرود آورد و سال ها از آنها برای جمع آوری اطلاعات استفاده کرد. نخستین تصویر ارسالی پث فایندر (عکس بالا) اکنون تقریبا هر 2 سال یک بار یک پروژه برای مریخ تعریف می شود، در سال 2007 سفینه فونیکس پس از فرود روی مریخ، ساعت شش صبح (به وقت مریخ) در روز 79 از سال مریخی، این عکس را مخابره کرد که در آن چیزی شبیه یخ صبحگاهی سطح سنگ ها را پوشانده است. در سال 2013 هند هم سفینه ای به سوی مریخ فرستاد که هم زمان با مدارگرد آمریکایی به این سیاره رسید و عکس های منحصر به فردی از سطح و آب وهوای این سیاره به زمین مخابره کرده است که این یک نمونه از آنهاست.
سه شنبه ، ۲۱مهر۱۳۹۴
[مشاهده متن کامل خبر]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری آنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 9]